چی روک(کوردی -هورامی)
ههساره و دؤعا
میدانهنه سهروو قهنهفهو لا چنارهکهیۆ پیسه گرد جارا به دؤختی وی ئاساییۆ، به چؤخه و ڕانکی ژهرهژی و کڵاشی چهرمیڤه نیشتهبیره. لڤانی ڕوهشۆ،ههردڤی دهسیش نیێبینیش سهروو چهمهو گؤچانهکیش و لڤابی خهیاڵیره. سلامم کهرد. لاش کهردۆ و دیام پؤنه، چهمیش ئجی سهفهریڤی دوورهنه گیڵێنێ و داستانی دهیان داخاشا پهنهنه. ـ سڵام ، خاسهنی گیان؟ ـ وهش بی مامؤ ـ فهرماڤه بنیشهره ، دهنگ و باس؟ بنیشهره! نهختیڤ چیلاڤه و سهروو قهنهفهکهیۆ نیشتاره و ڤاتم وهرهتاڤهکهش وهشا. ـ ئهری خهریکا سهیی وهشی با. دهسیڤش بهرد پهی کڵاڤ و مشکیهکهیش و ڤهر و دمێڤش پهنه کهرد. چهنی بهر کهردهی مهشیڤی سمجی دۆروو دیمهنیشهنه ئهڤاخواش کهردۆ و ماچۉ : دهنگ و باس. ڤاتم خاسی یا خرابی؟ ـ ههردڤی! ـ خرابی باسوو ئا کناچینه که ئانا کؤشتینهشا، دؤعا، ماچا حهڤده ساڵیڤهی یهزیدیه بیینه و خؤدای بهدبهخته کهردی بیینه و دڵش شیه بیهن کابرێڤی عهرهبی مسڵمانی و ماڤیڤ مهجبووره بیینه دوور جه خانهڤادهیش بژیڤوو، تا چی رڤانه که به قسی ماچا خانهڤادهیش ئاردینۆ و خهڵکوو دهگاکیچشا مجیا ملشهره و به تهڤهنی و تییڵێ و شهق و لهق دیاروو دووربینا مؤبایلاڤه دڕندانه کؤشاش. یؤ سهروو به عهرهب دڵ بهسهیش و یؤ سهروو مسڵمان بیهیش مدؤش ڤهنه. ئیسه ئانا فیلمهکی ئینێ سهروو سایتا ئهنترنێتیۆ. دیام پؤنه گری میاچهمایش بییبینی تؤکڵوو ساقوو داره وهزی پیری و چهمیش چهمی بازی ئهوه بینیای ، ههناسیڤی کاڵش هؤرکیشت و به دهنگیڤی گیریاوه پهرساش: یهزیدیه بیینه؟ ـ پاسه ماچا ـ ئهی بهدبهخت کؤچ و کڵفهتوو یهزیدیا بدیه ئهنه چ دامیڤ کۆتینی و ئهنه چ میدانیڤشا ڤسینی؟ ئی مهردمه کهی نهجاتش بؤ دهسوو ئی باڤهڕه دماکۆتاڤه؟ لابهره خرابی بازه! ئهر وهشیڤهت پهنهنه گیڵنۆ؟ ـ وهشه؟ ماچا ههساریڤشا تازه ئیستهنۆ ههر فره ئۆ زهمینی مشؤ، رؤجیاروو ویش ههنش و میانگینو دهمایچش ئینا بهینوو سفر تا چل پلانه و ئاڤیڤهی فریچش ههنه و... چهنی قسهکا من بهرقوو بزیڤی میاجهماش پیکا و گری تهڤیڵیش رهمێڤه و ماچؤ: ههسارهی تازه؟ دهی دینم دنیانه نیا، داڤاو مزگانیت کهردهبیێ حهتمهن مزگانیت دینی، ئهی ئافهرین پهی خهبهری وهشیت! خاسا مهرهدمی زانان؟ حاجی حهسهنی زانان؟ ئهر نهزانانش بهش بیاڤنیش پهنه، بهش کؤچیڤ ئا کری یانهیه ههرزان کهرؤ! دهسم کهرد خڤای و باسهکهم پهنه بڕی و پهرسام: دهی کریها یانه به ههسارهی چیش؟ وهشیینه گیسیابینه و ماجؤ: چهنی کارش نیا، دنیێڤتهر بیزیؤڤه دهرهتانیتهری وهشی کهرؤ. ڤهرهچهمی تهنگی کهرؤڤه، ئیتر مهردم سهروو تهپؤڵکا مهگژیؤ، سهروو ئیرسی ئانده نمهیاڤه پهنجی، تازه ئهگهر ئیدیج فۆتیؤ ئانا یؤتهر ههن، ههرچند سهد کؤری به ساقی بهری یانهو بازیڤی کۆچهو تهمێشا پهڕه مهبؤ بهلام ههر خاسا. دیا سهعاتهکیشهره و ماچؤ: دیرما مشیؤ بلوو، با بلوو و ئی خهبهریچه بهروۆ پهی یانهی. لا تؤ وهش! ـ ههر وهشیهنه بی! تا پیچوو کووجیهکینه گم بی ههر دیانی شؤنیشهره. |
http://files.myopera.com/saeedhm/files/navazesh.jpg
دوو خۆشهویست بهیهکهوه دانیشتبون کچهکه له کوڕهکهی پرسی ئایا من وهک و مانگ جوانم کوڕهکه وتی نهخێر نیت کجهکه به سهرسوڕمانێکهوه لێی پرسی ئایا ئامادهیت پارچهیهکی بجوک له دڵی خۆتم پێبهیت کوڕهکه وتی نهخێر ئامادهنیم کچهکه به گریانهوه به کوڕهکهی وت لهکاتی دابرانمان لهیهکتر ئهتهوێت بگریت کوڕهکه وتی نهخێر نامهوێت بگریم کجهکه به دڵێکی شکاوهوه فرمێسک به چاویا ئههاته خوار ویستی بروات بهڵام کوڕهکه دهستی گرت و فرمێسکهکانی بۆ سڕی پێی وت تۆ وهک مانگ جوان نیت زۆۆر له مانگ جوانتری من ئامادهم ههمو دڵی خۆمت پێشکهشکهم نهک پارچهیهکی بچوکی وه ئهگهر له من دابرایت من نامهوێت بگریم ئهمهوێت بمرم |
