موسیقی ترنس چیست؟

[امیر عباس انصاری]

سلام
با اجازه Madd عزیز استاد مسلم موسیقی این فروم

ترنس چیست؟
ترَنس Trance (که به غلط ترانس هم می نویسیم) مفهوم اش در زبان ما به "خلسه" خیلی نزدیک است. این ژانر مدرن درموسیقی بیشتر بعنوان زیرگونه ای از موسیقیٿ رقص شناخته شده است که در دهه ی نود از دل موسیقی هاوس House و تکنو زاده شد و گسترش یاٿت. اما ترنس همخانواده یا زاده ی موزیکٿ الکترونیک هم هست که در دهه ی هشتاد اوج خود را گذراند. در ایران شاید بعضی ها Klaus Schulze را از آن دوران بخاطر داشته باشند. او را می شود از بنیانگذاران سبک و جریانی نامید که بعد ترنس نامیده شد. اما ژان میشل ژار Jean-Michel Jarre را بی تردید خیلی ها می شناسند یا آثارش را صدها بار از صداو سیما شنیده اند. نوارهای نخستین بخشها از مجموعه ی اکسیژن، بیست سال پیش در ایران دست بدست می گشت. میشل ژارف فرانسوی کسی بود که موسیقی الکترونیکی را به میان مردم برد و سبکی را معرفی کرد که مایه های ترنس در آن به وضوح شنیده می شد، هرچند ملودیک تر و بازاری تر.

در سال 1991 دو دی جی آلمانی (DJ Dag & Jam El Mar) که سبک کارشان بیشتر تکنو و اسید بود پروژه ای را راه انداخته بودند بنام Dance2Trance. تکاهنگی از این مجموعه کارها بنام We came in Peace آشکارا ویژگی های بنیادینٿ شکل ترنس را معرٿی کرد: تکنوایی و تکرار شونده بود و شنوندگان را به خلسه می برد، گویی هیپنوتیزم شده اند.

در جستجوی ریشه های موسیقی ترنس به جنبش های مخالٿ با موسیقی عامه پسند یا pop نیز برمی خوریم. آنچه که امروزه بنام ترنس می شناسیم، تا مدتها در کلوبها و گروه های آلترنیتیو تجربه و اجرامی شد و محبوبیت عام نداشت. ترنس علاوه بر رقص و پایکوبی، موسیقی جشن هایی چون rave هم هست که در آن مواد روانگردان و نشئه جات مصرف می کنند و در حلقه ی های خصوصی تر، شب را تا صبح پاتیل همدیگر می شوند. اما با همه ی اینها ترنس فقط موسیقی بزمی و نوای فراموشی نیست، چون در آرامش و تنهایی، در حرکت و کار و در عشق و غم نیز گوشنواز و جانبخش است. پژوهشگران معتقدند ترنس تمرکز و شادمانی را اٿزایش می دهد. موسیقی کلاسیک نیز تأثیر مشابهی دارد.

ترنس ماهیتی بازتولیدی دارد و بیشتر وابسته به دستگاهای الکترونیکی چون سینتی سایزر، سکانسر یا نواسازها ی رایانه ای ست و چندان سروکاری با ساز و آواز و ارکستر ندارد. صافی ها یا *****های ٿرکانسی و میکسر ها نیز امکانات بیشماری را برای دستکاری نوا ها و خلق صداهای تازه و ترکیبی در اختیار دی جی ها می گذارند. به همین دلیل هم هست که ترنس تبدیل به موسیقی دی جی ها شده است یا به بیان دیگر دی جی ها ترنس را گسترش داده اند. آنها با استفاده از یک فناوری جمع و جور و نواهای موجود، دست به آزمونها و نوآوریهای تازه می زنند و حتا وقتٿ اجرا، شکل موسیقی را در بده بستان با مخاطبان تغییر می دهند. این عنصر فبداهه پردازی و مخاطب محوری، ترنس را به ژانری مردمی و البته جوان پسند بدل ساخته است.

در توصیف الگوی ساختاری ترنس باید از تکرار و تداوم یادکرد. نواهای ناتمام و ملودیهای خام سوار بر ضرباهنگی سریع، به مرور می آیند و می روند یا با عناصر ریتمیک که مبنای کار هستند، ترکیب شده، شکل عوض می کنند و بصورتی بطئی به اوج می رسند تا با اٿت و خیزهای ناگهانی شنونده را در مسیرٿ خلسه از سطحی به سطح دیگر ببرند و به شور و حالی عمیق تر برسانند.


