خدایان و مقدسات مردم هند
هندوستان از گذشته هاي دور سرزمين عجايب جهان بوده است و در چند دهه ي اخير بسيار مورد توجه جهان غرب قرار گرفته است به طوريكه امروزه تمام اطلاعات مربوط به تمدن و اديان و افسانه هاي هند در سايتهاي اينترنتي بسياري قرار گرفته و كتابهاي مذهبي و تاريخي آن به زبانهاي گوناگوني ترجمه شده است.در چنين شرايطي باعث تاسف است كه ما ايرانيان با وجود داشتن تمدني مشترك با هندوستان, اطلاعات اندكي از اين سرزمين در اختيار داريم. هندوستان با بيش از ۱ ميليارد جمعيت, دموكراسي ترين كشور جهان سوم است و مردمي خونگرم و مهربان دارد.۹۹% از جمعيت هند را هندوان( پيروان هندوييسم) تشكيل مي دهند.از آنجا كه آيين هندو غالبترين مذهب هندوستان است و آشنايي ما با اين آيين چندان زياد نيست, در اين مقاله به بررسي مختصري از مقدسات هندو و قوانين آن مي پردازيم.
هند: سرزمين رودها
در حيات هندو, رودخانه ها نقش بسيار مهمي بازي مي كنند.زيرا رودها براي هندوان مقدس هستند اما اين تقدس و پرستش به معني كفر ابتدايي و يا شرك آنان نيست, بلكه ريشه در فرهنگ و تمدن كهن تري دارد كه پيرو احترام به طبيعت است, همانگونه كه در نزد زرتشتيان باستان بوده است.
رودخانه هاي مقدس براي هندوان
۱- گنگ: مقدس ترين رود هند است .الهه گانگا اين رود را نگهباني مي كند.گنگ از هيماليا سرچشمه مي گيرد و از شهرهايي مثل بنارس, هردوار , الله آباد, وراندابن و...مي گذرد. بر طبق افسانه ها گنگ از پاي ويشنوVishnu( خداي نگهدارنده زندگي در زمين) جاري شده و پس از گذشتن از گيسوان شيوا Shiva(خداي فنا و نابودي) به زمين مي رسد. هندوان معتقدند كه غسل در گنگ, گناهان كبيره را مي شويد و اصولاً غسل در رودهاي مقدس به هنگام كسوف و خسوف واجب است.آنها همچنين خاكستر و استخوانهاي نيم سوخته ي مردگان خود را با مراسمي خاص در آب گنگ مي ريزند.
۲- سند: دومين رود مقدس هندوان است و نام هندوستان نيز از همين رودخانه گرفته شده است. نام قديم سند, سندو , بوده است و ايرانيان باستان آن را ,هندو, نام نهادند و در اثر گذر زمان هندو به نامي براي اين سرزمين تبديل شد و هندوستان يعني "سرزمين رودها". شايد جالب باشد بدانيد كه نام لاتين هند, يعني اينديا Indiaنيز از همين رود سند برداشته شده است.يونانيان باستان در زبان خود سند را ايندوسIndus مي ناميدند و اينديا با كمي تغيير از ايندوس برداشته شده است.البته لازم به ذكر است كه نام قديم هند در زبان سانسكريت " بهارات" (Bharat)مي باشد. رود سند نيز از هيماليا سرچشمه مي گيرد و به درياي عرب مي ريزد.
۳- برهماپوترا(Brahmaputra): از كوههاي هيماليا واقع در تبت سرچشمه مي گيرد و رودخانه اي طوفاني است.
۴- جمنا (yamuna): از پنج آب (پنجاب) به سمت جنوب جاري مي شود و دهلي را مشروب مي كند و شكوه تاج محل در آگره را در آبهاي خود منعكس مي كند.جمنا با افسانه هاي مربوط به كريشنه وابسته است.
۵- سرسوتي(Saraswati): رودخانه اي مقدس كه در دوران باستان , در كنار آن قرباني هاي ودايي انجام مي دادند و عالمان ودايي در حوزه اين رود زندگي مي كردند. سرسوتي نام الهه علم و دانش است.
ساير رودهاي مقدس هندوستان در جنوب هستند و شامل رودهاي گوداوري, كاوري , نرمدا و تاپي مي باشند.
گياهان مقدس :
درختان و گياهان نيز به عنوان يكي از مظاهر طبيعت , مورد احترام هندوان هستند به طوريكه آنها پيش از قطع يك درخت او را ستايش كرده و عذر خواهي مي كنند كه اين نوع احترام به طبيعت با فرهنگ سرخپوستان بسيار مشابهت دارد. مقدس ترين گياه هند , انجير مقدس(Pippala) است كه نماينده ويشنو است.اين درخت حتي مورد احترام بوداييان نيز هست زيرا معتقدند كه بودا زمانيكه زير سايه اين درخت نشسته بود, به حقيقت دست يافت. از ديگر درختان مقدس مي توان از درخت پنبه ابريشم نما, درخن تمالا , درخت ويلوا و درخت شمي نام برد.
گل ها نيز بسيار مورد توجه و علاقه هندوان هستند.آنها تقريبا در اكثر مراسم خود از گل به اشكال مختلف استفاده مي كنند. گل سرخ چيني براي شيوا, گل سفيد براي ويشنو , گل نيلوفر براي لكشمي(Laxmi) (الهه ثروت و خوشبختي) , گل زرد براي سرسوتي, گل انبه به خداي كام وگل نيلوفر سرخ براي خورشيد , نمونه هايي از تقديم گل به خدايان هستند.