شینە

**behnam5555** · #1 05-28-2012

شینە ( 1 )

خوناو سمایل

ئەو وێستگەیەجوداترە لە زۆربەی ئەوویستگانەی دیومن لەو ئەوروپایە... تەواوەک دوورە لەئاوەدانی ناو شار..ئەو شارە بچووکەکەی کە ھەنووکە بە شەمەندەفەرەکە تێیپه‌ڕین و لەو دووریە لێی دابەزین... وا دەڕۆم لەوبەرەبەیانیە خەواڵوەی سەرەتای ئەو زستانە تازەیە.. بارانیش نەرمە نەرمە بە سیلاوی فرمێسکان روومەتی زەوی دەڕشێنی... مێشک تەپیووم و کەلەی سەرم وەک ئەو گاشەبه‌ردانەی چیاکانی دەوروبەر بگرە قورستریشە... چاوەکانم تەنھا زەقن، دەنا بەردەمی خۆیان بترازێ زیاتر ھیچیدکە نادینن... وا دەڕۆم و لاقانم رەپێشم دەدەن... کەلەشەکی شلوکوت شۆڕی خوارەوەم بۆیتەوەو بە شەقاوی خاو رێگه‌وبانان دەبڕم... لەوانەیە ئەو پڕووشکە بارانانەی وا ئێستا تەزیی سارد بە تۆقی سەرم تا پەنجەی پێیانم دادەھینن... دوای بیست رۆژەکی دیکە دونیایەک بەفر بە دوای خۆیاندا بھێنن و بەیەکجارییرێگه‌وبانان تاک و تەنیاتر دابڕن!

لەو باخە ھیشک و بریشکەش چی ھەیە چاوانی بۆبکەیەوە! مەگەر دیقەتەک بدەیە ئەو یەک دوو کەسەی دوای شەوەکی مەستی دوورو درێژی شەرابو ماددەی بێھۆشکەر، کە ئێستا وەک تەڕکی تەڕ بە سەر شووشەی بۆشو دەرزی بەکارھاتوو لەو ژێر پڕووشکە بارانانەی وا دێ و بە خوڕتر دایدەکا بێھودە کەوتوون و کەس نازانی ماون یان مردوون!

وا دەڕۆم ونازانم دونیای ئەوڕۆ لۆوا بە کۆسی خەمی خۆی کەوتووە...

لەو جۆگەلەئاوەی ژێر ئەو پردە باریکەی وا بەسەری تێدەپەڕم رەنگە رەشەکەی جانتا نیمچە بەتالەکەمم لێ دیارەو... قورپەکەییم بە دەستی راستم گرتووە... بێجگە لە سەفەری ئەوڕۆ رەنگی خەفەتی سەفەرێکی کتوپڕی ترشم بیردەخاتەوە...

نازانم!! سەفەری ئەوڕۆش سەفەرێک بوو ھەر دەبووایە بیکەم! ئەرکی خۆم بوو یان بە ئەرکی خۆمم زانی و ھاتم !

لەو بێدەنگیییەی ئەو نمەبارانەی ھەر دێو تیژتر دێتەخوارێ...پێم خۆشە رکی ھەناو لە دەست سەفەرە لەناکاوەکانی بە تەمەنمان تێدەپەڕن بە ھاوارەک رابێرم و بخوڕمە ئەو ئاسمانەنزمەی ئه‌وڕۆ و بڵێم: ببارە... دەی بە کەیفی خۆت دایکە... ھەناوی پڕی خۆت سووک کەو...ھەرچی ھەتە دایچۆڕە ناو دودڵی دڵم... ئاخر ئەمن چم دایە لەوھەموو سەفەرە لەناکاوانە وسەفەری ئەو دووریەی ئێرەی ئەو بنە دونیایە...؟

بەرو دووکانی بازاڕەکەش ھەر ھەمووی قەپاتن... مەیخانەکانی، کەھەتا بەرەبەیانەکی زوو گرمەو زرمەیان دەھات، وا تاریک ونترک پەردەکانیان بەسەریەک دادراوەیە... لە خۆم ولە چەند نەفەرەکی تری دابەزیوی شەمەندەفەرەکە بترازێ کێ ھەیە دەنگی خشپەی پێی لێرە بێ!

وا دەڕۆین و لەوانەیە تۆزەکیش بترسێین... لە چی؟ نازانم ھەر بترسێین و بەس...

نا... نە لە جنۆکەو نە مێردەجنۆکە... لە لەمەچێتریش نا... نە سەگ و نە پشیلەی بەرەڵاش لێرە ھەن بتترسێنن... ئەدی لۆ بترسێین؟

تەنیایی و بێدەنگییرێگه‌وبانان روخساری ترس شی ناکەنەوە؟!! ئەدی..

