[دانه کولانه]

پَر دادن دل و جرات دادن، مفت و مسلم از دست دادن

پر در آوردن بسیار خوشحال و سبکبال شدن

پر رو بی شرم، وقیح، دریده

پر رودگی پر گویی، پر حرفی

پر روده پرچانه، روده دراز

پر رویی بی شرمی، وقاحت، دریدگی

پُرز دادن روی آتش گرفتن مرغ پر کنده برای سوزاندن پرهای ریز آن

پر زدن به چیزی یا کسی اشتیاق فراوان داشتن

پر زور بودن سمبه زیاد بودن فشار

پرس و جو کردن پرسیدن، خبر گرفتن

پُرسه مراسم دیدار با بازماندگان کسی که مرده باشد برای گرامیداشت او

پَرسه زدن همه جا را گشتن، ولگردی کردن

پر شر و شور پر غوغا، پر هیاهو

پر عائله کسی که اهل و عیال بسیار دارد

پَرِ قیچی پادو، کارگزار، طرفدار پر و پا قرص

پِرک بوی ترشیدگی، بوی ماندگی

پُر کار فعال، با پشتکار

پر کردن کسی کسی را تحریک کردن

پر کسی به پر کسی گرفتن برخورد مختصری با کسی داشتن

پُرکوب حرکت سریع و پر صدا

پر گو نگا. پر چانه

پَرِ گوش پره و لاله ی گوش

پر گویی روده درازی، پر چانگی

پر مدعا نگا. پر ادعا

پرند حرف بی هوده ( مانند چرند و پرند )

پرنده پر نزدن در جایی جایی دور افتاده و خلوت بودن

پر نفس پر چانه، پر حرف، کسی که در دویدن نفسش دیر تنگ شود

پروار فربه، چاق

پرواربندی پرورش گاو گوسفند برای سر بریدن

پر و بال امکان، فرصت

پر و پا دادن اتفاق خوبی افتادن

پر و پاچه پا، پاچه

پر و پاچه ی کسی را گرفتن بر کسی خشم گرفتن، به کسی دشنام دادن

پر و پا داشتن پایه و اساس داشتن

پر و پا قرص دارای اعتقاد محکم، استوار

پر و پخش پراکنده

پرونده سازی گردآوری سندهای دروغین برای متهم کردن کسی

پریدن از خواببیدارشدن ناگهانی در اثر آوازی سخت یا خوابی آشفته

پریدن خواب از سر کسی خواب نیامدن، هرچند وقت خواب باشد

پریدن لب پَر شدن، شکستگی کوچک در کناره ی چیزی

پزا زود پخت شونده

پُز دادن خودنمایی بی جا کردن، فیس آمدن

پز عالی جیب خالی کسی که در عین تهیدستی افاده داشته باشد و خودش را بگیرد

پَس ناجور، خراب

پساب آبی که پیش از این در آن چیزی خیسانده یا جوشانده باشند

پس افت حقوق هنوز پرداخت نشده

پس افتادن عقب افتادن اجاره و مانند آن، بهم خوردن حال کسی در نتیجه ی ترس

پس افتاده بچه ی کسی

پس انداختن جمع کردن پول، بچه به دنیا آوردن، به عقب انداختن ( قرار )

پس انداز پول کنار گذاشته شده، صرفه جویی

پس انداز کردن پول کنار گذاشتن، صرفه جویی کردن

پس بودن عقب افتادن از دیگران

پس بودن هوا خراب بودن اوضاع، نامناسب بودن وضعیت

پس پس رفتن رو به عقب گام برداشتن

پس پسکی حالت کسی که رو به عقب گام برمی دارد

پس پناه جای خلوت در خانه یا کوچه، پستو

پستان به آسمان گرفتن نفرین کردن ( مادر )

پستان به تنور چسباندن تظاهر به دوستی بیش از اندازه کردن، خود را برای کسی هلاک کردن

