[چرو]

نخستين باشگاه تير اندازي در قرن سيزدهم و چهاردهم ميلادي توسط آلماني ها راه اندازي شد که عضويت در آن فقط به مردان محدود ميشد. اولين مسابقات تير اندازي قهرماني جهان در سال 1897 ميلادي توسط باشگاه تير اندازي ليون فرانسه به مناسبت جشن بيست و پنجمين سال تاسيس باشگاه در مسافت 300متر برگزار گرديد.مسابقات قهرماني زنان در رشته تير اندازي نيز در سال 1958 ميلادي برگزار شد.
در ايران فدراسيون تير اندازي در سال 1958 ميلادي (1337شمسي) از آن زمان تا کنون سالهاي بسياري ميگذرد و اين فدراسيون در طول عمر پنجاه ساله خود 14 رئيس فدراسيون را به خود ديده است .همانطور که عنوان شد تير اندازي يکي از رشته هاي اصيل ايراني است که در دين مقدس اسلام نيز تاکيدات بسياري بر روي آن شده است. ورزشي مفرح و جذاب که سهم زيادي در توزيع مدالهاي آسيايي و جهاني دارد.
تيراندازي با كمان؛ ورزش تاريخي / اسلحه ريسماني

تير وكمان يك هنر است. هنري مقدس براي بسياري . مسلمانها هرگز اين جمله پيامبراكرم (ص) را از ياد نمي برند: «هركس تيراندازي بداند و آن را ترك كند يكي از نعمت هاي خداوند را ترك كرده است.»
از تير و كمان به عنوان يكي از قديمي ترين هنرهاي بشري ياد مي كنند. هنري كه تاريخچه اي باستاني دارد. در عين حال آن را جزو رشته هاي ورزشي قرار داده اند. رشته اي كه مدال آور است و در المپيك ها حساب زيادي روي آن باز مي كنند. شواهد باستاني زيادي وجود دارند كه بر تاريخي بودن اين رشته حكايت مي كنند.
همواره نشانه هايي از تيروكمان در ادبيات، هنر، اساطير يوناني، زبان، جنگ آوري و... است. كمان وسيله اي محوري است كه بسياري از مورخان آن را به اندازه اختراع چرخ و آتش مهم مي دانند. ديگر همه مي دانندكه كمان يك اسلحه ريسماني پرتاب كننده است . اين وسيله در دو نوع چوبي و تركيبي يافت مي شود. مشاهدات كمان هاي اوليه بيانگر اين بود كه بشر منحصراً آن را از چوب نهال و روده حيوانات تهيه مي كرده است. در مناطقي كه چوب به سختي در دسترس بود كمان هايي غير از جنس چوب ساخته مي شد. شاخ، استخوان ، پي، تاندون و روده به جاي چوب به كار گرفته مي شدند.
كمان هاي چوبي همواره در اروپاي غربي، ايسلند، قسمتي از آفريقا، هند، شمال و جنوب آمريكا كاربرد داشت. كمان هاي تركيبي نيز در اروپاي شرقي ، شمال آمريكا، روسيه، چين و مناطق ساحلي گرينلند خواهان بسياري پيدا كرده بود. با اين حال اولين سرنيزه سنگي در آفريقا پيدا شد كه به ۲۵ هزار سال پيش از ميلاد مسيح تعلق داشت حتي تخمين زده مي شود اين نوع تير و كمان ۴ تا ۴۰هزار سال قبل از ميلاد مسيح به كار برده مي شد.
در عصر شكوفايي مصريان براي ساخت كمان پرقدرت تر و بادوام تر از تركيب چسبي شاخ و چوب استفاده مي شد. ارتفاع اين كمان ها به اندازه يك مرد بالغ مي رسيد و از تيرهايي به طول دو فوت ونيم (حدود ۷۵ سانتي متر) برخوردار بود. تير وكمان هاي بلندي در مناطق ساحلي رود نيل پيدا شده كه محققين بر اين باورند ۳۵۰۰ تا ۴هزار سال قدمت دارد. نوع ساخت اين كمان ها،مهارت مصريها را در طراحي و ساخت آن نشان مي دهد. البته در همين زمان نيز قوم بني اسرائيل كمانها را از ني، چوب و شاخ گاوميش آسيايي مي ساختند. كمان هايي كه دردانمارك پيدا شده به ۶ تا ۹ هزار سال قبل از ميلاد بر مي گردد. پارت ها كه سرزمين آنها اكنون ايران و افغانستان است، اسب سواران و تيراندازان بي نظيري بودند. آنها تاكتيك خاصي براي شليك داشتند طوري كه اسب ها وقتي به سمت جلو در حال تاخت بودند به سمت عقب شليك مي كردند كه به «شليك پارت ها» معروف شده بود. پارتها در تلاش بودند ۵۳ سال قبل از ميلاد به رم يورش ببرند، اما ديوارهاي بلند شهر مانع شان بود.
مغول ها نيز كمانداران كوهستان بودند در سال ۱۲۰۸ بعد از ميلاد آنها كمان هايي ساختند كه در همه جهات قابل شليك بود.
اروپا در قرون وسطي

