| زبان ادب و فرهنگ کردی مسائل مربوط به زبان و ادبیات و فرهنگ کردی از قبیل شعر داستان نوشته نقد بیوگرافی و ....
kurdish culture |
04-25-2012
|
 |
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی   |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
فه‌رهه‌نگۆک پیتی(ص)
فه‌رهه‌نگۆک
پیتی(ص)
صفة الصفوة:
ئی أبي الفرج عبدالرحمن كوڕی عه‌لی كوڕی موحه‌ممه‌د كوڕی الجوزي يه، كه كورته‌ی كتێبی (حلية الأولياْء)ی (ئه‌بی نه‌عیمی ئه‌سفه‌هانی)یه.
صلاح الدين الأيوبي:
صلاح الدین كوڕی یوسف كوڕی أ‌یوب، دامه‌زرێنه‌ری ده‌وڵه‌تی ئه‌ییووبی. به‌زێنه‌ری خاچپه‌رستان و زاڵ و سه‌ركه‌وتوو به‌سه‌ریاندا. له ساڵی (٥٨٩)ی كۆچی وه‌فاتی كردووه.
صنعاء: پایته‌ختی یه‌مه‌ن.
صهيب الرومي:
سوهه‌یبی كوڕی سینان كوڕی خالید كوڕی عه‌مری ڕۆمی. باوكی یه‌حیا ناسراو به ڕۆمی، هاوه‌ڵی پێغه‌مبه‌ری خوا (ٍصلی الله علیه وسلم). له مه‌دینه له ساڵی (٣٨)ی ك وه‌فاتی كردووه.
صحیح مسلم:
ناوی (الجامع الصحیح)ه، دانراوی ئیمام ئه‌بولحه‌سه‌ن موسلیم كوڕی حه‌جاجی نه‌یشاپوووری. ڕاستترین كتێبی فه‌رمووده‌یه دوای سه‌حیحی بوخاری.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
|
جای تبلیغات شما اینجا خالیست با ما تماس بگیرید
|
|
04-25-2012
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
فه‌رهه‌نگۆک پیتی(ش)
فه‌رهه‌نگۆک
پیتی(ش)
شموولی:
گشتگیر، فراوان
شیوعیه‌ت:
په‌یڕه‌وێكی ئیلحادی بێباوه‌ڕیيه و وا دائه‌نێت كه مادده بنچینه‌ی هه‌موو شتێكه، وه مرۆڤ ته‌نها به ڕێكه‌وت هاتۆته ئه‌م ژیانه‌وه، وه هیچ مه‌به‌ستێك له دروستبوونی ئه‌م بوونه‌دا نیيه، له ئه‌ڵمانیا له سه‌ر ده‌ستی كارل ماركس و ئه‌نجلس ده‌ركه‌وت، پاشانیش له شۆڕشی به‌لشه‌فی له ڕ‌وسیا له ساڵی (1917)ز به‌رجه‌سته بوو، ئینكاری بوونی خواو هه‌موو نادیارێك ده‌كه‌ن.
شیشان:
وڵاتێكه ئه‌كه‌وێته نێوان روسیاو جۆرجیاوه، گرۆزنی پایته‌خته‌كه‌یه‌تی
شێخی ئیسلام:
شێخی ئیسلام (ئه‌حمه‌د كوڕی عبدالحلیم كوڕی عبدالسلام كوڕی عبدالله كوڕی الخضر كوڕی ته‌یمیه)ی حه‌ڕ‌ڕانی، پاشان دیمه‌شقی حه‌نبه‌لی (تقی الدین ابو العباس)، فه‌رمووده ناس،حافظ، شاره‌زاو فه‌قیه، له ناوبه‌ری بیدعه، ڕاڤه‌كه‌ری قورئان، له ساڵی (661) كۆچی له دایك بووه،به ڕه‌حمه‌ت بێ له ساڵی (728) وه‌فاتی كردووه.
شافعی:
باوكی عبدالله محمد كوڕی ٍئیدریس كوڕی عه‌باس كوڕی عوسمان كوڕی شافع، پێشه‌وای قوڕه‌یشی به ناوبانگ، یه‌كێكه له چوار پێشه‌واكه، په‌یڕه‌وی شافعی پاڵ ئه‌درێته لای ئه‌و، له ساڵی (204)م وه‌فاتی كردووه ڕهحمهتی خوای لێبێ.
شائولی جووله‌كه:
جوویه‌كه‌و هاته ناو ئایینی نه‌سرانیه‌وه تاكو تێكی بدات و بیشێوێنێ، وه هه‌ر ئه‌و بوو بیرباوه‌ڕی سێ خوایه‌تی و له خاچدانی هێنایه ئایینی نه‌سرانیه‌وه.
شرح المنهاج:
ناوی (مغني المحتاج الى معرفة الفاظ المنهاج)ه، له فیقهی شافعی‌دا، دانراوی موحه‌ممه‌د كوڕی ئه‌حمه‌د خه‌تیبی شه‌ربینیه، له ساڵی (977)ك وه‌فاتی كردووه.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
ویرایش توسط behnam5555 : 04-25-2012 در ساعت 07:25 PM
|
04-27-2012
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
فه‌رهه‌نگۆک پیتی(ع) 1
فه‌رهه‌نگۆک
پیتی(ع) 1
علي بن أبي طالب:
پێشه‌وای باوه‌ڕداران و چورامی جێنشینه ڕاشیده‌كانه، عه‌لی كوڕی ئه‌بی طالب كوڕی عبدالمطلب هاشمی قوڕه‌یشی، باوكی حه‌سه‌ن، ئامۆزای پێغه‌مبه‌ر صلىالله علیه وسلم، وه مێردی فاطمه‌ی كچی، باوكی هه‌ردوو حه‌سه‌نه‌نین و دوو سبطی پێغه‌مبه‌ر صلىالله علیه وسلم، خوا لێی ڕازیبێ له ساڵی (4)ك شه‌هید كرا.
علي بن الحسين:
عه‌لی كوڕی حوسه‌ین كوڕی عه‌لی كوڕی ئه‌بی تالیب، گه‌وره‌و به‌ڕێزو ئیمامی زاهیدو خواناس، زین العابدین، هاشمی عه‌له‌وی، ڕهحمهتی خوای لێبێ له ساڵی (93)ك وه‌فاتی كردووه، وه وتراویشه جگه له‌و ساڵه بووه.
عمار بن ياسر:
عه‌ماری كوڕی یاسری كوری عامری كوڕی مالكی عه‌نه‌سی، گه‌وره‌ی نه‌وه‌ی مه‌خزووم، هاوه‌ڵی به ناو بانگ، له گه‌ڵ عه‌لیدا له شه‌ڕی صفین له (37)ك كوژرا.
