[افسون 13]

بیل گردانی در نیمور محلات

بیل گردانی جشنی است مربوط به آداب آب و آبیاری که منشأ آن جنگ دیرینه‌ای است که بر سر آب بین انسان و طبیعت وجود داشته و به دلیل اهمیت آبیاری در ایران صورت می‌گرفته است . این مراسم هنوز هم در نیمور پابرجاست - نمادی از جنگ و ستیز انسان با موانع طبیعی است .

در آبادی‌های بزرگ استان مرکزی مانند نیمور از توابع شهرستان محلات و آشناخورد از توابع شهرستان خمین که زراعت آنها متکی به بهره‌برداری از آب رودخانه می‌باشد کشاورزان نیمور و باقرآباد در آغاز فصل زراعت بهاره در تشکلی از پیش سازمان داده شده بر حسب میزان زمین به تأمین نیروی انسانی برای لایروبی شاجوب یا نهر بزرگ نیمور که از محل سد انحرافی باستانی نیمور از رودخانه انار بار (قمرود) جدا شده است اقدام می‌نمایند این شهر به درازای 18 کیلومتری از محل سد تا آبادی نیمور امتداد دارد عملیات جوی روبی که از دهم تا پانزدهم اسفند ماه از محل سد به طرف آبادی آغاز می‌گردد میان بیست و پنج روز تا یکماه به طول می‌انجامد .

هنگامی که آب به نخستین پخشگاه آب که در محل به آن (وارگو) می‌گویند می‌رسد مردم جشن بزرگ که یادگار سنت‌های پهلوانی کهن ایران است برپا می‌کنند این مراسم به نام بیلگردانی معروف است . میدان اصلی آبادی محل برگزاری مراسم است در این روز تمامی اهالی نیمور و گروهی از آبادی‌های همجوار برای تماشای مراسم درمیدان ده حضور می‌یابند برای انجام مراسم و مسابقه بیل گردانی هفت بیل شخم زنی را در دو دسته چهارتایی و سه تایی با طناب محکم به هم می‌بندند (هر بیل بین سه تا چهار و نیم کیلو وزن دارد) در هر گروه دسته یکی از بیلها از سایر بیلها بالاتر بسته می‌شود تا پهلوانان جوی روب بتوانند به عنوان دسته برای برداشتن بیل‌ها از زمین و دور سرگرداندن آنها همانند میلهای زورخانه اقدام کنند پهلوان بیل چهارتایی را با دست راست و بیل سه تایی را با دست چپ از زمین میکند و طرز شگفت آوری در حال بالا آوردن چرخش آنان را به دور سر آغاز می‌نماید .

شرکت کنندگان در مسابقه می‌بایست هر دسته از بیلها را با یک دست برداشته و بعد به موازات شانه بالا آورده و دور سر بچرخانند بطوری که بیلها با یکدیگر برخورد نداشته باشند برخورد بیلها به یکدیگر به معنای بازنده شدن است وقتی اولین بیلگردان داوطلب وارد میدان می‌شود جمعیت دسته جمعی و با صدای بلند صلوات می‌فرستند نحوه چرخاندن بیلها به دور سرچنان است که بیلهای دست راست به چپ می‌چرخانند از آغاز تا پایان بیل گردانی پای راست را جلو می‌گذارند برای برنده شدن نمی‌بایست بیلها به یکدیگر برخورد کنند و تعدادی دفعات دور زدن مطرح نیست اگر بیل‌ها به هم برخورد کنند جمعیت یکصدا می‌خوانند اوی شواش و بچه‌ها به هجو می‌خوانند صلوات و هجو بچه‌ها با ورود نفر بعدی به میدان مسابقه قطع می‌شود .


اطلس فرهنگی و رسانه ای استان مرکزی
گرد آوری : گروه گردشگری سایت تبیان زنجان