[رزیتا]

كدام رنگ براي موي شما مناسب‌تر است؟


رنگ كردن مو از گذشته‌هاي دور متداول بوده است. يونانيان باستان از صابون‌هاي زبر و بي‌رنگ‌كننده و حنا براي تغيير رنگ موهاي خود استفاده مي‌كردند. چنين اقدامي در ميان آنان نشانة شجاعت و شهامت تلقي مي‌شد. روميان رنگ‌هاي تيره را بيشتر مي‌پسنديدند. آنها رنگ تيره را با جوشاندن پوست گردو و تره‌فرنگي به دست مي‌آوردند.

در دنياي مدرن نيز بازار رنگ‌مو همچنان داغ است. بر اساس آمار، 75 درصد از زنان امريكايي از رنگ‌مو استفاده مي‌كنند. در سال 1950، تنها 7 درصد از زنان اين كشور موهاي خود را رنگ مي‌كردند كه آن هم براي پوشاندن موهاي سفيد بود. در چند دهة پيش، عامة مردم از رنگ‌مو استفاده نمي‌كردند و زنانِ با موهاي رنگ‌شده اسباب تمسخر سايرين بودند. اين روزها مردان هم به تبعيت از زنان براي پوشاندن موهاي سفيد خود از رنگ‌مو استفاده مي‌كنند. آمارهاي به دست آمده در كشور امريكا در سال 2002 ميلادي حاكي از صرف هزينه‌اي بالغ بر 113 ميليون و 500 هزار دلار براي رنگ‌مو است و شمار مصرف‌كنندگان رنگ‌مو در 5 سال اخير 50 درصد افزايش يافته است. اما انتخاب نوع رنگ‌مو و فن استفاده از آن به موضوعي گيج‌كننده بدل شده است.


ساختمان طبيعي مو
موي پستانداران از دو بخش غلاف و ريشه تشكيل شده است. غلاف به شكل يك برجستگي بر روي پوست و ريشه در زير سطح پوست قرار دارد. رشد مو از قسمت ريشه انجام مي‌شود. ساير بخش‌هاي مو مرده هستند. موي سر به‌طور طبيعي، در هر ماه حدود يك سانتي‌متر رشد مي‌كند. مدت قرار داشتن هر مو بر روي سر 3 تا 5 سال است و هر انسان 100 تا 150 هزار عدد مو بر روي سر خود دارد. مو داراي دو نوع رنگدانه (ملانين) است كه يك نوع آن شامل رنگ‌هاي قهوه‌اي تا سياه و نوع ديگر دربرگيرندة رنگ‌هاي طلايي، زرد، حنايي و قرمز است. نبود رنگدانه باعث سفيدي موها مي‌شود. پيش از قرار گرفتن رنگ‌هاي مصنوعي در غلاف مو، كوتيكول يا لاية بيروني آن بايد باز شود.


عناصر تشكيل‌دهندة رنگ‌مو
تا پيش از سال 1900 ميلادي، رنگ‌مو از رنگ‌هاي طبيعي استخراج مي‌شد. در سال 1909 اسكولر، شيميدان فرانسوي، نخستين رنگ‌موي مصنوعي را ساخت. به دنبال اين نوآوري، اولين شركت توليدكنندة رنگ‌مو در فرانسه تأسيس شد. يك سال بعد، نام شركت مذكور به «اورئال» تغيير يافت كه امروزه هم بسيار شهرت دارد. محصولات اين شركت به سراسر جهان ارسال شد و موفقيتي بزرگ به دست آورد.
دو مادة شيميايي پايه در تمام فرايندهاي رنگ كردن مو شركت دارند: مادة اول «پيروكسيد هيدروژن» يا «اكسيدان» نام دارد. اين ماده موجب حالت گرفتن مو و تثبيت رنگ آن مي‌شود. استفاده از اكسيدان به مقدار زياد، سولفور مو را خارج مي‌كند. از دست رفتن سولفور مو نيز باعث زبري و نازكي تارهاي مو مي‌شود. در اكثر رنگ‌موها، ميزان اكسيدان 30 درصد يا كمتر است. مادة ديگر تشكيل‌دهندة رنگ‌مو آمونياك نام دارد. اين مادة قليايي، در نتيجة تركيب شدن اكسيدان با رنگ اولية مو، به صورت كاتاليزور عمل و رنگ موها را روشن مي‌كند. همچنين آمونياك موجب جدا شدن كوتيكول و نفوذ رنگ به درون پوستة مو مي‌شود.