رۆحی نادیار ............ باران
بۆ خستنهوه جووڵهی ئهم لاشه بێگیانه، له دهمی تهنیابوونمهوه سهرقاڵی گرێدانی تاڵهدهزووهکانم به خۆمهوه. لهو ساڵانهوه به عادهتی ئهو بووکهڵانهوه مهحکومم که دهستێک له سهری سهرهوه سهمایان پێدهکات. ڕۆحی من، کاتی دهرچوونت لێم، دهبوو جهستهیهکی ساردوسڕ بمێنمهوه. کاتی جودابوونهوهم لێت، دهستم به دڵمهوه گرت و بۆمخواستیت بهرهو بهرزایی بکشێیت و لهسهر ئهستێرهیهکی پڕ ژیان مهریهمێکی بهژن زراڤ ببینییهوه. شیرینم، تێکههڵکێشانمان بهیهکدی له ئهزهلهوه جوانترین ههڵه بوو سروشت کردی. وهلێ لێکترازانمان غهمناکترین وێنهی دنیا بوو که قهدهر بهڕاستی گرتی. تۆی ڕۆح و منی جهسته که سهردهمانێک پێکهوه بوونهوهرێکی زیندوو بووین، له هاوڕایی و جیاڕاییدا بهدهردی فهلسهفهی پزیشکه ئیماندارهکه و فهلهکناسه بێئیمانهکه چووین. ئهوان که بێباوهڕ به عهقیدهی یهکتری، تاساوی شیکاری هاوکێشهکه بوون. ئێ فهلهکناسێکی ماتریالیست که پیاسهی لهسهر زۆربهی ههسارهکانی ئاسمان کردبێت و ههرگیز ڕێکهوتی خودای نهکردبێت، سهختهبۆی باوهڕ بهێنێت که پهروهردگار له ئاسمانه! پزیشکێکیش که به مهبهستی نهشتهرگهریی سهدان کاسهسهری ههڵدابێتهوه و شتێکی نهبینیبێت به ناوی (بیر)، سهیره دڵنیایه لهوهی که بیر له (سهر)دایه! ڕۆحی ون، ئهی گهورهترین مهتهڵی گهردوون. تۆ به نادیارییت منت بۆ ههمیشه حهسرهتباری دیتنت کرد و که هاتیشیت له من بڕۆیت، لهبیرتچوو که بهتهنها من ئاوێنهی هێزی تۆم. ههمیشه لهوهدا بووم پێتبڵێم نهێنییهکی مهزنتر له هۆگربوونماندا ههیه، تهمهنی کوورتی مهخلوقێک هۆی وجوودی ئێمه نییه. شتێکی تر، زۆر شتی تر، چهمکێک له دنیای نهمریی ئامانجی پهیوهندێکهیه. جوانهمهرگبوونی زاتهکهی ئێمه، منی تهواو له زیندهوهر تۆران. تێناگهم تۆ له بۆشایی گهردووندا به چ دڵێکهوه له مهردوومێکی تر دهگهڕێیت! یان بۆ نا، پێموابێت تۆ بهدوای بیرۆکهی کیمیای هاوبهشدا، وێڵی زۆرترین لێکچوونی خهسڵهت و ڕووکهشیت. لۆژیکێکی خراپ نییه، بهڵام دهخوازم له بنهڕهتی چۆنێتی خۆت گهیشتبیت! ئیتر له دوای تۆوه، ئهو دهستهی سهرهوه و دهزووهکان، بۆ من ههم فریادڕهس بوون و ههمیش دیلهوان، ههم کۆت و پێوهند بوون، ههم تاکه وهسیله بۆ جوڵان. ئهوهتا ڕیتمێکی نامۆ باڵهکانم دهکاتهوه و بهرز و نزم ههنگاوم پێدهنێت. چهند گهمهیهکی بێمانایه، له ههڵپهڕینی خۆم به کهیفی ئهو دهست و داوانه قهشمهرییمدێت. چ ناڵێم، هێنده بهسه که چاوم پڕێتی له گریان، لێگهڕێ به نووکی پێ بنووسم؛ پهکوو، چهنده خهتای فهرموو، ههرچی وتی، ژیانکردن سهمایهکه، لهسهر پهڕهی گوڵهکان! پاشان من خاڵیی نییم له تۆ و دهم دهم دهکهومه خهیاڵات. تۆش ههر کات لهژێر بارانێکی بهلێزمهدا بوویت، ههوڵبده زۆرترین تنۆکهکانی لهسهر دهست و له باوهشتا بگریتهوه، دواتر مهزهنده بکه چهند دڵۆپهت بۆ نهگیراوهتهوه؟ بزانه که من به ژمارهی ئهو دڵۆپانه بیرتدهکهم! بیرتدهکهم بهڵام بهبێ ڕۆح چیدی من وهکوو جاران ئازارم نایهت، ئیدی من تهنیا بووکهڵهیهکم و خهریکه باوهڕیش دێنم که دنیا تهنیا کیمیایه! |
بهسهرهاتێکی راستهقینهی دوو هاورێ له ئێران که لهبهر خوا یهکتریان زۆر خۆشت دهویست..........
