فعالان محیط زیست در بیانیه یی از کشورهای ثروتمند مانند امریکا، انگلیس، فرانسه و... درخواست کردند با کاهش و کنترل تولید آلاینده هایی مانند کربن، کشورهای نیازمند و فقیر را یاری دهند.
گزارش های دریافتی نشان می دهد افزایش انتشار آلاینده کربن به اشکال مختلف به شدت بر وضعیت جوی و در نتیجه اقتصادی کشورهای فقیر و در حال توسعه اثرگذار است.
بررسی ها نشان می دهد کشورهایی مانند هند و چین در حال حاضر به دلیل انتشار آلاینده ها دچار آسیب های فراوانی شده اند. این در حالی است که این کشورها علاوه بر تحمل آسیب های ناشی از آلاینده های کشورهای غربی، خود در صدر کشورهای تولیدکننده و انتشاردهنده گازهای گلخانه یی نیز قرار دارند.
«سونیتا ناریان» رئیس مرکز علوم و محیط زیست دهلی نو درباره آلودگی هوا و تاثیر آن بر کشورها می گوید؛ «تغییرات آب و هوایی مستقیماً بر رشد اقتصادی کشورها تاثیرگذار است.»
وی در ادامه می گوید؛ «با تغییرات جوی، کشور هند باید به اجبار با شرایط موجود بازارهای جهانی منطبق شود تا نیازهای خود را تامین کند. به این ترتیب کشورهای نیازمند، فقیرتر و کشورهای ثروتمند، غنی تر می شوند.»
گزارش های دریافتی نشان می دهد کشور هند که با رشد سالانه ۸ تا ۹ درصد در سال روبه رو است، با آمار ۴ درصد تولید جهانی گازهای گلخانه یی هم دست و پنجه نرم می کند، دلیل این امر نیز انتقال آلودگی از کشورهای دیگر علاوه بر تولید آلاینده های این کشور، ناشی از مصرف سوخت های فسیلی است. چندی پیش کشور هند اعلام کرد بخش عمده یی از درآمد این کشور به جای آنکه برای رفع نیاز مردم این کشور صرف شود، صرف رفع آلودگی های زیست محیطی کشور هند می شود، به ویژه اینکه قرن ها است مردم این کشور از سوخت های فسیلی استفاده می کنند.
متاسفانه با وجود تلاش های بسیار، کشورهای توسعه یافته یی مانند ایالات متحده، یکی از بزرگ ترین کشورهای تولیدکننده انواع آلاینده ها اعلام کرده است تا زمانی که کشورهایی چون چین و هند میزان آلاینده هایشان را کاهش ندهند، اقدامی برای جلوگیری از نشر آلاینده ها نخواهد کرد، «ناریان» درباره عملکرد امریکا برای جلوگیری از انتشار آلاینده ها می گوید؛ «بازی های زشت همیشه ناشی از سیاست ها و سیاستگذاری های زشت است.»
وی در ادامه می گوید؛ «استفاده از سوخت های فسیلی و به دنبال آن انتشار آلاینده ها زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی است، به ویژه درباره کشورهای توسعه یافته که می توانند سوخت های دیگری را جایگزین سوخت های فسیلی کنند. این آلاینده ها به طور مستقیم بر وضعیت اقتصادی کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه یی مانند هند تاثیرگذار است. از نگاهی دیگر بی توجهی به وضعیت کشورهای دیگر و تولید آلاینده ها، نوعی زیر پا گذاشتن حق کشورهای نیازمند است.»
● توسعه متعهدانه
«ناریان» که سال گذشته میلادی نیز مبارزه فراگیر و موثری را در مقابل تولید دو نوشیدنی پپسی و کوکای ساخت امریکا در هند به دلیل آلودگی این نوشیدنی ها به آفت کش ها آغاز کرد، معتقد است توسعه به هر شکل ممکن پذیرفته نیست. توسعه باید متعهدانه و انسانی باشد. تولید نوشابه های آلوده به آفت کش ها در هند توسط کمپانی امریکایی تولید این نوشیدنی ها نماد واقعی و عینی توسعه غیرمتعهدانه است.
وی در ادامه می گوید؛ «کشور ما هنوز به جایگاهی که باید، نرسید است. بسیاری از صنایع و تولیدات آن امکان حضور در بازارهای جهانی را ندارد. از نظر انرژی و تولیدات مرتبط به آن هم هنوز جایگاه مناسبی نداریم. بسیاری از واحدهای تولیدی ما مکانیزه نیست و همه این عقب ماندگی ها به دلیل آسیب های ناشی از آلاینده ها است. بخش عمده یی از هزینه دولت صرف رفع آلودگی از منابع مختلف اعم از منابع آبی، خاک و... می شود.»
به عقیده «ناریان» تکنولوژی استفاده از انرژی پاک برای ساخت نیروگاه ها، گسترش شبکه حمل و نقل شهری با استفاده از سوخت های پاک و گسترش استفاده از انرژی های پاک با هدف دستیابی به محیط زیستی سالم حق هر کشوری است.
اما بسیاری از کشورها از جمله هند از این موهبت ها محروم هستند. فعالان محیط زیست معتقدند بسیاری از کشورها از دستیابی به تکنولوژی استفاده از کربن بدون ایجاد آلاینده محروم هستند و این کمبود یک نیاز بین المللی است. این نیاز در برخی کشورها با شدت بیشتری مشاهده می شود. آمارها نشان می دهد کشور هند یکی از بحرانی ترین شرایط از جهت آلودگی به انواع آلاینده ها را در میان کشورهای جهان دارا است. این شرایط نامناسب و آسیب های مختلف و متعدد ناشی از انواع بیماری از قبیل مالاریا و بلایای طبیعی مثل خشکسالی، فقر غذایی و گرسنگی مفرط مردم هند تشدید می شود. با وجود اینکه کشور هند از هر جهت به ویژه آلودگی منابع آبی، خاکی و... در شرایط بحرانی قرار دارد اما دولت هند به دلیل وابستگی اقتصادی به کشورهای غربی و امریکا، برخورد جدی یی با این کشورها نمی کند. از نگاهی دیگر کشورهای غربی و امریکا بزرگ ترین مصرف کننده تولیدات کشور هند هستند. علاوه بر این بخش عمده یی از نیازهای اقتصادی این کشور با حضور گردشگران خارجی تامین می شود. به همین دلیل دولت هند در برابر آسیب های زیست محیطی ناشی از آلاینده های کشورهای غربی و امریکا تاکنون سکوت اختیار کرده است.
به نظر می رسد بیانیه اخیر فعالان محیط زیست حرکت مثبتی برای کاهش آسیب های زیست محیطی به کشور هند و سایر کشورهایی است که شرایطی مشابه مانند هند دارند و محیط زیست آنها مورد تهاجم آلاینده های کشورهای ثروتمند قرار گرفته است.
گزارش: روزنامه اعتماد