ژیاننامه ی خوێنه ره به ڕێزو ناوداره کانی قورئانی پیرۆزه وه

[behnam5555]

ژیاننامه ی خوێنه ره به ڕێزو ناوداره کانی قورئانی پیرۆز

عبدالباسط محمد عبدالصمد

کێ له ئێمه به ده نگى ( عبدالباسط ) ئاشنانيه و نرخى نازانێ ... ؟
ئه و به و ده نگه پاک و زوڵاڵه که ى زه وى قورئان پرژين کردوه ....
ناوازه به بێ پيا هه ڵدان .... به هێزه به بێ هه ڵچون .... کاريگه ره به بێ نواندن .... قوتابخانه يه کى که م وێنه يه ... که زۆرێک له قورئان خوێنانى دواى خۆى لێوه ى فێربون .

مامۆستا عبدالباسط له دايک بووى شارى ( ئه رمه نت ) ى پارێزگاى ( قنا ) يه له 1/1/1927 ز دا .
له ته مه نى 7 ساڵى يه وه توانى له به رکردنى زۆر بووه و باش قورئانى خوێندوه ته وه ، هه ر بۆيه پێش گه يشتنه ته مه نى 10 ساڵى هه موو هه موو قورئان له به ر ده کات وه له به ر ئه وه ى باوکى له زانايانى ئاينى شارى ( قه نا ) بوو گرنگيه کى تايبه تى پێدا به هۆى ئه و باش خوێندنه وه و ده نگ خۆشيه ى که هه يبوو ئه وه بوو نارديه ( په يمانگاى ئاينى ) له شارى ئه رمه نت له وێ جۆره کانى خوێندنه وه و زانسته کانى قورئان فێر بوو وه جێگاى سه رنج و گرنگى پێدانى مامۆستاکه ى زاناى ئه زهه رى ( محمد سليم حه ماده ) که له گه ڵ خۆى دا ده يبرده ئاهه نگ و بۆنه ئاينيه کان هه ر بۆيه عبدالباسط بووه که سێکى به ناوبانگ له کاتێکدا ته مه نى له 15 ساڵ تێپه ڕى نه ده کرد تاواى لێهات به ته نها بانگ ده کرا بۆ بۆنه و ئاهه نگه کان .

له ساڵى 1951 ز دا ( شێخ الضباع ) داوايلێکرد که ببێته قورئان خوێن له ڕاديو ، به ڵام عبدالباسط له سه ره تا ئه مه ى ره ت کرده وه م الضباع ئه ندامى ليژنه ى هه ڵسه نگاندنى ده نگ و تاقى کردنه وه ى خوێنان بوو له ڕاديۆ ، به ڵام دواتر ڕازى بوو .
مامۆستا عبدالباسط له ته مه نى لاوى دا ژيانى هاوسه رى پێک هێناوه ، وه له ساڵى 1952 ز دا له گه ڵ ئه ندامانى خێزانه که ى شارى ئه رمه نتى بن جێ هێشتووه چووه ته قاهيره و له وێ نيشته جێ بووه .

دواى ده ست به کاربوون له ڕاديۆى قاهيره تا ساڵى 1981 ز له مزگه وتى ( ئيمامى شافعى ) دامه زرا پاشان گوازرايه وه بۆ مزگه وتى ( ئيمان حسێن ) وه زۆرێک له ئاهه نگه قورئانيه کانى زيندوو ده کرده وه له مزگه وته کانى قاهيره و سيده زه ينه ب و السبطان ابو على و مزگه وتى ( الرفاعى ) .

ساڵى 1952 ز چووه بۆ فه ڕه نسا بۆ زيندوو کردنه وه ى شه وانى ڕه مه زان له مه رکه زى ئيسلامى .

شا محمدى پێنجه م پاشاى مغريب که هاوڕێيه تى و په يوه نيه کى توندو تۆڵى هه بوو له گه ڵ عبدالباسط داواى لێکرد که له مه غريب نيشته جێ ببێت به ڵام ئه م ره تى کردۆته وه وتى که ناتوانم وڵات و هاوڵاتيانى خۆم به جێ بهێڵم مامۆستا عبدالباسط دوو که س کاريان تێکردووه :

1ـ مامۆستا محمد رفعت .

2ـ مامۆستا موصطفى ابراهيم قورئان خوێنى کۆشکى شاهانه .

ئێستا 2 کورى مامۆستا ڕۆژانى هه ينى له مزگه وتى ( محمود ) سوره تى ( الکهف ) ده خوێنه وه ، سه ڕه ڕاى قورئانى به يانيانيان له هه مان مزگه وت له مانگى ره مه زاندا .