باسم و عهلی دوو هاورێی دڵسۆزی یهک بوون که لهبهر خوای گهوره یهکتریان خۆس دهویست ،که بێش دووساڵ له سهربازیا یهکتر ئهناسن ، وادهی سهربازیان تهواو ئهبێت عالی به باسم ئهڵێت: سهربازیمان تهواوکرد بهڵام هاورێیهتیمان ههر ئهمێنێت. باسمێش ئهڵێت به دڵنیایهوه.. عهلی مالیان له (شیراز) دهبێ و باسمیش له (تاران) عهلی: باسم ئهمه عینوانی ماڵی ئێمهیه له شیراز سهرمان لێبهو ئهگهر ویستیشت ژن بهێنیت لهوێ کچی جوانی لێیه من یارمهتیت ئهیهم.. باسم: زۆر سوپاس ئهمهش عینوانی ماڵی ئێمهیه له تاران ، گهر هاتی سهرمان لێبه.. ههردووکیان خواحافیزی له یهك دهکهن و دهرۆن ، ساڵان دێتو دهروا باسم بۆ مهبهسیتی ژن هێنان رودهکاته شیراز، عینوانی ماڵی عهلی دهدۆزێتهوه لهدرگا ئهیات عهلی درگاکهی لێ ئهکاتهوه. باسم : هاورێگیان لهسهر داواکهی خۆت هاتم ئهمهوێ ژن بێنم . دوای چهند رۆژێك پیاسهو گهرانیان پێکهوه کاتێکی خۆش ئهبهنه سهر . دوای ئهو چهند رۆژه عهلی چهند کچێک بۆ باسمی هاورێێ داست نیشان ئهکات بهڵام باسم هیچ لهو کچانهی بهدڵ نابێت ، تا رۆژێکیان باسم لهبهر درگای ماڵی عهلی را دهوهستێ چاوهرێ ئهکات عهلێ بێته دهرهوه ، ئهبینێت کچێکی جوان و شۆخ و شهنگ تێدهپهرێت، باسم زۆر ئهچێت به دڵیا بۆ یه که عهلی یهته دهرهوه باسم پێی ئهڵێت حاڵ و مهسهله ، له راستیشا ئهو کچه خۆشهویستی چهند ساڵهی عهلی خۆیهتی پر بهدڵ یهکیان خۆش ئهوێت ، بۆیه عهلی لهپێناوی هاورێیهتی و هاورێکهیا ههرچۆنێك بێت قهناعهت به خۆشهویستهکهی ئههێنێ که شوو به باسم کات دوای ئهوهی قهناعهتی پێ ئهکات شوو به باسم ئهکات باسم لهگهڵ خۆیا ئهیباتهوه بۆ تاران... رۆژان یهت و تێ ئهپهرێ وهزعی ماڵی عهلی زۆر کزو خراپ ئهبێت بۆیه عهلیش بهدایکی دهڵێت که ئهو تاقه دایکهشی ئهبێت پێی ئهڵێت که ئهچێت بۆ تاران بهشکم لهوێ باسم ئیشێکی بۆ بدۆزێتهوهو لهوێ ئیش بکات .. عهلی بهرێ ئهکهوێت بۆ تاران تا لهوێ ئهگات بهو عینوانهی باسم پێی یاوه ، سهیر ئهکات خانویهکی تابڵێی گهوره و خۆشه ، له دڵێ خۆیا ئهڵێ ئهبێ باسم چهند دل خۆش بێت به بینینم ، له جهرهس یهیات باسم : کێی زهلام عهلی : منم عهلیم باسم ئهڵێ: ببوره من تۆ ناناسم عهلی زۆری پێ سهیر دهبێت ئهڵێ تۆ بڵێیت منی بیر چوبێتهوه ، بۆیه جارێکی تر له جهرهس ئهیاتهوه. باسم: وتم که نات ناسم بهرێز عهلی: باسم من عهلی هاورێتم نام ناسیتهوه باسم : کاکه من پێم وتی که عهلی ناو ناناسم عهلی زۆر خهمبار ئهبێت ملی رێگا ئهنێت و ئهروات ههر بیر لهوه یهکاتهوه باسم بۆ وای بهسر هاتووهو منی بیر نهماوه، بهسهر ئهو شيقامهی پیایه ئهروات سهیر ئهکات له دوورهوه بینایهك که تازه خهریكن دروستی ئهکهن ، له دڵی خۆیا ئهڵێت ئهچم بۆ ئهوێ بزانم کهسیان ناوێ لهوێ ئیش بکات.. لهناکاو جهماعهتێك گهنجی وهکو خۆی بهرهو رووی یهن عهلی لهدلێ خۆیا ئهڵێت لهوانهیه رێـم لێ بگرن و چی پارهم پێیه لێـم بسهنن ، که جهماعهتهکه لێ نزیک ئهبنهوه بهردهمی لێ ئهگرن ، عهلیش بیان ئهڵێت ئهوهنهم پاره پێیه، بهشی کرێ سهیارهکهی لێ ههڵ ئهگرم که پێی بگهرێمهوه بۆ ماڵهوه ئهوهی کهشێ بۆ ئێوه.. یهکێ له گهنجهکان لێێ نزیك ئهبێتهوهو (1000$) ئهیاتێ و ئهرۆن. عهلی زۆر سهری سور ئهمێنێ له کاره ئهڵێ من بهتهبووم پارهم لێ بسهنن کهچێ پارهیان یامێ ، زۆر دڵ خۆش ئهبێت له دڵی خۆیا ئهڵێت که گهرامهوه بهدایکم دهڵێم ئهمه دیاری باسمی هاورێمه.. دهست بهرۆشتن ئهکاتهوهو لهناکاو سهیارهیهک لایهوه ئهوهستێ که ژنێك و کچێکی گهنجی تێدایه . ژنهکه به عهلی ئهڵێت که چێ کارهیت. عهلیش ههموو بهسهرهاتهکهی خۆی بۆ ئهگێرێتهوهو که بهنیازی ئیش کردن هاتووه بۆ تاران، ژنهکه به عهلی دهڵێت من ههر خۆم و ئهو تاقه کچهمین بۆ نایهیت لای ئێمه ئیش بکهیت. ههر چۆنێك بێت حهلی رازی ئهکهن و ئهچێت لهگهڵیان . دوایی ماوهیهک ژنهکه کچهکهی خۆی له عهلی ماره دهکات.