بين سال هاي ۱۰۹۹ و ۱۱۹۲ ميلادي كه سواران و كمانداران انگليسي به كمانداران كوهستان ، يورش بردند سربازان لباس هاي زير گشادي از جنس پوست پوشيده بودند كه توسط كمان پاره نمي شد. اين لباس كه به طرز چشمگيري از صدمات جدي و عفونت هاي احتمالي مي كاست براي همه عجيب و شگفت آور بود. همراه با گذشت زمان تير و كمان هاي اروپاييان نيز تغيير يافت. ابتدا كمان ها كوچك و ساده بودند كه بيشتر آلمان ها از اين دست كمان ۱‎/۵متري بهره مي گرفتند. انگليسي ها پس از مدتي كمان هاي معمولي خود را اصلاح كردند و كمان هاي بلندي ساختند كه هم قد كماندار و حتي بلندتر از او بود. طول پرتاب اين كمان هم بيشتر از سايرين بود و در آن واحد چندين پرتاب صورت مي گرفت.
اگرچه اروپاييان خود را تيراندازان قهاري مي دانستند اما آنها هم اوضاع گذشته شرق كره خاكي را از ياد نمي برند. در چين تاريخچه تيراندازي به سلسله «شنگ» (۱۷۶۶-۱۰۲۷ قبل از ميلاد مسيح) برمي گردد. چيني ها درشكه هاي دواسبه جنگي را با يك تيم سه نفره شامل راننده، نيزه زن و تيرانداز به كار مي گرفتند. طي روي كارآمدن سلسله چو (۲۵۶- ۱۰۲۷ قبل از ميلاد) نيز افراد اصيل در زمين بازي مسابقه ها تيراندازي را به همراه موسيقي به انجام مي رساندند. تيراندازي متمدن چين از قرن ششم به ژاپني ها هم معرفي شد. اثرات آن بعدها شامل آئين و رسوم و تكنيك ها مي شد. يكي از هنرهاي اساسي ژاپني ها كه به طور معمول شناخته شده بود كايوجاتسو (هنر كمان) امروزه به عنوان كايودو، كه ادامه دهنده سنت هاي پيش است شناسايي مي شود. آنها پس از مراسم عبادت اقدام به تيراندازي مي كنند.
خاورميانه اي ها نيز برتري خود را در وسايل تيروكمان و تكنيك هاي تيراندازي براي قرنها به دست آورده بودند. آنها با كمان هاي آشوري ها و پارتي ها، آتيلاوهان و تركيه اي به سربازان صليبي و اروپاييان پاسخ مي دادند.

