غار قوری قلعه، بزرگ ترین غار آبی
خاورمیانه با پیشینهٔ ۶۵ میلیون سال است؛
که در
استان کرمانشاه قرار دارد. این غار در ۲۵ کیلومتری
شهر
روانسر، در دامنه کوه شاهو و مشرف بر
جاده روانسر -
پاوه و در همسایگی روستایی به همین نام جای گرفته است.
درازای این غار ۱۲ کیلومتر و ژرفای آن ۳۱۴۰ متر است و به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی ملی
ایران، به ثبت رسیده‌است.
در سال
۱۳۵۵ یک گروه از غارشناسان
انگلیسی و در
سال ۱۳۵۶ گروه دیگری از غارنوردان
فرانسوی بخشهایی
از غار را بطول پانصدوپنجاه متر بررسی و اکتشاف کردند.
در دهه 1360 نیز گروهی از غارنوردان کرمانشاهی بخشهای
جدیدی از غار را تا عمق بیش از سه کیلومتر اکتشاف و شناسایی کردند.
ژرفای حوضچه‌های این غار به ۱۴ متر می‌رسد هم
چنین دمای درون غار ۷ تا ۱۱ درجه است و در همگی
فصل های سال ثابت است.این اثر طبیعی دارای
تالارهای زیبا در ۱۴۰۰ متری و ۵۰۰ متری به نام‌های تالار مریم،
تالار کوهان شتر، تالار مسیر برزخ، تالار بلور و تالار عروس
می‌باشد.این غار یکی از زیباترین جاذبه‌های دیدنی و جهانگردی ِ
شهرستان روانسر می‌باشد.
یادگاری های جدید در داخل غار
از لحاظ زیست شناسی غار مسکن گونه نادری
از خفاش بنام خفاش موش گوشی است.
متاسفانه بازدیدهای کنترل نشده باعث آسیب فراوان
به داخل غار شده و در جای جای دیواره ها می توان
یادگاری و شکستگی استلاگمیتها را دید.
در جریان تسطیح دهانه غار آثاری از اواخر دوره
ساسانی در کف غار کشف شد که شامل هشت عدد ظرف
نقره ای با نقش کبک و پرندگان شکاری و درنا، تکه های سفال
و پانزده سکه ساسانی مربوط به یزدگرد سوم است.
بر روی دو ظرف نیز کتیبه هایی به خط پهلوی میانه
نوشته شده که توسط متخصصین ایرانی ترجمه شده است.
ظروف نقره از نظر متخصصان ساخت منطقه اورامان بوده و محلی هستند.
غارهای اطراف قوری قلعه بر اساس مطالعات
باستان شناسی از حدود 50 هزار سال پیش تا حدود
12 هزار سال پیش مسکن شکارچیان عصر سنگ بوده است.