رۆژێك خهسووی عهلی یهتهوه ماڵهوه به عهلی و کچهکهی ئهڵێت که ئهم ئێوارهیه دهعوهتی ئاههنگێك کراوین ئێوهش خۆتان ئامهده بکهن، ئهبێت بچین.. ئێواره دهرۆن بۆ ئاههنگهکه بهسودفه ئهو مێزهی لهسهری دادهنیشن باسمیش لهسهر ئهو مێزه دانێشتوه ، بهرامبهر عهلی . کهمێکی پێ ناچێت عهلێ ههڵ ئهسێته سهرپێ و کوپێک کاکاو ههڵ ئهگرێت و بهرزی دهکاتهوه و ئهڵێت: ئهوه بهیادی ئهو هاورێیهی له سهربازیا ناسیم و لهیادی کردم. کوپێ کاکاوی تر ههڵ ئهگرێت و ئهڵێ: ئهوهش بهیادی ئهو هاورییهی که چومه بهر درگای ماڵهکهیان و درگای لێ نهکردماوه. کوپێ کاکاوی تر ههڵ ئهگرێت و ئهڵێ : ئهوهش بهیادی ئهو هاورێیهی که خۆشهویستهکهمم پێ بهخشیو پێی نهزانی.. دا ئهنیشێتهوه باسمیش ههڵ ئهسێته سهر پێ و ئهلێت له قسهکانت تهواو بویت ، عهلێش دهڵێ بهڵێ. باسم دهست ئهیاته کوپێ کاکاو دهلێت: ئهمه بهیادی ئهو هاورێیهی لهیادم نهکردوهو قهتیش لهیادی ناکهم. کوپێ کاکاوی تر ههڵ ئهگتێت و دهلێت . ئهمهش بهیادی ئهو هاورێیهی که هاته بهر درگای ماڵهکهم و درگام لێ نهکردهوه بهلام به هاورێکانما (1000$) م بۆ نارد. کوپێ کاکاوی تر ههڵ یهگرێت و دهلێ: ئهمهش بهیادی ئهو هاورێیهی که خۆشکهکهی خۆمم پێ بهخشی که ئێستا لاتهوه دانیشتوه و ئهوهی ئهولاشتهوه دایکی منه.. بهڵام من نهم ویست پاداشتهکانت راستهوخۆ بهمهوه یان پێی بزانیت .. منیش هاتمهوه هیچیان نهیامێ !!! هاورێیان ئێوه راتان چیه؟؟؟؟؟؟ |
اورامان جايگاه خورشيد
مراسم آئيني پير شاليار در اورامان کردستان برگزار شد. http://www.iren.ir/Images/News/Smal_...0122343750.jpg از آن دور، از پشت پيچ جاده تماشايتان ميکنند، ميخندند و استقبال ميکنند هر مهماني را که وارد ديارشان ميشود. صفايشان به آسمان آبي کوسالان ميماند؛ گرمند و زنده. سفرههاشان باز؛ نان و ماستي است خوش رنگ و خوش خوراک. آمادهاند به مهماننوازي بيغل و غش. ما را همچون همه بر خوان خويش فرا ميخوانند و ديگر هيچکدام غريبه نيستيم در اين ميان. اينجا اورامان است. اورامان در زبان کردي "هه ورامان" تلفظ ميشود. "هورا" به معني "اهوارا" و "مان" به معني "جايگاه و سرزمين" است. هورامان سرزمين اهورايي و جايگاه اهورامزداست. "هور" نيز در اوستا به معني خورشيد آمده، هورامان جايگاه خورشيد است. اورامان ناحيهاي است وسيع و کوهستاني در جنوب کردستان. بقاياي آتشکدههاي زرتشتي در حوالي روستاي اورامان تخت نشان از رواج آيين زرتشت پيش از اسلام دارد و نيز در کهن ايام مرکز فرمانروايي سلاطين محلي بوده است. پير شاليار پير شاليار و مراسم آييني به يادگار مانده از دوره پيش از اسلام است. اين مراسم از دهم بهمن ماه به مدت يک هفته در اورامان اجرا ميشود. اخرين چهارشنبه منتهي به نيمه بهمن ماه زمان مراسم اصلي است. پس از به بار نشستن گردوها و برداشت آن، گرودها را خشک و نگهداري ميکنند. در زمان اجراي مراسم کودکان به نيابت از بزرگان اورامان به درب منازل روستا ميروند، آرد و مواد لازم جهت تهيه آش را تهيه ميکنند، مردان ديگهاي بزرگ از گوشتهاي نذري گاو و گوسفند بار گذاشته و آش مخصوص مي پزند و به هنگام نهار و شام به احسان بين مردم توزيع ميکنند. زمان موعود فرا ميرسد؛ مردان در بام يکي از منازل گردهم ميآيند، دستها را به کمر يکديگر حلقه ميزنند، آرام آرام شروع به چرخيدن ميکنند، دايرهوار ميچرخند، ذکر ميگويند؛ در وسط اين حلقه 3 تا 8 نفر موهاي خود را پريشان ميکنند و مرتبا سرهايشان را تکان ميدهند. شب فرا ميرسد؛ رقص آييني پايان مي يابد. به خانهاي که خانه پير است ميروند؛ در وصف پير اشعاري ميخوانند در پياش، تسبيح و لنگه کفش پير را از صندوق خارج ميکنند، دست به دست ميدهند، با احترام ميبوسند و دست آخر به صندوق باز ميگردانند. پايان مراسم؛ روز جمعه است. نان و ماستي تهيه ميکنند. جملگي به سمت ارامگاه پير ميآيند. وارد محوطه ميشوند، پاي افزارهاشان را از پا به در ميآورند؛ بوسهاي بر زمين مينهند و به زيارت پير همت ميگمارند. دستمالي به جهت گرفتن حاجت به ديوار و درختان محوطه مقبره ميآويزند. سپس مشغول ميشوند به خوردن نان و ماست. ميپندارند تبرک است خوردن نعمت ساده خدايي. پايان ميپذيرد مراسم آييني پير شاليار همزمان با غروب خورشيد در سرزمين خورشيد. 15 ارديبهشت ماه نيز مراسمي در جوار پير شاليار برگزار ميشود. www.iren.ir |
ممنونم از پست زیبات
راستی اورامان رفتی؟ |
نقل قول:
نه خیلی دوست دارم برم غرب کشور ولی هنوز...:( امیدوارم در آینده نزدیک کل اون منطقه رو ببینم! |
http://www.cloob.com/public//public/...2/935042-b.jpg تصویری بسیار زیبا از هورامان همیشه زیبا ...................................... ان شاالله برید اونجا خیلی زیباست بهشته... |
Wow!!