عمر بن الخطاب:
عومه‌ری كوڕی خطاب كوڕی نوفه‌یل كوڕی عبدالعزی كوڕی عبدالله كوڕی ریاح كوڕی عبدالله كوڕی قراط كوڕی ڕزاح كوڕی عه‌دی كوڕی كه‌عب، باوكی حه‌فصی عه‌ده‌وی، فاروق ئه‌میری باوه‌ڕداران، یه‌كێك له ده مژده‌ده‌ره‌كه‌ی به‌هه‌شته وه دووه‌می جێنشینه ڕاشیده‌كانه، له ساڵی (23) كۆچی شه‌هید كرا.
عمر بن عبد العزيز:
خه‌لیفه عومه‌ری كوڕی عه‌بدولعه‌زیز كوڕی مه‌روان كوڕی حه‌كه‌م كوڕی ئه‌بوولعاس كوڕی ئومه‌ییه كوڕی (عبد شمس) كوڕی (عبدالمناف) كوڕی (قصي) كوڕی (كلاب). پێشه‌وای حافز، عه‌لامه‌ی موجته‌هید، ئه‌بووحه‌فسی قرڕه‌یشی ئو‌مه‌وی. له ساڵی (٦١)ی كۆچی له‌دایك بووه و له ساڵی (١٠١)ی كۆچیدا وه‌فاتی كردووه.
عمرو بن عبيد:
عه‌مری كوڕی عبید، باوكی عوسمان، گه‌وره‌ی نه‌وه‌ی ته‌میم له نه‌وه‌كانی فارسه، دنیا نه‌ویست و خواپه‌رست بووه، وه ئه‌هلی بیدعه‌و گومڕاو سه‌ر لێشێواو بووه، قسه‌ی له قه‌ده‌ر كردووه، گه‌وره‌ی موعته‌زیله‌كان بووه، له ساڵی (143)ك یان پێشتر مردووه.
عمران كوڕی حصین:
عمران كوڕی حصین كوڕی عبید كوڕی خلف، ئه‌بو نه‌جیدی خوزاعی، له ساڵی 7 كۆچیدا موسڵمان بوو، له‌وانه بوو كه خۆی كه‌نارگیر كرد له فیتنه (نێوان عه‌لی و مه‌عاویه)و له ساڵی (52)ك له به‌صره وه‌فاتی كرد.
عمرانی كوڕی حصین:
عمرانی كوڕی حصین كوڕی عبید كوڕی خلف، أبو نجيدی خوزاعی، له‌ساڵی 7 ك موسڵمان بوو، له‌وانه بوو كه خۆی گوشه‌گیر كرد له فیتنه‌كه (نێوان عه‌لی و مه‌عاویه) له ساڵی (52)ك له به‌صره وه‌فاتی كردووه.
عه‌قه‌به:
شوێنێكه له مینا و سێ به‌رده‌كه (الجمرات الثلاث)ی لێیه، بچوك و گه‌وره‌و عه‌قه‌به.
عه‌لقه‌مه:
عه‌لقه‌مه‌ی كوڕی وه‌قاسی له‌یسی مه‌د‌ینه‌یی، یه‌كێك بووه له زانایان. له سه‌رده‌می جێنشینیی عەبدولمەلیكی كوڕی مه‌رواندا وه‌فاتی كردووه.
عه‌لمانییه‌ت:
secularism، عه‌له‌مانییه‌ت، به عه‌ره‌بی (العلمانية): واتا ڕه‌چاونه‌کردنی ئایین و نائایینێتی. په‌رچدانه‌وه یان بایه‌خنه‌دان به ئایین.
عه‌لی كوڕی ئه‌بووتالیب:
پێشه‌وای باوه‌ڕداران و چوارەمی جێنشینه ڕاشیده‌كانه. عه‌لی كوڕی ئه‌بووتالیب كوڕی عەبولموتەلیبی هاشمی قوره‌یشی، باوكی حه‌سه‌ن، ئامۆزای پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) و مێردی فاتیمه‌ی كچی، باوكی هه‌ردوو حه‌سه‌نەكان و دۆستی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم)؛ خوا لێی ڕازی بێت له ساڵی (٤)ك شه‌هید كرا.
عه‌لی كوڕی ئه‌بی طالب:
پێشه‌وای باوه‌ڕداران و چورامی جێنشینه ڕاشیده‌كانه، عه‌لی كوڕی ئه‌بی طالب كوڕی عبدالمطلب هاشمی قوڕه‌یشی، باوكی حه‌سه‌ن، ئامۆزای پێغه‌مبه‌ر صلىالله علیه وسلم، وه مێردی فاطمه‌ی كچی، باوكی هه‌ردوو حه‌سه‌نه‌نین و دوو سبطی پێغه‌مبه‌ر صلىالله علیه وسلم، خوا لێی ڕازیبێ له ساڵی (4)ك شه‌هید كرا.
عه‌لی كوڕی حوسه‌ینی زین العابدین: عه‌لی كوڕی حوسه‌ین كوڕی عه‌لی كوڕی ئه‌بی تالیب، گه‌وره‌و به‌ڕێزو ئیمامی زاهیدو خواناس، زین العابدین، هاشمی عه‌له‌وی، ڕهحمهتی خوای لێبێ له ساڵی (93)ك وه‌فاتی كردووه، وه وتراویشه جگه له‌و ساڵه بووه.
عه‌ماری كوڕی یاسر:
عه‌ماری كوڕی یاسری كوری عامری كوڕی مالكی عه‌نه‌سی، گه‌وره‌ی نه‌وه‌ی مه‌خزووم، هاوه‌ڵی به ناو بانگ، له گه‌ڵ عه‌لیدا له شه‌ڕی صفین له (37)ك كوژرا.
عه‌مری كوڕی عاص:
عه‌مری كوڕی عاص‌ی كوڕی وائلی كوڕی هاشمی قوڕه‌یشی سه‌همیه، ئه‌میری میسر بوو، ئه‌كێكیش بووه له ژیرو بیرتیژانی عه‌ره‌ب، كونیه‌كه‌ی باوكی عبدالله و باوكی محمد بوو، له پێش فه‌تحی مه‌ككه موسڵمان بوو، یه‌كێك بوو له‌و دوو دادوه‌ره‌ی نێوان عه‌لی و مه‌عاویه، مه‌عاویه كردیه والی میسر، تا له ساڵی (43)ك وه‌فاتی كرد، وه وتراویش پاش ساڵی په‌نجا وه‌فاتی كردووه.
عومه‌ری كوڕی خه‌تاب:
عومه‌ری كوڕی خطاب كوڕی نوفه‌یل كوڕی عبدالعزی كوڕی عبدالله كوڕی ریاح كوڕی عبدالله كوڕی قراط كوڕی ڕزاح كوڕی عه‌دی كوڕی كه‌عب، باوكی حه‌فصی عه‌ده‌وی، فاروق ئه‌میری باوه‌ڕداران، یه‌كێك له ده مژده‌ده‌ره‌كه‌ی به‌هه‌شته وه دووه‌می جێنشینه ڕاشیده‌كانه، له ساڵی (23) كۆچی شه‌هید كرا.
