آش انگور
فارسى من آش انگور است به من خوشه سیاه و سیاه درخت هم مى گویند در کلاردشت به من خرزل در نور کجور کلى کک ،
خطاب مى کنند. عربى من عوسج است ، نرپرن ، در گرگان اشنگور، در دیلمان شر، در خلخال الجاره گویند. در فرانسه مرا
من درختچه اى هستم از خانواده عناب به اندازه درخت انار، پر از خار و به ارتفاع شش تا هشت متر، به همین جهت به من خار
درخت هم گفته اند. شاخه هاى نامنظم و کج و معوج من که به طور متقابل قرار دارند بهترین وسیله تشخیص من هستند.
برگهاى شاخه هاى جوان من دندانه دار با گلهاى کوچک زرد مایل به سبزى است ، میوه من به اندازه یک نخود که در داخل آن
شیره اى به رنگ قرمزمایل به سبز یا مایل به بنفش همراه با دو تا چهار دانه دیده میشود.شیره درخت من کمى تلخ و بدبو است .
شیره میوه من مسهلى است بسیار قوى ، که معمولا آن را با شربت قند مصرف مى کنند. براى به دست آوردن این شیره میوه هاى
تازه را 3 تا 4 روز پس از چیدن مى گذارند تا تخمیر شود. بعد آن ها را له کرده از الک یا پارچه اى مى گذرانند تا کمى از مواد
رنگى آن گرفته شود، و شیره اى به رنگ سبز مایل به بنفش در آید. مقدار خوراك این شیره پنج گرم بوده ، و در صنعت
معروف بوده ، و مقدار خوراك آن ده تا پنجاه گرم در 24 ساعت «« نوپرن »» داروسازى شربتى از آن مى سازند و به نام شربت
براى اشخاص بالغ است . مقدار خوراك این شربت براى اطفال دو گرم در ضرب در سن آنها است ، میوه من در جمیع احوال
داراى خواص برگ من است که شرح آن داده خواهد شد.
چکاندن آب برگ من در چشم هفت روز پى در پى جهت رفع سفیدك چشم خواه تازه باشد خواه کهنه مجرب است و چون
میوه مرا بکوبند و آب آن را گرفته ، و صاف کرده و خشک نمایند و در موقع لزوم مقدار یک گرم آن را با سفیده تخم مرغ و
شیر سوده در چشم بچکانند، جهت رفع سفیدى و درد چشم نافع است . مالیدن ضماد برگ من بر پیشانى از چشم درد
جلوگیرى مى کند، و پرورده آن بهترین توتیاست و چون برگ مرا بجوشانند تا عصاره آن گرفته شود، بعد صاف نموده بجوشانند
تا غلیظ گردد، جهت رفع لکه سفیدى چشم موثر است . جویدن برگ درخت من جهت جوشهاى دهان سودمند مى باشد. ضماد
برگ تازه من جهت باد سرخ نافع است . خوردن عصاره برگ من جهت جرب و تسکین التهاب صفرا سود فراوان دارد. یکى از
7 مثقال آن را با یک لیتر / طرق معالجه جذام در طب سنتى ایران چنین بود که بیخه درخت مرا گرفته ، ریزریز کرده ، هر روز 5
آب مى جوشانید تا مقدار آن یک سوم شود، سپس صاف کرده مى نوشیدند، تا چهار پنج بار عمل کند و دفع سوداى سوخته
نماید، معمولا دو روز پى در پى به بیمار جذامى قلیه گوشت با اسفناج مى دادند و روز سوم جوشانده فوق را مى نوشیدند و
روز بعد به حمام مى رفت و از روز بعد دوباره این عمل را تکرار مى کردند.
این جوشانده را جهت معالجه جرب و خارش مفید مى داند، پوست درخت و دانه هاى میوه من هم اثر ملین و - انطاکى-
مسهلى دارند. معمولا خوراك دانه هاى میوه من چهار گرم است براى درمان یبوستهاى مزمن مى توان از جوشانده پوست ساقه
هاى قدیمى من یک فنجان قبل از غذا نوشید.
|