محشره ه ه ه ه !!! چقدر قشنگه!!!! باورم نمیشه!! کاش میشد زود تر می رفتم :( |
|
|
هورامان را بشناسیم
از نظر جغرافيايی منطقه اورامان به دوبخش تقسيم گرديده است : 1- اورامان تخت 2- اورامان لهون 1- اورامان تخت : دهستان اورامان تخت با 3596 خانوار 18969 نفر جمعيت تابع بخش سروآباد شهرستان مريوان می باشد .اين دهستان از سمت غرب با كشور عراق و از سمت جنوب به پاوه و كوه شاهو و از طرف شمال به مريوان و در طرف شرق به روستاهای ژاورود و شهرستان سنندج همسايه استكوههای دالانی و دَرَكی 2639 متر در شمال و كوه كوسالان در شرق و كوه شاهو 3390 متر در جنوب و كوه تخت و كوه دربند 2770متر در غرب اين دهستان واقع شده است و دو شاخه مهم رودخانه سيروان از بخش شمالی و جنوب شرقی وارد اين دهستان شده و پس از تلاقی اين دو رودخانه با يكديگر در خاك كردستان عراق به درياچه دربنديخان می ريزد اورامان تخت حدودا دارای 26 روستا بوده است و در گذشته مركز آن روستای رزاب بوده است و شخصی بنام حسن بيگ با اخلاف و اسلافش براين منطقه حاكم بوده ولی اكنون مركز آن روستای اورامان تخت می باشد اين روستا با 449 خانوار 2148 نفر جمعيت در فاصله 75 كيلومتری جنوب مريوان و 75 كيلومتری شمال پاوه واقع شده است .اورامان تخت منطقه ای بسيار دلنشين و دارای مناظر زيبا و چشمه سارهای باصفاي كوسالان می باشد از نظر اقتصادی بيشتر مردم از طريق كشاورزی مختصر و باغداری و اندک صنايع دستی امرار معاش مي كنند البته درآمد بسيار كم آن باعث مهاجرت به شهر ها و خالی شدن روستاها گرديده است . رودخانه سيروان : از ديگر زيبایی های منطقه اورامان رودخانه عظیم و خروشان سیروان است كه به امتداد كوه شاهو جریان یافته و از ارتفاعات اين ناحيه سرچشمه گرفته و بعد از طي تمامی منطقه شمالی اورامان و اورامان تخت به اورامان عراق وارد می شود طول رودخانه سيروان در خاك ايران 215 كيلومتر می باشد كه دارای مناظر زيبا و ديدنی مانند (تاف بل ) آبشار بل و . . . است 2- اورامان لهون : بخش ديگر اورامان را لهون مي گويند كه از طريق مشرق و جنوب شرقي به سنندج و كامياران و از شمال به اورامان تخت و مريوان و از طرف غرب به خاك عراق متصل است در گذشته مركز آن نوسود بوده و اكنون به شهرستان پاوه انتقال يافته است رودخانه سيروان از ابتداي اورامان لهون جريان مي يابد و بعد از مشروب كردن اورامان تخت به خاك عراق مي ريزد شهرهاي جوانرود ‚ روانسر و نودشه نيز در اين ناحيه قرار دارند .كوه زيباي شاهو كه سراسر اورامان لهون را زير چتر خود گرفته در سقط الرس كوه شاهو روستاي تاريخي تنگي ور و پلنگان يا پالنگان قرار گرفته است كه در ادوار گذشته حاكم نشين چند قوم كرد بوده و خاطرات تلخ و شيرين فراواني را در سينه دارد قلعه پلنگان در دهستان ژاوروود واقع شده كه در قرون ششم هجري بوسيله حاكم اردلان براي مركز حكومت خود ساخته است كه كتيبه سنگي بزرگ آن برجاي مانده است .تعدادي از روستاهاي اين ناحيه عبارتند از :1-درويشان 2-خانقاه 3-دشه 4-نروي 5-هيروي 6-تشار 7-شيخان 8-دزآور 9-وزلي 10-داريان 11-شوشمي 12 هجيج 13-درآور 14 هاني گرمله 14-كيمنه 15-بيرواس و. . . .حال به بررسي شهرهاي اين ناحيه مي پردازيم : پاوه -مركز اقتصادي و اداري منطقه در منطقه اي كوهستاني و در پاي كوههاي سر بفلك كشيده كشيده شاهو و آتشگاه واقع و باغهاي سرسبز و شهرسازي و معماري منحصر بفرد شهر كه امروز به شهر هزار ماسوله ملقب گرديده منظره هاي تماشايي و جالب به پاوه بخشيده است .پاوه در مدار32و48درجه قرار گرفته و ارتفاع آن ازسطح دريا 1540 درجه است . و داراي جمعيتي حدود سي هزار نفر است .در شمالغربي پاوه و در مكان بسيار سخت و صعب العبور روستاي هجيج واقع شده كه مدفن حضرت امامزاده سلطان عبيدالله برادر حضرت امام رضا مي باشد و از احترام خاصي برخوردار است و در كردستان به كوسه هجيج معروف است . و اهالي روستا را هجيجي ميگويند اهالي روستاي هجيج از ديرباز اقتصادي خودكفا داشته اند بگونه اي كه پوشاك خاص خود را دارند و از موي بز براي خود لباس و گليم و از نخ و پارچه كفش و از چوب درختان قاشق و كاسه و . . . مي سازند همچنين در نزديكي اين روستا آبشار زيبا و ديدني بنام آبشار بل (تاف بل ) که آب آن از كوهي بيرون مي جهد روخانه عظيمي را بوجود مي آورد كه يكي از شعب مهم رودخانه سيروان است . روانسر-از ديگر شهرهای اورامان شهرستان روانسر است كه در دامنه جنوب شرقی شاهو و شهر پاوه واقع شده داراي آب و هوای معتدل و مناظر زيبا است و در داخل شهر روانسر سراب بسيار زيبايی وجود دارد كه به سراب روانسر مشهور است و زيبايی خاصی به شهر روانسر بخشيده و بسيار ديدنی است .جمعيت شهر روانسر حدود بيست هزار نفر است . جوانرود -شهرستان جوانرود در دامنه هاي جنوبي شاهو و در جنوب پاوه و در ميان جنگلهاي جالب و ديدني واقع است و به قه لا شهرت دارد ( قه لاي جوانرو ) كه در زمان امان الله خان بزرگ در سال 1224 براي دفاع از شهر قلعه اي ساخت شهرستان جوانرود بر روي مدار 34و46 درجه با ارتفاع 1280 متر از سطح دريا واقع شده است .