پستانک وسیله ای لاستیکی به شکل سر پستان برای مکیدن کودک شیرخوار

پستان مادر خود را گاز گرفتن ناسپاس و بی وفا بودن

پست خوردن کسی با کسی رو به رو شدن

پس خور آن که بازمانده ی غذای دیگران را می خورد

پسرخاله ی دسته دیزی خویشاوندان نزدیک

پس دادن خریده ای را به فروشنده باز گردانیدن، باز دادن چیزی که گرفته اند

پس دادن درس پاسخ دادن به پرسش های درسی

پس دوزی دوختن پشت لباس با دست

پس دیدن هوا اوضاع را نامساعد دیدن، احساس خطر کردن

پس رفتن عقب رفتن

پس زدن کنار زدن، دور کردن، نپذیرفتن، رد کردن

پسکرایه بخشی از کرایه ی حمل که در مقصد دریافت می شود

پس کسی برآمدن حریف کسی بودن

پس کشیدن به عقب کشیدن

پس کله ی کسی زدن کسی را به کاری واداشتن

پس گوچه کوچه ی کوچکی که به کوچه ی کوچک دیگری پیوسته باشد

پس گذاشتن کسی از کسی جلو افتادن

پس گردنی زدن با کف دست به پشت گردن کسی

پس گوش انداختن مسامحه کردن، به تاخیر انداختن

پسله جای پنهان، در نهان

پسله خور آن که نزد دیگران کم می خورد و در نهان بسیار

پس مانده ته مانده، به کنایه به زن طلاق گرفته گفته اند

پس نشستن عقب نشینی کردن

پس هم بر آمدن حریف یکدیگر بودن، از عهده ی هم برآمدن

پشت نسل، فرزندان

پشت اندر پشت نسل اندر نسل

پشت بام سقف بیرونی بام

پشت بشقاب کشیدن تهدید کردن به قطع کمک

پشت بند به دنبال، در ادامه، چیزی که پس از چیز دیگری بنوشند یا بخورند

پشت بندی کردن به انتظار غذا چیز مختصری خوردن

پشت به کوه اُحد بودن پشت گرمی داشتن

پشت پا فنی از کشتی برای انداختن حریف

پشت پا به بخت خود زدن نگا. به بخت خود پشت پا زدن

پشت پا پزان آیین و رسم پختن آش پشت پا. نگا. آش پشت پا

پشت پا زدن به چیزی چشم پوشی کردن از چیزی

پشت چشم آمدن ناز و افاده کردن، نگا. ابرو نازک کردن

پشت چشم سنگین شدن چیره شدن خواب

پشت چشم کسی باز ماندن انگار نه انگار، برای کسی فرقی نداشتن

پشت چشم نازک کردن پشت چشم آمدن

پشت چیزی گذاشتن با پشتکار دنبال چیزی رفتن، کاری را با اراده ی محکم دنبال کردن

پشت خاک انداز بسیار کم، به اندازه ی پشت خاک انداز

پشت دست را داغ کردن توبه کردن، برای نکردن کاری با خود شرط کردن

پشت دستی ضربه ای به عنوان تنبیه به پشت دست بچه

پشت دستی زدن برای تنبیه به پشت دست بچه زدن

پشت رو وارونه

پشت سر کسی حرف زدن در غیاب کسی از او بد گفتن

پشت سر کسی ایستادن از کسی پشتیبانی کردن

پشت سر کسی صفحه گذاشتن نگا. پشت یر کسی حرف زدن

پشت سر هم پیاپی متوالی

پشتک پرش از پشت

پشت کار داشتن داشتن نیرویی که انسان را به پایان دادن کار وا می دارد

پشت کاری را گرفتن دنبال کردن کاری به قصد به پایان بردن آن

پشتک چار کش نوعی بازی که کسی خم شده و کسی از پشت بر کمر او می جهد، جفتک چارکش

پشتک زدن معلق زدن، رنگ عوض کردن، تغییر عقیده دادن

پشت کسی باد خوردن دلسرد شدن از کاری پس از مدتی استراحت یا بیکاری، از دل و دماغ افتادن

