مقررات مسابقه
ماده ۶: ساعت شطرنج
6-1 . " ساعت شطرنج " يعنى ساعتى با دو صفحه نمايش زمان كه طورى به هم ارتباط داشته باشند كه در هنگام واحد فقط يكى از آنها بتواند كار كند.
منظور از "ساعت " در قوانين شطرنج يكى از دو صفحه نمايش زمان است.
"سقوط پرچم " يعنى خاتمه زمان اختصاص يافته به بازيكن.
6-2 . (الف) هنگام استفاده از ساعت شطرنج، هر بازيكن بايد تعداد حداقلى حركت يا كل حركتها را در مدت زمان مشخص شده اى انجام دهد و يا ممكن است مقدار زمان اضافه اى با هر حركت به او تخصيص داده شود. همه اينها بايد پيشاپيش تصريح شود.
(ب) زمانى كه بازيكن در يك مدت صرفه جويى كند به زمان موجود او براى مدت بعدى اضافه مى شود، مگر در شيوه "تأخير زمان".
در شيوه تأخير زمان، هر دو بازيكن "زمان تفكر اصلى" مشخص شده اى دريافت مىكنند. هر بازيكن همچنين "زمان اضافى ثابتى " با هر حركت دريافت مىكند. شمارش معكوس زمان اصلى فقط پس از آنكه زمان ثابت خاتمه يافته باشد آغاز مى شود. اگر بازيكن قبل از خاتمه زمان ثابت، ساعت خود را متوقف كند، زمان تفكر اصلى تغيير نمى يابد، صرف نظر از اينكه چه نسبتى از زمان ثابت مصرف شده باشد.
6-3 . هر صفحه نمايش زمان يك "پرچم " دارد. به محض سقوط پرچم، مفاد ماده ۶ـ۲ (الف) را بايد وارسى كرد.
6-4 . پيش از آغاز بازى، داور محل قرار گرفتن ساعت شطرنج را تعيين مىكند.
6-5 . در زمان تعيين شده براى آغاز بازى، ساعت بازيكنى كه مهره سفيد دارد به كار انداخته مى شود.
۶ـ۶. اگر هيچ يك از دو بازيكن در آغاز مسابقه حاضر نباشند، بازيكنى كه مهره سفيد دارد، تا هنگام ورود خود، كل زمان سپرى شده را از دست مى دهد، مگر آنكه مقررات مسابقه طور ديگرى تصريح كند يا داور طور ديگرى تصميم بگيرد.
6-7 . هر بازيكنى كه بيش از يك ساعت بعد از آغاز پيش بينى شده بازى پشت صفحه شطرنج حاضر شود بازنده خواهد بود، مگر آنكه مقررات مسابقه طور ديگرى تصريح كند يا داور طور ديگرى تصميم بگيرد.
6-8 . (الف) در حين بازى، هر بازيكن پس از انجام حركت خود در صفحه شطرنج بايد ساعت خودش را متوقف كند و ساعت حريف را به كار اندازد. بازيكن بايد همواره اجازه متوقف كردن ساعت خود را داشته باشد. تا بازيكن ساعت خود را متوقف نكرده باشد. حركت او كامل به حساب نخواهد آمد، مگر آنكه حركت انجام شده به بازى خاتمه دهد. (نگاه كنيد به ماده هاى ۵ـ۱و ۵ـ۲)
زمان بين انجام حركت در صفحه و متوقف كردن ساعت خود و به كار انداختن ساعت حريف، جزو زمان مشخص شده براى بازيكن تلقى مى شود.
(ب) بازيكن بايد ساعت خود را با همان دستى متوقف كند كه با آن حركت را انجام داده است. نگه داشتن انگشت روى دكمه يا " برفراز آن " توسط بازيكن ممنوع است.
(ج) بازيكنان بايد از ساعت شطرنج به نحو صحيح استفاده كنند. كوبيدن، بلند كردن يا واژگون كردن آن ممنوع است. استفاده ناصحيح از ساعت مشمول جريمه طبق ماده 13ـ۴ خواهد بود.
(د) اگر بازيكنى قادر به استفاده از ساعت نباشد، يك دستيار كه مورد قبول داور باشد. مى تواند توسط بازيكن براى انجام اين عمل انتخاب شود. ساعتها بايد به طور عادلانه توسط داور تنظيم شوند.
6-9 . پرچم موقعى سقوط كرده ] افتاده [ محسوب مى شود كه داور اين امر را مشاهده كرده باشد، يا يكى از دو بازيكن به درستى مدعى چنين امرى شده باشد.
6-10 . غير از موارد مشمول ۵ـ۱، يا يكى از مواد ۵ـ۲(الف)، (ب) و (ج)، اگر بازيكنى تعداد حركتهاى مقرر را در زمان مشخص شده انجام ندهد، بازى را باخته است. اما اگر پوزيسيون طورى باشد كه حريف نتواند بازيكن را هيچ گونه سلسله حركتهاى قانونى ممكن، حتى با ناشيانه ترين حركتهاى بازيكن، كيش مات كند، بازى مساوى است.
6-11 . در صورت عدم هرگونه نقض آشكار، آنچه ساعت نمايش مى دهد قطعى به حساب مى آيد. ساعت شطرنجى كه آشكارا معيوب باشد بايد تعويض شود. داور به هنگام تعيين زمانهايى كه بايد در ساعت تعويض شده نمايش داده شود بايد قضاوت عاليه اعمال كند.
6-12 . اگر هر دو پرچم سقوط كرده باشند و نتوان مشخص كرد كه ابتدا كدام پرچم سقوط كرده است، بازى بايد ادامه يابد.
6-13 . (الف) اگر لازم شود كه بازى قطع گردد، داور بايد ساعتها را متوقف كند.
(ب) بازيكن فقط براى كمك خواستن از داور مى تواند ساعتها را متوقف كند، به عنوان مثال هنگامى كه ترفيع پياده صورت گرفته باشد و سوار مورد نياز در دسترس نباشد.
(ج) در هر مورد داور تصميم مىگيرد كه چه هنگامى بازى از سر گرفته شود.
(د) اگر بازيكنى ساعتها را متوقف كند تا از داور كمك بخواهد داور بايد معين كند كه آيا بازيكن براى اين كار دليل موجهى داشته است يا نه. اگر آشكار باشد كه بازيكن براى متوقف كردن ساعتها هيچ دليل موجهى نداشته است، بازيكن بايد مطابق ماده ۱۳ـ۴ جريمه شود.
6- 14 . اگر وضعيت غير عادى پيش آيد و يا لازم باشد كه مهره ها به پوزيسيون قبلى برگردانده شوند، داور از قضاوت عاليه خود در تعيين زمانهايى كه ساعتها بايد نمايش دهند استفاده خواهد كرد. او در صورت لزوم، بايد حركت شمار ساعت را نيز تنظيم كند.
6- 15 . استفاده از پرده هاى نمايش، صفحه هاى نمايش، يا تابلوهاى نمايش كه پوزيسيون موجود در صفحه شطرنج، حركتها و تعداد حركتهاى انجام شده را نشان مى دهند و ساعتهايى كه تعداد حركتها را نيز نشان مى دهند، در سالن بازى مجاز است. ليكن بازيكن نمى تواند بر اساس اطلاعاتى كه به اين صورت نشان داده مى شود ادعايى مطرح كند.