و داراي جمعيتي بيش از چهل هزار نفر است .نوسود - شهر نوسود مركز قديمي اورامان لهون نزديكترين شهر اورامان لهون به كشور عراق در منطقه و منظره ای جالب و تماشايی و در ميان دو اقليم گرمسيری و سردسيری در شمالغربی پاوه وااقع است در ده كيلومتری نوسود آرامگاه يكی از امامان اهل حق به نام سلطان اسحاق وجود دارد كه زيارتگاه عموم مسلمانان منطقه است و برادران اهل حق هم به آن ارادت خاص و بسيار دارند . شهر نوسود بر روی مدار 35و46 درجه با ارتفاع 1310 متر از سطح دريا قرار گرفته و جمعيتی حدود پنج هزار نفر جمعيت را دارا مي باشد . نودشه : شهر نودشه از شهرهای زيبا و بسيار دلنشين اورامان است كه از نظر اداری تابعه بخش نوسود است. 3- منطقه ژاورود : اين ناحيه از هورامان در غرب و جنوب غربی سنندج واقع شده و منطقه ای است زيبا و ديدينی و سرشار از باغ و درخت گردو و توت است از جاهی ديدنی اين ناحيه می توان از روستاهای آويهنگ ،هويه، بيساران ،تهوير و شيان و تنگی سر را نام برد كه بسيار با صفا و در دامنه هاي كوه ميرگوار و شاه نشين واقع شده اند از ديگر روستاهای اين ناحيه مي توان به نجی - ساليان - ژان - نسنار - پايگلان -چشميدر - بوريدر - اسپريز - ژنين - آريان - گواز - سرريز - و ... را نام برد |
دلتنگ خانوم، بهتره عکسها رو ویرایش کنین.
خیلی ازتون ممنون |
خوب شدن الان؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
|
|
مقدمهاي بر ادبيات امروز هورامان
|
چشم اندازی بر نقش زنان در جامعه هورامان
زن در هورامان / فتح اله نجفی
|
شهرها وروستاهای هورامی زبان
هورامان ژاورو وگاورو هورامان لهــون هورامان دزلی وشامیان هورامان تخت هورامان عراق هورامان ايران ژان بياره پاوه دزلی باراماوا شاري هورامان پایگه لان تهویڵه نودشه ده ره ناخی وهيسيان بیساران سوسه كان نوسود زه کله رووه ئهزي چهشمیه ر بهڵخه خانه گا تیژ تیژ كهمالا هه رسين ده گا شيخان هه جيج زهکهریان سهرو پيري بوریده ر دهره قهيسهر دهزاور خوشاو بڵبهر مازي بن خهرپاني هانهگهرمله قهلاجی ژيوار ژنین دهره تفي کهیمنه گهلاتی سلين ئاوی ههنگ گريانه بیدرواس قهلاگا نوين میراو ههواره کۆن نهروی ئیسیاوه كهلجي تهنگیسر پالانيا شیخان تفلیه ناو سه رریز نارنجله شه ره کان خروسه عهباس ئاوا تفین گۆڵپ تشار ئهحمد ئاوا ئهسپهريز ژریژه باخه كون وهزلی شارانی زوم هانه و حسین بگی سهرگهت نهیسانه گزه دره روواردهريبهر نییهر خارگێلان دواو سیوه ر دهل دیکانان گهچينه قهلاگا نژمار دهڵهمهرز سهروماڵ احمد آباد دهره ههجیج شکینه دهشته قهڵبه گهلین باني بنوك شوشمی سهرینه جۆڵاندی دوڵاو شوشمی وارینه دهرهكيي تهوريوهر داریان دهمهيو ههشهمیز دشه سرنژمار پالنگان گرال هورامان ره زاو وکمره روستاهای سورانی زبان ره زاو دوریسان ده گاگا شمشیر که راوا نوریاو خانه گا سهر کران دیوه زناو نوسمه دهره بهیان هیروی بهلهبزان نجار کومهره وراء |
شیعریوه جه دانا هورامی په ی ساله هاتو بی خه میم په ی هه لسه کانو له و چه میم په ی زه خمه کانو لی دلیم په ی که م ده سی دل مه گره وو په ی بی که سی قالا وه کان په ی هه ر بیه و چالا وه کان په ی خه لوه تی چالاوه کان په ی زردی روجیاری گره وو په ی سردی روح و هامنی په ی گه رمی داخان و شنی په ی ده س شیه و ئاورو ونی په ی وشکی هانان مه گره وو په ی دوردی تاقی و میخه کان په ی جه نگو گوشتیو سیخه کان په ی خه فه تان و دیقه کان په ی به سه بالان مه گره وو په ی جانمازی بی که سی په ی پیای نه داری بی ده سی په گیریه ی ناقو نه فه سی په ی ته نگی قه ووری مه گره وو په ی فورسه تی جه ده س شیه ی په ی روحی ره قی رهش بیه ی په ی مه سی سوری گه ش بیه ی په ی په ستی خه لقان مه گره وو |
اورامان سرزمين مهر http://www.tosee.ws/Farsi/Image/Show...end&N=1&id=337 سرمايه-نگاه مسافر-محمد قدمعلي:به روايتي سرزمين ايران، صد روستاي منحصر به فرد دارد كه هر كدام جاذبهء ارزشمندي است براي گردشگران بومي و غيربومي ايران زمين. بعضي از اين روستاها، روستاهاي كوهستاني و پلكاني است كه سرآمد همهء آنها، دست كم از منظر شهرت، ماسوله است. اين روستا چنان شهرتي ميان ايرانيان دارد كه برخي از ديگر روستاهاي ايران نيز با لقب ماسوله شناخته ميشوند. مثل روستاي «دوان» كه به ماسولهء فارس مشهور است و مسافر ما چند هفتهء پيش از آنجا گذشت و امروز قصد عبور از ماسولهاي ديگر دارد. عبور از «هزار ماسوله». هزار ماسوله لقب روستاي بسيار زيبايي در دل پهنهء اصيل كردستان است با نام «اورامانات»، يعني «سرزميني اهورايي هور». روستايي كه علاوه بر زيبايي دلانگيز طبيعت و معماري خاص روستايياش به آيين ديگري به نام پيرشاليار مشهور است. آيين سنتي پيرشاليار دوبار در سال در «اورامانات تخت» برگزار ميشود. يك بار در بهار (ارديبهشت ماه) و ديگر بار در زمستان و سومين جمعهء ماه بهمن. در اين روز مردان نانهايي