عومه‌ری كوڕی خه‌تتاب:
عومه‌ری كوڕی خطاب كوڕی نوفه‌یل كوڕی عبدالعزی كوڕی عبدالله كوڕی ریاح كوڕی عبدالله كوڕی قراط كوڕی ڕزاح كوڕی عه‌دی كوڕی كه‌عب، باوكی حه‌فصی عه‌ده‌وی، فاروق ئه‌میری باوه‌ڕداران، یه‌كێك له ده مژده‌ده‌ره‌كه‌ی به‌هه‌شته وه دووه‌می جێنشینه ڕاشیده‌كانه، له ساڵی (23) كۆچی شه‌هید كرا.
عومه‌ری كوڕی خطاب:
عومه‌ری كوڕی خطاب كوڕی نوفه‌یل كوڕی عبدالعزی كوڕی عبدالله كوڕی ریاح كوڕی عبدالله كوڕی قراط كوڕی ڕزاح كوڕی عه‌دی كوڕی كه‌عب، باوكی حه‌فصی عه‌ده‌وی، فاروق ئه‌میری باوه‌ڕداران، یه‌كێك له ده مژده‌ده‌ره‌كه‌ی به‌هه‌شته وه دووه‌می جێنشینه ڕاشیده‌كانه، له ساڵی (23) كۆچی شه‌هید كرا.
عومه‌ری كوڕی عه‌بدولعه‌زیز:
خه‌لیفه عومه‌ری كوڕی عه‌بدولعه‌زیز كوڕی مه‌روان كوڕی حه‌كه‌م كوڕی ئه‌بوولعاس كوڕی ئومه‌ییه كوڕی (عبد شمس) كوڕی (عبدالمناف) كوڕی (قصي) كوڕی (كلاب). پێشه‌وای حافز، عه‌لامه‌ی موجته‌هید، ئه‌بووحه‌فسی قرڕه‌یشی ئو‌مه‌وی. له ساڵی (٦١)ی كۆچی له‌دایك بووه و له ساڵی (١٠١)ی كۆچیدا وه‌فاتی كردووه.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
04-27-2012
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
فه‌رهه‌نگۆک پیتی(ع) 2
فه‌رهه‌نگۆک
پیتی(ع) 2
عوباده‌ی كوڕی الصامت:
عوباده‌ی كوڕی الصامتی كوڕی قه‌یسی ئه‌نصاری خه‌زره‌جیه، به‌شداری په‌یمانی عه‌قه‌به‌ی كردووه‌و یه‌كێك بووه له پله‌دار(نه‌قیب)ه‌كان، ئاماده‌ی به‌درو سه‌رجه‌م شوێنه‌كانی دیكه بووه، له ڕزگاری كردنی میسردا به‌شدار بووه، له ساڵی (٣٤) كۆچیدا وه‌فاتی كردووه.
عوسمانی كوڕی عه‌ففان:
ئه‌میری باوه‌ڕداران عوسمانی كوڕی عه‌ففان، سێیه‌م خوله‌فای ڕاشدین، وه له‌و ده كه‌سه‌ی مژده پێدراوه‌كه‌ی به‌هه‌شته، خه‌ڵكی هه‌مووی له سه‌ر یه‌ك مصحف (قورئان) كۆ كرده‌وه، ماڵه‌كه‌ی له پێناوی خوادا ئه‌به‌خشی، له ساڵی (35)ك به شه‌هیدی وه‌فاتی كرد.
عێراق:
كۆمارێكی عه‌ره‌بیه له ڕۆژئاوای ئاسیا كه‌وتۆته نێوان سوریاو سعودیه‌و كوێت و ئێران و توركیا، ڕووباری دیجله‌و فوڕاتی پێا ده‌ڕوات، له سه‌رده‌می جێنشینی عومه‌ری كوڕی خه‌تاب خوا لێی ڕازیبێ موسڵمانه‌كان فه‌تحیان كرد، به‌غدد پایته‌خته‌كه‌یه‌تی.
عەبدولعەزیز كوڕی عەبدوڵڵا بن باز:
عەبدولعەزیز كوڕی عەبدوڵڵا بن باز (عبدالعزیز بن عبدالله بن باز): له ساڵی (١٣٣٠)ی كۆچی له شاری ڕیاز له‌دایك بووه. له ته‌مه‌نی بیستساڵیدا كوێر بووه. زانستی شه‌رعی لای زانایانی ڕیاز وه‌رگرتووه. سه‌رۆكی ده‌سته‌ی گه‌وره‌زانایان بوو. چالاكی جۆراوجۆری له بواره‌كانی بانگه‌واز بۆ لای خوا و گرنگیدان به كاروباری موسڵمانان هه‌بووه. له ساڵی (١٤٠٢)ی كۆچیدا خه‌ڵاتی مه‌لیك فه‌یسه‌ڵی دووه‌می بۆ خزمه‌تكردنی ئیسلام پێبه‌خشراوه. له ساڵی (١٤٢٠)ی كٶچیدا وه‌فاتی كردووه.
عەدی بن حاتەم:
عه‌دی كوڕی حاته‌می كوڕی عەبدوڵڵا كوڕی سه‌عیدی ئەلتائی (عدي بن حاتم الطائي): باوكی تەریف (طریف)، هاوه‌ڵێكی به‌ناوبانگه. له‌وانه بوو كه له (فیتنه‌ی) هه‌ڵگه‌رانه‌وه‌دا (دوای وه‌فاتی پێغه‌مبه‌ر -صلی الله علیه وسلم-) جێگیر و دامه‌زراو بوو، ئاماده و به‌شداریی فه‌تح و ڕزگاركردنه‌كانی عێراق و هه‌روه‌ها جه‌نگه‌كانی (عه‌لی)شی كردووە. له ساڵی (٦٨)ی كٶچی وه‌فاتی كردووه.
عائیشه:
دایكی ئیمانداران، دایكی (عبدالله) كچی جێنشینی پێغه‌مبه‌ر ئه‌بو به‌كری صدیق، خێزانی پێغه‌مبه‌ری خوا (صلىالله علیه وسلم)، وه خوشه‌ویسترینی خێزانه‌كانی بووه لای، له گه‌وره شاره‌زایانی هاوه‌ڵان بووه، له مانگی شه‌وال له پاش ڕوداوی به‌در پێغه‌مبه‌ر (صلىالله علیه وسلم) هێنای، خوا لێی ڕازیبێ له ساڵی (57) یان (58) ك وه‌فاتی كردووه.