پشت کسی را داشتن هوای کسی را داشتن، از کسی حمایت کردن

پشت گوش انداختن دیر انجام دادن ، اهمیت ندادن، امروز و فردا کردن

پشت گوش فراخ تنبل،اهل مسامحه و کوتاهی

پشت میز نشین کسی که کار اداری دارد، کارمند

پشت نویسی نوشتن در پشت سند یا حواله برای انتقال آن به دیگری

پشت و رو کردن برگرداندن جامه به صورتی که رو پشت و پشت رو شود

پشت و روی یک سکه دو چیز به ظاهر متفاوت ولی در واقع مانند هم

پشته کردن روی هم انباشتن

پشت هم انداز حقه باز، حیله گر

پشت هم اندازی حقه بازی، حیله گری

پشتی بالش، حمایت

پشتی کردن حمایت کردن، یاری کردن

پِشک نرمی و پرده های بینی

پشک انداختن قرعه کشیدن ( با انگشت)

پشکل سرگین حیوانات اهلی

پشکل برچین سخت بی سر و پا،بسیار حقیر

پشکل به تنور کردن ( به شوخی ) پی در پی خوردن

پشکل داخل مویز بی سر و پایی در میان اشخاص دارای عنوان

پشمالو دارای موهای بسیار

پشم بودن بی ارزش بودن، بی معنی بودن

پشم ریختن از میان رفتن توانایی و مقام

پشم علیشاه درویش بی قدر

پشم کسی ریختن از قدرت و مقام افتادن

پشم نداشتن کلاه کسی اعتبار نداشتن، کاری از کسی برنیامدن

پشم و پیله ریش

پشم و پیله ی کسی ریختن ناتوان شدن کسی، از میان رفتن ابهت کسی

پشه را در هوا نعل زدن در تیراندازی بسیار ورزیده بودن، بسیار زرنگ و فرصت طلب بودن

پشه زدن نیش زدن پشه

پشه کسی را لگد زدن با دردی اندک بنای گله و زاری گذاشتن

پشه کوره پشه ی ریز

پِغِله ریزه میزه، کوچک و ظریف

پُف فوت، ورم، آماس

پف زدن ورم کردن، بالا آمدن

پف کردن ورم کردن، باد کردن، مغرور شدن

پف کرده بادکرده، ورم کرده

پفکی سخت بی دوام و ضعیف

پِق صدای خنده ی ناگهانی

پُک هر بار کشیدن سیگار و چپق و از این نوع

پکاندن ترکاندن

پَکَر افسرده، نومید، گیج، بی دل و دماغ، بی حوصله

پکر شدن کسل و عصبانی شدن

پُک زدن هر بار کشیدن سیکار و چپق و از این قبیل با نفس عمیق

پَک و پوزه ریخت و قیافه، شکل ظاهر

پَک و پهلو سینه و چپ و راست آن

پُکیدن ترکیدن

پلا ( با پخش )پراکنده، ( با پرت ) مزخرف

پلاس اثاث مختصر منزل

پلاس بودن ویلان و سرگردان بودن

پلاس شدن مدت زیادی در جایی ماندن، جایی را پاتوق خود کردن

پلاسیدن پژمرده شدن، از دست رفتن تازگی و شادابی

پلاسیده پژمرده، چروکیده

پل آن سوی رود بودن کاری بی هوده بودن

پلیتیک زدن سیاست به کار بردن

پل خر بگیری محل آزمایش، جایی که گریز از آن ممکن نباشد

پل زدن در کار کسی مانع ایجاد کردن، رابطه ی دو کس را به هم زدن، روز میان دو تعطیل را تعطیل کردن

پُلُغ زده ورقلمبیده، برجسته

پلک روی هم نگذاشتن حتا لحظه ای نخوابیدن

پل کسی آن سر آب بودن کار کسی بسیار خراب بودن

پلکیدن در جایی رفت و آمد کردن، آهسته و آرام رفتن، ول گشتن

پُلوغ ازدحام، بی نظمی ( مانند شلوغ و پلوغ )