کاتى خه وتنى مامۆستا له دواى نيوه ى شه وه وه ده ستى پێ ده کرد ، هه رچه نده خه وه که ى پچڕ پچڕ بووه وه تا نوێژى به يانى ده مايه وه پاشان ده خه وته وه تا سه عات 9 وه 2 سه عات پێش نيوه ڕوان ده خه وت .

ئه و ووڵاتانه ى که سه ردانى کردووه و قورئانى تۆمارکردووه تياياندا :

ساڵى 1951 ز سه ردانى سعوديه ى کرد بۆ ئه نجام دانى حه ج وه دواى چه ند سه ردانێکى له دوايه ک له سه ر داواى وه زاراتى ڕاگه ياندنى سعوديه خه تمى قورئانى تۆمارکرد .

سه ردانه کانى بۆ وڵاته عه ره بيه کانى وه ک سوريا و لوبنان و جه زائر و کويت هه ندێکى له لايه ن وه زاره تى ئه وقافه وه بۆ زيندوو ڕاگرتنى مانگى ڕه مه زان هه ندێکى له ڕێگه ى بانگهێشتى تايبه تيه وه بووه .

له سه ر بانگهێشتنى مه رکه زى ئيسلامى له ( جوهانسبێرگ ) دوو جار سه ردانى باشوورى ئه فريقياى کردووه و زياتر له 2 مانگ له وێ ماوه ته وه .

وه هه روه ها سه ردانى پاکستان و ئه نده نوسياو بۆرما و ماليزيا و بريتوريا و ئۆگه ندا و سه نغال و نێجيرياى کردووه ( به شدارى کردن له کردنه وه ى هه ندێک له کۆنگره ئاينيه کان ) .

وێراى سه ردانه زۆره کانى بۆ ئه مريکا .

يه که م سه ردانى له ساڵى 1967 ز له سه ر داواى من رکه زى ئيسلامى له واشنتن که تيايدا زياتر له 14 ويلايه تى ئه مريکى کرد .

هه روه ک سه ردانى هه ندێک له وڵاتانى ئه وروپى کردووه وه ک فرنسا و ئيسپانيا و بريتانيا .

مامۆستا به درێژايى ژيانى گيرۆده ى نه خۆشى ( لاوازى جگه ر بووه ) به ڵام ئه مه مه ترسى بۆ ژيانى دروست نه کردبوو .

له 30/11/1998 ز له ته مه نى 61ساڵيدا کۆچى دوايى کرد .

خه ڵاتى ڕێزلێنان :

1ـ سه روک ( صبرى العسلى ) ساڵى 1956 سوريا.

2ـ سه روک ( سامى الصالح ) لوبنان .

3ـ حوکمه تى سه نغال .

4ـ مصر بڕوانامه ى ڕێز لێنان له لايه ن وه زاره تى ڕاگه ياندن له ساڵى 1938 ز .

ئه و تۆ مارکراوه قورئانيانه ى که تۆمارى کردوون بۆ ڕاديۆ عه ره بى يه کان :

خه تمى قورئان بۆ که ناڵه کانى / مصر ، سعوديه ، کويت و مغريب .

منبع: ڕێگای ڕاستی

[behnam5555]

محمد صديق المنشاوي

کورى صديق مه نشاويه قورئان خوينه ، ساڵي (1920 ز) له پاريزگاى (سوهاج) له مصر له ناو خێزانێکى قورئان په روه ردا هاتۆته دونياوه و گه شه ى کردووه ، باوکى قورئان خوێن و مامۆستاى تجويد بووه ، مه نشاوى له ته مه نى هه شت ساڵى هه موو قورئانى له به ر کردووه ، شێخ احمدى سيدى مامى له گه ڵ خۆى بردوويه تى بۆ فێربوونى جۆره کانى خوێندنه وه و زانسته کانى قورئان ، له ته مه نى دوانزه ساڵييه وه ده ستى کردوه به قورئان خوێندنى شه وانه به هاوه ڵى مامۆستاکه ى تا ته مه نى ده گاته پانزده ساڵ ، دواى ئه وه ى ناوبانگى بڵاوبوويه وه زياتر متمانه ى به خۆى په يدا کردو کاريگه رى گه وره ى هه بوو له سه ر گه شته که ى له گه ڵ قورئاندا . ناوبانگى جوان خوێندنه وه و ده نگه خۆشه که ى بووه باسى باوى ناو خه ڵک له مصر ، کاتێک به ر پرسانى ڕاديۆ ئه م هه واڵه يان بيست داوايان لێ کرد که تاقيکردنه وه ئه نجام بدات و وه ک قورئان خوێن له راديۆ دابمه زرێت ، به ڵام مه نشاوى ئه مه ى ڕه ت کرده وه و وتى نامه وێت ببمه خوێنه رى قورئان له راديۆ ، وه پێوستم به ناوبانگه که ى نى يه ... هه ر بۆ يه به ڕێوه به رى ڕاديۆ بڕيارى دا که راديۆ برواته ئه و شوێنه که مه نشاوى له ئاهه نگێکى ڕه مه زانى دا بوو له گوندى (اسنا) . هه رچه نده بۆ جارى دووه ميش داواى به رپرسانى ڕاگه ياندنى ڕه ت کرده وه به ڵام له کۆتايى دا به هۆى داواى به رده واميانه وه مه نشاوى ڕۆيشت بۆ باره گاى ڕاديو ، تا کۆچى دوايى کرد وه ک قورئان خوێن له وێ مايه وه .

