[bigbang]

مایکروسافت ویندوز ۸ و ویستا از خیلی جهات به یکدیگر شبیه هستند که یکی از این جنبه‌های تشابه می‌تواند تغییرات ناخواسته و غیر منتظره‌ در دنیای سیستم‌عامل‌ها و دنباله روی ناشیانه مایکروسافت از جو موجود باشد که از مهم‌ترین عوامل شکست این دو سیستم عامل در بازار است.

خیلی از دوستان من از طرفداران سرسخت مایکروسافت به شمار می‌آیند و از عرضه شدن ویندوز ۸ در سال جاری میلادی بسیار خرسندند و به طور مداوم مشغول دیدن ویدیوهای مختلف این سیستم عامل در یوتوب هستند! اما بیشتر آنان در دل ترسی دارند… ترس از تکرار تجربه ویندوز ویستا این بار در قالب ویندوز هشت. اما من به طور قطع اطمینان دارم ویندوز ۸ ملعبه‌ای است که منجر به شکسته شدن انحصار سیستم عامل ویندوز توسط خودش خواهد شد!
قبل از آنکه وارد این بحث شویم که چرا ویندوز هشت موفق نمی‌شود و به چه دلیل ممکن است اکثر مردم حتی تا سال ۲۰۱۶ میلادی هنوز روی ویندوز هفت باقی بمانند، لازم است نکته‌ای را متذکر شوم… به این دید به این موضوع ننگرید که این یکی دیگر از مقالات یک طرفدار گنو/لینوکس است که هیچ شناختی نسبت به ویندوز ندارد و براساس نظرات ضد مایکروسافتی خود اظهار نظر می‌کند؛ بلکه از این دیدگاه بنگرید که یک کاربر دسکتاپ حرفه‌ای صرف نظر از این موضوع که بخواهد یک کاربر گنو/لینوکس باشد یا خیر، آیا واقعا یک دیوار آجری را به عنوان سیستم‌عامل‌ش خواهد پذیرفت !؟ این نکته نیز لازم به ذکر است که این مطلب به هیچ عنوان یک بررسی نیست و قرار نیست تمام نقاط قوت و ضعف این سیستم را پوشش دهد و هدف، فقط ذکر نکاتی است که این سیستم‌عامل را می‌تواند برای کاربران نامناسب کند.

صفحه مرگ ویندوز با ظاهری جدید

اگر بخواهیم از نقطه‌نظر یک سیستم‌عامل کاملا مناسب برای دسکتاپ (از لحاظ کارایی) به قضیه نگاه کنیم، حتی با وجود عرضه‌ی ویندوز ۸، بهترین انتخاب ویندوز ۷ خواهد بود. همچنین به نظر من شکست ویندوز ۸ به خودی خود هیچ کمکی به گنو/لینوکس در دسکتاپ نمی کند! اگر به عقب بازگردیم، زمانی که ویندوز ویستا به یک شکست تاریخی برای مایکروسافت مبدل شد، آیا کاربران ویندوز به سمت گنو/لینوکس متمایل شدند؟ جز عده‌ای محدود خیر… آن‌ها به همان ویندوز XP بازگشتند تا این که مایکروسافت ویندوز بهتری را عرضه کرد. پس می توان به این نتیجه رسید که مایکروسافت با عرضه ویندوز ۸ بر طول عمر ویندوز ۷ خواهد افزود. اما این پیش‌بینی را نیز می‌توان داشت که با پیشرفت های اخیر گنو/لینوکس در دنیای دسکتاپ‌ها، رفته رفته این معادله به نفع گنو/لینوکس و یا حتی مک نیز تمام شود.
حال چرا ویندوز ۸ سیستم عامل موفقی نخواهد بود؟! ساده است، می گویید نه! با ادامه این مقاله همراه باشید.

۱- هیچ کس به ویندوز ۸ بر روی دسکتاپ نیازی ندارد!

