سینمای ایران فاقد روایت است
سید محمد بهشتی با بیان اینكه سینمای ایران سینمایی فاقد روایت است، گفت: گرچه در این سینما صورت ظاهری روایت وجود دارد، اما فیلم در لا زمان و لامكان اتفاق می‌افتد كه همین مساله برای افرادی كه اهل تعاملات جامعه‌شناسانه و روان‌شناسانه هستند، جای بحث و تفكر دارد.
دبیر علمی همایش سینما و معماری كه ساعاتی قبل در مراسم افتتاحیه‌ی این همایش دو روزه سخن می‌گفت، به تناسب دو رشته‌ی سینما و معماری اشاره كرد و افزود: گاه این تشابه باعث تعجب سینماگرانی كه از معماری دور هستند و یا بالعكس می‌شود. اما افرادی‌كه در هر دو رشته شركت داشته‌اند، می‌دانند كه این نسبت از جهات و زوایای مختلف قابل بررسی است و رجوع به این دو هنر می‌تواند بخش‌های پنهان را مشخص‌تر كند تا جهات مقبول هر دو رشته از طریق رشته دیگر مورد بررسی قرار بگیرد.
او ادامه داد: معماری مكانی است كه مشمول تعامل انسان شده است، به عبارت دیگر انسان در تعامل با محیط اطرافش معماری می‌آفریند كه ممكن است در قالب زمان یا مكان باشد و در نهایت منجر به ایجاد مكانی شود كه عنوان معماری به آن اطلاق می‌شود.
سید محمد بهشتی در بخش دیگری از سخنانش اظهار تأسف كرد از اینكه در سینمای امروز ما سینماگران سعی می‌كنند، از اماكن و زمان‌ها كمتر استفاده ملموس كنند و كمتر می‌توانیم سینمایی را پیدا كنیم كه حالت روایت زمان‌ومكان را رعایت كرده باشد.
او "روایت" را كه در نهایت به تولید "هویت" منجر می‌شود را از مشتركات سینما و معماری برشمرد و افزود: فیلم‌ساز خوب كسی است كه به دنبال لحظات، زاویه دید، میزانسن و صورت پرده‌برداری شده از منظره پیش‌روست و سعی دارد ماسكی را كه قالب روایی را پوشانده است، بر دارد.
بهشتی با بیان اینكه كار اصلی سینما پرده‌برداری است توصیه كرد: هنگامی كه از این مقوله صحبت می‌شود به سرزمین و تجارب خود توجه كنیم.
او ادامه داد: در سینمای ایران تلاش نمی‌شود، روایت‌ها به محیط اطراف ما مربوط باشد و به نوعی سعی می‌شود، اماكن مبهم و ناشناخته باقی بمانند. در فیلم‌های ما معمولا مكان یا خارج از ایران است یا داخل، یا شهر است یا روستا، یا بیابان است یا كوهستان و هیچ‌گاه مشخص نمی‌شود این تصویر متعلق به كدام شهر یا كدام روستا ... است. بنابراین از طریق سینما با هیچ محلی انس پیدا نمی‌كنیم و به معرفت نمی‌رسیم.
بهشتی در ادامه بر این موضوع اذعان داشت كه در سینمای ما گاه حتی سعی می‌شود، اسامی خیابان‌ها پوشیده بمانند و خیابان در حالت بی‌هویتی باقی بماند و فیلم‌ساز ایرانی همواره به دنبال اماكنی است كه علی‌السویه باشد.
او فیلم "چهارشنبه سوری" را از نمونه‌های معدودی در سینمای ایران معرفی كرد كه در آن فیلم‌ساز به زمان و مكان خاص اشاره دارد و یادآور شد: در سینمای آمریكا معمولا به این مفاهیم به خوبی توجه می‌شود و بیننده و مخاطب حتی اگر خارجی هم باشد، مثلا تصویری خاص از "تگزاس" پیدا می‌كند و به نوعی با این فضا آشنا می‌شود.
سید محمد بهشتی در پایان سخنانش سینمای ایران را سینمایی فاقد روایت دانست و خاطرنشان كرد: گرچه در این سینما صورت ظاهری روایت وجود دارد، اما فیلم در لا زمان و لا مكان اتفاق می‌افتد، كه همین مسائله برای افرادی كه اهل تعاملات جامعه‌شناسانه و روان‌شناسانه هستند، جای تفكر دارد.
او در عین حال معتقد است: سینماگران ما با قصد این كار را انجام نداده‌اند و تحت‌تأثیر موجی به این وضع مبتلا شده‌اند. موجی كه باعث شده هیچ مساله دارای هویت و روایتی برای ما شناخته‌شده نباشد و ما خیلی راحت سعی كنیم، زمان و مكان را در روایات خود از یاد ببریم.
گفتنی است: همایش دو روزه‌ی سینما و معماری با حضور متخصصان دو حوزه تا فردا ـ ۲۶ دی ماه ـ در مركز هنر پژوهشی نقش جهان ادامه خواهد داشت.