را كه از آرد گندم و مغز بادام كوبيده پخته و با ريحان و سياه دانه تزيين شده را بر سر مزارهاي پيرهاي هورامان و پيرشاليار ميبرند و پس از جمعشدن، همگي نان را روي هم ميريزند و به كساني كه نان آوردهاند ناني درسته ميدهند و باقي نانها را خرد كرده و با ماست بين مردم تقسيم ميكنند و سپس دعا و ذكر و مراسم دفزني به جاي ميآورند. اين آيين قدمتي حدود 800 تا 900 ساله دارد كه در واقع در چلهء زمستان و چلهء بهار برگزار ميشود. پيرشاليار هم شخصيت مذهبي و عرفاني قرن پنجم اورامان است كه مردم منطقه ياد او را در اين آيين گرامي ميدارند. شخصيتي زرتشتي كه با وجود تغيير مذهب مردمان اين منطقه در طول زمان به اسلام، همچنان برايشان عزيز است. آيين باستاني پيرشاليار ميان مردمان اين سرزمين جاري است كه اين جريان در قالب دين اسلام درآمده است. در چند سال اخير اخبار و تصاوير اين مراسم بيشتر منتشر ميشود كه همين امر باعث شده افراد بيشتري براي ديدن اورامان و زيباييهاي آنجا و ديدن اين مراسم يا آيين به آنجا سفر كنند. مراسم بهارهء اورامان با استقبال بيشتري از سوي مسافران همراه است و زمستان شايد كمتر مسافري قصد سفر به آنجا را داشته باشد. بهار اورامان بسيار زيباست و شايد دسترسي به آنجا سادهتر، چرا كه زمستان برفگير اورامان هم همچون فصل بهار آن زيبا و دلرباست. اما جادهء كوهستاني، باريك و پرپيچ و خم مريوان تا روستا،سفر به آنجا را در اين فصل كار سخت و دشوار كرده است. همين جادهء پرپيچوخم و برفگير امسال شش عكاس خبري و رسانهاي را زخمي كرد و يكي از آنها را روانهء بيمارستان كرد.پس حتماً مراقب همهچيز باشيد، اگر قصد داريد كه اورامان پوشيده از برف را ببينيد. اما موقعيت جغرافيايي اورامانات تخت كه در جنوب غربي شهرستان مريوان است با كوهها، درهها، حياتوحش متنوع، پوشش گياهي و سرسبزي خاص منطقه و از همهء اينها مهمتر مردمان مهربان و مهماننواز فضايي بسيار مناسب را براي يك مسافرت چند روزه مهيا كرده است. مردم منطقه معتقدند اورامانات تخت، زماني شهري بزرگ بوده و به همين دليل از آن با عنوان تخت يا مركز (حكومت) ناحيهء اورامان نام ميبرند. در مسافرت بهاره هم به منطقه حتماً لباس گرم و كيسهخواب همراه داشته باشيد. اگر قصد نداشته باشيد كه مزاحم خانوادهاي شويد، اورامانات تخت جايي براي اتراق ندارد، يا بايد خانهاي كه سكنهاش آنجا را به مقصد شهر ترك كردهاند را براي چند شب امانت بگيردويا بايد چادر اقامتي خود را علم كنيد كه در هر دو صورت نياز به وسايل شخصي (مثل كيسهخواب) كامل داريد. هرچـنـد كـه اورامـانـات تـا مـريـوان 75 كيلومتر بيشتر فاصله ندارد اما حقيقتاً حيف است كه تا كردستان برويد و دستكم شبي را در اورامانات تخت بيتوته نكنيد. در مريوان هم البته علاوه بر وجود درياچهء زيباي «زريبار» يا «زريوار» نيز بازارچهء مرزي كه معمولاً ميان مسافران طرفداران خاص خود را دارد، هتل جهانگردي مشرف به درياچه، محل مناسبي براي اقامت در اين شهر زيباست. جادهء مريوان به اورامان آسفالت است، اما از روستاي اورامانات تخت به بعد تا شهر پاوه به شكل خاكي ادامه مييابد. مسير پيادهروي از اورامان تا پاوه از ميان كوهها هم، مسير بكر و زيبايي است كه براي اجراي اين برنامه نيازمند راهنماي محلي و مطمئن هستيد. اگر به منطقه سفر كرديد دستكم يكي از وعدههاي غذايي خود را خريد كباب از قهوهخانهء كوچك روستا در نظر بگيريد. ظاهراً طبيعت بكر و كمتر دست خوردهء كردستان با احشام منطقه كاري كرده كه طعم كباب برهء آن بسيار متفاوت با آن چيزي است كه مثلاً در جايي مثل تهران به اسم كباب بره ميل ميكنيد. باور كنيد كه مسافر امروز ما شكمپرست يا شكمو نيست و تنها اين طعام روستايي لذيذ اورامان است كه او را چنان سرشوق آورده تا بخشي از نگاه خود را هم به غذا بيندازد. در هر حال كردستان سرزمين رنگهاي زيبا لباسهاي كردي زنانه ومردانه، سرسبزي و طراوت كوهستاني و مردمان مهماننوازي است كه كمتر در برنامههاي گردشگري ايرانيان قرار ميگيرد. در اولين فرصت بهاري، حتماً سري به آنجا بزنيد. |
تفسیری بر شمشال در اورامان
|
هورامان و ديـــــــــــن در گستره تاريخ
|
اورامی لهجه است یا زبان؟
|
اورامان را بهتر بشناسیم
اورامان را بهتر بشناسیم / محمد رشید امینی - پاوه |
زکریای عزیز |
در باب عرفان، طربقت نقشبندي و مشايخ هورامان
شرح حال حضرت شیخ محمّدعثمان نقشبندی (سراجالدّین ثانی) |