هه ر به و هۆيه شه وه هه ندێک کاسێتى بۆ ڕاديۆ کانى سورياو له نده ن تۆمارکرد .

له ساڵى ( 1938 ز ) ژيانى هاوسه رى يه که مى پێک هێناوه و بووه ته باوکى چوار منداڵ دواى ته مه نى چل ساڵى هاوسه رى دووهه مى‌هێناوه و نؤ منداڵى لێبووه . سه رکه وتنى مه نشاوى له قورئان خوێند ندا توشى گێچه ڵى زۆرى کردووه تا کار گه يشتۆته ئه وه ى هه وڵى ژه هر ده رخواردکردنى بدرێت .

مه نشاوى زۆر ساده و خۆبه که م زان بووه ، زۆر جار عه مامه که ى لابردووه و به به رگێکى سپى يه وه له به ر ده رگاى ماڵه که ى دانيشتوه زۆر که س وايان زانيوه ده رگه وانه .

به رده وام په يوه ندى به هاوشاريه کانيه وه هه بووه و هه ژارانى خۆ ش ويستووه .

مه نشاوى له ساڵى ( 1966 ز ) توشى فراوانبوونى لوله خوێنه کانى بۆرى خواردن هات ،هه ر بۆيه پزيشکه کان داوايان لێکرد که خۆى ماندوو نه کات به ڵام مامۆستا سور بوو له سه ر قورئان خوێندن به ده نگى به رز ، ته نانه ت ئه و رۆژه ى که کۆ چى دوايى کرد قورئانى خوێند ، ئه وه بوو له 20 /6 / 1969 گيانى سپارد .

مه نشاوى دواى ئه وه ش که بوو به قورئان خوێنێکى به ناوبانگ ( هه روه ک باوکى په روه رده ى کردبوو ) داواى پاداشتى له هيچ که س نه ده کرد ، وه چاوى له و بڕه پاره يه نه بوو که بۆى دائه نرا 0

وه زاره تى ئه وقاف له مزگه وتى ( الزمالک ) دايمه زراند ، وه له وێ مايه وه وه ک خوێنه رى سوره تى ( الکهف ) تا کۆچى دوايى کرد .

ئه و کاسێتانه ى مه نشاوى به ته جويده وه بۆ ڕاديۆى تۆمار کردبوون ، له ساڵى 1980 ز به هۆى که مترخه مى به رپرسانى ڕاديۆوه به رنامه ى تريان له سه ر تۆمار کران .

مه نشاوى به بێ جياوازى گوێى له ده نگى قورئان خوێنانى هاوچه رخى خۆى ئه گرت و ( محمد رفعت ) ى قورئان خوێنى زۆر خۆش ده وىست و هۆگرى ده نگ و خوێندنه وه که ى بوو .

له يه که م گه شتيدا بۆ ده ره وه ى وڵات به هاوه ڵى مامۆستاى قورئان خوێن ( عبدالباسط محمد عبدالصمد ) له کاتى قورئان خوێندندا گريا به هۆى ئه و پێشوازيه ناوازاه گوێگرتنه ى گه لى ئه نده نوسيا له قورئان و به پيرۆز راگرتنى په يامى خوا .

ئه و خاڵانه ى به ده ستى هێناون :

1ـ سه روکى ئه نده نوسى ( احمد سوکارتو ) خه ڵاتى ڕێزلێنانى پێ به خشى .

2ـ له سوريا خه ڵاتى ڕێزلێنانى پله دووى پێ به خشرا .

( له مصر هيچ خه ڵاتێکى ڕێزلێنانى پێ نه به خشراوه )

[behnam5555]

محمود خليل الحصر ى

خزمه تگوزارى راسته قينه ى قورئان ... قوتابخانه يه کى ناوازه له قورئان خويندنه وه ، وه يه که مين که س بووه له ڕاديۆ قورئانى خوێندوه ، وه ته نها قورئان خوێنه که له ( کۆ شکى سپى ) ئه مريکى قورئانى خوێندۆته وه .