عبد الكريم الجيلي:
عبدالكريم كوڕی ئیبراهیم كوڕی عبدالكریمی جه‌یلییه، نه‌وه‌ی شێخ عبدالقادری گه‌یلانییه، له زانا به‌رزه‌كانی سۆفییه‌كانه‌وه خاوه‌ن كتێبێكی زۆره.
عبد الله بن الزبير:
عبدالله كوڕی زوبه‌یر كوڕی عه‌وام، به‌شداری له فتوحاته‌كاندا كردووه، له گه‌ڵ عائشه‌دا بووه له شه‌ڕی حوشتره‌كه (الجمل)دا، هه‌ڵساو شۆڕشی دژی والیه‌كانی ئومه‌ویه‌كان به‌رپاكرد له حیجازدا، وه دوای مردنی یه‌زیدی كوڕی مه‌عاویه خۆی وه‌ك خه‌لیفه‌ی موسڵمانان داناو له مه‌دینه‌دا بڵاوی كرده‌وه، نۆ ساڵ حوكم و فه‌رمانڕه‌واییه‌كه‌ی به‌رده‌وام بوو، تاكو له پاشاندا حه‌جاجی كوڕی یوسفی سه‌قه‌فی له ساڵی (73)ك له مه‌ككه‌دا كوشتی
عبد الله بن سبأ:
عبدالله كوڕی سهبهء سه‌ری تایه‌فه‌ی سه‌به‌ئی، له ڕۆچووه‌كانی شیعه‌یه، گومڕاو گومڕاكه‌ره، ڕه‌چه‌ڵه‌كی له یه‌مه‌ن بوو، جووله‌كه بوو، پاشان ئیسلامی ئاشكرا كرد، به‌ڵام له ژێره‌وه بێباوه‌ڕ بوو، له بیروباوه‌ڕه‌كانی: قسه‌ی ئه‌وه‌ی كه پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم ده‌گه‌ڕێته‌وه، وه عه‌لی خوایه، وه وا ناو هه‌وردا.
عبد الله بن سعيد بن كلاب:
عبدالله كوڕی سه‌عید كوڕی موحه‌ممه‌د كوڕی كه‌للاب قه‌طانی به‌سری، سه‌ری موته‌كه‌لمین بووه له به‌سره‌دا له سه‌رده‌می خۆیدا، وه په‌یڕه‌ی كه‌لابی له عه‌قیده‌دا ئه‌درێته پاڵ ئه‌و، له ساڵی (245)ك مردووه.
عبد الله بن عمر:
بدالله كوڕی عومه‌ر كوڕی خه‌تابی قوڕه‌یشی عه‌ده‌وی، ئاماده‌ی شه‌ڕی چاڵه‌كه (خه‌نده‌ق)و دوای ئه‌وانیش بووه، له‌وانه بوو كه ڕیوایه‌تی زۆر له پێغه‌مبه‌ره‌وه صلىالله علیه وسلم گێڕاوه‌ته‌وه، وه له هه‌موو كارو بارێكی ژیانیدا شوێن پێی پێغه‌مبه‌ری هه‌ڵده‌گرت، خوا لێی ڕازیبێ له ساڵی (73) یان (74)ك وه‌فاتی كردووه.
عبد الله بن عمرو بن العاص:
عبدالله كوڕی عه‌مر كوڕی عاس كوڕی وائل كوڕی هاشم كوڕی سه‌عید كوڕی سه‌عد، پێشه‌وای شاره‌زاو زاناو خواناس، هاوه‌ڵی پێغه‌مبه‌ری خوا، وتراوه: له پێش باوكیدا موسڵمان بووه، له ساڵی (65)ك وه‌فاتی كردووه.
عبد الله بن عباس:
هاوه‌ڵی به‌ڕێز عبدالله كوڕی عه‌باس، ئامۆزای پێغه‌مبه‌ری خوا صلىالله علیه وسلم، حیبری ئه‌م ئومه‌ته‌یه، وه‌رگێڕو ته‌رجومانی قورئان، خوا لێی ڕازیبێ له ساڵی(68) كۆچی وه‌فاتی كردووه.
عبد الرحمن بن أبي قراد:
یه‌كێك بووه له هاوه‌ڵان، له خه‌ڵكی حیجازه، پێی وتراوه: ابن الفالكه.
عبدالقادری گه‌یلانی:
باوكی محمد عبدالقادری گه‌یلانی حه‌نبه‌لی، شێخی بغداد بوو، فه‌قیه و شاره‌زا بوو، به دین و پیاو چاك بوو، جێگیر بوو بۆ سیفاته‌كانی خوا، شتانێكی زۆری خراوه‌ته پاڵ كه درۆن و بۆی دروست كراوون، ڕهحمهتی خوای لێبێ له ساڵی (561)ك وه‌فاتی كردووه.
عبدالله كوڕی مه‌سعود:
عبدالله كوڕی مه‌سعود كوڕی غافل كوڕی حه‌بیب مه‌ككه‌یی كۆچكه‌ره، هاوه‌ڵێكی به‌ڕێز بووه، له سه‌ره‌تاكانی پێشینه‌كان بووه له ئیسلامدا، ڕهحمهتی خوای لێبێ له ساڵی (32) كۆچی له مه‌دینه وه‌فاتی كردووه.
عبدالله كوڕی زوبه‌یر:
عبدالله كوڕی زوبه‌یر كوڕی عه‌وام، به‌شداری له فتوحاته‌كاندا كردووه، له گه‌ڵ عائشه‌دا بووه له شه‌ڕی حوشتره‌كه (الجمل)دا، هه‌ڵساو شۆڕشی دژی والیه‌كانی ئومه‌ویه‌كان به‌رپاكرد له حیجازدا، وه دوای مردنی یه‌زیدی كوڕی مه‌عاویه خۆی وه‌ك خه‌لیفه‌ی موسڵمانان داناو له مه‌دینه‌دا بڵاوی كرده‌وه، نۆ ساڵ حوكم و فه‌رمانڕه‌واییه‌كه‌ی به‌رده‌وام بوو، تاكو له پاشاندا حه‌جاجی كوڕی یوسفی سه‌قه‌فی له ساڵی (73)ك له مه‌ككه‌دا كوشتی.
عبدالله كوڕی عه‌مری كوڕی عاس:
عبدالله كوڕی عه‌مر كوڕی عاس كوڕی وائل كوڕی هاشم كوڕی سه‌عید كوڕی سه‌عد، پێشه‌وای شاره‌زاو زاناو خواناس، هاوه‌ڵی پێغه‌مبه‌ری خوا، وتراوه: له پێش باوكیدا موسڵمان بووه، له ساڵی (65)ك وه‌فاتی كردووه.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
04-27-2012
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
فه‌رهه‌نگۆک پیتی(ع) 3
فه‌رهه‌نگۆک
پیتی(ع) 3
عبدالله كوڕی عه‌بباس:
هاوه‌ڵی به‌ڕێز عبدالله كوڕی عه‌باس، ئامۆزای پێغه‌مبه‌ری خوا صلىالله علیه وسلم، حیبری ئه‌م ئومه‌ته‌یه، وه‌رگێڕو ته‌رجومانی قورئان، خوا لێی ڕازیبێ له ساڵی(68) كۆچی وه‌فاتی كردووه.