انواع رنگ‌مو
امروزه براي موهاي مختلف انواع متنوعي رنگ‌مو توليد شده است و شما مي‌توانيد با كمي دقت رنگ‌موي مناسب موهاي خود را بيابيد. نكتة مهم آن است كه رنگ‌موهاي شيميايي، در صورت ناآگاهي شما از نوع رنگ، مي‌توانند مضر باشند. چگونگي واكنش پيروكسيد هيدروژن و آمونياك با موهاي سر مستقيماً به نوع محصول انتخاب‌شده بستگي دارد.
در ادامه به معرفي چند نوع رنگ‌مو مي‌پردازيم:
رنگ‌موي نيمه دائمي: اين نوع رنگ، بدون ايجاد تغيير در حالت طبيعي مو، رنگ را به لاية بيروني آن اضافه مي‌كند. رنگ‌مو مولكول‌هاي زبري دارد. اين مولكول‌هاي كوچك پس از چندبار شست‌وشو از غلاف مو خارج مي‌شوند. اين نوع رنگ‌مو به مدت 6 تا 12 مرتبه شست‌وشو با شامپو دوام دارد و 50 درصد از موهاي سفيد را پوشش مي‌دهد. همچنين، تقويت‌كنندة رنگ طبيعي مو نيز هست. رنگ‌موهاي نيمه دائمي، موهاي شما را روشن يا بي‌رنگ نمي‌كنند. زيرا عاري از تركيبات آمونياك و پيروكسيد هيدروژن هستند.
رنگ‌موي موقت: اثر اين نوع رنگ به مدت 14 تا 28 بار شست‌وشو با شامپو در مو باقي مي‌ماند.

مولكول‌هاي اين نوع رنگ غلاف دور مو را مي‌پوشانند و به درون پوستة آن نفوذ مي‌كنند. سپس در محلي كه مولكول‌هاي رنگدانة طبيعي قرار دارند ساكن مي‌شوند. آمونياك رنگ‌موي موقت به اندازه‌اي است كه رنگدانة طبيعي را روشن يا بي‌رنگ نمي‌كند. به‌علاوه، مقدار پيروكسيد هيدروژن آن هم اندك است. با اين وجود، موهاي سفيد را پوشش مي‌دهد.

آگهي

رنگ‌موي دائمي: اين نوع رنگ‌مو براي ايجاد تغييرات كلي در شكل ظاهري است. موهاي سياه را بور مي‌كند و بالعكس. در رنگ دائمي، از آمونياك و نيز پيروكسيد هيدروژن براي رنگ كردن مو استفاده مي‌شود. مولكول‌هاي رنگ وارد پوستة مو مي‌شوند و با شست‌وشو از بين نمي‌روند. اين محصول بر رنگدانه‌هاي مو اثر مي‌گذارد و آنها را روشن‌تر مي‌كند. به همين علت است كه يك رنگ‌مو روي موهاي افراد مختلف به رنگ‌هاي متفاوت درمي‌آيد.
در حدود 4 تا 6 هفته زمان لازم است تا رنگ از ريشة مو خارج و رنگ طبيعي مو بر روي پوست سر ظاهر شود.