ساڵى 1917 ز له گوندى ( شبرا النمله ) له پارێزگاى ( الغربيه ) له دايک بووه له ته مه نى 4 داڵيدا ده ستى کردووه به خوێندن ، وه له ته مه نى 8 ساڵيدا هه موو قورئانى له به ر کردووه ، به هۆى که مى ته مه نيه وه نه يتوانيوه له په يمانگاى ئاينيه کاندا بخوێنێ ، هه ر بۆ يه له گه ڵ مامۆستاکه يدا ماوه ته وه و فێرى تجويد بووه ، وه له مزگه وتى گونده که ياندا ڕۆژانه له دواى بانگى عه سر قورئانى خوێندۆته وه ئه مه ش ده روازه يه ک بوو که به هۆيه وه زياتر ناسرا ، له ته مه نى 12 ساڵيدا په يوه ندى کردووه به په يمانگاى ئاينى يه وه له شارى ( طنطا ) و به رده وام بووه له خوێندن تا قۆناغى دواناوه ندى پاشان وازى له خوێندن هێناوه بۆ ئه وه ى جۆره کانى جوان خوێندنه وه ى قورئان فێربێت .

له گونده که ى مايه وه تا ئه وه بوو له ساڵى 1944 ز په يوه ندى کرد به ڕاديۆوه .

له ساڵى 1948 ز به بانگبێژ دامه زرا له مزگه وتى ( سيد حمزه ) له شارى ( طنطا ) به ڵام داواى کرد به قورئان خوێنى سوره تى ڕۆژى هه ينى دابمه زرێت و داواکه ى په سه ند کرا .

دواتر له 10/10/1948 ز به فه رمانى وه زاره تى ئه و قاف ئه رکى سه رپه رشتى هونه رى بنکه کانى قورئان خوێندنى پارێزگاى ( الغربيه ) ى پێ سپێردرا .

له ساڵى 1949 ز له مزگه وتى ( سيد احمد البدوى ) له شارى ( طنطا ) وه ک قورئان خوێن ده ستبه کاربوو تا ساڵى 1955 ز دواتر گوازرايه وه بۆ مزگه وتى ( امام حسن ) له قاهيره .

له ساڵى 1960 ز کرا به سه ر په رشتيارى هه موو بنکه کانى قورئان خوێندن له مصر ، دواتر به ڕاوێژکارى کاروبارى قورئان له وه زاره تى ئه وقاف له ساڵى 1963 ز ، پاشان له هه مان ساڵدا کرا به سه رۆکى ليژنه ى ڕاستکردنه وه ى قورئان و پێداچوونه وه ى له ( ئه زهه ر ) وه بوو به پسپۆڕى هونه رى بۆ زانسته کانى قورئان و سوننه له ساڵى 1976 ز دا .

محمود الحصرى يه که م که س بوو که له ساڵى 1960 ز دا قورئانى به ده نگه وه خوێنده وه له ڕادێۆ ، ئه مه ش له به ر ئه وه ى که سێکى دوربين بووه له جۆرێک له و بابه تانه ى په يوه ندى به بيروباوه ڕه وه هه بووه ، وه هه ستى به مه ترسى هه وڵى که نيسه کردوه له به مه سيحى کردن و هه ڵگێرانه وه ى قورئاندا بۆيه قورئانى له سه ر کاسێت تۆمار کرد .

دواى ئه م تۆمارکردنه ( جمال عبدالناصر ) خه ڵاتى ڕێزلێنانى له بوارى زانست و هونه ردا پێ به خشى له ساڵى 1967 ز هه روه ک له لايه ک زۆرێک له سه رۆ کى وڵاتانى عه ره بى و ئيسلاميه وه ده ستخۆشى ئاراسته کرا .

مامۆستاى قورئان خوێن خۆى ژماره يه ک کتێبى داناوه سه باره ت به خوێندنه وه ى جياوازه کانى قورئان ، وه هه ر خۆيشى ئه م کتێبانه ى به چاپ ئه گه ياند و به خۆ ڕايى بڵاوى ئه کرده وه .

له ساڵى 1938 ز ژيانى هاوسه رى پێک هێناوه ، به هۆى گه شته زۆره کانى مامۆستاوه هاوسه ره که ى ڕۆڵێکى گه وره ى بينيوه له په روه رده کردنى مناڵه کانيدا .

مامۆستا حوصه رى گرنگى زۆرى ئه دا به وه ى که منداڵه کانى قورئان له به ر بکه ن ، هه ر بۆ يه هه موويان قورئانيان له به ر کردووه .

وه له ساڵى 1980 ز دواى گه ڕانه وه ى له گه شته که ى سعوديه نه خۆشيه که ى په ره ى سه ندو به و هۆيه وه دواى ئه نجامدانى نوێژى خه وتنان گيانى سپارد .

هه ر له و ساڵه دا که کۆچى دوايي کرد مامۆستا خۆى سه رپه رشتى ته واو بوونى بيناى په يمانگاى ئاينى گونده که ى ئه کرد ، وه هه وڵى دا دروست کردنى مزگه وتى گونده که ى ومزگه وتێکى تر که بۆ له به ر کردنى قورئان بنيات ده نرا ته واو بکات .

