تاریخ جهانگشای
هنر اكنون همه در خاك طلب بايدكرد زانك اندر دل خاكند همه پرهنران
يكي از كتب معتبر و ارزشمند تاريخي ايران زمين از سالهاي قرن هفتم كه با يورش مغولان همراه بود تاريخ جهانگشاي جويني است كه توسط عطا ملك جويني از منشيان و نويسندگان و درباريان دستگاه مغول بوده است كه با زيركي هر چه تمام آيندگان را از اوضاع زمانه خويش آگاه كرده است
تاریخ جَهانگُشای کتابی درباره تاریخ مغول و خوارزمشاهیان و اسماعیلیان تا ۶۵۵ق، نوشته به فارسی بدست عطاملک جوینی است.
نویسنده آن سال‌ها در دربار ارغون و هولاکو و پسرانش، اباقا و تگودار، دارای منصب، و گواه بسیاری از رخدادهای آن دوره بوده و برخی پیش آمدها گذشته را نیز از گواهان آنها و از خاندان خود که از درباریان خوارزمشاهیان و مغولان بوده‌اند، شنیده بوده است.
تاریخ جهانگشای تاریخ سیاسی محض نیست، زیرا نویسنده هنگام رویدادنگاری، درباره اوضاع اقتصادی، اجتماعی، بافت شهرها و موقعیت جغرافیایی آنها و اسامی قدیمی شهرها نیز توضیحات بی‌همتایی داده است.
این کتاب در سه جلد است؛ در جلد دوم، به ویژه مستقیماً مسائل دوران خوارزمشاهی مورد بررسی قرار می‌گیرد. جلد سوم نیز مربوط به اسماعیلیان است که بخش مهمی از تاریخ خوارزمشاهیان را به خود اختصاص داده است.