- -
شطرنج
(
http://p30city.net/showthread.php?t=22431)
Omid7 |
02-24-2010 12:28 AM |
شطرنج
در باره پیدایش شطرنج روایت و افسانه های بسیاری شنیده شده است که اکثر آنها (همانطور که در شاه نامه فردوسی نیز آمده است) بر این عقیده اند که شطرنج حدود 2500سال پیش در هندوستان توسط شخصی بنام سیسابن دهیر ابداع شده است . منظور از اختراع این بازی شبیه سازی صحنه های کار زار بوده و به وسیله آ ن طرحها و شیوه اجرای تاکتیکها ی نظا می نشان داده می شد .حتی در مواردی بجای نبردی خونین نتیجه یک بازی سر نوشت یک اختلاف را رقم می زد .
گویا شطرنج در اواخر قرن پنجم میلادی به ایران آورده شد پیچید گیها ی شطرنج امروزی این احتمال را که تمام قوانین بازی توسط یک نفر تعیین شده باشد را به کلی منتفی می داند بلکه بیشتر قابل قبول است که شطرنج به مرور زمان از یک بازی ساده به هنر ،علم وبالاخره ورزش فکری تبدیل شده است .شطرنج آن زمان ایران با بازی کنونی شطرنج در چند مورد تفا وت داشت مثلاً پیروزی هنگامی به دست می آمد که شاه حریف مات یا بازی در اصطلاح امروزه پات می شد .اگرچه مهره شاه ،فرس (اسب) رخ (قلعه) حرکت امروزی خود را داشتند ولی هنوز گرفتن حین عبور و به قلع رفتن شاه ابداع نشده بود ، فرزین (وزیر) مهره ای ضعیف بود و فقط یک خانه به صورت اریب حرکت می کرد ،فیل هم اریب حرکت می کرد با این تفاوت که از خانه اول گذشته و در خانه بعدی می نشست .بیدق (پیاده)نمی توانست مثل امروز در حرکت اول د و خانه پیشروی کند .
این قوانین با معیارهای امروز، بازی بسیار محدودی را به وجود می آورد. در قرن هشتم میلادی شطرنج توسط اعراب مسلمان به اسپانیا برده شد و از آنجا در سراسر اروپا(بجز روسیه)گسترش یافت.چون احتمالاًشطرنج از طریق آسیای میانه (و به وسیله شاهان مغول )به روسیه برده شد شباهتهای نامهای روسی مهرهای شرقی آنهادلیل بر این ادعا است .در آن دوران بیشتر کوشش می شد حمله سریعی را آغاز کنند اما بازی به علت محدود یت حرکت وزیر و فیل کند بود .
در قرن سیزدهم میلادی به پیاده اجازه داده شد تا اگر بخواهد در حرکت اول دو خانه پیشروی کند و مهره شاه در حرکت اول خود می توانست به خانه سوم در جهت دلخواه پرش کند تا این که در دوره رنسانس (قرن 16-15میلادی) بااتخاذ قوانین واحدی برای آن .شطرنج محبوبیت بیشتری کسب کرد ، پرش فیل از بین رفت و فیل می توانست (در قطر ) تا آنجایکه مانعی وجود نداشت حرکت کند .محدودیتهای وزیر بر طرف شد و وزیر از مهره ضعیف به قویترین مهره تبدیل گشت که می توانست هم حرکت فیل و هم حرکت رخ را داشته باشد و پیروزی تنها در صورت مات شدن شاه حریف به دست می آمد (حالت پات پیروز نبود) ارتقاء پیاده به سوار دلخواه (بجز شاه ) امکانات جدیدی را در آخر بازی به وجود آورد.
در قرن شانزدهم میلادی حالت پرش از بین رفت و حرکت قلعه کوچک وبزرگ جایگزین آن گردید. در طول حیات پر فراز ونشیب و متحول شطرنج وبا گذشت زمان و در اثر تغییر و تحولات نوین اجتماعی و با توجه به شرایط خاص و ویژگیهای علمی و هنری شطرنج از انحصار شاهان و در باریان خارج و در بین عوام جایگاه مطلوب خویش را یافت و رشد و تکامل بیشترو بهتری در عرصه پیکار جهانی پیدا کرد .در دنیای امروز شطرنج تنها یک ورزش ساده فکری بشمار نمی رود بلکه مجموعه ای است از علم و تکنیک و هنر و از نظر تربیت بدنی پروش دهنده قوای دماغی و مغزدمی است و از جهت علمی آمیزه ای است از ریاضیات و روانشناسی و ملاکی است برای سنجش هوش وحافضه و در زمینه هنر عرصه جولان وخلاقیت ظریف و زیبا که گاهگاه مینیاتورهای پدیدمی آورداز یاد نرفتنی و ستودنی .