لەوانەشە مرۆڤ ھەر لە یەکەم واقەی بەربوونەوە لە دامەنی دایک و بارکردن لەو ھەناوە گەرمەی... ترس سەرو سیمای پڕ سامی خۆی نیشان دابین و تا دەشمرین نەتوانین لە خۆمانی دەرکەین... ھەرچۆنەک بی ...ئاخر نازانم ئەمن چم دابوو لەو سەفەرە... ناشزانم گەر مابا دەھاتمە ئەو دوورەرێیه‌...؟ دیسان دەمویست گوێچکانی لۆ شلکەم و جەستەم بە دەنگی نەرمی خاو بێتەوە کە بانگی بکردبام بە"خرپن"؟

دەتگۆت بانگی کار وبەرخان دەکا...کە بانگی بە"خرپن" دەکردم.

"خڕپن" ئەو ناوەی پاش رۆژی رۆیشتنەکەی بارتەقای ئەو رێیه‌ی وا بریومە رکم لێ بوو..! لە کۆڵان و لەو دیوی دیوارەکەی بەینمان... لە بەر دەرگه‌یقوتابخانه‌که‌ش... لە ھەر جێیەک بیدیبام دەگرژییەوەو ده‌یگوت "خرپن". ئەو "خرپن"ەی بانگی پێدەکردم ھەموو خەڵکەکەشی لە خڕیی و پڕییم وەئاگا ھینا... دوای خۆی زۆر کەس بە خرپن ناوی دەبردم.

ھەموو کارە سووکەکان ئەمن بووم دەمکرد و گرانەکانیش داکم... کە دەمپرسی... داکم دەیگوت "ئەجری دراوسێیەتییه‌".

ئەدی ئێستا دوای پازدە ساڵ ئەجری دراوسێیەتی بوو ئەو سەفەرەم کرد و ھاتم؟

**behnam5555** · #2 05-28-2012

شینە ( 2)

خوناو سمایل
لە سەربان، لەو دیوی ستارەکە ھەتا شەوانەکی درەنگ چاوە ببخەوەکانی بەدوای من و داکم دەگێڕا... دەمزانی خۆشی بە دەنگ و جوولە جوولمان دێ. بەخٶشمان سێبوریی خۆمان بە دووکەڵی جغارەکەیەوە نابوو کە ھەتا درەنگانەک بە بای دەکردنو شەوەکانی خۆی پێ کورتتر دەکردن... زۆر جارانیش داکم دوای ئەو ھەموو دیقەتانەی وی و ئەو میھرەبانییه‌ی نیشانی دەداین دەمی پرسی: "پێت خۆشە شینە ببیته‌ بابت؟.. کە قەت نەم دەگوت " ئا "... بەڵام ھەر زۆر زۆریشم پێخۆش بوو..

" شینە " ئەوپیاوەی کە کەس نەیدەناسی و بووه‌ دانیشتووی گەڕەک و ... بووه‌ یەک لە پیاوە باوەڕپێکراوەکانی کۆڵانیش و ھەموومان خۆشمان ویست وھەمووش چاوەڕوانی ئەوە بوون کە " شینە" دوای ئەوەندە ساڵه‌ی تەنیایی داکم ببیته‌ بابی چاوەرێنه‌کراوم!... ھەتا ئەو رۆژەی "شینە" بەبێ دوعاو سەلام خواستن... تێیته‌قاند و بێسەروشوون من و داکم وکۆڵانەکەی لە کتوپڕەک بەجێھێشت و رۆێشت.

لۆ رۆیی؟ لۆ کێ دەرچوو..کێ بوو شینە؟ کەس نەیزانی!

ھەر ئەوەندە زاندرا کە داکم دوای رۆشتنەکەی چەند ساڵێک بێ مەیل کەوت و منیشی ھەناسەسارد و ھەناوپڕ رک لە خۆی جێھێشت.

دە کەواتە " شینە"یەک کە قەت نه‌بووه‌ ئه‌و بابەی کەخۆم و ھەمووان دەمانوییست ...بۆ دەبووا ئەو سەفەرەی لۆ بکەم و بێم نازانم!! .. گەر مابا بە شایانی ئەو رێیه‌ دوورەم دەزانی و دەھاتم؟

بەر لەماوەیەک ..لۆ یەکەم جار دوای ئەو پازدە ساڵه‌ی تێمانپه‌ڕی بوو..دەنگی پیاوەکی نەخۆشم لە تەلەفۆنەکەم بیست و گوتی "شینە"م..دڵم خورپەی ھات.."شینە."؟!!!