[behnam5555]

سعد الغامدى

ناوى سعد الغامدييه ، ساڵى 1967 ز له شارى ( الدمام ) ى وڵاتى سعودى يه له دايک بووه .

ژيانى هاوسه رى پێکهێناوه و سێ منداڵى هه يه به ناوى مجاهد ، سلمان ، عبدالعزيز .

هه موو قۆناغه کانى خوێندنى له شارى ( دمام ) ته واو کردووه و هه ر له ڕۆژانى خوێندنيدا به شدارى چالاکيه کانى لاوانى کردوه وه ک خوله کانى هاوينه يي و ئه ڵقه ى له به ر کردنى قورئانى پيرۆز ، وه به رده وام سه ردانى ئه و ده زگايانه ى کردوه که گرنگيان داوه به په ره پێدانى تواناى قورئان خوێندن و سرود وتن .

غامدى له سه ره تادا ڕێگه ى سرودبێژى تۆمار کردوه که ديارترينيان ( ملکنا هذه الدنيا قرونا ) له گه ڵ ( غربا ) .

هه ر له ڕۆژانى چونه زانکۆوه ، سوربوه له سه ر پێداچونه وه ى قورئان و له ساڵى 1990 ز دا هه موو قورئانى له به ر کردووه ، هه ر له و کاته شه وه مامۆستا وه ک قورئان خوێنێکى ده نگ خۆش ناسرا ، ئه وه بوو له ساڵى 1991 ز بۆ يه که م جار پێش نوێژيى کرد له نوێژى ته راويحدا .

يه که م بڵاو کراوه ى هه ردوو سوره تى ( الاحزاب و الزمر ) ى له خۆ گرتووه .

غامدى له مزگه وته جياوازه کانى جيهاندا پێش نوێژى کردووه وه کو مزگه وته کانى نه مساو ئه مريکاو بريتانيا ، هه روه ک بانگهێشتکراوه بۆ پێشنوێژيکردن له به حره ين و کوه يت .

مامۆستا له هۆگرانى ده نگى مامۆستا محمد صديق المنشاوى و مروان القادرى يه ، وه ک ده ڵێ : هيچ قورئان خوێندنه وه يه ک وه ک خوێندنه وه که ى منشاوى نه چۆته دڵمه وه ، به تايبه ت خوێندنه وه که ى له کۆتايى سوره تى ( الحشر ) دا .

مامۆستا ئێستا ئيمامى مزگه وتى ( يوسف بن احمد کامل ) ه له شارى دمام .

[behnam5555]

مشارى بن راشد العفاسى

گومانى تێدا نيه که مامۆستا قورئان خوێن مشارى له ناو موسوڵماناندا جه ماوه رێکى تايبه تى هه يه به هۆى ئه و ده نگه خۆش و هێمنه ى که خواى گه وره پێى به خشيوه ، له هه مان کاتدا ملکه چى و هه ستى ناوازه ى له ئاست ئايه ته کاندا واى کردووه که خه ڵکانێکى زۆر به په رۆشه وه چاوه ڕواني به رهه مه کانى بن .

مامۆستا له دايکبووى 5/9/1976 ز له کويت .

خێزانداره و دوو کچى هه يه ، به باوکى نورا ناسراوه .

له زانکۆى ئيسلامى مه دينه ( کۆليژى قورئانى پيرۆزو لێکۆڵينه وه ى ئيسلامى ) خوێندووه ئێستا پسپۆڕه له ته فسيرو 10 شێوازه که ى خوێندنه وه .

له ته مه نى 20 ساڵيه وه ده ستى کردووه به تۆمارکردنى سوره ته کانى قورئان به ده نگى خۆ ى ، يه که م جار سوره ته کانى ( غافر ـ فصلت ـ الشورى ) وه ... به م شێوه به رده وام بوو تا له ماوه ى 10 ساڵى ڕابردوودا ئه م تۆ مار کراوانه ى بڵاوکرد‌ه وه

[behnam5555]

عبدالرحمن السديس

ئه و له فێرخوازانى زانست ، قورئان خوێنانى به توانا ، وتاربێژانى کارامه ، زمان پاراوانى لێهاتوو ، پێشه نگه .

ناسراوه به پێداگر له سه ر بانگه واز بۆ بيروباوه ڕه که ى و ڕێنمايي کردن له پێناوى خوادا .

له ديارترين ئه دگاره ڕ‌ه وشتى يه کانى / خۆبه که م زانينى ، زوهد و سنگ فراوانى يه .

مامۆستا ( عبدالرحمن السديس ) ئيمامى حه ره مى مه ککه ى پيرۆز ناوى ( ابو عبدالعزيز عبدالرحمن بن محمد بن عبدالله ) يه و نازناوى ( السديس ) ه .