انواع شطرنج
به غیر از شطرنج فعلی سه نوع شطرنج دیگر با قواعد و مهرههایی نزدیک به این شطرنج وجود دارد. بعد از شطرنجی که بنا بر برخی روایات هندی ها بناکردند و شطرنج امروزی شبیه آن است، بزرگمهر حکیم و دانشمند ایرانی شطرنجی جدید ابداع کرد. صفحهای مستطیل شکل بود که از شانزده عرض و چهار ستون تشکیل شده بود. تعداد خانهها همان شصت و چهار عدد بود. مهرها همان شانزده عدد برای هر طرف و حرکت و زدن آن ها نیز همان بود. فقط شکل چیدن فرق داشت که در شکل می بینید. این شطرج قابلیت بازی با تاس را نیز داشت، به طوری که کسی که ابتدا تاس بیشتری میآورد بازی را آغاز میکرد. سپس در حرکات بعداگر شش میآورد باید با شاه، پنج با وزیر، چهار با فیل، سه با اسب، دو با رخ و یک با پیاده بازی کند. اگر شش بیاید و خانهای برای شاه نباشد، مات نیست، مثالش آوردن شش در نرد است. و اگر مهرای بتواند دیگری را بگیرد، تا عددش نیاید نمیتواند این کار را بکند. و اگر پیادهای به عرض شانزدهم برسد، وزیر میشود.بعد از شطرنج بزرگمهر، رومیان دو شطرنج بنا کردند، نخستین شطرنج بر روی صفحهای به شکل دایره بنا شد. به این صورت که نخست یک دایره با نام حصن قرار دادند، سپس چهار دایره در اطراف حصن قرار دادند و آن را به شانزده قسمت تقسیم کردند، همان شصت و چهار خانه شد. نحوهٔ چیدن مهرهها را در شکل نشان داده ایم. حرکات مهرهها نیز همان است. شاه اگر وارد حصن شود هیچ مهرهای نمیتواند به او کیش بدهد تا از حصن خارج شود، در واقع در حصن هیچ گزندی نمی بیند. پیاده نیز اگر به خانهٔ مقابل خود در خطوط دشمن برسد، وزیر میشود. شطرنج دیگری که رومی ها ساختند، شطرنجی بود ده در ده که هشت مهره به مهرههای شطرنج امروزی اضافه شده بود، چهار شیر و چهار پیاده.شکل را ببینید. خانههای حصن خاصیتی مثل شطرنج دایرهای برای شاه دارند.مهرهٔ شیر مانند فیل آن زمان حرکت میکرد، با این تفاوت که فیل دو خانه در هر قطر می پریده ولی شیر سه خانه. به جای شیر، شتر نیز آمده است. به هر حال گونههایی که گفته شد، اکنون دیگر منسوخ شده اند، کما اینکه در آن زمان نیز شطرنجی که به شطرنج امروزی شبیه است، بیشتر بازی میشده.
|
Omid7 |
02-24-2010 12:35 AM |
شَطرَنج بازی دو نفرهای است که بر روی یک صفحه با ۶۴ خانه (۳۲ خانه سیاه و ۳۲ خانه سفید) به وسیله ۳۲ مهره (۱۶ مهره سفید و ۱۶ مهره سیاه) انجام میشود.
برخی شطرنج را یک سرگرمی میدانند و عدّهای دیگر آن را یک ورزش رزمی ذهنی محسوب میکنند. موفقیت در این ورزش بیش از هر چیز به توان تحلیل و فهم انتزاعی ذهن وابستهاست.
|
Omid7 |
02-24-2010 12:37 AM |
صفحه
صفحهٔ شطرنج یک صفحهٔ مربع ۸ در ۸ خانه است یکی در میان سیاه و سفید هستند. ستونهای عمودی روبهروی شطرنجبازان با حروف الفبا (از A تا H) و ردیفهای افقی با اعداد (1 تا 8) مشخص میشوند.