ورزش تير و كمان

رشته تير و كمان از همان دوره هاي نخست المپيك موردتوجه ويژه مسئولان برگزاري اين تورنمنت كه بيانگر ارزش ويژه آن است، قرار گرفت.ورزش تير و كمان در المپيك ۱۹۰۰ ، ۱۹۰۴ ، ۱۹۰۸ و ۱۹۲۰ برگزار شد كه در اين سال ها «هيوبرت ون اينز» با كسب شش مدال طلاو سه نقره نام خود را بر سر زبان ها انداخت. ورزش تير و كمان پس از وقفه اي طولاني در المپيك ۱۹۷۲ مطرح شد و از المپيك ۱۹۸۸ سئول بود كه تيم ها تلاش فراواني براي كسب مدال هاي اين رشته به خرج دادند. در المپيك ۱۹۹۶ ركورد بيننده تلويزيوني براي اين رشته شكست.
رشته ورزشي ملي - مذهبي تيراندازي با كمان در ابتداي تأسيس آن در ايران به صورت يك كميته و انجمن تحت نظارت فدراسيون تيراندازي در ايران كار خود را شروع كرد و در ژوئن (اوايل تابستان) سال ۱۹۹۷ به عضويت رسمي فيتا (فدراسيون بين المللي تيراندازي با كمان) درآمد. در آبان ماه سال ۱۳۸۱ بود كه رشته تيراندازي با كمان به صورت يك فدراسيون مستقل درآمد و حالادر سال هاي اول فعاليت خود قصد حضور در المپيك را دارد.