در واقع، من فکر می‌کنم بهبود قابل توجه جدیدی را نمی توانید در ویندوز ۸ بیابید که در لینوکس و مک یافت نشود! این ویژگی‌ها چیست؟ توانایی به روز کردن سیستم عامل؟ بوت شدن سریع‌تر؟ فروشگاه ویندوز؟ زنده بوت شدن از درایو USB؟! همه این ویژگی‌ها در سیستم عامل‌های دیگری که در اطراف‌تان هستند وجود دارند. مسلما این ویزگی‌ها برای سالیان دراز در گنو/لینوکس وجود داشته‌اند. و این در حالی‌ست که می‌بایست مطمئن شوید، آیا واقعا این ابزارها به شکل خوبی طراحی شده‌اند و قابلیت جدیدی را ارائه می دهند یا خیر!

۲- مترو! ظاهری زشت و بی فایده!

به شخصه وقتی اولین بار با مترو روبه رو شدم آن را با یکی از صفحات سایت MSN اشتباه گرفتم! گویا هم آن سایت و هم این رابط جدید توسط HTML5 طراحی شده‌اند و آن هم برای محیط سیستم‌عاملی به منظور استفاده بروی میزکار! همان‌طور که همه می‌دانند این رابط جدید به عنوان ظاهر پیش فرض سیستم عامل ویندوز در هنگام اجرای سیستم نمایان شده و جایگزین منوی Start قدیمی می‌شود که بیش از ۱۵ سال در آن محیط، جا خوش کرده بود. در این محیط جدید یک سری از ابزارها با رنگ‌های پر زرق و برق به همراه آیکن‌های کاشی شکل برنامه‌ها دیده می‌شوند که هیچ راهی برای تغییر اندازه و جابجایی پنجره‌ها و دیگر کارهای ابتدایی وجود ندارد! کسی پیش از این چنین محیطی را دیده است؟ من دیده ام ، ویندوز ۱٫۰ !

مترو

از دیگر نکات مهم، تغییرات بسیار زیاد این محیط است که اصولا ویندوز ۸ را بین یک سیستم‌عامل تبلت و یک سیستم‌عامل دسکتاپ معلق نگاه می دارد. مثلا شما به عنوان کاربر یک تبلت آندرویدی همه چیز را برای کارکردن با انگشتان دست مناسب می‌بینید و هیچ نشانه‌ای از دنیای دسکتاپ را مشاهده نمی‌کنید اما در ویندوز هشت که بروی یک تبلت نصب شده، باید ظاهر دسکتاپی همچون ویندوز ۷ را نیز تحمل کنید و یا بر عکس… در یک سیستم دسکتاپ، محیط مترو را بسیار آزاردهنده خواهید یافت! به عنوان مثال وقتی از مک برای دسکتاپ استفاده می‌کنید حس یک سیستم‌عامل دسکتاپ به شما دست می دهد، حتی با وجود تغییرات اخیر در نسخه جدید! اپل، کارایی مک را به عنوان یک سیستم‌عامل دسکتاپ و iOS را برای تبلت‌هایش در نظر گرفته است اما گویا مایکروسافت تبلت‌ها و سیستم‌های دسکتاپ را به یک چشم می‌بیند.

IE 10 Metro

همچنین حتی اگر این ظاهر و ایده‌های مایکروسافت جز بهترین‌ها باشند، باز هم کاربران را با تغییراتی مواجه می‌سازد که هرگز پیش‌تر متصور نبوده‌اند، تا حدی که برای بعضی‌ها مثل کار کردن با یک سیستم‌عامل جدید می‌باشد! پس چه تضمینی وجود دارد که خیلی از کاربران به سمت گنو/لینوکس یا مک نرفته و یا این‌که از همان ویندوز ۷ استفاده نکنند؟ این را در نظر بگیرید که چه مقدار وقت باید هزینه شود تا خیلی از شرکت‌ها به کارمندان‌شان شیوه اصولی کار با ویندوز جدید را آموزش دهند! این را اضافه کنید به هزینه خرید ویندوز و خیلی از هزینه‌های دیگر که باعث می‌شود استقبال شرکت‌ها از سیستم‌عامل‌های دیگر از جمله گنو/لینوکس بیشتر شود.