عبدالله كوڕی عومه‌ر:
عبدالله كوڕی عومه‌ر كوڕی خه‌تابی قوڕه‌یشی عه‌ده‌وی، ئاماده‌ی شه‌ڕی چاڵه‌كه (خه‌نده‌ق)و دوای ئه‌وانیش بووه، له‌وانه بوو كه ڕیوایه‌تی زۆر له پێغه‌مبه‌ره‌وه صلىالله علیه وسلم گێڕاوه‌ته‌وه، وه له هه‌موو كارو بارێكی ژیانیدا شوێن پێی پێغه‌مبه‌ری هه‌ڵده‌گرت، خوا لێی ڕازیبێ له ساڵی (73) یان (74)ك وه‌فاتی كردووه.
عبدالله كوری سهبهء:
عبدالله كوڕی سهبهء سه‌ری تایه‌فه‌ی سه‌به‌ئی، له ڕۆچووه‌كانی شیعه‌یه، گومڕاو گومڕاكه‌ره، ڕه‌چه‌ڵه‌كی له یه‌مه‌ن بوو، جووله‌كه بوو، پاشان ئیسلامی ئاشكرا كرد، به‌ڵام له ژێره‌وه بێباوه‌ڕ بوو، له بیروباوه‌ڕه‌كانی: قسه‌ی ئه‌وه‌ی كه پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم ده‌گه‌ڕێته‌وه، وه عه‌لی خوایه، وه وا ناو هه‌وردا.
عبدالله ی كوڕی عه‌مر:
عبدالله كوڕی عه‌مر كوڕی عاس كوڕی وائل كوڕی هاشم كوڕی سه‌عید كوڕی سه‌عد، پێشه‌وای زاناو خواناس و شاره‌زا، هاوه‌ڵی پێغه‌مبه‌ری خوا (صلی الله علیه وسلم) وتراوه كه له پێش باوكیدا موسڵمان بووه، له ساڵی (65)ك وه‌فاتی كردووه.
عبدالله بن مسعود:
عبدالله كوڕی مه‌سعود كوڕی غافل كوڕی حه‌بیب مه‌ككه‌یی كۆچكه‌ره، هاوه‌ڵێكی به‌ڕێز بووه، له سه‌ره‌تاكانی پێشینه‌كان بووه له ئیسلامدا، ڕهحمهتی خوای لێبێ له ساڵی (32) كۆچی له مه‌دینه وه‌فاتی كردووه.
عبدالله كورى سهبهء:
عبدالله كوڕی سهبهء سه‌ری تایه‌فه‌ی سه‌به‌ئی، له ڕۆچووه‌كانی شیعه‌یه، گومڕاو گومڕاكه‌ره، ڕه‌چه‌ڵه‌كی له یه‌مه‌ن بوو، جووله‌كه بوو، پاشان ئیسلامی ئاشكرا كرد، به‌ڵام له ژێره‌وه بێباوه‌ڕ بوو، له بیروباوه‌ڕه‌كانی: قسه‌ی ئه‌وه‌ی كه پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم ده‌گه‌ڕێته‌وه، وه عه‌لی خوایه، وه وا ناو هه‌وردا.
عبداللهی كوڕی وه‌هبی واحدی:
عبدالله كوڕی وه‌هبی ڕاسبی ئه‌زدی له پێشه‌واكانی حه‌روریه‌كان بوو، لاده‌رو بیدعه‌چیه، له نه‌هره‌وان له ساڵی (38)ك كوژرا.
عبداللهی كوڕی سهبهء:
عبدالله كوڕی سهبهء سه‌ری تایه‌فه‌ی سه‌به‌ئی، له ڕۆچووه‌كانی شیعه‌یه، گومڕاو گومڕاكه‌ره، ڕه‌چه‌ڵه‌كی له یه‌مه‌ن بوو، جووله‌كه بوو، پاشان ئیسلامی ئاشكرا كرد، به‌ڵام له ژێره‌وه بێباوه‌ڕ بوو، له بیروباوه‌ڕه‌كانی: قسه‌ی ئه‌وه‌ی كه پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم ده‌گه‌ڕێته‌وه، وه عه‌لی خوایه، وه وا ناو هه‌وردا.
عبداللهی كوڕی سه‌عیدی كوڕی كه‌للاب: عبدالله كوڕی سه‌عید كوڕی موحه‌ممه‌د كوڕی كه‌للاب قه‌طانی به‌سری، سه‌ری موته‌كه‌لمین بووه له به‌سره‌دا له سه‌رده‌می خۆیدا، وه په‌یڕه‌ی كه‌لابی له عه‌قیده‌دا ئه‌درێته پاڵ ئه‌و، له ساڵی (245)ك مردووه.
عبدالمطلب:
عبدالمطلب كوڕی هاشم كوڕی قصی، باپیری پێغه‌مبه‌ر بوو درودی خوای لێبێ، ته‌مه‌نی پێغه‌مبه‌ر هه‌شت ساڵان بوو كه مرد.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
04-27-2012
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
فه‌رهه‌نگۆک پیتی(غ)
فه‌رهه‌نگۆک
پیتی(غ)
غلام خليل:
ئه‌بو به‌كر عبدولعه‌زیز كوڕی جه‌عفه‌ر كوڕی ئه‌حمه‌دی به‌غه‌وی ناسراو به غلام الخلال، یه‌كێكه له به‌ناوبانگه‌كانی حه‌نبه‌لییه‌كان، وه له‌وانه‌یه كه دانان و كۆكردنه‌وه‌ی له ته‌فسیرو فیقه و فه‌رمووده‌دا بووه، له كتێبه‌كانی (الشافی، و المقنع فی الفقه) -كه دوو كتێبی زۆر گه‌وره‌ن- وه (زاد المسافر، مختصر السنة، تفسير القرآن)، ڕهحمهتی خوای لێ بێت له ساڵی (363)ك وه‌فاتی كردووه
غه‌زالی:
موحه‌ممه‌د كوڕی موحه‌ممه‌د كوڕی موحه‌ممه‌د ئه‌بو حامدی طوسی غه‌زالی، له زیره‌ك و هۆشمه‌نده‌كان بوو، گرنگی داوه به زانیاری كه‌لام، پاشان وازی لێ هێنا و بیروباوه‌ڕی سۆفیگه‌ری وه‌رگرت، وتراوه له پاشاندا گه‌ڕاوه‌ته‌وه سه‌ر كتاب و سوننه‌ت، ڕهحمهتی خوای لێبێ له ساڵی (505)ك وه‌فاتی كردووه.