پَلِه پول

پله خوردن دارای پله بودن

پمپ بنزین جایی که به وسایل نقلیه بنزین می دهند

پنبه از گوش در آوردن از غفلت در آمدن، هوشیار شدن

پنبه توی گوش کردن غفلت داشتن، هوشیار نبودن

پنبه شدن رشته باطل و بی هوده شدن کار

پنبه ی کسی را زدن کسی را افشا و بی اعتبار کردن

پنج تن محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین

پنج تن آل عبا نگا. پنج تن

پنج دری اتاقی که پنج در دارد

پنج زاری سکه ی پنج ریالی، پنج هزاری

پنجول پنجه ی گربه و مانند آن

پنجول زدن با ناخن های دست روی تن کسی را خراش دادن

پنجه انگشتان پنجگانه ی دست

پنجه ی ابوالفضل ورقه ی برنجی یا نقره ای که به شکل کف دست و انگشتان بریده شده است

پنجه بوکس سلاحی سردئ به صورت حلقه های به هم پیوسته و دارای برآمدگی های برجسته

پنجه کش نوعی نان برشته و نازک

پِندِر لوازم فرسوده و ناچیز و کم بها

پنزر نگا. پندر

پورت سر و صدا، داد و فریاد ( مانند هارت و پورت )

پوزخند تبسمی از روی تحقیر و استهزاء

پوز زدن دهان زدن

پوزه ی کسی را به خاک مالیدن کسی را شکست دادن

پوست از سر کسی کندن کسی را سخت آزار و گوشمالی دادن، کشتن

پوست انداختن از سختی چیزی به ستوه آمدن

پوست پلنگ پوشیدن سخت به دشمنی برخاستن

پوست پیازی نازک و بی دوام

پوست خربزه زیر پای کسی انداختن کسی را به دردسر انداختن

پوست سگ به روی خود کشیدن بی شرمی را به نهایت رساندن

پوست کسی را پر از کاه کردن به طرز فجیعی کشتن

پوست کلفت سخت جان، مقاوم

پوست کلفتی کردن مقاومت کردن، سخت جانی کردن

پوست کندن سخت تنبیه کردن

پوست کنده رک و بی پرده

پوست و استخوان شدن بسیار لاغر شدن

پوست هندوانه زیر پای کسی گذاشتن کسی را با تحریک حس غرورش به خطر انداختن

پوشال چیزهای سبک، میان تهی و بی ارزش

پوشالی بی ارزش، بی مصرف

پوشک کهنه ی بچه

پول بالای چیزی دادن پول دادن و چیزی را خریدن

پول پارو کردن با رنج اندک پول بسیار به دست آوردن

پول پول شدن شکسته شدن ظرف چینی به تکه های کوچک

پول چای دادن انعام دادن

پول چایی انعام، بخشش

پول خرد پول سکه ای ( در مقابل اسکناس )

پول ساز کسی که کارهایش موجب در آمدن پول بسیار شود

پول سر راهی پولی که بزرگ تر ها به هنگام سفر به زیردستان یا کوچک تر ها می دهند

پول سیاه سکه ای از نیکل و مس

پولک زینت هایی دایره شکل و درخشان که به جامه می دوزند

پولکی آن که پول را دوست دارد، آن که رشوه می گیرد، آن چه که با گرفتن پول انجام گیرد