۱۶ مهره سفید در ۱۶ خانه دو ردیف یک و دو و ۱۶ مهره سیاه هم در ۱۶ خانه دو ردیف هفت و هشت قرار میگیرند، صفحه حتما بایستی طوری قرار گیرد که اولین خانه سمت راست هر دو شطرنجباز سفید باشد.
[IMG]http://*****************/37261/1266962429.bmp[/IMG]
مهرهها
• پیاده (سرباز)
• اسب؛ مدرنN - کلاسیک C (ایتالیایی)
• فیل؛ مدرن B - کلاسیک F (ایتالیایی)
• رخ ؛ مدرن R - کلاسیک T (ایتالیایی)
• وزیر(فرزین)؛ مدرن Q - کلاسیک D (ایتالیایی)
• شاه؛ مدرن K - کلاسیک R (ایتالیایی)
انواع مهرههای این بازی هستند. شخصی برندهاست که بتواند شاه حریف را با خطر زدن (کیش) مواجه کند به طوری که حریف راهی برای «رفع کیش» نداشته باشد.
|
Omid7 |
02-24-2010 12:44 AM |
پیاده
یا سرباز ضعیفترین مهرهٔ بازیست که هر کدام از بازیکنان (سیاه یا سفید) ۸ عدد از آن دارند که در ردیف یکی مانده به آخر قرار میدهند. پیاده به جز حرکت اول که میتواند ۲ خانه مستقیم به جلو برود، بقیهٔ حرکتها را باید خانه به خانه انجام دهد.
پیاده بعد از رسیدن به آخرین ردیف در خانهٔ حریف بایستی به یک مهرهٔ دیگر (به جز شاه) بنا بر خواست بازیکن (که معمولاً وزیر است) تبدیل میشود. سرباز تنها مهرهای ست که به همان شکلی که حرکت میکند (مستقیم به جلو) مهرهٔ حریف را نمیگیرد بلکه مهرههایی را که در دو خانه چپ و راست خانه جلوی خود هستند را بگیرد. در واقع سرباز مستقیم میرود و کج میزند.
همین طور پیاده تنها مهرهایست که فقط به سمت جلو پیش میرود و به این ترتیب ممکن نیست به خانه پیشین خود بازگردد.
اسب
اسب مهرهای ست که به همراه فیل از آنها به عنوان سوار سَبُک یاد میشود. ارزش اسب برابر سه و نیم واحد پیادهاست. حرکت اسب به صورت ۲ خانه به سمتهای جلو، عقب، راست و چپ و یک خانه در جهت عمود بر آن (برای عقب و جلو به سمتهای راست و چپ و برای راست و چپ به سمتهای عقب و جلو) خواهد بود. یعنی اگر اسب ۲ خانه به سمت جلو رفت حرکت خود را با یک خانه به چپ یا راست ادامه میدهد و در واقع مسیر را میشکندو حرکتش را به مانند حرف L لاتین انجام میدهد. اسب تنها مهره شطرنج است که مانعی برای حرکت او وجود ندارد و در صورتی که خانهٔ مقصد تحت اشغال نباشد، بدون هیچ مشکلی به آنجا برود. ( به اصطلاح میتواند بپرد.)
فیل (پیل)
فیل یکی از سوارهای سَبُک بازی شطرنج است که ارزش تقریبی آن برابر با سه و نیم پیاده ارزیابی میشود. فیل مهرهای است که میتواند به صورت اریب و در صورتی که مانعی نباشد یا خانهٔ مقصد مشغول نباشد، به طور نامتناهی به خانهای در دوردست بنشیند. همانند اسب، هر طرف سیاه یا سفید ۲ فیل دارند که با توجه به چیدمان آنها در صفحه، یکی از آنها در خانهٔ سفید جای میگیرد و دیگری در سیاه.
از آنجا که مسیر اریب فیل همیشه دارای یک رنگ است خ، فیل سفید همواره محکوم به حضور در خانههای سفید است به همین دلیل یکی از فیلها فیل سفید و دیگری فیل سیاه نامیده میشود.