غولام خه‌لیل:
ئه‌بو به‌كر عبدولعه‌زیز كوڕی جه‌عفه‌ر كوڕی ئه‌حمه‌دی به‌غه‌وی ناسراو به غلام الخلال، یه‌كێكه له به‌ناوبانگه‌كانی حه‌نبه‌لییه‌كان، وه له‌وانه‌یه كه له دانان و كۆكردنه‌وه‌ی له ته‌فسیرو فیقه و فه‌رمووده‌دا بووه، له كتێبه‌كانی (الشافی، و المقنع فی الفقه) -كه دوو كتێبی زۆر گه‌وره‌ن- وه (زاد المسافر، مختصر السنة، تفسير القرآن)، ڕهحمهتی خوای لێ بێت له ساڵی (363)ك وه‌فاتی كردووه.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
04-27-2012
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
فه‌رهه‌نگۆک پیتی(ف)
فه‌رهه‌نگۆک
پیتی(ف)
فه‌له‌ستین:
وڵاتێكی عه‌ره‌بیه ئه‌كه‌وێنه نێوان لوبنان و سوریاو ئوردن و میسر، ئه‌ڕوانێت به سه‌ر ده‌ریای سپی ناوه‌ڕاست، جووله‌كه به هۆی پیلانێكی جیهانیه‌وه كه به به‌شداری و پاڵپشتی نه‌سرانیه‌كان داگیریان كرد له موسڵمانان و تیایا نیشته‌جێ بوون، ڕاپه‌ڕینی ئه‌قسای پیرۆزی تیا هه‌ڵگیرساو تا ئێسته‌ش ئاگرو بڵێسه‌ی له سه‌ر نه‌وه‌ی جوو به‌رده‌وامه.
فه‌یله‌سووفه مه‌شائیه‌كان:
فه‌لسه‌فه وشه‌یه‌كی یۆنانیه به مانی حیكمه‌ت و دانایی دێت، خاوه‌نه‌كانی پێناسه‌ی ئه‌كه‌ن به‌وه‌ی: كه تێڕوانینێكی ژیریانه‌ی ئازادله هه‌موو كۆت و ده‌سه‌ڵاتێك كه بسه‌پێ به سه‌ریدا، وه بڵاوكردنه‌وه بیرو ڕاكانی هه‌رچه‌ند له نێوان ئه‌وو ئاین یان خوو نه‌ریتی به‌رچاودا جیاواز بێ.. كۆمه‌ڵێكی بێ باوه‌ڕن و ده‌رچوون له هه‌موو ئاینه‌كان، نه باوه‌ڕیان به خواو نه به فریشته‌كان و كتێبه‌كانی و پێغه‌مبه‌رانی و ڕۆژی دوایی هه‌یه.
فه‌یله‌سووفه ڕه‌واقیه‌كان:
فه‌لسه‌فه وشه‌یه‌كی یۆنانیه به مانی حیكمه‌ت و دانایی دێت، خاوه‌نه‌كانی پێناسه‌ی ئه‌كه‌ن به‌وه‌ی: كه تێڕوانینێكی ژیریانه‌ی ئازادله هه‌موو كۆت و ده‌سه‌ڵاتێك كه بسه‌پێ به سه‌ریدا، وه بڵاوكردنه‌وه بیرو ڕاكانی هه‌رچه‌ند له نێوان ئه‌وو ئاین یان خوو نه‌ریتی به‌رچاودا جیاواز بێ.. كۆمه‌ڵێكی بێ باوه‌ڕن و ده‌رچوون له هه‌موو ئاینه‌كان، نه باوه‌ڕیان به خواو نه به فریشته‌كان و كتێبه‌كانی و پێغه‌مبه‌رانی و ڕۆژی دوایی هه‌یه.
فه‌یله‌سووفه‌كان:
فه‌لسه‌فه وشه‌یه‌كی یۆنانیه به مانی حیكمه‌ت و دانایی دێت، خاوه‌نه‌كانی پێناسه‌ی ئه‌كه‌ن به‌وه‌ی: كه تێڕوانینێكی ژیریانه‌ی ئازادله هه‌موو كۆت و ده‌سه‌ڵاتێك كه بسه‌پێ به سه‌ریدا، وه بڵاوكردنه‌وه بیرو ڕاكانی هه‌رچه‌ند له نێوان ئه‌وو ئاین یان خوو نه‌ریتی به‌رچاودا جیاواز بێ.. كۆمه‌ڵێكی بێ باوه‌ڕن و ده‌رچوون له هه‌موو ئاینه‌كان، نه باوه‌ڕیان به خواو نه به فریشته‌كان و كتێبه‌كانی و پێغه‌مبه‌رانی و ڕۆژی دوایی هه‌یه.
فه‌ڕه‌نسه:
وڵاتێكه له ئه‌وروپای ڕۆژئاوا له‌سه‌ر ناوه‌ڕاست و ئه‌تڵه‌سی و ده‌ریای سه‌روو، پایته‌خته‌كه‌ی (پاریس)ه.
فه‌خری رازی:
موحه‌ممه‌د كوڕی عه‌مری كوڕی حه‌سه‌ن كوڕی حوسه‌ینی ته‌میمی به‌كری، فخر الدینی ڕازی، له پێشه‌وایانی ئه‌شعه‌ریه‌كانه، له ساڵی (554)ك له دایك بووه، كه‌سێكی قسه‌بێژ-متكلم-و فه‌قیه و ئوسوڵی بووه، له ساڵی (606)ك وه‌فاتی كردووه.
فوزه‌یل كوڕی عیاز:
باوكی عه‌لی فوزه‌یل كوڕی عیازی كوڕی مه‌سعودی ته‌میمی (الفضيل بن عياض): دونیانه‌ویستی خواپه‌رست، متمانه‌دار (ثقة) و پێشه‌وای به‌ناوبانگ، بەبنەچە خۆراسانییه، له‌ساڵی (١٨٧)ی كۆچی و وتراویشه پێش ئه‌وه وه‌فاتی كردووه.
فاتیكان:
وڵاتێكی سه‌ربه‌خۆیه‌و بابا سه‌رۆكه‌كه‌یه‌تی، له په‌یمانی لاتران (1929)م ئیتالیا دانی پێدا ناوه، ده‌وڵه‌مه‌ن
فارابی: ئه‌بوونه‌سر كوڕی ته‌رخانی فارابی (٢٥٩-٣٣٩ ك/ ٨٧٢-٩٥٠ ز): به یه‌كێك له گه‌وره‌ترین فه‌یله‌سووفەكانی ئیسلامی داده‌نرێت. هەروەها به مامۆستای دووه‌م داده‌نرێت له‌به‌ر لێتۆژینەوە و لێكدانه‌وه‌ی كتێبه‌كانی ئه‌رەستۆ.
