تکنیکهایی که در زیر در مورد تشخیص دروغ و دروغگو برایتان معرفی میکنیم، معمولاً توسط پلیس و نیروهای امنیتی استفاده میشود. این تکنیکها برای مدیران، کارفرماها و افراد عادی برای استفاده در موقعیتهای روزمره که تشخیص دروغ از راست به جلوگیری از قربانی شدن برای دسیسه و فریب کمک میکند، مفید است.
هشدار: گاهی اوقات، نادانی بهتر است. بعد از به دست آوردن این علم، ممکن است با فهمیدن اینکه کسی به شما دروغ میگوید، آزرده خاطر شوید.
علائم دروغگویی
زبان بدن دروغگویی:
- حالت فیزیکی فرد محدود و خشک میشود، دستها حرکت چندانی ندارند. سرعت حرکت دستها و پاها حین دروغ گفتن کندتر میشود.
- کسی که دروغ میگوید، از برخورد چشمی با شما اجتناب میکند.
- دروغگو دستهای خود را به صورت، گلو یا دهانش میمالد. لمس کردن یا خاراندن بینی یا پشت گوش هم اتفاق میافتد.
ژستهاي احساسی و تناقض
- زمان و مدت ژستها و حالات احساسی سرعت عادی خود را از دست میدهد. ابراز احساسات با تاخیر مواجه میشود و ممکن است طولانی تر از حالت عادی ادامه پیدا کند و بعد ناگهان متوقف شود.
- زمان بین ژستهاي احساسی و کلمات متناقض است. مثلاً کسی وقتی هدیهای دریافت میکند میگوید، "خیلی دوستش دارم." و بعد از گفتن جمله لبخند میزند به جای اینکه همزمان با گفتن جمله این لبخند را نشان دهد.
- ژستها و حالات با بیانات لفظی مغایر است. مثلاً وقتی میگوید، "دوستت دارم" اخم میکند.
- وقتی فرد قصد وانمود کردن حالتی دارد، حالات او به حرکات دهانی محدود میشود به جای اینکه کل چهره او را تحت تاثیر قرار دهد. مثلاً وقتی کسی به حالت طبیعی لبخند میزند، این لبخند روی کل صورت او تاثیر میگذارد.
تعاملات و واکنشها
- فرد مرتکب دروغگویی، حالت دفاعی به خود میگیرد. فرد معصوم چنین واکنشی نخواهد داشت.
- فرد دروغگو در مواجهه با فرد مقابل خود که از او بخاطر دروغش پرس و جو میکند، احساس ناراحتی میکند و ممکن است سر یا بدنش را از او برگرداند.
- فرد دروغگو ممکن است ناخودآگاه اشیائی (کتاب، فنجان قهوه و امثال آن) را بین شما و خودش قرار دهد.
زمینه لفظی و محتوا
- دروغگو ممکن است از کلمات خود شما برای پاسخ به سوالتان استفاده کند. وقتی از او میپرسید، "آخرین شیرینی را تو خوردی؟" دروغگو جواب میدهد، "نه من آخرین شیرینی را نخوردم."
- دروغگوها گاهی اوقات با بیان عبارات و جملات مستقیم از بیان دروغ اجتناب میکنند.. به جای اینکه مستقیماً چیزی را رد یا انکار کنند در لفافه سخن میگویند.
- فرد متهم به دروغگویی معمولاً بیشتر از حد طبیعی حرف میزند و برای متقاعد کردن شما جزئیات غیرضروری به آن اضافه میکند. آنها از سکوت و مکث میان صحبتها احساس ناراحتی میکنند.
- دروغگو با لحنی یکنواخت و خستهکننده حرف میزند و معمولاً از ضمایر استفاده نمیکند.
- کلمات او به آهستگی بیان میشوند و گرامر و ساختار جملههایش ممکن است مشکلدار باشد.
سایر علائم دروغ:
- اگر باور دارید که کسی دروغ میگوید، موضوع صحبت را سریع عوض کنید. فرد دروغگو خیلی از این مسئله استقبال میکند و بحث جدید را با آرامش و اشتیاق بیشتری دنبال خواهد کرد. فرد دروغگو علاقه زیادی به عوض شدن بحث دارد درحالیکه کسی که حقیقت میگوید از این تغییر ناگهانی موضوع بحث گیج میشود و دوست دارد که بحث قبلی را باز دنبال کند.
- دروغگو برای اجتناب از یک موضوع خاص به شوخی و خنده روی میآورد.
نکته پایانی:
مشخص است که داشتن یک یا دو مورد از این علائم کسی را دروغگو نمیکند. رفتارهایی که در بالا ذکر شد را باید در مقایسه با رفتارهای نرمال شخص مورد نظر بسنجید.
شکل1: لبخند اجباری یا تصنعی. فقط عضلات اطراف دهان درگیر میشوند.
شکل 2: لبخند طبیعی. گروههاي عضلانی زیادی روی صورت به حرکت درمیآیند. عضلات پیشانی پایین کشیده میشوند، گونهها و فک حرکت میکنند و بینی هم چین برمیدارد.
سادهترین راه برای تشخیص یک لبخند واقعی نگاه کردن به چشمهاست. در لبخندهاي طبیعی چشمها برق میزنند و اطراف چشمها چروک برمیدارد. فقط تعداد کمیاز افراد هستند که میتوانند این حالت را در لبخندهای تصنعیشان هم ایجاد کنند.
منبع