۳- نرم افزارهای ویندوز ۸ کجا هستند!

همان طور که می‌دانید چند وقت پیش نسخه پیش نمایش ویندوز ۸ برای توسعه‌دهندگان منتشر شد و قرار است نسخه نهایی آن یعنی همان نسخه‌ای که برای کاربر نهایی آماده خواهد بود، در سال جاری میلادی که تاریخ آن مشخص نیست عرضه شود. حتی معلوم نیست که مجموعه Office 15 که آن نیز قرار است در آینده‌ای نزدیک منتشر شود ظاهری مترو-گون یا نیمه مترو-گون داشته باشد یا نه! آیا واقعا مایکروسافت هنوز تصمیمی در مورد گل سر سبد نرم افزارهایش که همان Office است نگرفته است؟ وقتی وضع در مورد Office این گونه است چه انتظاری از دیگر نرم افزارها همچون MS .Net می‌توان داشت. بنابراین نرم افزارهای ویندوز در میان مترو و دسکتاپ سردرگم خواهند بود!
همچنین بنابر گفته موسسه‌ی تحقیقاتی IDC، ویندوز جدید مایکروسافت برای بسیاری از کاربران کامپیوترهای رومیزی و لپ‌تاپ‌ها یک محصول بی‌ربط خواهد بود و کاربران از ویندوز ۷ به ویندوز جدید مهاجرت نخواهند کرد. این موسسه در سخنان خود به این نکته نیز اشاره نموده که شرکت‌ها و کاربران از خود این سوال را خواهند پرسید که ویندوز جدید در عمل چه چیز جدید و مفیدی را عرضه داشته است و در جواب فقط می‌توان دسترسی به یک فروشگاه نرم افزار ویندوز را اشاره نمود و این همان زمانی است که فرد به خود می‌گوید که این ویندوز ارزش خرید را ندارد!


۴- آشفتگی توسعه دهندگان ویندوز!

اگر در مورد وضعیت برنامه‌های کاربردی مترو ناراضی هستید، مشکل خاصی متوجه شما نخواهد بود اما در مورد برنامه‌نویسان بخت برگشته ویندوز مشکل کمی فرق خواهد داشت! برنامه‌نویسی که سال‌ها وقت خود را صرف یادگیری دات نت، (WCF) و (WPF) نموده، در حال حاضر مجبور به یادگیری WinRT و Jupiter/XAML خواهد بود. حتی اگر شما به WinRT علاقه پیدا کنید و آن را یاد بگیرید ، WinRT یک تکنولوژی جدید بوده و مشکلات زیادی را به همراه دارد و علاوه بر آن ابزارهای کمی را نیز در اختیارتان قرار می‌دهد. بنابراین خودتان می‌بایست زمان زیادی را صرف انجام امور مختلف نموده و تا رسیدن WinRT به بلوغ کامل صبر کنید!
آخرین و مهمترین مشکل توسعه دهندگان ویندوز این است که باید برای برنامه خود علاوه بر ایجاد یک رابط متناسب با محیط سنتی دسکتاپ ویندوز، یک رابط دیگر برای محیط جدید مترو ایجاد نموده و برنامه خود را با این محیط جدید نیز هماهنگ کنند! و مشکل بزرگ‌تر این است که برنامه‌نویسان باید برنامه را هم برای معماری x86 و هم برای ARM بسازند، هم برای صفحات لمسی و هم برای کیبرد و ماوس! که این کارها وقت زیادی را از توسعه‌دهنده می‌گیرد. علاوه بر این باید وقت خود را صرف سازگاری با چیزهایی کنند که جدیدا به ویندوز افزوده شده است.
حال سوال من از شما این است که یک سیستم‌عامل بدون نرم‌افزارها و توسعه‌دهندگان به چه حالی دچار می‌شود؟ پاسخ روشن است می‌میرد!
چند وقت پیش نیز مایکروسافت در یک متن بلند بالا اعلام کرد که نرم‌افزارهای x86-64 ویندوزی بر روی ARM قابلیت اجرا ندارند؛ یعنی خیل عظیم نرم افزارهای ویندوزی برای اجرا بر روی ARM نیاز به بازنویسی دارند؛ مثلا فتوشاپ، آفیس و… باید برای ARM باز نویسی شوند. پس اگر دل خود را برای اجرای برنامه‌های ویندوز روی تبلت صابون زده‌اید بهتر است منصرف شوید!


