[LP Girl]

صداي ميراث فرهنگي در راديو فرهنگ

گروه فرهنگ و هنر راديو فرهنگ سال‌هاست سري برنامه‌هايي را با نام «هفت اقليم» روي آنتن مي‌فرستد كه هر روز به موضوعي در حوزه فرهنگ، ادب و هنر مي‌پردازد.

اين برنامه اولين روز هفته را با موضوع «ميراث فرهنگي» به خود اختصاص داده است كه با عناويني چون هنرهاي دستي، آثار باستاني و تاريخي، هنرهاي ملي، موزه‌ها، ميراث تاريخي و... اولين برگ اين مجله فرهنگي را ورق مي‌زند و از ساعت 30‌/‌19 تا 21 روي آنتن است.

اين برنامه با نگاهي به اخبار و رويدادهايي درباره ميراث فرهنگي و آثار ملي، در حقيقت آنها را نقد و بررسي مي‌كند و نظرات كارشناسان اين حوزه را جويا مي‌شود.

*‌ *‌ *‌

«هفت اقليم» برنامه‌اي موجه است، نه فقط به‌جهت نگاه و موضوع‌بندي بخش‌هاي مختلف، بلكه ساختار و چيدمان اين برنامه به گونه‌اي است كه در نوع گفتگوها و حتي بعد اطلاع‌رساني، از وجاهت و ادبي خاص بهره برده است.

در استوديوي شبكه راديويي فرهنگ، برنامه «هفت اقليم» شنبه‌ها، با زير صدايي از سازهاي ضربي ـ بادي كه شادي و فخر موسيقي مشرق زمين را تداعي مي‌كند، آغاز مي‌شود و حس شنونده را به قدمت و تاريخ و آنچه امروز از گذشته‌هاي بسيار دور در اختيار ماست، گره مي‌زند.
اين هفته با توجه به هفته ميراث فرهنگي بخش‌‌هايي چون: مراسم بزرگداشت هفته ميراث فرهنگي، بررسي و نحوه عملكرد مديريت موزه‌هاي كشور، گزارشي از اهداي خانه پروين اعتصامي به كميته بين‌المللي موزه‌ها و گفتگو با مديريت مجموعه سعدآباد در اين برنامه مورد بررسي قرار مي‌گيرد. حسن آزادي (مجري برنامه)‌ همچنين به بخش‌‌هاي ثابت برنامه اشاره مي‌كند و مي‌گويد: اين هفته مسابقه و معرفي كتاب را نيز در برنامه داريم كه در بخش مسابقه شنونده‌ها مي‌توانند ازطريق تماس تلفني پاسخگوي سوال بخش مسابقه برنامه باشند. آزادي مي‌گويد، سوال برنامه چندان با موضوع آن بي‌ربط نيست؛ اما به نظر نمي‌رسد «موقعيت جغرافيايي روستاي تيس» سوالي آسان و مرتبط با هفته ميراث فرهنگي باشد ولي با وجود اين در انتهاي برنامه تعداد قابل توجهي از شنوندگان پاسخ صميمي به اين سوال داده‌اند.

بررسي رويدادهاي روز با نگاهي نقادانه

زهرا حبيبي‌زاد كه به عنوان كارشناس در كنار آزادي به اجراي برنامه مي‌پردازد، ضمن بيان رخدادهاي مهم هفته درخصوص ميراث فرهنگي، به توضيح و بررسي بيشتر آنها نيز مي‌پردازد. گويا اين هفته، «هفت اقليم» رويداد ويژه خبري خود را به مرمت و بازسازي خانه پروين اعتصامي اختصاص داده است، چراكه گزارش گزارشگر اختصاصي هفت اقليم نيز كه از منطقه 12 تهران و خيابان‌هاي اطراف سرچشمه پخش مي‌شود، در همين خصوص است و ضمن ارائه اطلاعاتي درباره بناي اصلي خانه، چگونگي بازسازي و خريداري بخش‌هاي همجوار بنا از ساكنان فعلي را نيز از زبان مسوولان جويا مي‌شود.