الگوی تکرار در هاوس و تکنو نیز برجسته است، اما آن نوع موسیقی به اندازه ی ترنس رمزآلود و تعالی بخش نیست و ضرباهنگش نیز کمی کندتراست. سرعت کوبه ها یا beats در موسیقی ترنس اغلب بین 125 تا 150 کوبه در دقیقه است که تمپو یا ضرباهنگ بسیار بالایی را ایجاد می کند. به نظر می رسد که چنین ضرباهنگی رگ و ریشه یا اندامهای داخلی بدن را بیشتر تحت تأثیر قرار می دهد تا اندامهای خارجی را. این است که در کنسرتهای ترنس، رقص بیشتر از درون می جوشد تا از برون.

این ساختار پرضرب و پویا همراه با رنگ آمیزی و فضاسازی به شدت ذهنی و گاه فرازمینی، به موسیقی ترنس ماهیتی مکاشفه گر می بخشد. نورپردازیهای لیزری در تقویت این حالات نقش مهمی دارند.

اهل دل می توانند حس و حال ترنس را با سماع مقایسه کنند. تداومی درونگرا، خواه در ذکر و شعر باشد خواه با رقص و آهنگ، در نهایت به گونه ای خلسه یا احساسٿ از خود بیخود شدن می انجامد. شاید همین جنبه های آیین وار، ترنس را تا این اندازه جهانی کرده است.

از انواع ترنس می توان به Vocal Trance اشاره کرد که در آن صدای خواننده هم هست اما بر موسیقی تسلط ندارد.

منبع:نت آهنگ
موسیقی ترنس چیست؟

در دنیای موسیقی امروز اصطلاح ترنس (Trance) شامل محدوده وسیعی از موسیقی می شود. در قسمتی ازاین طیف همانند کارهای یان ون دال (Ian Van Dahl) یا حتی گروه ATB شاهد موسیقی ای هستیم که بیشتر شبیه به موسیقی رقص مردمی (Pop Dance) است و شما می توانید آنها را در منزل، اتومبیل یا هنگام پیاده روی با دستگاه پخش موسیقی خود گوش کنید و احساس کنید که دقیقا" در یک مهمانی بزرگ هستید. در قسمت دیگر از طیف موسیقی ترنس به افرادی مانند ساشا و ویلیام اربیت (Sasha & William Orbit) بر میخوریم که موسیقی الکترونیک مردمی را به سمت موسیقی ترنس سوق داده اند.
ترنس در اوایل دهه 90 از انواع موسیقی تکنو (Techno) و رقص (Dance) منشعب شد. در این سبک از موسیقی شما تکرار ریتم و ملودی را بوضوح احساس می کنید و شاید تنها چیزی که بصورت متناوب عوض می شود سازهای یا گونه های صوتی ای است که ملودی و ریتم را اجرا می کنند. انجام این کار امروزه با وجود سینتی سایزر ها بسیار ساده است. کافی است با قرار دادن فیــــــلـــتر روی صدا و تغییر پارامترهای فیــــــلـــتر مانند فرکانس قطع (Cut Off) کیفیت صدا را تغییر دهیم، بازی با فرکانس قطع فیــــــلـــتر باعث می شود شما رنگ صدا را در طیف وسیعی از حالت شفاف و تیز تا حالت مات، کند و کشیده تغییر دهید.



پاول ون دایک از بوجود آورندگان
موسیقی سبک ترنس موسیقی ترنس در حال حاضر جزء انواع پر طرفدار موسیقی های الکترونیکی می باشد و باید اذعان کرد که پایه و اساس آن سکانسر (Sequencer)، سینتی سایزر (Synthesizer) و افکت های الکترونیکی است. پر استفاده ترین دستگاهی که برای ساخت این نوع از موسیقی بکار می رود خانواده دستگاه های رولند TR-808 ، TR-909 و سری های TB-303 است. باوجود آنکه حدود 20 سال از عمر این دستگاه های الکترونیکی می گذرد اما صدای زیبای بیس و درام آنها از جذابترین صداها برای این سبک موسیقی است. استفاده از دستگاه های رولند آنقدر در این سبک از موسیقی رایج شده است که بسیاری آنها را ستون فقرات این نوع از موسیقی می دانند. ناگفته نماند که ممکن است در تهیه این نوع از موسیقی از سایر سینتی سایزها هم استفاده شود که در این حالت اغلب بعنوان Lead یا برای ایجاد تنوع به هنگام میکس بکار می روند.


