[bigbang]

آموزش اندازه گیری طول قطعات با کولیس



در این پست از سکه برای شما آموزش اندازه گیری طول قطعات با کولیس را قرار میدهیم
کولیس در کارگاه های ساخت و تولید یافت میشود.هنرجوهای هنرستان و مهندسین ساخت و تولید حتما با این وسیله اندازه گیری آشنایی دارند
کولیس یک وسیله اندازه گیری طول می باشد که دقت اندازه گیری آن از خط کش معمولی بیشتر است. میزان دقت کولیس به چگونگی درجه بندی ورنیه آن بستگی دارد. تمامی کولیس ها از یک خط کش ثابت معمولی (که بر حسب سانتی متر و میلی متر درجه بندی شده) و یک قسمت متحرک به نام ورنیه تشکیل می شود.

کولیس ها می توانند طول را به ۳ روش اندازه گیری نمایند که هر یک از این روش ها کار برد خاصی دارند و در زیر آن ها را توضیح می دهیم:
۱- اندازه گیری به وسیله دهانه بزرگ کولیس:

دهانه بزرگ کولیس را در شکل زیر مشاهده می کنید:

از دهانه بزرگ کولیس جهت اندازه گیری ضخامت و قطر خارجی اجسام استفاده می شود.

دهانه کوچک کولیس را در شکل زیر مشاهده می کنید:

از دهانه کوچک کولیس برای اندازه گیری دهانه داخلی حفره ها، قطر داخلی لوله ها، عرض شیار ها و… به کار می رود.

3- اندازه گیری به وسیله عمق سنج کولیس:


عمق سنج کولیس را در شکل زیر مشاهده می نمایید:

از عمق سنج جهت اندازه گیری عمق حفره ها و سوراخ ها استفاده می شود.

با حرکت دادن ورنیه، دهانه بزرگ، دهانه کوچک و عمق سنج به یک میزان جابه جا می شوند.


کولیس ها معمولاً دارای پیچ یا شاسی ای می باشند که دهانه کولیس را ثابت نگه می دارد. این شاسی برای مواردی که امکان تکان خوردن ورنیه و ایجاد خطا در اندازه گیری وجود دارد، استفاده می شود.

نحوه خواندن طول اندازه گیری شده توسط کولیس به صورت مفصل در مطلب ورنیه توضیح داده شده است.




آموزش استفاده از کولیس ورنیه دار


کولیس ورنیه دار یک تیغه مدرج و یک فک متحرک دارد. تیغه درجه بندی شده است و دوکشویی روی آن سوار شده اند که یکی از آن ها به وسیله مهره افقی تا اندازه ای قابل تنظیم است و دیگری می تواند در طول تیغه حرکت کند. لبه های بیرونی فک های ثابت و متحرک برای اندازه گیری قطر درونی و اندازه های دیگر مناسب هستند. لبه های درونی آن ها نیز برای اندازه گیری های بیرونی به کار می روند.

کولیس ورنیه. تنظیم دقیق اندازه آن با محکم کردن پیچ سمت راست و چرخاندن مهره آجدار بر روی پیچ افقی صورت می گیرد.
تیغه کولیس با تقسیماتی به اندازه یک میلیمتر مدرج شده است. روی هر دهمین خط درجه بندی شماره ای وجود دارد که نمایانگر ده میلیمتر است. ورنیه نیز به ۵۰ قسمت تقسیم شده که روی هر پنجمین خط درجه بندی شماره ای وجود دارد که نمایانگر یک دهم میلیمتر است. طول این ۵۰ تقسیم بندی برابر با طول ۴۹ تقسیم بندی روی تیغه است.

جزئیات کولیس ورنیه. این ورنیه اندازه های تا ۰۲/۰ میلیمتر را نشان می دهد.

از آن جا که هر تقسیم بندی روی تیغه کولیس برابر با یک میلیمتر است بنابراین ۴۹ تقسیم بندی برابر با ۴۹=۱×۴۹ میلیمتر و مجموع تقسیم بندی روی ورنیه نیز برابر با همین مقدار خواهد بود. بنابراین اندازه هر یک از تقسیمات روی ورنیه برابر با ۹۸/۰ = ۵۰ ÷ ۴۹ میلیمتر است. یعنی اختلاف نیان یک تقسیم بندی روی تیغه (یک میلیمتر) و یک تقسیم بندی روی ورنیه (۹۸/۰ میلیمتر) برابر با ۰۲/۰ میلیمتر خواهد بود. اگر شاخص های صفر تیغه و ورنیه بر هم منطبق باشند اولین خط سمت راست شاخص صفر ورنیه با اولین خط سمت راست شاخص صفر تیغه به اندازه ۰۲/۰ میلیمتر با هم اختلاف خواهند داشت. به همین شکل اختلاف خط بعدی ورنیه با خط بعدی تیغه به اندازه ۰۴/۰ میلیمتر و الی آخر. این اختلاف برای هر تقسیم بندی (خط) به اندازه ۰۲/۰ میلیمتر افزایش می یابد تا آن که خط ۵۰ ورنیه با خط ۴۹ تیغه منطبق شود.

برای خواندن اندازه روی کولیس باید اندازه های میلیمتر را که سمت چپ شاخص صفر ورنیه قرار دارند محاسبه کرد و سپس مقدار دهم و صدم میلیمتر را با توجه به خطی از ورنیه که با یکی از خطوط تیغه روبروی هم قرار گرفته اند تعیین و به مقادیر قبلی افزود.