معنی اصطلاح ” چنگ زدن معده ” چیست ؟

[Nur3]

چنگ زدن معده

چنگ شدن معده خود را هنگام بد کار کردن معدهٔ سالم نشان می‌دهد، مثلاً در اسهال، یبوست، عفونت ویروسی، نشانگان قولون تحریک‌پذیر، دیورتیکولوز، عدم تحمل لاکتوز، و حتی مسمومیت غذائی. البته تمام این ناراحتی‌ها علائم دیگر هم دارند، ولی مانند آژیر آمبولانس، اولین چیزی است که اعلام خطر می‌کند.

چنگ‌شدن معده معمولاً یک احساس دردناک فشردن است که ظرف چند دقیقه می‌آید و می‌رود، شدت پیدا می‌کند و فرو می‌نشیند. این احساس فشردگی همیشه از معده سرچشمه نمی‌گیرد و گاهی مشکل در جای دیگری است.

مثلاً نشانگان قولون تحریک‌پذیر یک گرفتاری گوارشی است که ایجاد درد، چنگ‌شدنی، اسهال و یبوست می‌کند و در آن، آنچه را که به‌صورت چنگ شدن معده حس می‌کنید، در واقع گرفتگی روده است. در موارد شدیدتر این بیماری، چنگ‌شدگی وقت رفتن به توالت شروع شده و با دفع مدفوع آرام می‌گیرد.

مواد خوراکی هم از علل شایع چنگ شدن معده هستند. عدم تحمل لاکتوز – که ناتوانی در هضم قند لبنیات است – ایجاد چنگ‌ شدگی معده می‌کند. خوردن سالاد سیب‌زمینی فاسد شده یا هر غذای مانده معمولاً باکتری‌هائی وارد بدن می‌کند که به آن مسمومیت غذائی گفته می‌شود و با چنگ شدن معده، استفراغ و گاهی اسهال همراه است. نخوردن آب کافی و فیبرهای گیاهی هم به یبوست یا اسهال، و اغلب همراه با چنگ شدن معده منجر می‌گردد.

دیورتیکولوز بیمارئی است که در آن، کیسه‌های کوچک پر از مدفوع یا باکتری‌های تحریک‌کننده بر روی دیوارهٔ ماهیچه‌ای روده به‌وجود می‌آید. این بیماری نه تنها گرفتگی و چنگ‌شدگی ایجاد می‌کند، بلکه خونریزی هم دارد. عفونت‌های ویروسی هم باعث چنگ شدن معده می‌شوند.

تنش روانی نقش مهمی در چنگ شدن معده در کودکان و بزرگسالان دارد. تنش ایجاد چنگ‌ شدگی نمی‌کند، ولی آن را تشدید می‌کند.

- درمان چنگ‌ شدن معده

با خوردن غذای مناسب و فرار از تنش‌های روانی می‌توانید چنگ شدن معده را به حداقل برسانید.

زیاد آب بخورید. وقتی یبوست علت چنگ شدن معده است، تا می‌توانید آب بخورید. خوردن آب زیاد (لااقل هشت لیوان در روز) یبوست را برطرف می‌کند. اما قهوه و کوکا نخورید، چون کافئین آنها مدر است و آب را از طریق ادرار دفع می‌کند.

چیزی نخورید. اگر دچار مسمومیت غذائی یا عفونت‌ ویروسی شده‌اید، چیزی جز آب نخورید تا ناراحتی شما فروکش کند.

لاکتوز نخورید. اگر گرفتار عدم تحمل لاکتوز هستید، خوردن یک استکان شیر باعث ایجاد گاز، چنگ شدگی، و اسهال می‌شود. برای امتحان اینکه آیا دچار عدم تحمل لاکتوز هستید یا نه، به مدت سه روز لبنیات را از غذای روزانه حذف کنید و بعد یک لیوان شیر به آن اضافه کنید.

به‌تدریج مواد لبنی مثل پنیر و ماست کم‌چربی بخورید. اگر دوباره دچار چنگ‌ شدگی معده شدید، علت آن معلوم شده است. در این صورت باید همراه با لبنیات آنزیم گوارشی لاکتوز بخورید تا بتوانید آن را هضم کنید.

فیبر بخورید. خوردن سبوس یا دیگر مواد فیبردار با صبحانه به چنگ شدن معده پایان می‌دهد. فیبر گیاهی نه تنها یبوست و اسهال را برطرف می‌کند، بلکه دیورتیکولوز و نشانگان قولون تحریک‌پذیر را هم کنترل می‌کند. اما خوردن بیش از حد فیبر بدون اینکه فرصت سازش به بدن بدهد ممکن است به نفخ و اسهال بیشتر بینجامد. اگر با خوردن چیزی فیبردار چنگ‌‌شدگی معده برطرف شد، ولی دچار نفخ شدید، از مادهٔ فیبردار دیگری استفاده کنید. (به بخش یبوست، مراجعه کنید.)

آرامش داشته باشید. برخی پزشکان معتقدند که بیشتر چنگ‌شدگی‌های معده ناشی از تنش روانی است. بنابراین، سعی کنید آرامش داشته باشید. اگر هفته‌ای سه‌بار به مدت ۳۰ دقیقه پیاده‌روی کنید احساس راحتی خواهید کرد.

- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- تب وجود دارد یا مدفوع خونی است.
- چنگ شدن معده بیش از یک هفته طول کشیده است.