اما در استوديوي برنامه هفت اقليم، حبيبي‌زاد ضمن توضيحاتي درخصوص كميته بين‌المللي موزه‌ها به شعار انتخابي امسال آن اشاره مي‌كند و مي‌گويد: اين كميته حدود 62 سال است كه تاسيس شده و گسترش موزه‌ها و حفاظت از فرهنگ‌ها و پاره‌فرهنگ‌ها را توسط حفظ موزه‌ها عهده‌دار است. اين كميته كه هر سال شعار و نامي را انتخاب مي‌كند، امسال با شعار «موزه‌ها عامل هارموني اجتماع» نقش موزه‌ها در اجتماع و تاثير متقابل جامعه و موزه‌ها را بر يكديگر بررسي مي‌كند. كارشناس برنامه هفت اقليم اضافه مي‌كند: امسال اتفاق بسيار خوبي كه با همياري شهرداري منطقه 12 روي داد، در اختيارگيري خانه پروين اعتصامي توسط كميته بين‌المللي موزه‌ها در ايران و مرمت و استفاده بهينه به عنوان كتابخانه، موزه و حفظ اين بنا بود.

يك مرجع علمي و عملي راديويي

هفت اقليم، شنبه‌ها به طور كلي شامل دو بخش اصلي است كه فضاي دروني استوديو و گفتگوهاي زنده كارشناسي و نيز ارتباطات تلفني را شامل مي‌شود و بخش ديگر كه مربوط به گزارش‌هاي موضوعي است گاهي از شهرستان‌ها اخباري را نقل مي‌كند.

«زير ذره‌بين» كه از بخش‌هاي ثابت برنامه است. با نگاهي پرسشگر به بيان و بررسي نقاط ضعف و نقصان‌هاي موجود در حوزه ميراث فرهنگي، موزه‌ها و آثار باستاني مي‌پردازد. اين هفته نيز اميرحسين محمودي (سردبير برنامه)‌ با سفري به استان مركزي و شهرستان خمين، به دنبال سنگ‌نگاره‌هاي موجود در منطقه تيمره بوده است و در اين گزارش از نبود تابلوهاي راهنماي دسترسي به منطقه و نيز عدم‌هماهنگي در اداره ميراث فرهنگي شهرستان خمين گله‌مند بود. نكته جالبي كه محمودي به آن اشاره مي‌كند، حضور فرد باستان‌شناسي به عنوان كارمند پمپ بنزين اين منطقه بود كه وي را براي تهيه اين گزارش راهنمايي كرده است.

پس از پخش اين گزارش فكر مي‌كنم كه آيا مسوولان و افرادي كه بايد پاسخگو باشند، شنونده اين برنامه هستند؟ يا بيان يكسري نواقص در حوزه آثار باستاني كه بخشي از تاريخمان هستند و به نظر پيش پا افتاده مي‌آيد و مي‌شود براحتي از كنار آن گذشت،‌ حس مسووليت را در مديران رده بالاي اين حوزه تحريك مي‌كند؟

اما چيزي كه مسلم است اين است كه شنوندگان هميشگي راديو فرهنگ و افرادي كه فرهنگ را از نان شب واجب‌تر مي‌دانند، حداقل چنين اقداماتي را در ذهن خود تحسين مي‌كنند و بيان اين مسائل در يك برنامه راديويي شايد بتواند سرآغاز حركت‌هاي سازنده در آينده باشد.
هر چند ارتباطات تلفني ديگري نيز كه در بخش كارشناسي با برخي مسوولان برقرار شد به پاسخ‌هاي قابل قبولي از سوي آنان منجر نشد.

به هر حال راديو پيش از آن كه نقش احيا‌كننده داشته باشد در وهله اول بايد مرجع قابل قبول و حقيقي براي شنوندگان خود باشد كه به نظر مي‌رسد هفت اقليم، خاصه در بحث ميراث فرهنگي،‌ اين وظيفه را با نكته سنجي به انجام مي‌رساند، هرچند در پاره‌اي از مباحث نيازمند حضور پيشكسوتاني است كه در كنار مديران اين حوزه (ميراث فرهنگي)‌ هم پاسخگوي علمي و عملي قوي در بيان كمبودها باشند تا وزنه محتوايي برنامه سنگين‌تر شود.