رخ
رخ مهرهای قوی در شطرنج محسوب میشود که حضور آن به ویژه در انتهای بازی راهگشاست. رخ به همراه وزیر «سوارهای سنگین» نامیده میشوند. هر بازیکن شطرنج ۲عدد رخ در اختیار دارد و در مجموع ۴ رخ در کل صفحه موجود است که هر کدام در یکی از چهار گوشهٔ صفحهٔ شطرنج (A۱, A۸, H۱, H۸) قرار میگیرند. رخ در شطرنج به صورت عمودی و افقی حرکت میکند و میتواند در صورت نبودن مانع یا اشغال خانهٔ مقصد، یک ستون یا یک ردیف کامل را هم طی کند.
وزیر (فرزین)
وزیرها قویترین مهرههای شطرنج محسوب میشوند. قدرت یک وزیر برابر با ۹ پیاده ارزیابی میشود. وزیربه ۲ صورت اریب و مستقیم (عمودی یا افقی) حرکت میکند و به همان ترتیب مهرهای را میگیرد. هر یک از طرفین بازی شطرنج فقط یک وزیر دارند. وزیرها بین شاه و فیل قرار میگیرند یعنی وزیر سفید در خانهٔ D۱ و وزیر سیاه در همان ستون در خانهٔ D۸.
شاه
حیاتیترین مهرهٔ بازی ایست که در واقع حضور تمام مهرههای شطرنج برای دفاع از شاه خود و حمله یا تخریب مستقیم یا غیر مستقیم شاه حریف هست. شاه فقط میتواند به تمامی اطراف و خانههای مجاور خود برود. نکتههای مهم در رابطه با شاه:
بین ۲ شاه همیشه باید لااقل یک خانه فاصله باشد.
در صورت این که شاه توسط هر یک از مهرههای شطرنج (غیر از شاه حریف) مورد تهدید قرار گرفت، اصطلاحا کیش شده و ۳ راه (برای اسب ۲ راه) برای «رفع کیش» وجود دارد.
۱-حرکت دادن شاه
۲-گرفتن مهرهٔ تهدید کننده
۳-گذاشتن مانع در مسیر تهدید مهرهٔ تهدید کننده شاه.
از آنجا که اسب مانعی برای حرکت نمیشناسد، بنا براین رفع کیش با حربه آخر امکان ندارد.
|
Omid7 |
02-24-2010 12:46 AM |
حرکتهای استثنایی در شطرنج
قلعهٔ شاه یا قلعهٔ کوچک
حرکتی که درصورت وجود شرایط زیر، شاه ۲ خانه به سمت رخ میرود و رخ به خانهٔ بعد از شاه و آن سمت دیگر شاه میرود. این حرکت حداکثر یک بار در بازی و در صورت برقراری ۳ شرط زیر انجام میشود: ۱-شاه و رخی که میخواهد قلعه برود تا آن لحظه حرکتی نکرده باشند. ۲- بین شاه و رخ هیچ مهرهای نباشد. ۳-شاه و محل عبور وی در هنگام انجام این حرکت نباید با خطر مهرهای از حریف رو به رو باشد.(در معرض کیش باشد.) اگر شرایط بالا برقرار بود، حرکت قلعه عبارت است از عبور شاه از خانهٔ مجاور خود به سوی رخ و قرار گرفتن شاه در خانهٔ بعدی و قرارگرفتن رخ در خانهٔ مجاور شاه (همان خانهای که شاه از آن عبور کرده یا به اصطلاح «از رویش پریده»).
قلعهٔ وزیر یا قلعهٔ بزرگ
درست مانند قلعهٔ شاهاست ولی در سمت دیگر، یعنی عمل قلعه رفتن با رخ سمت وزیر انجام میپذیرد.
آن پاسان
این لغت فرانسوی به معنی در حال حرکت است. به وقتی گفته میشود که سرباز میتواند در حرکتی که مقصدش سرباز حریف نیست، سرباز حریف را بگیرد.
اگر سرباز یکی از طرفین در ردیف پنجم خود (ردیف چهارم حریف) باشد و سرباز حریف در یکی از دو خانه چپ و یا راست آن باشد، میتواند به پشت سرباز حریف رفته و آن را بگیرد.
|
Omid7 |
02-24-2010 12:48 AM |
درجات شطرنجبازان
قدرت هر شطرنجباز با یک امتیازی موسوم به ریتینگ مشخص میشود. این عدد بر اساس بازیهای رسمی انجام شده هر بازیکن تعیین میشود و هر سه ماه یکبار توسط فیده منتشر میشود. هر یک از فدراسیونهای ملی نیز ممکن است درجات خاص خود را داشته باشند که در آن کشور مورد پذیرش است.