بە گۆتنی ناوی خۆی... ھەموو رۆژە خۆش و ناخۆشەکانی بێ وییم ھاتەوە یاد.."شینە" ئەو کابرایەی کە دوای دە ساڵ ئەوجا دڵم لە رەنجاندنی وەستا.. ئەو کاتەی کە زانیم ئەو پیاوە تەنیایەی خانییه‌ سەربەخۆیەکەی دراوسێمان..کە نەیدەویست کەس خۆی لە ژیانی ھەرقورتێنی "دوژمنداربووە" و تۆرە بەنۆرەی سەندبوو.. بۆیێ بەو کتوپڕییه‌ دوای ئەو ماوەیەی کە رۆژو شەوی من و داکمی پڕ لە ئاسودەیی کردبوو... رۆیی و بێ ناونیشان و بە دەستوبردەک کەس نەزانانه‌ جێیمانی ھێشت.

دوای تەلەفۆنەکەی گوتم "شینە"چی ماوە لام تەلەفۆنی بۆ بکا...داکم ئەوە چوار ساڵه‌سه‌ری نایته‌وه‌‌..خۆشم ئێستا گەورەم و خاوەن مێرد وخاوخێزانم...ئەدی چ شتەک ھەیە " شینە" پرسیاریم لێ بکا!؟

لە تەلەفۆنەکە گوتی..کەزانیبووی لەو غەریبیەی ئێرەم..بریاری دابوو بمبینی!! بەڵام لەبەرنالەبارییباری تەندروستیی بەداخەوە ناتوانی بێ وسەردانم کا...پاش قسەکردنەکی زۆر گوتی "خرپن.. من قەردارتانم لۆیێ ھەر دەبی بتبینم"".

گوتم نا.. خۆت بە قەردار مەزانە و ئەو بینینەش بە پێویست نابینم... نەچووم و نەمدیت...

بەلام دوای نەمانی"شینە"و ھەواڵی مردنەکەی...خەمەک لە ناو ھەناومدا ھەژاندمی... بە پارێزەرەکەم گۆت باشە.. دێم.

ئێستا وا لەشارەکەی "شینە" دا دەرۆم و دونیایه‌کی کز و مات... کێ لە کێ دەپرسی بۆ کێ؟ مەگەر باڵای خەستەخانەکەی کە "شینە" گیانی لێی دەرچووە بکەم بە نیشان و رێیه‌یەکانم دەست نیشان دا... چونکە ئەو شارە گچکه‌ی کە" شینە " ھەر لە سەرەتای ھاتنی تێیدا خۆی لە چاوان بزر کردووە...مەگەر یەک دووەکی وەک خۆی تەنیاو بێ چارە بەرگەی دووریی و کپییه‌که‌ی بگرن ... دەنا مرۆڤێک حەزی لە ژیانکردن بی قەت تێیدا ھەڵناکا...

لە خەستەخانەکە...ناردرامە لای پارێزەرەکە... لەوێکچە پارێزە چاو شینەکە گوتی "کرپن"ی؟... گوتم به‌ڵێ "خرپنم"..گۆتی بەپێی قسەکانی ئەو کابرایە ئەتۆ نزیکترین کەسوکاری وی...ئەو ناوی لێت ناوە" ئەو کچەی کە قەت شایانی باوکایه‌تی وی نەبووم".. دوای ستایشه‌کی زۆری خۆشەویستییه‌کی باوکانە ئه‌و نامەیەی لۆت جێهێشتووه‌...ئەو پیاوە ئەو چەک و پارەیەو ئەو کۆمەڵه‌ وێنەیەی لۆت جێهێشتووه‌..بەو مەبەستەی کە ئه‌توو شیاوترین کەسی و شایانییانی..

وێنەکان ئەو وێنانە بوون کە ئەمن و "شینە" منو داکم و"شینە" و ھەندەک لە دانیشتەی کۆڵان و گەڕەک پێکه‌وه‌مان گرتبوون.. لەوە دەچوو ئەو کاتانەی کە "شینە" ناوی بە "خرپن"دەبردبم خۆشترین ساتەکانی سەراپای ژیانی بووبێ..

هیلاکیی ئەو سەفەرەو ..ورژانی ئەو ھەموو ھەستەی کە سه‌رده‌می ونبوونە کتوپڕەکەی "شینە"ی وەبیر خستمەوەو.. شیکردنەوەی تازەم لۆئەو باباتییه‌ی کە ھەرگیز نەھاتە دی و..دڵڕەقییه‌کەی کە چەند ساڵێک دەروونی دەگوشیم لە بەرامبەر "شینە"... بارەکی قورستریان لێ نام و.. گێژتر لەو شارە گچکه‌ بەناوتەنیایی خۆمیان دەسوڕاندمەوە.

شتەکانم لەو جانتا رەشە ناو.. بە قورپەکەی هه‌ڵمگرت..بیرم لەو بڕە پارەی چەکەکە کردەوە پێم وابووئەو پارەیە ئەوماڵدارییه‌ بووە کە شینە لە دەست دەردی دوژمنداریی و ترسی تۆڵه‌سەندنەوەو... لە بری ھەموو خۆشییه‌کی سەفەرو ژیانکردنێکی رەحەت کۆی کردبنەوە.