فاطمه:
گه‌وره‌ی ئافره‌تانی جیهانیان فاطمه‌ی كچی پێشه‌وای خواناسان و پاڕێزكاران پێغه‌مبه‌ری خوا صلىالله علیه وسلم، بچوكترینی كچانی پێغه‌مبه‌ر صلىالله علیه وسلم، وه خێزانی ئه‌میری باوه‌ڕداران عه‌لی كوڕی ئه‌بی طالب خوا لێی ڕازیبێ، پێش ڕه‌وانكرن به ماوه‌یه‌كی كه‌م له دایك بووه، له ساڵی (11)ك وه‌فاتی كردووه.
فاطمیه‌كان:
ئه‌سڵ و بنچینه‌ی بزوتنه‌وه‌ی ئیسماعلیه، له سه‌ر ده‌تسی الحسن كوڕی حوشب ده‌ركه‌وت كه ده‌وڵه‌تی ئیسماعیلی له یه‌مه‌ن له ساڵی (266)ك دامه‌زراند، پاشان یه‌كه‌م ده‌وڵه‌تی ئیسماعلیان له تونس دانا پاشانیش له میسر، پاشان بوون به دوو به‌شه‌وه بۆ نه‌زاری ڕۆژهه‌ڵات و موسته‌علی ڕۆژئاوا، پاشان فاطمی موسته‌علی به یارمه‌تی صوله‌یحییه‌كان ده‌سه‌ڵاتی گرت به سه‌ر میسرو حیجازو یه‌مه‌ندا.
فتح الباري:
ناوه‌كه‌ی: (فتح الباري شرح صحيح الإمام البخاري) ی پێشه‌وای حافظ ئه‌حمه‌د كوڕی عه‌لی كوڕی بن حجری عه‌سقه‌لانیه ناسراو به ئیبن حجر، وه ئه‌م كتێبه گه‌وره‌ترین شه‌رح و ڕاڤه‌كردنه بۆ صه‌حیحی بوخاری، وه چه‌ند ته‌علیقاتێكی عه‌للامه‌ی (ئیبن باز)و حافظ (عبدالله الدویش)ی له سه‌ره.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
04-27-2012
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
فه‌رهه‌نگۆک پیتی(پ)
فه‌رهه‌نگۆک
پیتی(پ)
پۆلس:
جوویه‌كه‌و هاته ناو ئایینی نه‌سرانیه‌وه تاكو تێكی بدات و بیشێوێنێ، وه هه‌ر ئه‌و بوو بیرباوه‌ڕی سێ خوایه‌تی و له خاچدانی هێنایه ئایینی نه‌سرانیه‌وه.
په‌كخه‌ره‌كان:
ئه‌وانه كه نه‌فی به‌ڵگه‌و ده‌لیله‌كانی كتاب و سوننه‌ت ئه‌كه‌ن بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ی پێیانه، وه له‌وانه‌ش نه‌فیكردنی ناوو سیفاته‌كان، وه یه‌كه‌م كه‌سێكیش له ئیسلامدا باسی له په‌كخستن وباوه‌ڕ نه‌بوونی به سیفاته‌كانی خوا كردبێ له ئیسلامدا جه‌عدی كوڕی درهه‌م بوو، وه جه‌همیه‌كانیش له به‌ناوبانگترین تاقمه‌كانی په‌كخه‌ره‌كان ده‌ژمێررێن، پاشان موعته‌زیله‌كان، پاشانیش ئه‌شعه‌ریه‌كان.
پێشین:
ئه‌وانن كۆمه‌ڵی ڕزگار بوو و كۆمه‌ڵ و تایفه‌ی سه‌ركه‌وتوو تا ڕۆژی دوایی، پێشینه‌ی ئه‌م ئوممه‌ته بوون كه سه‌قامگیر بوون له سه‌ر شوێن پێهه‌ڵگرتن -الاتباع-و دروكه‌وتنه‌وه‌و وه‌لانانی داهێنان -الابتداع- له بنه‌ماو به‌شه‌كانی دیندا، وه زاراوه‌ی (ئه‌هلی سوننه‌ت)یش له سه‌ده‌ی دووه‌مدا ده‌ركه‌وت، كاتێ خه‌ڵكانی هه‌واو ئه‌ره‌زوو بازو كۆمه‌ڵه‌كان زۆر بوون، جا ئیتر به‌و ناوه له جێگه له خۆیان پێی جیا كرانه‌وه.
پێشینه چاكه‌كان:
ئه‌وانن كۆمه‌ڵی ڕزگار بوو و كۆمه‌ڵ و تایفه‌ی سه‌ركه‌وتوو تا ڕۆژی دوایی، پێشینه‌ی ئه‌م ئوممه‌ته بوون كه سه‌قامگیر بوون له سه‌ر شوێن پێهه‌ڵگرتن -الاتباع-و دروكه‌وتنه‌وه‌و وه‌لانانی داهێنان -الابتداع- له بنه‌ماو به‌شه‌كانی دیندا، وه زاراوه‌ی (ئه‌هلی سوننه‌ت)یش له سه‌ده‌ی دووه‌مدا ده‌ركه‌وت، كاتێ خه‌ڵكانی هه‌واو ئه‌ره‌زوو بازو كۆمه‌ڵه‌كان زۆر بوون، جا ئیتر به‌و ناوه له جێگه له خۆیان پێی جیا كرانه‌وه.
پڕۆتستانت:
كۆمه‌ڵێكی نه‌سرانین، به ناوی ئینجیل و ژیرییه‌وه ناره‌زاییان ده‌ربڕی له سه‌ر كه‌نیسه‌ی ڕۆژئاوایی، ڕه‌خنه ئه‌گرن له هه‌موو شتێك پێچه‌وانه‌ی كتێبه‌كه‌یان و ڕزگاربوونی خۆیان بێت. ناویشیان ئه‌برێت به ئینجیلیه‌كان چونكه ته‌نها شوێن ئینجیل ئه‌كه‌ون و به‌س، وه جیاوازییان نییه له سه‌رجه‌م كه‌نیسه‌كانی تر جا له بیرباوه‌ڕی سێ خواییدا بێ یان بیرباوه‌ری له خاچ دان و به پیرۆزڕاگرتنی خاچ دا، مارتن لۆثه‌ر دامه‌زرێنه‌ری بووه.
پاریس: پایته‌ختی فه‌ڕه‌نسه‌یه‌و ئه‌كه‌وێته سه‌ر ده‌ریای سین.