انتخاب رنگ‌موي مناسب
يافتن رنگ‌موي مناسب ساده نيست. انتخاب رنگ دلخواه از روي كاتالوگ رنگ فروشگاه و خريداري آن اقدامي نادرست است. رنگ‌مو را با توجه به رنگ طبيعي مو، رنگ چشم و پوست خود انتخاب كنيد. رنگي كه مي‌بينيد حاصل بازتاب نور از روي رنگدانه‌هاي رنگ‌شده است. بنابراين، يك رنگ يكسان روي موهاي مختلف نمودهاي متفاوتي دارد. رنگ موي طبيعي و مصنوعي در زير نور فلورسنت يا نور طبيعي آفتاب متفاوت به نظر مي‌رسند. سطح رنگ‌ها را از درجة 1 تا 10 تقسيم‌بندي كرده‌اند. رنگ درجة ده مو را روشن و درجة يك آن را تيره مي‌كند. رنگ موي سياه، نور كمي را منعكس مي‌كند و اين درست برخلاف عملكرد رنگ موي بور است. وقتي كه رنگ موهاي خود را روشن مي‌كنيد، هالة گرمي از رنگ‌هاي زرد و قرمز دور شما ديده مي‌شود. به ياد داشته باشيد كه تركيب رنگ‌هاي زرد و قرمز، رنگ نارنجي را توليد خواهد كرد، نه رنگ دلخواه شما را. بهترين رنگ‌ها براي كساني كه پوست گندمگون و برنزه دارند رنگ‌هاي شيري، گل‌بهي، مسي، كرم نخودي، قهوه‌اي، زرد سوخته، قهوه‌اي مايل به قرمز، قهوه‌اي مايل به طلايي، و رنگ‌هاي آبي، سبزآبي، فندقي، عسلي، سبز كاهويي و زرد است. براي چشم‌هاي كهربايي يا به رنگ قهوه، رنگ‌موهاي طلايي با هاي‌لايت قرمز، قهوه‌اي طلايي، قهوه‌اي عسلي، فندقي، مسي و قهوه‌اي سوخته مناسب است. در مورد پوست‌هاي روشن، هاي‌لايت آبي‌قرمز و براي پوست‌هاي صورتي و سرخ، رنگ كرم گلي، زيتوني تيره و قهوه‌اي تيره با ساية آبنوسي جلوة خاصي ايجاد خواهد كرد. براي چشم‌هاي آبي روشن، آبي خاكستري، آبي تيره، سبز تيره، قهوه‌اي و مشكي، بهترين رنگ‌مو ارغواني با هاي‌لايت شرابي، پلاتيني، خاكستري، قهوه‌اي، قهوه‌اي تيره، مشكي و شيري است.
انتخاب رنگ‌مو به مرغوبيت رنگ، سليقه و خواستة شما و مدت زماني كه مي‌خواهيد آن رنگ روي موهايتان باقي بماند بستگي دارد.
اغلب زنان از رنگ‌هاي تيره شروع مي‌كنند و هر بار، رنگ يك درجه روشن‌تر از قبل را برمي‌گزينند. اگر رنگ‌موي انتخابي موهاي سفيد شما را پوشش نمي‌دهد، از رنگ مرغوب‌تر و يك درجه بالاتر از رنگ موي اصلي خود استفاده كنيد.


موهاي سفيد مقاوم
برخي از موهاي سفيد، به‌ويژه موهاي زبر و كلفت و خاكستري‌رنگي كه در اطراف شقيقه‌ها مي‌رويند، در برابر رنگ‌مو مقاوم هستند يا در مقايسه با ساير موهاي سفيد به سرعت رنگ خود را از دست مي‌دهند. براي رنگ شدن اين گروه از موها به توصيه‌هاي زير توجه كنيد:
1. در زمان رنگ كردن، ابتدا رنگ را روي موهاي سفيد اين ناحيه بگذاريد تا زمان طولاني‌تري براي جذب رنگ داشته باشند.
2. موهاي سفيد بايد تا 45 دقيقه آغشته به رنگ باقي بمانند.
3. درجة رنگ‌موي انتخابي خود را بالا ببريد.
اگر موهاي سفيد شما با انجام دادن اقدامات فوق و استفاده از رنگ‌موهاي نيمه دائمي و موقتي رنگ نشد، از رنگ‌هاي دائمي استفاده كنيد. موهاي سفيد هر فرد، با انتخاب رنگ‌موي مناسب، رنگ طبيعي خود را باز خواهد يافت. اما تحقيقات علمي براي يافتن محصولات قوي‌تر و اختصاصي‌تر همچنان ادامه دارد.


نگهداري از موهاي تازه رنگ‌شده1. از شامپوهاي مخصوص موهاي رنگ‌شده براي شست‌وشو استفاده كنيد.
2. براي دوام رنگ‌مو و جلوگيري از بي‌رنگ شدن آن در برابر آفتاب، از كلاه، روسري و شال استفاده كنيد و موها را بپوشانيد.

3. پيش از ورود به استخر، موهاي رنگ‌شده را با آب بدون كلر شست‌وشو دهيد.
4. از تقويت‌كننده‌هاي مو استفاده كنيد.
5.

