به‌و كه‌سه ده‌ڵێن عاقڵ و وشیار
دو جار له جێیه‌ك پێوه‌ی نه‌دا مار
[عاقل کسی است که دو بار از یکجا آسیب نبیند.]
میوان نایه‌وێ سفره‌ت ڕه‌نگین بێ!
نانت جۆیین بێ و خوڵقت گه‌نمینبێ
] برای میهمان روی خوش بهتر از سفره رنگین است[
حه‌زده‌كه‌ی دوور بی له گێره و كێشه
به‌قه‌د به‌ڕه‌ی خۆت پێ ڕابكێشه!
[پاتو به اندازه ی گلیم خودت دراز کن]
شوێن بۆ سه‌ر پیشه‌ی خۆیده‌چێته‌وه
گیا له‌سه‌ر پنجی خۆی ده‌ڕوێته‌وه
[هر کسی کو دور ماند از اصل خویش بازجوید روزگار وصل خویش]
سوور نه‌بی له‌سه‌ر وه‌عده و به‌ڵێنی
گه‌نجی دونیات بێ، پووشێك ناهێنی
[وفای به عهد بالاترین گنج است]
قه‌ل ئه‌ڵێن لاسای كه‌وی كرده‌وه
ڕۆینه‌كه‌ی خۆیشی له‌بیر برده‌وه
{ زاغ می خواست راه رفتن کبک رابیاموزد راه رفتن خودش را هم فراموش کرد }
ئه‌و كه‌سه دۆستی گیانیگیانیته
هاوڕێی نه‌بوونی و لێقه‌وماویته
{دوست خوب همسفر سختی های توست}
وتیان به ڕێوی شاهیدت كێیه؟
وتی كلـكی خۆم، باوه‌ڕم پێیه
{ به روباه گفتند شاهدت کیه گفت دمم}
عه‌تر ده‌بێ خۆی بۆن بدا كاكه!
نه‌ك عه‌تار بڵێ زۆر عه‌تری چاكه
{مشک آن است که ببوید نه آن که عطار بگویید}
بۆ ئه‌م نه‌زیلـه‌ش گوێ ڕابدێره
چێشتی پڕ كابان، بێخوێ یا سوێره
{ آشپز اگر دو تا شود غذا یا شور می شود یا بی نمک}
چكۆله‌ترین كرده‌وه‌ی ئینسان
له سه‌د قسه‌ی زل باشتره دیسان
{ سعدیا گرچه سخن دان ومصالح گویی
به عمل کار برآید به سخن دانی نیست}