http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_2f159f.jpg جوانی حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_2b6914.jpg جوانی حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_2ec113.jpg حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی و استاد نظری http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_262539.jpg حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_2f82fb.jpg حضرت شیخ عثمان سراج الدین نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_21b86a.jpg حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین و شیخ جمال نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_229c3d.jpg حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_2e1f7c.jpg حضرت شیخ عثمان سراج الدین نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_2ba5fb.jpg حضرت شیخ و حضرت مولانا خالد نقشبندی (برادر حضرت شیخ) http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_290d50.jpg حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_21a888.jpg حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_2a4799.jpg حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی ـ استاد عبدالکریم مدرسی ـ حضرت مولانا خالد نقشبندی (برادر حضرت شیخ) http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...%29_2dd201.jpg حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...aaa_256ecc.jpg حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...h-2_23a80d.jpg جوانی حضرت شیح محمد عثمان سراج الدین نقشبندی http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...ykh_2bc4c1.jpg حضرت شیخ محمد عثمان سراج الدین نقشبندی قدس الله سره http://www.erfanabad.org/fa/uploads/...din_2d52cb.jpg شیخ محمد علاء الدین نقشبندی قدس الله سره |
اندرزنامۀ حضرت شيخ محمّدعثمان سراجالدّين ثاني |
|
مقاله ای کاملتر در مورد طریقت نقشبندیه آدرس اينترنتي:http://www.yaprakpress.com/htm/pars/...banidiye10.htm |
همه تاپیکهای مربوط به اورامان با هم ادغام شدند
|
رزیتای عزیز دستت طلا
ممنون از لطفتان سر بلند و موفق باشی |
گزارش تصویری از بهار زیبای پاوه
http://komakal.net/uploads/1241968175_184.gifکۆمهکاڵ : منطقهای که پاوه در آن واقع شده، بسیار خوش آب و هوا بوده و در کنار کوهستان اورامانات (در میان دو کوه شاهو و آتشگاه) بنا گردیده است. منطقه خوش آب و هوای کوهستانی پاوه با وجود کوه های سر به فلک کشیده، چشمههای فراوان، آبهای روان، همراه با جنگلها، مراتع و باغات سرسبز جلوه خاص و زیبایی به این منطقه بخشیده و هر ساله طبیعت زیبای بهاری پاوه گردشگران زیادی را به سوی خود جلب می کند . گزارش تصویری، گوشه ای از بهار زیبای پاوه را به تماشا بنشینیم . عکاس : مختار غفوری http://komakal.net/uploads/1241968199_b.gif http://komakal.net/uploads/1241968186_b-1.gif http://komakal.net/uploads/1241968276_b-2.gif http://komakal.net/uploads/1241968307_b-3.gif http://komakal.net/uploads/1241968333_b-4.gif http://komakal.net/uploads/1241968351_b-5.gif http://komakal.net/uploads/1241968318_b-6.gif http://komakal.net/uploads/1241968313_b-7.gif http://komakal.net/uploads/1241968344_b-8.gif http://komakal.net/uploads/1241968632_b-9.gif http://komakal.net/uploads/1241968434_b-10.gif http://komakal.net/uploads/1241968392_b-11.gif http://komakal.net/uploads/1241968674_b-12.gif http://komakal.net/uploads/1241968438_b-13.gif http://komakal.net/uploads/1241968506_b-14.gif http://komakal.net/uploads/1241968539_b-15.gif |
با سلام خدمت شما دوست عزيز
من محمد از هورامان تخت هستم..نميدونم منبع اين مطالبي كه نوشتي چيه و كجاس اما من تو خود هورامان زندگي ميكنم و تا به امروز هيچگونه آتشكده اي نه در روستاي اورامان و نه در اطرافش ديدم . نميدونم شما چطور از چيزي صحبت ميكنيد كه وجود نداره... ثانياً قبل از اينكه بياي و اينجا الكي درمورد هورامان صحبت كني(فكر نكنم تا به امروز اصلاًاومده باشي اورامان) بيا هورامان و يه كم تحقيق كن مطالبت بدون منبع نمونن..هورامان تخت بعد از روزي كه حضرت عمر (رض) جهت فتح كردستانات و آوردن اسلام به اين منطقه تشريف آوردند هورامان به دين اسلام روي آورد...و اگر هم قبل از اسلام اين منطقه زرتشتي بوده اند افتخار ميكنم.چون به نظر من قبل از اسلام زرتشتي بودن بهتر از بت پرستيدن بوده و من از همينجا اعلام ميكنم كه در هيچكجاي هورامان(اورامان) هيچگونه آتشكده اي وجود نداره و مردمش هم 100% مسلمان و سني مذهب هستند. |
دوست بزرگوارم جناب sardaga74
|
سلام
اين پستي كه اسشون گزاشتن به نظرمن 100% توهينه به مردم هورامان. ايشون ميتونستن قبل از اتشار مقاله شون درباره ش تحقيق كنن،بپرسن..ولي ايشون امدن هر چي دلشون خواسته نوشته!! |
اکنون ساعت 11:43 AM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3.5 می باشد. |
Powered by vBulletin® Version 3.8.4 Copyright , Jelsoft Enterprices مدیریت توسط کورش نعلینی
استفاده از مطالب پی سی سیتی بدون ذکر منبع هم پیگرد قانونی ندارد!! (این دیگه به انصاف خودتونه !!)
(اگر مطلبی از شما در سایت ما بدون ذکر نامتان استفاده شده مارا خبر کنید تا آنرا اصلاح کنیم)