موها را در زمان خيس بودن شانه نزنيد و از شانة دندانه درشت استفاده كنيد.
6. از خشك كردن موها با حوله يا سشوار خودداري كنيد.


آيا رنگ كردن مو احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزايش مي‌دهد؟
در بررسي‌هاي پژوهشگران دانشگاه هاروارد، هيچ‌گونه شاهدي دال بر سرطان‌زا بودن رنگ‌مو به دست نيامده است.


چند توصيه در مورد استفاده از رنگ‌مو
1. رنگ‌مو را روي پوست سر نماليد. اگر رنگ‌مو روي پوست پخش شد، براي تميز كردن آن از پودر بچه استفاده كنيد.
2. از رنگ كردن مو در زمان بارداري خودداري كنيد. تركيبات شيميايي رنگ‌مو آثار نامطلوبي بر جنين مي‌گذارد.
3. از رنگ كردن مداوم مو با درجات مختلف و رنگ‌هاي گوناگون بپرهيزيد.


زنان هم طاس مي‌شوند!ريزش مو براي زنان معضل بزرگي است. با توجه به افزايش ساليانة مبتلايان به اين عارضه، بررسي‌هاي بيشتري در دست انجام است. بر اساس آمارهاي جهاني، 6/0 درصد از زنان دچار ريزش مو هستند. طاسي در مردان پذيرفتني است، حال آن‌كه در زنان نقص تلقي مي‌شود. طاسي زماني رخ مي‌دهد كه هيچ موي تازه‌اي در پوست سر جانشين موهاي ريخته شده نشود. عامل اصلي ايجاد طاسي وراثت است. كهولت، كاهش هورمون‌هاي جنسي و كم شدن فعاليت غدد درون‌ريز از ديگر عوامل مؤثر در ريزش مو به‌شمار مي‌روند. براي مثال، با ايجاد تغييرات هورموني و يائسگي در زنان، تارهاي موي سر نازك و موهاي صورت زبر و خشن مي‌شوند.
مصرف برخي داروها نيز ريزش مو و طاسي ايجاد مي‌كند، مانند داروهاي ضدسرطان، شيمي‌درماني، تنظيم‌كنندة فشار خون، آرام‌بخش‌ها و قرص‌هاي ضدبارداري. مصرف بيش از حد ويتامين آ و كمبود پروتئين و آهن در غذا از ديگر عوامل ريزش مو هستند. اضطراب، ترس از عمل جراحي، تب، عفونت، بيماري‌هاي مزمن و بيماري‌هاي غدة تيروئيد نيز ممكن است موجب ريزش مو در سنين مختلف شوند.
شيوه‌هاي درمان طاسي بسيار متنوع و در افراد مختلف، متفاوت است. امروزه پرمصرف‌ترين دارو براي درمان ريزش مو در امريكا «ماينوكسيديل» است.


يك راه‌حل براي رفع خشكي موي سر
ده درصد از مو را آب تشكيل مي‌دهد. اگر از ميزان رطوبت مو كاسته شود، مو به‌طور طبيعي شروع به جذب آب مي‌كند. داروهاي مرطوب‌كننده به تنهايي نمي‌توانند آب ازدست‌رفته را به موها بازگردانند. راه‌حل مناسب، استفاده از اسيدهاي چرب طبيعي است.
يكي از بهترين و غني‌ترين گياهان داراي اسيدهاي چرب كه مي‌تواند رطوبت كافي را به موهاي خشك بازگرداند زعفران است.
پوست سر به‌طور طبيعي اسيد چرب توليد مي‌كند. شما نيز مي‌توانيد با چند اقدام ساده اسيدهاي چرب طبيعي ازدست‌رفته را به مو بازگردانيد.
1. چند قطره روغن زعفران را در كف دست بريزيد و هر دو دست را به هم بماليد.
2. كف دست‌ها را به آرامي روي موهاي خشك بماليد. در ابتدا نوك موهاي خود را به اين روغن آغشته كنيد. مقدار چربي‌اي كه در موهاي شما نفوذ خواهد كرد نامحسوس است، ولي تداوم اين كار باعث بازگشت رطوبت ازدست‌رفته به موهاي شما خواهد شد. 


ترجمة زهرا جعفري