ارگونومي

ارگونومي بعنوان رشته اي از علوم كه با بدست آوردن بهترين ارتباط ميان كارگران و محيط كاري شان ، مرتبط است تعريف ميشود . ارگونومي با ارزيابي قابليتها و محدوديتهاي انسان (بيومكانيك و آنتروپومتري ) ، استرسهاي كاري و محيطي (فيزيولوژي كار و روانشناسي صنعتي ) ، نيروهاي استاتيك و ديناميك روي بدن انسان (بيومكانيك )، احتياط (روانشناسي صنعتي ) ، خستگي (فيزيولوژي كار و روانشناسي صنعتي )، طراحي و آموزش و طراحي ايستگاه كاري و ابزارها (آنتروپومتري و مهندسي )، سر و كار دارد. بنابراين ارگونومي از خيلي از علوم و مهندسي تشكيل يافته است .

موضوع ارگونومي:

ارگونومي شغلي تلاش ميكند تا با بازبيني سيستم هاي كاري ، آنها را در جهت كاهش استرسهاي حرفه اي تغيير دهد .

ارگونومي در صنعت:

• طراحي تغيير ، جايگزيني و نگهداري تجهيزات براي ارتقاي بهره وري ، زندگي كاري و كيفيت توليد
• طراحي و تغيير فضاهاي كاري و جانمايي كاري براي سهولت و سرعت عمليات خدمات و نگهداري
• طراحي و تغيير روشهاي كاري شامل اتوماسيون و تخصيص وظيفه بين اپراتور و ماشين
• كنترل فاكتورهاي فيزيكي (گرما ،سرما،صدا،ارتعاش ،نور) در محل كار براي توليد بهتر و ايمني كاركنان

نتايج بكارگيري ارگونومي

موارد زير تعدادي از نتايج بكارگيري اصول ارگونومي در محل كاراست .

• درك تاثير مخصوص نوع كار روي جسم كاركنان و كارايي شغلي شان
• پيش بيني پتانسيل اثرات طولاني مدت (يا تجمعي ) كار روي جسم كاركنان
• ارزيابي تناسب محل كار و ابزارها براي كارگران جهت انجام كار
• بهبود بهره وري و آسايش كارگران توسط (تطبيق كار براي شخص ) يا تطبيق شخص براي كار نتايج اين قبيل تلاشها دستيابي به بهترين هماهنگي ميان قابليتهاي كارگر و نيازمنديهاي شغل است .

جنبه هاي بهداشتي ارگونومي

• پيشگيري از بيماريها و اختلالات ناخواسته و غيبت
• طراحي بهينه ايستگاههاي كاري
• بهترين استفاده از انرژي تلاش كاري
• بهترين استفاده از منابع و قابليتهاي كارگر

جنبه هاي اقتصادي ارگونومي

• استفاده بهينه از انرژي كه باعث كارايي بيشتر ميگردد
• دوره هاي منظم كار و استراحت كه باعث بهره وري بيشتر ميگردد
• حذف خستگي كه باعث افزايش كيفيت كار ميشود .

ارگونومی: مهندسی فاكتورهای انسانی

ارگونومی عبارت است از " علم اصلاح و بهینه سازی" محیط، مشاغل و تجهیزات به گونه‌ای كه متناسب با محدودیت‌های انسان بوده؛ دو هدف كلی را دنبال می‌كند:

• ایمنی و بهداشت
• تولید و بهره وری

ارگونومی از دو كلمه ارگو و نوموس تشكیل شده به معنی قانون كار.

حال اگر بخواهیم ارگونومی را به زبان ساده‌تری تعریف كنیم، اینگونه می‌گوییم: ارگونومی عبارت است از تلفیق انسان و ماشین با شرایط زیست به گونه‌ای كه با كمترین ضایعات و فشار مطلوب‌ترین نوع بازدهی از انسان و ماشین عاید گردد.

منبع: اقتباس از كتاب مديريت دكتر مهدي الواني

شادي .خ