[رزیتا]

هپاتیت C

یکی از شش ویروس شناخته شده هپاتیت، ویروس هپاتیت C است که عامل بسیاری از موارد بیماری هپاتیت ویروسی در انسان می‌باشد. در کشور ما احتمالاً 200 تا 300 هزار نفر مبتلا به این ویروس می‌باشند.



راه‌های انتقال هپاتیت C
آلوده شدن به ویروس هپاتیت C امروزه یک مشکل مهم بهداشتی در سراسر جهان است. امروزه از این بیماری به عنوان یک معضل یاد می‌شود، ولی چنانچه اقدامات لازم در جهت کنترل و پیشگیری از آن صورت نگیرد، مطمئناً در آینده ای نزدیک به یک فاجعه تبدیل خواهد شد. ویروس هپاتیت C در محیط خارج از بدن و درون خون خشک شده نیز به مدت سه ماه زنده می‌ماند، ولی با جوشاندن در 100 درجه سانتی‌گراد و به مدت 5 دقیقه از بین می‌رود.
اعتیاد به مواد مخدر تزریقی و تماس با خون افراد آلوده از طریق استفاده ی مشترک از سوزن مصرفی، عامل مهمی در ابتلا به هپاتیت C است.

تا قبل از سال 1992 در کشورهای خارجی و قبل از سال‌های 1374 و 1375 در ایران، شایع‌ترین راه انتقال ویروس هپاتیت C ، استفاده از خون و فرآورده‌های آن بود. بدیهی است که پس از این سال‌ها ، تمام خون‌ها از نظر انواع بیماری‌های عفونی از جمله هپاتیت C مورد بررسی قرار می گیرند و تنها در صورت سالم بودن اجازه تزریق داده می‌شود. دریافت‌کنندگان مداوم فرآورده‌های خونی، به عنوان مثال دریافت‌کنندگان فاکتورهای انعقادی 8 و 9 در بیماران هموفیلی و همچنین گیرندگان خون در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه که تحت دیالیز خونی قرار می‌گیرند، در معرض خطر جدی ابتلا به هپاتیت ‌C قرار دارند. امروزه متأسفانه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی و تماس با خون افراد آلوده از طریق استفاده ی مشترک از سوزن مصرفی، عامل مهمی در ابتلا به هپاتیت C است.
افرادی که در معرض خطر ابتلا به هپاتیت C هستند به 4 دسته کلی تقسیم می‌شوند:
1- گروه اول: افراد در معرض خطر به دلیل سابقه مثبت استفاده از خون و فرآورده‌های آن مانند بیماران هموفیلی، دیالیزی و تالاسمی.
2- گروه دوم: سابقه تزریق خون در سال‌های قبل از 1374 که در آن زمان خون از نظر آلودگی به ویروس هپاتیت C بررسی نمی‌شد.
3- گروه سوم: افراد معتاد به مواد مخدر تزریقی یا دارای شرکای جنسی متعدد.
4- گروه چهارم: این گروه شامل 30 تا 40 درصد مبتلایان بوده و علت خاصی جهت ابتلای آنان یافت نمی‌شود.

هپاتیت C و اعتیاد
متأسفانه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی از علل مهم ابتلا به هپاتیت C می‌باشد. استفاده از سرنگ به صورت مشترک در بین معتادان به مواد مخدر می‌تواند به انتقال انواع عفونت‌ها از جمله هپاتیت C و B و ایدز منجر شود. البته اعتیاد به کوکائین و استنشاق از راه بینی نیز از راه‌های انتقال بیماری است. خطر بزرگی که معتادان به مواد مخدر را تهدید می‌کند، ابتلا به گونه‌های مختلف ویروس هپاتیت C است که موجب بروز بیماری با شدت بیشتر می شود. در این موارد پاسخ بیمار به
درمان با داروهای ضد ویروسی کم می‌شود.



تشخیص هپاتیت C
راه تشخیص این بیماری انجام آزمایش آنتی بادی ضد ویروس به روش «الیزا» است. در فردی که این آزمایش مثبت است، باید با استفاده از آزمایش دقیق‌تر «ریبا» یا «بلات» و آزمایش دقیق‌تر پی – سی – آر (HCV RNA) وجود بیماری و شدت آن را اثبات کرد.
هپاتیت C قابل درمان است و در صورت مصرف دقیق دارو تحت نظر پزشک، امکان ریشه کنی آن وجود دارد.




درمان هپاتیت C
برای بیماری هپاتیت C درمان موثری وجود دارد. مصرف توأم داروی اینترفرون آلفا و قرض ریباورین می‌تواند در 30 تا 50 درصد موارد به کنترل بیماری منجر شود. اثر داروی اینترفرون ساخت داخل کشورمان (به نام پی – دی فرون) در درمان بیماری معادل داروهای خارجی است. آمپول اینترفرون به صورت هفته‌ای سه بار تزریق می‌شود. مقدار و مدت مصرف آن را پزشک تعیین می‌کند. بیماران باید حداقل ماهی یک بار جهت بررسی و انجام آزمایشات مراجعه نمایند. امروزه آلفا – اینترفرون جدیدی به نام پگ – اینترفرون معرفی شده که هفته‌ای یک بار تزریق می‌شود. این دارو گران قیمت است، ولی تأثیر بیشتری دارد. هپاتیت C قابل درمان است و در صورت مصرف دقیق دارو تحت نظر پزشک، امکان ریشه کنی آن وجود دارد.
پس امروزه می‌توان نسبت به مهار بیماری و بازگرداندن زندگی سالم به بیماران اقدام کرد به شرطی که بیماری در مراحل زودرس آن تشخیص داده شود و بیماران با پزشک خود همکاری نمایند.
رعایت مقدار مناسب مصرف دارو و مدت توصیه شده توسط پزشک، در ریشه کنی بیماری حائز اهمیت است. باید توجه داشت که گرچه جهت درمان بیماری باید هزینه‌ای بالا متحمل شد، ولی ریشه کنی بیماری ارزش بیشتری دارد.
دکتر سید موید علویان- فوق تخصص گوارش وکبد