تلسکوپ

[رزیتا]

تلسکوپهای اولیه




کلمه تلسکوپ از واژه یونانی "تلسکوپین" گرفته شده است. "تله" به معنای دور و "اسکوپین" به معنای دیدن است. بنابراین ، تلسکوپ وسیله‌ای است که با آن می توان فواصل دور را به وضوح دید.
تاریخچه

نخستین بار ده هزار سال قبل ازمیلاد مسیح شیشه در غرب آسیا تولید شد و تمدنهای اولیه خیلی زود دریافتند که شیشه‌ای محدب خاصیت بزرگنمایی دارد. عینک در حدود سال 1300 میلادی در ایتالیا اختراع شد، اما تلسکوپ ، 300 سال بعد پدید آمد. مخترع آن یک عینک ساز آلمانی به نام هانس لیپرشی (1619-1570) محسوب می‌شود، چرا که او در سال 1608 برای ثبت اختراعش اقدام کرد، اما او اولین نفری نبود که خاصیت ترکیب عدسیها را کشف کرد. تا قرنها ستاره شناسان هیچ وسیله کمکی بینایی برای رصد آسمان نداشتند. سپس در اواخر قرن شانزدهم ، تلسکوپهای ساده در میدانهای جنگ اروپا نمایان شدند. در حوالی 1609، گالیله ستاره شناس ایتالیایی ، بعد از شنیدن توصیفی از خواص تلسکوپ انکساری ، یکی از این تلسکوپها را ساخت. از آن به بعد، تلسکوپ اساسی‌ترین ابزار ستاره شناسان بوده است.
تلسکوپهای انسکاری نظیر این
در قرن نوزدهم متداول بودند.
پایه استقرار تلسکوپ روی دو
محور حرکت می کند تا بتوان
براحتی ستارگان آسمان را یافت.

انواع تلسکوپ

تلسکوپها دو نوع هستند: تلسکوپهای چشمی و تلسکوپهای رادیویی. تلسکوپهای چشمی نیز به دو نوع تقسیبم می‌شوند: نوع انکساری و نوع انعکاسی. نخستین تلسکوپ دنیا بوسیله هانس لیپرشای هلندی در سال 1608 م. ساخته شد. در سال 1609 گالیله تلسکوپ جدیدی ساخت که می‌توانست اشیاء دو را 33 بار بزرگتر کند.

به دنبال اولین رصدهای گالیله ، تلسکوپها کاملتر شدند و کپلر (1571- 1630 م.) اخترشناس آلمانی تصویر سازی معکوس را ابداع کرد. در تلسکوپ گالیله ، سیستم نوری مانند دوربین تماشاخانه‌ها ، دوربینهای معمولی و تلسکوپهایی که امروزه برای رصد آسمان بکار می‌روند، تصویر را بطور مستقیم تشکیل می‌داد. با این حال ، در ستاره شناسی روش مشاهده تصویر یک جسم اهمیت چندانی ندارد. روش تصویر سازی معکوس که بوسیله کپلر ابداع شد، مزیتهای مشخص زیادی نسبت به روش گالیله داشت. امروزه تقریبا همه تلسکوپهای نجومی ، اشیاء را به صورت وارونه نشان می‌دهند.

در سال 1668 م. ایزاک نیوتن با استفاده از آینه به جای عدسی ، یک نوع تلسکوپ جدیدی به نام تلسکوپ بازتابی ساخت. با این حال ، در مورد بعضی از صدها تلسکوپ شکستی نسبت به نوع بازتابی بهتر عمل می‌کرد. در سال 1733 م. تلسکوپ شکستی با اختراع نوع جدیدی از عدسی شیئی به نام عدسی بی رنگ توسط یک انگلیسی به نام چستر مورهای (1703-1771م.) اصلاح گردید. ویلیام هرشل بعدها تلسکوپهای بزرگتر و بهتری ساخت و با یکی از آنها در 13مارس 1781 سیاره اورانوس را کشف کرد. چندی پس از آن هرشل بزرگترین تلسکوپ را ساخت و موفق به کشف دو قمر از اقمار اورانوس شد. در سال 1845 ، ارل آوراس تلسکوپ 184 سانتیمتری خود را در بیرکاسل ایرلند ساخت. تلسکوپ او به علت آنکه به صورت ثابت قرار داشت فقط بخش محدودی از آسمان را می‌توانست رصد کند.