لۆیێ بریا قەت سەفەرەکەم نەکردباو نەھاتبام... چونکە راڕاییەک ھەناوم سەراوبن دەکاو...لەدەست دەنگدانەوەی پرسیاران خەریکە کاسبم... تێناگەم دوای ئەو ھەموو رکە دوورودرێژەی دڵم بەرامبەر بە "شینە"... چۆن دەکرێ ئەمن ئەو کچە بووبم کە "شینە" خۆی بە شایانی باوکایه‌تییم نەزانیبی!؟

نازانم ئێستا من دەبی لە بارکردنەکەی ئەودەمی "شینە" ببورم... یانیش دەبی "شینە" لەو دڵڕه‌قییه‌م بۆی بە درێژایی ئەو ھەموو ساڵە و... پێداگریی لە نەخواستنەوەی بینینەوەیم دوای دونیایه‌ک تکاو پاڕانه‌وه‌ لەدوایین تەلەفۆنی بۆم... لێم ببووری!!؟

جاران تەرازووەکانم لە بەر چاوان بەلای "خرپن"ەوە پێ قورس بوو کەچی ئێستا وا دێ قورساییەکە بکەوێتە لای "شینە"...

ته واو

ماڵپه‌ڕی خوناو سمایل مامه‌

**دانه کولانه** · #3 05-31-2012

سپاس اقای نقده ی عزیز بابت زحمات و ارسال نوشته های خوبتون
درخواست بنده از شما و همه کاربران گرامی این هست که حتما عنوان یک تاپیک رو خیلی واضح و تشریح کنند
یعنی عنوان تاپیک نباید چنین کوتاه باشه به طوری که بدون باز کردن و مطالعه مطلب گویای محتوای ان نباشد
در واقع الان با دیدن "شینە" لزوما نمیتوان فهید که از چه چیزی قرار است صحبت شود در تاپیک
عنوان تاپیک باید کامل و گویای محتوای ان باشد
برای مثال (حالا ممکنه اصلا ارتباطی به این تاپیک نداشته باشه فقط به طور مثال عرض میکنم )

شینه (معنای فارسی آن) نوشته ای از (نام نویسنده ) در باره (موضوع مورد بحث)

به هر حال روی نام تاپیکها همه دوستان باید دقت کنند دیده شده درساایت تاپیکهای زیادی هست که عنوان اون کامل نیست
بزرگواری میفرمایید که همه اهتمام ویژه ای به این مطلب داشته باشند .

**behnam5555** · #4 06-05-2012

آقای نعلینی بزرگوار
همانطور که مستحضر هستید به سلامتی بنده گوشه ای از بخش کردی را مثلاً
اداره میکنم، که این بخش بیشتر زبان یابهتره بگوئیم لهجه سورانیست
اشاره کردید به داستان فوق: شینه نوشته خوناو سمایل
از ماڵپه‌ڕی خوناو سمایل مامه‌
عرض کنم خدمتتون در زبان کردی سورانی کسانی را که چشمشان آبی باشد
وبخواهند صدایش کنند میگویند شینه.
در زبان کردی سورانی به کسی گفته میشود که چشمان آبی
داشته باشد واورا بخاطر دوست داشتن ، شینه صدا خواهند کرد.

اشاره فرمودید که معنای فارسی عنوان ذکر شود .
بزرگوار ظاهراً این بخش کردیست و برای همزبانان کرد در سایت گذاشته میشه، دیگه من مجبور نیستم اونو ترجمه کنم، همانطورکه در لهجه کرمانشاهی نیز این موضوع صدق میکنه.
من خیلی از کلمات کرمانشاهی را بلد نیستم ومعنای آنرا نمیفهمم دیگه این دلیل نمیشه صرفاًبه خاطر چند نفر عنوان ترجمه فارسی بشه. آیا بااین کار کاربر میتونه بقیه ماجرا را حدس بزنه وبفهمه چی به چیه؟

**دانه کولانه** · #5 06-05-2012

مرسی اقای نقده .
منظور من این هست که شینه ی تنها نمیتونه بگه که قرار هست چی گفته بشه در باره شینه
مثل این میمونه که یه تاپیک فارسی زده بشه به اسم چشم ابی

خب کسی که میبینه نمیتونه بفمهمه که قرار هست کدوم از اینها باشه :

رمانی به نام چشم ابی
چشم ابی در ادبیات ما
چشم ابی و تمایلات روانشناسانه
چشم ابی های معروف
....
منظور بنده این هست که مثلا ذکر کنید "شینه (چشم آبی ) رمانی از فلانی" که مشخص باشه که قضیه چی هست ایا اینطور بهتر نیست ؟