[افسون 13]

آیا پیشینه جشن ‌هالووین را می‌دانید؟!

گستردگی بیش از حد رسانه‌ها ، سهولت دسترسی و نفوذ آنها به زندگی مردم سراسر جهان ، برای انسان امروزی فرصت شناخت خصوصیات فرهنگی مردم سایر نقاط جهان را فراهم کرده است . به هر صورت ضمن تأکید به حفظ و نگهداری از سنت‌های زیبا و پر معنای تمدن و کشورعزیز خودمان توجه شما را به مطلبی که درباره ‌هالووین ، یکی از این رسوم تهیه شده است ، جلب می‌کنیم :

طی چند سال اخیر اجرای بعضی از آداب و رسوم شادی آور کشورهای دیگر جهان در ایران باب شده است و این ماجرا از طرفی خوب است چون اجرای این رسوم - هر چند در اندازه ای بسیار کوچک و در حد خانه ، مدرسه و مهد کودک - به هرحال می‌تواند بهانه ای برای شادمانی مردم باشد و از طرفی بد است ، چون ما معمولاً بدون اطلاع از اصل و ریشه آن که لطف این مراسم را صد چندان می‌کند ، فقط ظاهر ماجرا را از روی فیلمها یا کانالهای ماهواره کپی می‌کنیم و کم کم مصداق ضرب المثل "کلاغ خواست راه رفتن کبک را یاد بگیرد ، راه رفتن خودش را هم فراموش کرد" می‌شویم .


تاریخچه و آداب ‌هالووین

آیا می‌دانید این شب سراسر خنده و شوخی که کوچک و بزرگ در انتظار آن هستند چه ماجرایی دارد؟

تاریخ این روز به بیش از 2000 سال گذشته بازمی‌گردد و آغاز آن درواقع بسیار جدی بوده است . شب 31 اکتبر که به‌هالووین (Halloween ترکیب دو کلمه Hallow مقدس و E’en که همان Evening به لهجه ایرلندی است، به معنای سر شب) شهرت دارد، ریشه در رسوم سلتیک (ساکنان اولیه جزایر بریتانیا) دارد و آداب آن بیشتر از ایرلند و اسکاتلند آمده است .

این شب در اصل از جشنی مذهبی پایه گرفته است که از قرن نهم بعد از میلاد مرسوم بوده و "روز تمام مقدسین" یا All Hallows Day نام داشته است . مسیحیان در این روز که مطابق با اول نوامبر است، به افتخار تمام قدیسین جشنی برپا می‌کنند که امروز به نام All Saints Day شهرت دارد و‌ هالووین ، شب قبل این جشن است .

اما رسوم این شب ، تاریخچه ای بسیار دورتر دارد و به یکی از تعطیلات سلتیک برمی‌گردد . بیش از 2000 سال پیش ، راهبان سلت که Druid نامیده می‌شدند ، جشنواره ای را پایه گذاری کردند که سمهین (Samhain) نام داشت و اعتقاد داشتند که در این شب دروازه بین دو دنیا گشوده می‌شود و خدای جهان مردگان همراه با ارواح ، اجنه و دیوها به روی زمین می‌آید .

مردم سلت در این شب لباسهایی از پوست حیوانات می‌پوشیدند و سر آنها را هم مانند کلاه خودی بر سر می‌گذاشتند تا از ارواح خبیث پنهان شوند و با کوبیدن بر طبل و اشیایی مانند دیگ و بشقابهای فلزی ، صداهایی ایجاد می‌کردند تا اجنه و دیوها را فراری دهند. در این میان راهبان آتشی می‌افروختند و قربانی می‌کردند تا ارواح را آرام کنند .

امروزه رنگهای محبوب ‌هالووین یعنی نارنجی و سیاه ، نشانه ای از رنگ آتش راهبان در آسمان تیره شب است . پوشیدن لباس مبدل هم ، از پوشیدن پوست حیوانات به لباسهایی مانند جادوگران ، هیولاها ، شخصیتهای مشهور و هر چه تصور کنید ، درآمده است . از طرفی ، علاوه بر تأثیر این مراسم ، جشنواره روز برداشت محصول رومیان نیز ، که از قرن اول میلادی آغاز شد ، به خصوص جشنی که در ستایش پومونا (Pomona) الهه میوه جات بوده است ، بر جشن ‌هالووین تأثیر فراوانی گذاشته است .

گرفتن سیب از آب و دویدن در هزارتوهای مزارع ذرت و البته استفاده‌های مختلفی که از کدو می‌شود ، همه نشانی از جشن رومیان دارند که در طی آن برداشت محصولی خوب را جشن می‌گرفتند .


trick-or-treat یا همان قاشق زنی!

یکی از آداب بسیار رایج در‌ هالووین trick-or-treat نام دارد و بسیار شبیه به قاشق زنی خودمان است ، به این ترتیب که افراد - به خصوص کودکان - در گروههایی کوچک به در خانه‌ها رفته و می‌ گویند trick-or-treat به این معنی که : "چیزی بده تا اذیتت نکنیم" و صاحبخانه که به همین مناسبت خوراکی‌هایی تهیه کرده ، چیزهایی در سبد آنها می‌گذارد .

این رسم در واقع بازسازی اتفاقی است که در دوران گذشته و در روز "تمام مقدسین" روی می‌داد و در طی آن فقرا به درب منزل ثروتمندان می‌رفتند و از آنها پول یا غذا می‌گرفتند و اگر کسی از کمک به آنها سرباز می‌زد ، ارواح خبیث به سراغش می‌آمدند و خانه اش را ویران می‌کردند .


کدوی نارنجی رنگ ، جاودگر سوار بر جارو و ...

کدوهای نارنجی رنگی که به اشکال مختلف بریده می‌شوند و با شمعی در داخلشان ، به عنوان فانوسهای شب ‌هالووین در همه جا دیده می‌شوند ، جک فانوسی نام داشته و پیشینه ای سلتی دارند .


جک فانوسی یا Jack-o'-lantern

بنا بر این داستان ، مردی به نام جک ، محکوم شده بود تا پس از مرگ در دنیا سرگردان باشد . او فانوسی را که با کنده کاری بر روی ترب در دست داشت و به جک فانوسی معروف بود . هنوز هم در ایرلند و اسکاتلند این فانوسها از ترب ساخته میشود اما مهاجرین ایرلندی ، پس از رسیدن به آمریکا ، کدو را برای این منظور مناسبتر و زیباتر دیدند و پس از مدتی، کدو تنبلهای بزرگ و زیبا جای ترب را گرفت .


جادوگرانی با جاروهای پرنده و گربه سیاه

در قرون وسطی ، ترس فراوانی از جادوگران وجود داشت . به خصوص که مردم اعتقاد داشتند جادوگران می‌توانند با جاروهای پرنده خود به همه جا بروند و با ارواح خبیث ملاقات کنند . عده ای هم گربه سیاه را جادوگری می‌دانستند که تغییر شکل داده یا حتا مرده ای است که به زندگی بازگشته است .


هالووین و عطسه!

در اعتقادات سلتی ، باید به کسی که عطسه می ‌کند بگویند : خدا حفظت کند! "God bless you" . زیرا آنها اعتقاد دارند که هنگام عطسه ، روح از بدن به بیرون پرتاب می‌شود و در شب‌ هالووین ، باید حتماً مراقب بود تا اگر کسی عطسه کرد به او بگویند "خدا حفظت کند" تا مبادا شیطان روح آنها را تسخیر کند .


منبع : farya.com