پارادۆكس:
paradox، ناچاوه‌ڕوانکراو، وته‌یه‌ك که به‌ڕوواڵه‌ت دژه له‌گه‌ڵ ده‌رهاویشته‌کانی به‌ڵام هێشتاش له‌وانه‌یه ڕاست بێت.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
04-27-2012
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
فه‌رهه‌نگۆک پیتی(ق)
فه‌رهه‌نگۆک
پیتی(ق)
قه‌ده‌ری ئیبلیسی:
پاڵدراوه بۆ لای قه‌ده‌ر، كۆمه‌ڵێكی كه‌لامین خاوه‌ن كۆمه‌ڵه چه‌مك و مه‌فاهمێكی هه‌ڵه‌ن له تێكه‌شتن له قه‌ده‌ر، به شێوه‌یه‌ك گومانیان وا ئه‌برد كه به‌نده سه‌ربه‌خۆیه له ویست و ئیراده‌ی و توانای خۆیداو خوا هیچ ویست و مه‌شیئه‌ت و دروستكردنێكی نیه له كرده‌وه‌كانیدا، ڕۆچووه‌كانیان ئنكاری ئه‌وه‌یان ده‌كرد كه خوا علیم وزانستی له‌وه پێشی هه‌بێ، وه یه‌كه‌م كه‌سێكیش كه قسه‌ی له سه‌ر قه‌ده‌ر كردو ده‌ری خست ( معبد الجهني) بوو
قه‌ده‌رییه‌كان:
پاڵدراوه بۆ لای قه‌ده‌ر، كۆمه‌ڵێكی كه‌لامین خاوه‌ن كۆمه‌ڵه چه‌مك و مه‌فاهمێكی هه‌ڵه‌ن له تێكه‌شتن له قه‌ده‌ر، به شێوه‌یه‌ك گومانیان وا ئه‌برد كه به‌نده سه‌ربه‌خۆیه له ویست و ئیراده‌ی و توانای خۆیداو خوا هیچ ویست و مه‌شیئه‌ت و دروستكردنێكی نیه له كرده‌وه‌كانیدا، ڕۆچووه‌كانیان ئنكاری ئه‌وه‌یان ده‌كرد كه خوا علیم وزانستی له‌وه پێشی هه‌بێ، وه یه‌كه‌م كه‌سێكیش كه قسه‌ی له سه‌ر قه‌ده‌ر كردو ده‌ری خست ( معبد الجهني) بوو
قه‌دیس جۆرج:
ساڵی (1863)ز بووه پاشای یۆنان، له ساڵی (1845)ز له كۆبنهاگن له دایك بووه، له ساڵی (1913)ز له سالۆنیك كوژراوه.
قورتوبه:
شارێكی ئیسپانیه له ئه‌نده‌لس له سه‌ر دۆڵی گه‌وره‌یه، عبدالرحمن الداخل دروستی كرد، پایته‌ختی ئه‌نده‌لسی ئیسلامی بوو، ئیسپانیه‌كان له سالی (633)ك داگیریان كرد.
قوسته‌نتین:
ئیمپراتۆرێكی ڕۆمانی و دامه‌زرێنه‌ری قوسته‌نتینیه بوو. له ساڵی (٣٣٧ی كۆچی) له‌دایك بووه.
قوسته‌نتینییه:
بیزه‌نته‌ی كۆنه. قوسته‌نتینی گه‌وره له ساڵی (٣٢٤)ی كۆچی سه‌رله‌نوێ دروستی كردۆته‌وه و ناوی نا قوسته‌نتینییه. پایته‌ختی سیاسی و ئایینی ئیمپراتۆریی بیزه‌نتی بووه. (محمد الفاتح) له ساڵی (١٤٥٣)ی زایینی ڕزگاری كرد. ئیتر بووه جێی ئیمپراتۆریی عوسمانی و ناوه‌كه‌ی گۆڕا به ئاسیتانه و پاشانیش بووه به ئیستانبوول.
قیبتی:
قیبتی وشه‌یه‌كی یۆنانیه مانای: دانیشتوانی میسر، و وشه‌ی (قبط) تا سه‌ده‌ی (18)ش دائه‌بڕا به سه‌ر نه‌سرانیه میسیره ئه‌رسۆزه‌كسیه‌كان، له پاشاندا هه‌ندێكیان بیروباوه‌ڕی كاسۆلكی و هه‌ندێكی كه‌شیان پروتستانتییان وه‌رگرت، وه وای لێ هاتووه كه وشه‌ی (قیبتیه‌كان) به شێوه‌یه‌كی گشتی به سه‌ر نه‌سرانیه‌كانی میسردا ده‌ئه‌بڕێت.
قاهیره:
پایته‌ختی كۆماری میسری عه‌ره‌بییه. گه‌وره‌ترین شاره له ئه‌فریقا و جیهانی عه‌ره‌بی. پێشه‌وای (فاطمي) جوهر الصقلي له سه‌رووی (فسطاط)ه‌وه دروستی كرد.
قارون:
له خاوه‌ن ماڵ و سامان و ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی جووله‌كه بوو. له سه‌رده‌می مووسادا، خۆی به گه‌وره زانی و باوه‌ڕی نه‌هێنا، خوای گه‌وره خۆی و ماڵه‌كه‌شی به زه‌ویدا برده خواره‌وه.
قاروون:
له خاوه‌ن ماڵ و سامان و ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی جووله‌كه بوو. له سه‌رده‌می مووسادا، خۆی به گه‌وره زانی و باوه‌ڕی نه‌هێنا، خوای گه‌وره خۆی و ماڵه‌كه‌شی به‌زه‌ویدا برده خواره‌وه.
قرطبة:
شارێكی ئیسپانیه له ئه‌نده‌لس له سه‌ر دۆڵی گه‌وره‌یه، عبدالرحمن الداخل دروستی كرد، پایته‌ختی ئه‌نده‌لسی ئیسلامی بوو، ئیسپانیه‌كان له سالی (633)ك داگیریان كرد.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
04-27-2012
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی |
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
فه‌رهه‌نگۆک پیتی(گ)
فه‌رهه‌نگۆک
پیتی(گ)
گاور:
شوێنكه‌وته‌ی عیسا پێغه‌مبه‌رن سه‌لامی لێبێ، ئینجیل كتێبه‌كه‌یانه، پاشان (بۆلس)ی جووله‌كه گوڕی و شێواندی، له بیروباوه‌ڕه‌كانیان پاش شێواندن: بیروباوه‌ڕی سێ خوایی، كردنی گۆشه‌نشین و قه‌شه‌كان به خوا له خواری خواوه، وه به پیرۆز گرتنی خاچ .
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
|
کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)
|
|
|
مجوز های ارسال و ویرایش
|
شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
شما نمیتوانید فایل پیوست در پست خود ضمیمه کنید
شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
اچ تی ام ال غیر فعال می باشد
|
|
|
اکنون ساعت 06:31 AM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3.5 می باشد.
|
حالت خطی