۵- بیش از حد کوچک، بیش از حد دیر! برای بازار تبلت‌ها!


۴ دلیل بالا همگی نوعی دلایل فنی مربوط به خود سیستم‌عامل بودند اما آخرین دلیل، مربوط به بازار و تقاضای کاربران می‌شود. مترو نکته مهمی برای کاربران است، البته نه برای کاربران دسکتاپ بلکه برای کاربران تبلت! ویندوز هشت را می‌توان آخرین نفس‌های مایکروسافت در تلاش برای عرضه‌ی سیستم‌عاملی مناسب تبلت‌ها دانست. اما مایکروسافت در این زمینه واقعا دیر عمل نموده است، حتی اگر ویندوز بهترین گزینه در این زمینه برای کاربران باشد. بیایید نگاهی به جایگاه ویندوز ۸ داشته باشیم…
بازار آمریکا، به عنوان بزگترین بازار مصرف‌کنندگان تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها هیچ علاقه‌ای به یک وسیله همراه با ویندوز از خود نشان نداده است. از هم اکنون می‌توان دید که ویندوز با حرکت آهسته و لاک‌پشتی خود در هنگامی که iOS به نسخه ۵ رسیده و اندروید متن‌باز در نسخه ۴ به بلوغ رسیده است، هیچ آینده ای نخواهد داشت. به طور کلی در برابر این دوقطب هیچ‌گونه قطب دیگری قابل تصور نیست به جز برخی بازیگرهای کوچک که می تواند اوبونتو و یا KDE باشند و آن هم برای مخاطبان خاص‌تر! البته ممکن است ویندوز با تکیه بر نوکیا به بازار محدودی دست یابد اما به موفقیت چشم‌گیری نخواهد رسید. در مقابل اقدامات ناشیانه مایکروسافت برای تصرف بازار به شیوه‌های سنتی بد نیست نگاهی هم به اقدامات جالب شرکت کانونیکال (این لینک و این لینک) داشته باشید.

در دنیای تبلت نیز اوضاع برای ویندوز هشت در جایی که iOs و اندروید آقایی می کنند، مناسب نخواهد بود. امروزه که زمان عرض اندام برنامه‌های تبلت است، تنها نکته قوت ویندوز که نرم‌افزارهای فراوانش است در حال از بین رفتن بوده و مایکروسافت باید از صفر شروع کند و دیرتر از رقبا وارد این عرصه شود.
این دلایلی است که نشان می‌دهد ویندوز هشت باید به کاربرانش بقبولاند که از ویندوز ۷ به یک ویندوز که ظاهر جدیدی داشته و ویژگی جدید و قابل توجهی (نسبت به ویندوز XP و هفت) برای کاربران دسکتاپ ندارد و در تبلت هم نسبت به رقبا چیز جدیدی را عرضه نمی‌کند و بین تبلت و دسکتاپ نیز معلق است ، مهاجرت کنند! کاربر می‌خواهد روی تبلت سیستم‌عامل تبلت و بر روی دسکتاپ سیستم‌عامل مخصوص دسکتاپ را داشته باشد، نه بر روی هر دوی آنان یک سیستم عامل را !
چندی پیش یکی از سایت‌های فارسی زبان، یک (به اصطلاح) بررسی سه قسمتی بر روی ویندوز۸ نسخه پیش‌نمایش انجام داده بود که بخاطر جانب‌داری عجیب نویسنده از ویندوز، حتی از ارائه مجدد ضعف‌های تاریخی این سیستم‌عامل، در نسخه ۸ هم استقبال نموده و بسی شادمان شده بود! این پیشرفت جالب از نظر ایشان چیزی نبود بجز ظاهر کاربرپسندتر صفحه آبی مرگ!!!