درجههای شطرنج که توسط فدراسیون جهانی شطرنج اعطا میشود:
*استاد بزرگ عنوانیست که فیده از سال ۱۹۵۰ به شطرنجبازی که به بالاترین سطح مهارت در بازی رسیدهاست اعطا میکند. شرط اصلی احراز این عنوان رسیدن به ریتینگ ۲۵۰۰ است. گرچه در سال ۱۹۵۰ تنها ۳۹ نفر به دریافت این لقب مفتخر شدند. اما هم اکنون بیش از ۹۰۰ استاد بزرگ در سراسر دنیا وجود دارند. سرگئی کاریاکین از اوکراین با دست یابی به این عنوان در سال ۲۰۰۲ در حالی که فقط ۱۲ سال و ۷ ماه داشت جوانترین استاد بزرگ شطرنج تاکنون است.
*استاد بینالمللی
*استاد فیده
*استاد بزرگ زنان این عنوان برای بانوانی که در سطحی میان استاد فیده و استاد بین المللی قرار دارند در نظر گرفته میشود.
*استاد بین المللی زنان
*استاد فیده زنان
|
رزیتا |
01-04-2011 01:47 PM |
کهن ترین و کاملترین شطرنج جهان متعلق به ایران است
کهن ترین و کاملترین شطرنج جهان متعلق به ایران است
یکی از کهن ترین مجموعه های شطرنج در نیشابور کشف شده و متعلق به سده ی دوازدهم میلادی یعنی حدود نهصد سال پیش است. این مجموعه اکنون در موزه ی متروپولیتن نیویورک قرار دارد…
بر اساس منابع ادبی و نیز آثار باستانی یافته شده ریشه ی شطرنج به سرزمین هند بازمی گردد. از سال ۶۰۰ پس از میلاد رد پای شطرنج در ایران دیده می شود.فردوسی آخرین نیوز: در شاهنامه ریشه ی اختراع شطرنج را سوگواری شهبانویی بیان می کند که یکی از پسرانش در جنگ با پسر دیگرش کشته شده است و مهره های شطرنج در دو سو تعبیری از لشکرهای این دو فرزند است. فردوسی همچنین نحوه ی معرفی بازی شطرنج به ایران را به این گونه شرح می دهد که فرمانروای هند این بازی را، به عنوان یک چالش و مبارزه طلبی، همراه با نماینده ی خود به دربار ایران می فرستد و میزان مالیات خود به ایران را مشروط بر کشف راز و نحوه ی این بازی در دربار ایران می کند.
http://persianload.com/wp-content/up.../01/shtrnj.png
عکس بالا یکی از کهن ترین و در عین حال کامل ترین مجموعه های شطرنج به جای مانده از دوران کهن است. مهره های به جا مانده از این مجموعه شامل هفده مهره ی فیروزه ای و پانزده مهره ی بنفش رنگ است. مهره ی شاه به صورت تخت شاهی بزرگی در میانه ی میدان نشان داده شده. مهره ی فرزان یا وزیر، که در شطرنج اروپایی ملکه است، به صورت تخت کوچکتری ساخته شده. مهره ی فیل دارای پایه ای دایروی و بخش بالایی آن مسطح است و دو برآمدگی که نشانه ی عاج های فیل است در جلوی آن دیده می شود. مهره ی اسب نیز دارای پایه ای دایروی است ولی در جلوی آن برآمدگی مثلث شکلی قرار دارد که صورت اسب را نشان می دهد. رخ، مهره ای با پایه ی مستطیل شکل است که در انتهای ردیف نشان داده شده است. پیاده نظام نیز به شکل مهره های کوچک گنبدی شکل با یک برآمدگی در بالای هر یک در ردیف جلو قرار دارند.
|
اکنون ساعت 02:55 AM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3.5 می باشد. |
|
Powered by vBulletin® Version 3.8.4 Copyright , Jelsoft Enterprices مدیریت توسط کورش نعلینی
استفاده از مطالب پی سی سیتی بدون ذکر منبع هم پیگرد قانونی ندارد!! (این دیگه به انصاف خودتونه !!)
(اگر مطلبی از شما در سایت ما بدون ذکر نامتان استفاده شده مارا خبر کنید تا آنرا اصلاح کنیم)