ايران باستان

تاريخ نشانگر اهميت تير و كمان در ايران متمدن است. زرتشت در اوستا مي گويد:
«نخستين فلسفه آسايش بشر و حيات اجتماعي وي بر مبناي سلامت تن و روان قرار گرفته است و جامعه بيمار رو به نابودي است. تنها افرادي كه از سلامت تن و روان برخوردارند، مي توانند جامعه اي سالم و پيشرو پديد آورند و در آن با آسايش و آرامش زندگي كنند. در نتيجه در پرتو ورزش هاي گوناگوني چون سواري، تيراندازي، شكار، چوگان، كوهنوردي و... فرزندان شان را به زيور صفات نيكو مي آراستند و به تيراندازي و شكار اهميت زيادي مي دادند زيرا براي پرورش تن و دفاع لازم بود.»
كمان در اوستا «ثنور» يا «ثنون» و «ثنورتي» و «تيرايشو» ناميده شده و از آن بسيار شاعرانه و همانند چكامه اي رزمي ياد شده است. در «تير يشت» و در پاره هاي ۳۷ و ۳۸ و نيز در شاهنامه فردوسي از آرش، پسر دوم كيقباد و برادرش كيكاووس سخن به ميان آمده و از وي به عنوان يك اسطوره و قهرمان ملي ياد شده است. بدين صورت كه جنگي ميان ايران و توران آغاز مي شود كه سپاه ايران در مازندران محاصره مي شود. نبرد ميان افراد افراسياب (شاه توران) و منوچهر، پادشاه ايران به نتيجه نمي رسد. ايران براي تعيين مرز و آشتي پيشنهاد پرتاب تيري از سپاه ايرانيان به جانب خاور را مي دهد. قرار اينگونه مورد موافقت قرار مي گيرد كه هر كجا تير فرود آيد مرز ايران و توران خواهد بود. آرش كه بي نظيرترين كماندار عصر خود بود به ميدان فراخوانده شد. فرشته زمين (اسفنديارمذ) به آرش گفت تا كماني بردارد و تيري به جانب خاور پرتاب كند. آرش دانست كه پهناي كشور ايران به نيروي بازو و پرش تير او بسته است و بايد تمام توان خود را به كار گيرد. پس بر صحنه شد و خود را به شاهنشاه و سپاهيان نشان داد و گفت: من تندرستم و نقصي ندارم اما مي دانم كه چون تير از كمان رها كنم همه نيرويم با تير از بدنم بيرون خواهد رفت و جانم فداي ايران خواهد شد.
آرش تير و كمان را برداشت و بر قله دماوند برآمد و تير را رها كرد تا در كنار رود جيحون بر درخت گردويي نشست. آنجا را مرز ايران و توران قرار دادند و به ياد آرش و تير انداختن وي در سال دو جشن برگزار كردند. يكي جشن تيرگان كوچك (۱۳ تير) در روز تير انداختن آرش و ديگري ۱۴ تير، روز به اصابت نشستن تير!
هردوت مورخ مشهور يوناني پيرامون وضعيت نظام تعليم و آموزش در ايران باستان مي نويسد: «ايرانيان از ۵ سالگي تا ۲۰ سالگي سه چيز مي آموختند: سواركاري، تيراندازي و راستگويي.
در كتاب منتخب رساله قوميه در كنار آموزش هنر كمانداري، اوصاف متعلم اين علم را بدين صفات به تفصيل نوشته اند: اول نيك نهادي، دوم حق شناسي استاد، سوم حريص نبودن، چهارم راست گفتاري، پنجم خوش خلقي، ششم جوانمردي، هفتم گشاده سينه و بخشنده بودن، هشتم عادل بودن، نهم قليل الكسل و كثيرالطاعت بودن، دهم درازدست و صاحب قناعت بودن و كفران نعمت نكردن و بخيل طبيعت نبودن و شرير خصلت و كريه طلعت و بد طينت نبودن نباشد و نيز تيرانداز بايد كه هميشه به طهارت باشد و جز اين به تير وكمان و آلات تيراندازي دست نزند.
شاهدان قدیمی که تیراندازی را از زمانهای بسیار دور در انجام میدادند شاید بتوان تاریخ انجام آن را به "عصر سنگی" نسبت دادند (در حدود 20000 سال قبل از میلاد مسیح). مردمان اولیه زمانی که در مصر باستان زندگی می‌کردند از تیر و کمانهای ابتدایی استفاده می‌‌کردند که قدمت استفاده از این ابزار به چیزی حدود 5 هزار سال پیش از شروع اولین نشانه‌های جنگاوری در روی کره زمین بر می‌گردد.
در چین قدمت تیر اندازی به زمان حکومت سلسله شانگ (در حدود سالهای1027 تا 1766) بر می‌گردد. در زمان جنگ ارابه‌ای هر تیمی از سه مرد تشکیل می‌‌شد، یک راننده ارابه، یک نیزه دار، و یک تیر انداز. در زمان حکومت ژو Zhou از 256 تا 1027 قبل از میلاد، خاندان سلطنتی در مسابقات تیر اندازی شرکت می‌کردند که با مراسم جشن و موسیقی و ... همراه بود.


گسترش در آسیا

هنگامی که چینی ها در قرن 6 میلادی ژاپنیها را با تیر اندازی آشنا کردند، این مساله تاثیر برجسته و شگرفی روی رسوم و سنن مردم آسیای شرقی گذاشت. یکی از هنرهای رزمی ژاپنیها به نام Kyujutsu (کمان و نیزه) که امروزه در این کشور با نام کیودو (Kyudo)یکی از روشهای کمان داری است، از ورود تیر اندازی در همان دوران سرچشمه گرفته است. کیدوی مدرن و پیشرفته یکی از متدهای پیشرفت و بهبود فیزیکی، ذهنی و روحی است.
اساطیر تیر اندازی
در قرنهای پیشین محبوبیت تیر اندازی به قدری بود که حتی تاثیر آن را در ادبیات قومی و شعر سرایی هم میتوان دید. حتی در تصویر سازیهایی مانند رابین هود که از معروفترین و مطرحترین چهره های این عرصه به شمار میرفت.مراجع مختلف و متعدد در خصوص تیر اندازی حاکی از وجود داستانها و افسانه های گوناگونی در ادبیات کهن یونان است. اوليسز (Ulysses) قهرمان حماسه اوديسه منسوب به هومر (Homer) شاعر نابيناي يوناني در کتاب بیستم یکی از بهترین نمونه های این افسانه ها است.