له شارى رياض ساڵى 1963 ز له پارێزگاى ( البکيريه ) له ناوچه ى ( القصيم ) له دايک بوه . دواى په يوه ندى کردنى به کۆمه ڵ له به رکردنى قورئانى پيرۆز له رياض له ته مه نى 12 ساڵيدا قورئانى له به رکردووه .

مامۆستا هه ر له رياض گه وره بووه خوێندنى قۆناغى سه ره تايى له قوتابخانه ى ( المثنى بن حارث ) ته واو کردووه ، پاشان په يوه ندى کردووه به ( په يمانگاى رياضى زانستى ) ه وه و ساڵى 1979 ز به پله ى ( باڵا ) ده رچوه و دواتر په يوه ندى کردووه به( کۆليژى شه ريعه) وه له‌رياض وه ساڵى 1983 ز خوێندنى زانکۆى ته واو کردووه . سه رقاڵى بونى به کارى زانکۆ وه :

کراوه به ( عميد ) له کۆليژى شه ريعه ، دواى ده رچوونى له به شى ( اصول الفقه ) وه به پله ى ( باڵا ) ئه م قوناغه ى تێپه راندووه .

وه ک پێشه وه و وتار خوێن کارى کردووه له ژماره يه ک له مزگه وته کانى شارى رياض .

شان به شانى خوێندنى زانستى له زانکۆ ، له سه رده ستى ژماره يه ک له مامۆستايانى مزگه وت وانه فێربوه و سودى لێ وه رگرتوون .

وه ک مامۆستاکارى کردووه له ( معهد امام الدعوه العلميه ) .

له 1984 ز وه ک پێشه واو وتارخوێنى مزگه وتى ( الحرام ) ده ست به کاربووه .

له 1988 ز پله ى ماسته رى به ده ست هێناوه به پله ى ( باڵا ) له کۆليژى شه ريعه ى زانکۆى ( الامام محمد بن سعود الاسلاميه ) به شى ( اصول فقه ) ، نامه که ى به ناونيشانى ( المسائل الاصوليه التعلقه بالادله الشرعيه التى خالف فيها ابن قدامه الغزالي ) بوو .

دواتر کرا به مامۆستاى ( محاضر ) له به شى قضاء له کۆليژى شه ريعه ى زانکۆى ( ام القرى ) له مه ککه .

له کۆليژى شه ريعه ى زانکۆى ( ام القرى ) به پله ى ( باڵا ) دکتۆراى به ده ست هێناوه ئه ويش له ساڵى 1995 ز نامه که ى به ناونيشانى ( الواضح فى الاصول الفقه لابى الوفاء بن عقيل الحنبلى : دراسه و تحقيق ) بوو .

دواتر وه ک مامۆستاى ياريده ده ر له کۆليژى شه ريعه ي زانکۆى ( ام القرى ) دامه زراوه .

هاوکات له گه ڵ کاره کانيدا ئه رکى ئيمام و وتارخوێنى و وانه وتنه وه ى له ئه ستۆ گرتووه له ( المسجد الحرام ) ، کاته کانى وانه وتنه وه شى دواي کردن له فتوادا .

گه شتى بانگخوازيى زۆرى ئه نجام داوه له ناوه و ده ره وه سعوديه دا ، که زۆرێک له وڵاته عه ره بى و بيانى يه کانى گرتۆته وه . به شدارى له ژماره يه ک له ديدارو کۆنگره و کردنه وه ى مزگه وت و مه ڵبه ندى ئيسلاميدا کردوه .

پله ى ئه ندامێتى هه يه له ژماره يهک له ده زگاو دامه زراوه زانستى و بانگخوازى و خێرخوازيه کاندا .

شێخ عبدالعزيز بن باز ( ره حمه تى خواى لێ بێ ) هه ڵيبژاردووه بۆ ئه ندامێتى ده سته ى شه رعى ده زگاى فرياکه وتنى ئيسلامى .

به شدارى هه ندێ له کاره کانى ڕاگه ياندنى کردووه له ڕيگه ى وتارو بابه تى جۆراوجۆره وه .

سه ره راوى به شدار بوون له چالاکى بانگخوازيدا له ڕێگه ى به شداربون له کۆنگره دا له ناوه وه و ده ره وه ى وڵات .

[behnam5555]

علي عبدالرحمن الحذيفي

ناوى علي عبدالرحمن احمد حوزه يفى يه .

له دايک بوى ساڵى 1947 ز له گوندى ( القرن المستقيم ) له سعوديه .

له خێزانێکى ئاين په روه ردا چاوى به دنيا هه ڵهێناوه ، باوکى ئيمام و وتار خوێنى سوپا بووه له سوپاى سعوديه دا .