پولکی بودن عادت داشتن به گرفتن رشوه، بدون پول کاری را انجام ندادن

پول مول پول

پول و پله پول

پهلوان پنبه درشت اندام ولی بی زور، پهلولن دروغی

پهلو فنگ نگاه داشتن تفنگ به موازات و عمود بر زمین

پهلو گرفتن کشتی به ساحل رسیدن و ایستادن کشتی

پَهن آباد پول بسیار ناچیز و کم ارزش

پِهِن بار کسی کردن آبرو و ارزش و اعتبار نداشتن

پِهِن پا زدن بیکاره و ولگرد بودن

پهن شدن آفتاب روز شدن

پِی دنبال

پی آتش آمدن زیاد نماندن، زود برگشتن

پیاده کنایه از آدم کم مایه و بی تجربه

پیاده بودن در کاری در کاری ناشی و بی تجربه بودن

پیاده رو دو سوی خیابان یا کوچه که محل گذر پیادگان است

پیاده روی راه پیودن با پای پیاده

پیاده شو با هم بریم این قدر تند نرو

پیاده کردن انجام دادن، تحقق بخشیدن، از هم باز کردن

پیاز خرد نکردن به ریش کسی از کسی ترسی نداشتن، به کسی اعتنایی نداشتن

پیاز کسی کونه کردن ماندگار شدن در جایی، میخ خود را کوبیدن

پیاز مو ریشه و بیخ مو

پیاله زدن می نوشیدن

پیاله فروش میخانه چی

پیاله فروشی میخانه

پی بردن دریافتن، آگاه شدن

پی پیش کسی که نوبت دوم بازی مال او است

پیت پیت کردن پچ پچ کردن، نجوا کردن

پی جور شدن دنبال نمودن، جستجو کردن

پی جوری کردن پی جویی کردن، دنبال نمودن

پیچ آن جا که را به سوی دیگری رود

پیچ افتادن در کار گره خوردن کار، مشکلی در کار پیدا شدن

پیچاندن کسی کسی را گرفتار درد سر کردن، کسی را سوال پیچ کردن

پیچ خوردن در خلاف جهت، حرکت کردن، پیچانده شدن استخوان

پیچ دادن چیزی را پیچاندن، به گردش در آوردن

پیچ گرفتن ( خوردن ) دل درد گرفتن دل از اسهال

پیچ گوشتی وسیله ای که با آن پیچ را باز و بسته می کنند

پیچ و خم خوردن پیچ و تاب خوردن

پیچ و مهره ی کاری در دست کسی بودن کاری تنها از عهده ی او بر آمدن

پیچه نقابی که در گذشته زنان بر روی می گذاشتند

پیچه دل درد، مالش رفتن شکم

پیچیدن به پر و پای کسی با کسی بد رفتاری کردن، به کسی سخت گیری کردن

پیچیدن نسخه آماده کردن داروی نسخه ی دکتر در داروخانه

پیداش شدن نگا. آفتابی شدن، ظاهر شدن

پیداش کردن کسی را یافتن، گیر آوردن

پیراهن بیش تر پاره کردن بیش ترتجربه داشتن

پیراهن عثمان کردن بهانه قرار دادن

پیر بی خواب کسی که دیر یا کم بخوابد، کودک

پیر پاتال فرتوت، کهن سال

پیر شَوی عمرت دراز باد

پیر کردن کسی را بر اثر آزار زیاد فرسوده کردن

پیر کسی در آمدن سخت اذیت شدن، نگا. پدر کسی در آمدن

پیر ِ کفتار زن سالخورده ی بد اخلاق

پیر هافهافو سخت پیر، پبری که دندان هایش ریخته است

پیزر پوشال های نازکی که برای نشکستن ظروف شیشه ای میان آن ها می گذارند

پیزر به پالان کسی گذاشتن با دروغ و چاپلوسی کسی را فریفتن، هندوانه زیر بغل کسی گذاشتن