علاوه بر پر انرژی بودن، محبوبیت موسیقی ترنس نزد مردم را می توان مدیون دی-جی (DJ) هایی مانند ساشا، پاول ون دایک (Paul Van Dyk) و پاول اوکنفولد (Paul Okenfold) دانست. آنها توانستند با ترکیب موسیقی تاریک تکنو و صداهای موسیقی الکترونیک رقص اروپایی به این سبک از موسیقی دست پیدا کنند.

اواخر دهه 90 موسیقی ترنس پیچیده تر شد و هنرمندانی چون BT توانستند با استفاده از سیستم های کامپیوتری و نمونه های صدا (Samples) و حتی ارکسترهای بزرگ آکوستیک روح و احساسات بیشتری را در این موسیقی القاء کنند. هم اکنون بنظر می رسد که موسیقی ترنس با عبور از هزاره دوم بالغ شده و مسیر اصلی خود را پیدا کرده است. دامنه استفاده از موسیقی ترنس امروزه به آسیا و خاور میانه نیز گسترش پیدا کرده است و در اثر ترکیب با سازها و ریتم های محلی گونه های زیبایی از این موسیقی بوجود آمده است. در حال حاضر آلمان، هلند و انگلیس از جمله کشورهایی هستند که موسیقی ترنس در آنها بسیار فراگیر می باشد.

از دیگر مواردی که راجع به این موسیقی باید به آنها اشاره کرد آنکه :
- تمپوی موسیقی معمولا" بین 125 تا 150 است.
- برای بالا بردن تاثیر موسیقی روی انسان، اجرای آن معمولا" توام با افکت های نوری است.
- مدت زمان اجرای کنسرت های ترنس می تواند از 2 ساعت تا حتی 3 روز به درازا بینجامد.


امروزه حتی در ایران این موزیک رایج هست و کسانی مثل تیستو کنسرتهای بزرگی را علم می کنند


طبق آخرین تحقیقات پزشکان در این مورد گفته شده است که ترنس باعث ترشح هورمونی می شود که ضد افسردگی هست و برای دقت مغز خیلی خوب هست
این آزمایش را با یک روانی در آمریکا کرده بودند که فهمیدیند خیلی تا ثیر مفیدی داره
و بعضی مواقع بخشی را از مغز فعال میکند که میشود کارهای خارق العاده کرد
البته در صورت مصرف قرص اکستازی اثرات جبران ناپذیری به جا می گذارد
به طوریکه باعث از کار افتادن مغز و brain death
می گرد

ريشه Trance به Electronic Dance Music در سال 1990 بر مي گردد. شايد بتوان Trance را شاخه اي از Techno و House دانست.

در واقع تعريف جامع و مشخصي را نمي توان از آن ارائه کرد . برخي موسيقي را Trance گويند که حالت توام با شادي و عرفاني را به انسان منتقل کند.

در حالت کلاسيک Trance تشکيل شده از آکوردهاي مشخص , پترن بيس و درامهاي تقريبا ساده و ملوديها و وکالهاي کوتاه

برخي از زير شاخه هاي Trance به شرح زير هستند :

Acid Trance:
تقريبا از اوائل سال 1990 شروع شد و بيشتر از synthsizere TB-303 roland استفاده مي کردند.

Goa Trance:
يکي از قديميترين شاخه هاس ترنس که از Goa هندوستان ريشه گرفته است.

Psychedelic Trance:
شباهت زيادي به Goa دارد البته با تکنيک خاص

Hardcorree Trance:
يکي از پر طرفدارترين سبکهاي ترنس که بيس و درام در آن حرف نخست را مي زنند.

Minimal Trance:
مشابه با psy Trance

Progressive trance:
شايد بهترين مثال براي اين سبک Trance[]contor باشد. از خصوصيت آن بلند بودن زمان Track ها مي باشد و اينکه موزيک حالت پيشرفت را دارد و به تدريج ريتم کامل مي شود.

Melodic Trance:
ملودي در اينجا کاربرد زيادي دارد و , البته به شکل کوتاه و منظم و نيز متناوب