[امیر عباس انصاری]

دست هاي آلوده هلندي

گزارش رسمي و محرمانه سازمان ملل متحد معروف به FFCD (گزارش نهايي و کامل سازمان ملل) که در خصوص برنامه تسليحات شيميايي عراق است در واقع اقرار رژيم صدام درباره تسليحات شيميايي خود است که در سال 1992 به بازرسان آنسکام (unscom) ارائه شد. بخشي از اين گزارش معتبر، ليستي از شرکت هايي است که تسليحات و مواد شيميايي را در اختيار عراق قرار داده اند، از جمله دو کمپاني هلندي که به خوبي اثبات شده مواد شيميايي در اختيار رژيم صدام قرار داده اند که براي ساخت سلاح هاي شيميايي مورد استفاده قرار گرفته است.

اين دو کمپاني عبارتند از:

1- شرکت «مل خمي» (Melchemie) در شهر آرنم هلند که در حال حاضر به Melspring
تغيير نام داده است.

2- شرکت KBS که در حال حاضر تحت عنوان Bravenboer & Scheers فعاليت مي کند.


شرکت «مل خمي»


براي ساليان طولاني شرکت مل خمي تامين کننده مواد شيميايي براي عراق بود. براساس نامه اي از شرکت عراقي SEPP، اين موارد تا سال 1985 عبارت بوده از يکصد تن فسفر، يکصد و پنجاه تن ايزوپروپيلن الکل، 15 تن پيريرين، 30 تن اï-کلرو بنزآلدئيد، يک هزار تن تيونيل کلرايد، 20 تن پتاسيم هيدروژن فلورايد، 60 تن فسفر اکسي کلرايد و 5 تن هيدروژن فلورايد. در سال 1985 سرويس بررسي هاي اقتصادي (در حال حاضر تحت عنوان FIOD-ECD) متوجه فعاليت هاي شرکت مل خمي شده و نهايتاً موضوع به دادگاه کشيده شده و شرکت مل خمي به جرم نقض قوانين صادراتي هلند به پرداخت جريمه اي معادل يکصدهزار گيلدر (معادل چهل و پنج هزار يورو) و تعليق فعاليت هاي تجاري به مدت يک سال و دو سال مجازات تعليقي محکوم شد. اما پس از اين محکوميت، مل خمي همچنان به ارسال مواد شيميايي به عراق ادامه داد. گزارش محرمانه سازمان ملل متحد (FFCD) از اين کمپاني آشکارا به عنوان يکي از شرکت هاي فراهم کننده مواد شيميايي براي برنامه تسليحات شيميايي عراق نام مي برده (با ذکر ليستي از مواد شيميايي صادر شده به عراق.)

شرکت

KBS

در سال 1983، شرکت KBS يک محموله پانصدتني از ماده شيميايي «تيودي گليکول (TDG)» را به عراق ارسال کرد. از آن پس به دليل حجم بالا و غيرمعمولي سفارشات دريافتي از عراق براي اين مواد پيدا بود که از اين ماده براي ساخت گاز خردل استفاده مي شود. براساس گزارش FFCD، اين شرکت مجموعاً 500 تن تيودي گليکول، يکصدوپنجاه تن «تيونيل کلرايد» و 600 تن سديم سيانيد در فاصله بين سال هاي 1982 تا 1984 به عراق صادر کرد. دو ماده اول براي ساخت سلاح شيميايي گازخردل و آخري براي ساخت گاز سيانيد مورد استفاده قرار مي گيرند. در فوريه و مارس 1984 هنگامي که سفارش ديگري براي ارسال تيودي گليکول به عراق در دست اقدام بود، صادرات اين محموله به سفارش وزارت امور خارجه هلند متوقف شد. هرچند ساير روابط تجاري بين KBS و عراق ادامه يافت. با اين حال سوال مکتوب نمايندگان پارلمان هلند که در سال 2005 در خصوص امکان اقامه دعوي کيفري عليه شرکت KBS با مخالفت وزير دادگستري وقت مواجه شد عمدتاً به اين استدلال که مشخص نيست مسوولان KBS در آن زمان تا چه اندازه به استفاده نهايي از اين مواد شيميايي توسط عراق آگاهي داشته اند، همان سوال کليدي که در خصوص پرونده قضايي فرانس فن آنرات نيز پيش رو بود.

سياست هاي دولت هلند

سياست خارجي دولت هلند در قبال عراق در سال هاي دهه هشتاد ميلادي تاسف بار بود. در سال هاي جنگ عراق با ايران، دولت هلند تلاش کرد روابط اقتصادي خود را با رژيم صدام در بهترين شکل ممکن نگه دارد، برخلاف سياست بي طرفانه، آنان ترجيح دادند چشمان خود را بر جناياتي که در طول اين جنگ رخ داد، ببندند. در خصوص موضوع ارسال محموله هاي مواد شيميايي در عراق، دولت هلند اقدامات خود را تنها هنگامي آغاز کرد که ساير کشورها توجه اين دولت را به ارسال محموله هاي عظيم مواد شيميايي از هلند به عراق معطوف کردند. تا آوريل 1984 مقادير زيادي از اين محموله ها بدون هيچ مشکلي به عراق صادر شده بود هرچند پيش از آن اقدامات عراق در توليد و به کارگيري سلاح هاي شيميايي به خوبي آشکار شده بود. حتي پس از آن نيز وزارت اقتصاد هلند تلاش کرد ليست موادي را که صادرات آنان نيازمند صدور مجوز است تا حد امکان محدود کند. به همين دليل هنوز تعدادي از مواد شيميايي که قابل استفاده براي ساخت سلاح هاي شيميايي بودند، با وجود هشدارهاي وزارت امور خارجه، همچنان صادر مي شد. بنابراين پس از آوريل 1984، صدور مواد شيميايي ساخت سلاح هاي ممنوعه به عراق همچنان ادامه يافت، در حالي که حملات شيميايي عراق عليه ايران و حتي کردهاي عراقي با شدت بيشتري ادامه داشت، حمله وسيع شيميايي عراق به حلبچه به ويژه باعث موجي از خشم و نفرت در بين افکار عمومي جهان نسبت به اين جنايات شد. در همان هفته وقوع اين جنايت، هياتي از مقامات تجاري عراق از هلند بازديد کردند، اما دولت هلند حتي يک کلمه راجع به کاربرد سلاح هاي شيميايي سخني بر زبان نياورد.

نویسنده : دکتر شهریار خاطری مدير روابط بين الملل انجمن حمايت از قربانيان سلاحهاي شيميايي

منبع؛ گزارش رسمي انجمن مبارزه با تجارت اسلحه در هلند 9 مه2007

پایان