پیزر در جوال گذاشتن در فریبکاری مهارت داشتن

پیزری پوشالی، بی ارزش و بی مصرف

پیزه شُل آن که شکمش روان باشد، ضعیف، سست

پیزی مقعد،نیروی مقاومت و پشتکار

پیزی ِ کاری داشتن ( یا نداشتن ) نیروی انجام کاری را داشتن ( یا نداشتن

پیزی گشاد کون گشاد،تنبل و بی مصرف

پیس کسی که پوستش با لکه هایی دو رنگ می شود

پی سوز چراغ روغنی و فتیله دار

پیسی بد رفتاری، آزار

پیسی سر کسی در آوردن با کسی نهایت بدرفتاری را کردن

پیش برنده، آن که جلو است

پیشاب ادرار

پیش افتادن جلو زدن، سبقت گرفتن

پیش انداختن جلو انداختن، مقدم داشتن

پیشانی بخت و اقبال، طالع

پیش بُر کسی که زود کار را پایان می دهد

پیش بردن کاری را به انجام رسانیدن

پیش بودن جلو بودن، برتری داشتن

پیش بها بیعانه

پیش ِ پا جلوی رو

پیش پا افتاده کم ارزش، حقیر، معلوم، آشکار

پیش پای کسی لحظه ای پیش از آمدن کسی

پیش پرده نمایشی کوتاه پیش از آغاز نمایش اصلی

پیش پیش جلو جلو

پیش پیشکی از پیش

پیشت آوازی برای راندن گربه

پیش تختی پله مانندی برای رفتن به روی تخت مرتفع

پیش چشم داشتن در برابر چشم قرار دادن

پیش خر کردن پیش از موعد خریدن

پیش خودمان بماند به کسی مگو، نشنیده بگیر

پیش خور از پیش گرفتن حقوق مقرری

پیشدستی بشقاب کوچک، زیر دستی

پیش دستی کردن سبقت گرفتن در انجام کار

پیش رس زود رس

پیش زدن جلو زدن، سبقت گرفتن

پیش غذا آن چه پیش از غذای اصلی می خورند

پیش فروش کردن پیش از آماده کردن کالا آن را فروختن

پیش فنگ جلوی رو قراردادن تفنگ به طور عمودی

پیش قسط پرداختِ پیش از آغاز قسط بندی

پیشکار رییس دارایی شهر یا استان

پیش کرایه کرایه ای که در مبدا پرداخت می شود

پیش کردن راندن به جلو

پیش کردن در بستن در

پیش کردن گربه راندن گربه

پیش کسوت کسی که سابقه اش بیش تر از دیگران است

پیش کسوتی قدمت و برتری

پیش کنار بیضه، خایه

پیشکی جلوتر، از پیش، به طور مساعده

پیش گرفتن کاری کاری را آغاز کردن

پیشس گیری کردن جلوگیری کردن، دفع

پیشمرگ فدایی، کسی که برای مرگ پیشقدم می شود

پیشنماز کسی که پیشاپیش دیگران نماز می خواند و دیگران به او اقتدا می کنند

پیشنهاد طرح

پیشنهاد دادن طرح کردن چیزی

پیشواز رفتن به دیدار کسی شتافتن، پیش از آغاز ماه رمضان روزه گرفتن

پیش و پس کار را نگاه کردن جوانب کار را سنجیدن

پیشی گربه در زبان کودکان

پیگرد پی گیری، تعقیب

پی گرفتن دنبال کردن کار

پیل پیلی خوردن در راه رفتن به چپ و راست متمایل شدن

پیل پیلی رفتن نگا. پیلی پیلی خوردن

پیله مو ( مانند پشم و پیله )، نیرنگ و نادرستی ( مانند شیله پیله)، اصرار و پافشاری

پیله کردن دندان ورم کردن لثه

پیله کردن به کسی با مزاحمت اصرار و پافشاری کردن به کسی، پاپی کسی شدن

پیله ی کسی به کسی گرفتن کسی را اذیت کردن

پیمانکار آن که مطابق قرارداد انجام کاری را در زمان معین به عهده می گیرد

پیمانی استخدام غیر رسمی

پی نخود سیاه فرستادن کسی کسی را از سر خود باز کردن

پینکی رفتن چرت زدن

پی نوشت مطلبی که پس از پایان نوشته به آن افزوده می شود

پینه وصله، پوست سخت شده

پینه بستن سخت شدن پوست کف دست و پا

پینه بسته دارای پینه، کبره بسته

پینه زدن وصله کردن

پینه زده وصله کرده

پینه کردن نگا. پینه بستن

پیه آوردن چاق شدن

پیه چیزی را به تن مالیدن خود را برای چیزی آماده کردن

پیه دل باز کردن تحمل کردن

پیه سوز نگا. پی سوز

پیه گرگ مالیدن بر کسی کسی را از چشم دیگران انداختن