اولیسز به واقع یکی از قهرمانان تیر اندازی در اساطیر است. پنه لوپه (زوجه اودیسوس) فکر میکرد که همسرش بعد از 20 سال غیبت پس از جنگ بزرگ تروا (Troy) هرگز باز نمی گردد. خواستگاران فراوانی او را احاطه کرده بودند، اما بالاخره اولیسز از جنگ تروا بازگشت و در قالب یک چوپان به زندگی اش ادامه داد و با استفاده از تیر و کمان و مهارتش در این رشته توانست به همسرش خبر دهد که چه کسی است!!
ورزش تيراندازي مشروعيت دارد و هيچ ايراد شرعي بر اين رشته وجود ندارد. در ورزش تيراندازي جنسيت مطرح نيست و مرد و زن به راحتي مي‌توانند به ورزش تيراندازي بپردازند و اين مساله يكي از فاكتورهاي مثبت اين رشته است.
نكته مورد توجه كاربرد دفاعي رشته تيراندازي است، علي‌رغم رشته‌هاي ورزشي بسياري كه كاربرد آنها مشخص نيست، ولي كاربرد رشته تيراندازي مشخص است. دفاع نيز در اسلام واجب است و استراتژي كشور ما نيز استراتژي دفاعي است؛ بنابراين تيراندازي ورزش ديني و ملي است و با استفتاي انجام شده نيز مشخص است كه شرط‌ بندي در ورزش تيراندازي و ساير رشته‌هايي كه كاربرد دفاعي دارند حلال است و بازنده ملزم است آن چه كه باخته را به برنده بدهد


هیجان انگیز ترین ورزش برای معلولین

آيا شما تير اندازي به هدف متحرك را محك زده ايد ؟
شما با هر نوع شرايط جسماني كه داريد قادر به تير اندازي خواهيد بود . افرادي كه از ويلچر استفاده مي كنند با حداقل حركت بازو مطمئنا واجد شرايط هستند. تيراندازان مرد و زن از گروه سني مختلف كه فقط از داشتن يك دست و يا يك چشم برخوردارند ميتوانند در اين رشته فعاليت داشته باشند
در ابتدا ، احتمالا شما تعجب كنيد كه تير اندازي به هدفهاي متحرك چيست ؟ هيجان انگيزترين ورزش جديد د ردنياي پهناور شبيه آتش سريع است .

■ تجهيزات اساسي
تير اندازي به هدف متحرك به توانايي نگهداري يك اسلحه هشت پوندي با حداقل حركت براي چرخاندن به سوي هدف پرواز ( هدف يا سيبلي كه در حالت حركت است ) نياز دارد . نشانه گيري انگشت و سلاح شما مستقيما و حركت سلاح به طرف چپ و سپس به راست مي باشد . اگر شما بتوانيدحركت سلاحتان را حداقل در يك گام هدايت كنيد مي توانيد در مسابقات معلولان به راحتي تير اندازي كنيد . و اگر بتوانيد حركت سلاحتان را دو گام يا بيشتر ، مي توانيد در مسابقات دوبل و انفرادي تير اندازي كنيد .

■ چرا تحت فشار روحي ؟
اين خبر خوبي است براي افرادي كه در زندگيشان ميزان بالايي از استرس را تجربه مي كنند تير اندازي ، استرس را تسكين مي دهد و مردماني كه همگي از ا هداف و علائق يكساني برخوردارند دور شما جمع مي شوند . بيشتر تير انداران معلولي كه قبلا بعلت مشغله و فشار كار با مشكل روحي روبرو بودند از اينكه نمي توانستند كار كنند مجبور بودند داروي ضد افسردگي يا آرام بخش استفاده تا فقط بتوانند سر پا بمانند وقتي آنها تير اندازي را انتخاب كردند به طور قابل ملاحظه اي بهبود يافتند …. و خيلي با نشاط شدند و حتي آنهايي كه در زندگيشان دچار سر در گمي شده بودند .