سه ره تاى خوێندنه وه ى لاى مامۆستايانى گونده که ى ده ست پێ کردووه ، قورئانى خه تم کردووه و به شێکى لێ له به ر کردووه ، هه روه ها زانسته شه رعيه جۆراوخۆره کانى خوێندووه .

له ساڵى 1962 ز په يوه ندىکردووه به قوتابخانه ى ( سه له فى ئه هلى ) يه وه له به لجه رشى و ، پاشان له ساڵى 1963 ز له په يمانگاى زانستى خوێندويه تى ساڵى 1968 ز بڕوانامه ى به ده ست هێناوه ، به م شێوه يه قۆناغى ئاماده يى ته واو کردووه دواتر درێژه ى به خوێندنى زانکۆ داوه له کۆليژى شه ريعه له رياض ساڵى 1968 ز و له 1972 ز خوێندنى ته واو کردووه وه ک مامۆستا له ( په يمانگاى زانستى ) له به لجه رشى وانه کانى ته فسير و نحو و صرف و خۆشنوسى وتۆته وه ، سه ره ڕاى کارى پێشه وايى و وتارخوێنى له مزگه وتى به لجه رشى .

له زانکۆى ئه زهه ر ساڵى 1975 ز پله ى ماسته رى به ده ست هێناوه ، وه هه ر له وێ پله ى دکتۆراشى به ده ست هێناوه له به شى ( فقه ) لقى ( سياسه تى شه رعى ) ، ناونيشانى نامه ى دکتۆراکه شى بريتى بوو له ( طرائق الحکم المختلف فى الشريعه الاسلاميه دراسه مقارنه بين المذاهب الاسلاميه ) .

له ساڵى 1977 ز ه وه له زا نکۆى ئيسلامى کارى کردووه ، وانه کانى يه کتاپه رستى و فقهى وتۆته وه له کۆليژى شه ريعه و کۆليژه کانى فه رمووده و بانگه واز وه هه روه ها وانه ى مه زهه بيه کان بۆ خوێندنى باڵا و وانه ى جۆره کانى خوێندنه وه ى قورئانى له کۆ ليژى قورئانى پيرۆز وتوه ته وه .

هاوکات له گه ڵ کارى زانکۆ دا ، ئه رکى پێش نوێژ و وتار خوێنى مزگه وتى پێغه مبه ر دامه زراوه له ساڵى 1979 ز ى ، دواتر گوێزراوه ته وه بۆ مزگه وتى ( حه رام ) له ساڵى 1981 ز دا پاش جارێکى تر کراوه ته وه به نوێژخوێن و وتار خوێنى مزگه وتى پێغه مبه ر له ساڵى 1982 ز دا و به رده وام بوه تا ساڵى 1997 ز .

له چه ند ليژنه ودامه زراوه يه کى زانستى دا به شدارى هه يه له وانه ش :

1ـ سه رۆکى ليژنه ى زانستى بۆ پێداچونه وه ى په ڕاوى پيرۆز له مه دينه .

2ـ ئه ندامى ليژنه ى سه رپه رشتى تۆمارکردنى خوێندنه وه يه کدا کردوه له ناوه وه و ده ره وه ى ووڵات .

3ـ ئه ندامى ده سته ى باڵاى ده زگاى شافه هد بۆ چاپکردنى په ڕاوى پيرۆز.

هه روه ک به شدارى له چه ند کۆڕو کۆبونه وه يه کدا کردوه له ناوه وه و ده ره وه ى وڵات .

[behnam5555]

احمد العجمى

ناوى احمد کوڕى علي کورى محمد آل سليمان عجمى يه ، له دايکبوى ساڵى 1968 ى زاينى يه له وڵاتى سعوديه .

مامۆستا له ناوخێزانێکى چاکه کارو پارێزگاردا گه شه ى کردوه ، باوکى پێشنوێژو وتارخوێن بوه له ( الجامع الکبير ) ، وه هه وڵى داوه به چاکترين شێوه منداڵه کانى په روه رده بکات و قورئانيان پێ له به ر بکات .

هه ر له قۆناغى ناوه نديه وه و له ته مه نى 17 ساڵى دا مامۆستا عجمى له پێش نوءژى و خوێندنه وه ى قورئانى پيرۆزدا ئه ستێره ى ده روشاوه ته وه . يه که مين مزگه وت که نوێژى تيادا کردووه مزگه وتى ( العز بن عبدالسلام ) بوه ، دواى دوو ساڵ وه ک پێش نوێژ له ( الجامع الکبير ) ده ست به کار بووه .

له يه که مين بڵاوکراوه کانى : کاسێتى سوره تى آل عمران ، دواتر بڵاوکراوه کانى دى .

مامۆستا عه جمى به هۆ ى ئه و ده نگه خۆ شه ى خواى گه وره پێيى به خشيوه تاڕاده يه ک رووى کردۆته جيهانى سرودو هۆنراوه ، هۆ نراوه ى ( خلاد ) ى تۆمارکردوه وه ک وه فايه ک بۆ هاوه ڵى کۆچکردووى ( عادل الوديک ) .

له و مامۆستا قورئان خوێنانه ى که عه جمى حه ز ئه کات گوێبيستيان بێت : مامۆستا على جابر ، خالد قحطانى ، سعد الغامدى ، سعود الشرم ، محمد صديق المنشاوى و حوصه رى .

مامۆستا له قورئان خوێنه به ناوبانگه کانى جيهانى ئيسلامى يه ، و له لايه ن چه ندين سه نته رو يانه و که ناڵى ئاسمانى يه وه بانگهێشت کراوه وه ک که ناڵى ابو ظبى .

تا ئێستاش مامۆستا به رده وامه له به خشينه کانى له م بواره دا .

[behnam5555]

محمد آيوب

مامۆستا له مه ککه ى پيرۆز له ساڵى 1953 ز له دايک بووه ، هه ر له وێش قۆناغه کانى خوێندنى بڕيوه ، له سه رده ستى شيخ خليل عبدالرحمن قورئانى پيرۆزى له به ر کردووه له ساڵى 1962 ز .

پاشان هه ردوو قۆناغى ناوندى و ئاماده يى له په يمانگاى زانستى مه دينه خوێندوه و ساڵى 1972 ز ته واو کردووه .

په يوه ندى کردوه به زانکۆى ئيسلاميه وه و ساڵى 1976 ز کۆليژى شه ريعه ى ته واو کردوه ، پاشان پسپۆرى له ته فسيرو زانسته کانى قورئاندا وه رگرتوه ، پله ى ماسته ر له کۆ ليژ ى قورئان به ده ست هێناوه ، وه بابه تى نامه که ى بريتى بوو له ( مرويات سعيد بن جبير فى تفسير من اول القران الى اخر سوره التوبه ) پاشان پله ى دکتۆراى له هه مان کۆليژ به ده ست هێناوه له ساڵى 1988 ز وه نامه ى دکتۆراکه ى بريتى بوو له (مرويات سعيد بن جبير فى تفسير مناول سوره يونس الى اخر القران ) .

دواى ده رچونى له زانکۆ کارى وانه بێژى له ئه ستۆ گرت له کۆ ليژى قورئام 1977ـ1978 ز ، وه بۆ ماوه ى 10 ساڵ تاقيکردنه وه کانى کۆليژى پێ سپێردرا .

هه روه ک دواى به ده ست هێنانى پله ى دکتۆرا کرا به ئه ندامى ده سته ى وانه وتنه وه له به شى تفسير ، تا کاتى ئاماده کردنى ئه م ژياننا مه يه له کارى خۆى به رده وامه .

سه ره ڕاى کارى له زانکۆ ئه ندامى ليژ نه ى زانستى يه ک له مزگه وته کانى مه دينه دا کردوه له ونه ش :

ـ پێش نوێژى ياريده ده ر له مزگه وتى پێغه مبه ر 1990 ز .

ـ پێش نوێژى له مزگه وتى قباء بۆ نوێژى ته راويح و شه ونوێژ .

ـ پێش نوێژی له مزگه وتى العنابيه .

ـ سه ره راى خوێندنى له قوتابخانه و زانکۆکانى ده وڵه تدا ، لاى ژماره يه ک له مامۆستايان و زانايانى ئايينى له مه دينه وانه ى خوێندوه له و وانانه :

زانسته شه رعيه کان ، ته فسيرو زانسته کانى فقه ، زانسته کانى فه رمووده ، آصول الفقه ....هتد .

ـ چه ند بڕوانامه يه کى به ده ست هێناوه له قورئان خوێندنه وه دا .

به شدارى ژماره يه ک کۆرو کۆبوونه وه ى هێناوه ى کردووه له وانه :

ـ کۆ نگره ى لاوان له شارى کامبيسى له به رازيل له گه ڵ نوێنه رى زانکۆى ئيسلامى .

ـ خولى فيربوونى زمانى عه ره بى له چه ند وڵاتێکى ئيسلامى .

ـ ثێش نوێژى ته راويح له مزگه وتى باکستان ، تورکيا ، سنگال ، ماليزيا ، له سه ر داواى زانکۆ ئيسلاميى .

مامۆستا محمد آيوب له قورئان خوێنه به ناو بانگه کانى سعوديه و جيهانى ئيسلامى يه ، که تۆمارکراوى قورائا نيى له ڕاديۆو ته له فزيونه کاندا هه يه .

( ده زگاى شافهد بۆ چاپکردنى قورئانى پيرۆز ) هه موو قورئانى بۆ تۆمارکردووه .