قرار دادن راه پله هاي چوبي بر پله هاي ورودي تخت جمشيد و کاخهاي صد ستون و کاخ آپادانا که قرار بود به عنوان محافظ سنگهاي پله هاي اين بنا باشد سه سال و نيم پس از اجرا آسيبهاي غير قابل جبراني به مشهورترين بناي تاريخي ايران وارد کرده است.
به گزارش مهر، جمع شدن دراز مدت آشغال و خاک و وجود رطوبت بالا در زير اين راه پله هاي چوبي که در زمان اجراي خود به عنوان طرحي براي محافظت از سطوح سنگي راه پله ها و ديگر مسيرهاي محل عبور تخت جمشيد عنوان مي شد هم اکنون به يکي از عوامل آسيب رساني به اين بناي معظم تاريخي بدل شده است.
با وجود اينکه مسئولان بنياد پارسه پاسارگاد جنس چوب بکار رفته در لايه محافظ چوبي پله هاي سنگي تخت جمشيد را ساج هندي و ضد آب اعلام کرده اند اما فضاي ميان اين لايه چوبي و سنگهاي بنا به دليل رطوبت بالا و عدم نظافت و محافظت محل رشد انواع گياهان و قارچها و در پاره اي مواقع جانوران شده است.
ايجاد لايه چوبي بر روي راه پله هاي ورودي و ديگر مسيرهاي عبور تخت جمشيد براي محافظت از سنگهاي بنا در مقابل فرسايش بود.
بديهي است که فراهم شدن شرايط براي روييدن علف و قارچ بر سنگ به فرآيند تبديل سنگ به خاک نياز است و آنگونه که عکسها گواهي مي دهند به مدد طرح راه پله هاي چوبي تخت جمشيد اين فرآيند در سنگهاي دو هزار و 500 ساله تخت جمشيد در مدت زمان سه و سال و نيم به ثمر نشسته است.
لايه چوبي نه تنها موجب محافظت سنگهاي تخت جمشيده نشده بلکه خود به عاملي براي تخريب آنها نيز بدل شده است
" تخت جمشيد يا پارسه نام يکي از شهرهاي باستاني ايران است که ساليان سال پايتخت تشريفاتي امپراتوري ايران در زمان هخامنشيان بودهاست. قديميترين بخش تخت جمشيد بر پايه? يافتههاي باستانشناسي مربوط به سال ??? پيش از ميلاد است". "آنگونه که در منابع متعدد و گوناگون تاريخي آمده است ساخت تخت جمشيد در حدود ?? قرن پيش در دامنه غربي کوه رحمت، به عبارتي ميترا يا مهر و در زمان داريوش بزرگ آغاز شد و سپس توسط جانشينان وي با تغييراتي در بناي اوليه آن ادامه يافت بر اساس خشت نوشتههاي کشف شده در تخت جمشيد در ساخت اين بناي با شکوه معماران، هنرمندان، استادکاران، کارگران، زنان و مردان بيشماري شرکت داشتند که علاوه بر دريافت حقوق از مزاياي بيمه? کارگري نيز استفاده ميکردند. ساخت اين مجموعه بزرگ و زيبا بنا به روايتي ??? سال به طول انجاميد."
به مدد راه پله هاي چوبي زير پاي مهمانان پادشاه هخامنشي که هر کدام پيشکشي بر دست دارند علف سبز شده است!
تخت جمشيد همه ساله چندين هزار بازديد کننده را به خود جلب مي کند که بازديدهاي فراوان از اين بناي تاريخي امکان فرسوده شدن سنگهاي آن در زير تردد بي شمار بازديدکنندگان را فراهم مي ساخت به همين دليل نيز بنياد پژوهشي پارسه پاسارگاد از حدود سه سال و نيم پيش يک لايه چوبي را براي پيشگيري از فرسودگي سنگهاي بنا در مسيرهاي عبوري کاخ نصب کرده است. مشابه اين کار نيز براي جلوگيري از وارد آمدن آسيب در بخشهايي از اهرام ثلاثه مصر و آکروپليس يونان نيز اجرا شده است. اما طرح اجرا شده در تخت جمشيد نه تنها از سنگهاي بنا محافظت نکرده بلکه خود نيز به گونه اي ديگر به آن آسيب زده است.
ميزان فراوان رشد گياهان در زير اين لايه چوبي در تخت جمشيد و جمع شدن و نگه داشت آب توسط چوبهاي آن حاکي از ناموفق بودن طرح يا عدم اجراي درست و کارشناسي اين ايده است. به نظر مي رسد بايد جنس چوب به کار رفته در اين لايه محافظتي ضد رطوبت باشد اما عکسها و شواهد نشان مي دهد چوبهاي مورد استفاده در تخت جمشيد به شکل عجيبي جذب کننده آب بوده و حتي رطوبت خود را تا سطح قابل ملاحظه اي نيز مي پراکنند که اين کار بهترين شرايط را براي رشد گياهان و به تبع آن قارچها فراهم مي کند. رطوبت جذب شده توسط اين چوبها و عدم نظافت فضاي زير آن بهترين شرايط را براي رشد گياهان بر روي سنگهاي اين بناي تاريخي و در نتيجه تخريب سنگهاي باستاني فراهم کرده است.
در هر جايي از تخت جمشيد که از اين چوبها استفاده شده گياهان مختلف رشد کرده اند
ايده قرار دادن لايه چوبي براي محافظت از سنگهاي نيز اگر چه در بناهاي تاريخي مهمي مانند اهرام ثلاثه مصر و آکروپليس يونان نيز اجرا مي شود اما بدون ترديد در آن محلها حداقلهايي مانند تميزي و نظافت زير چوبها براي جلوگيري از رشد گياهان و تخريب سنگها نيز رعايت مي شود. همچنين در اين راه بايد دست کم از چوبهاي ضد آب و استاندارد استفاده کرد تا رطوبت ناشي از آن موجب ايجاد تخريب و آسيب به سنگهاي اين بناي دو هزار و 500 ساله و ثبت شده در فهرست آثار جهاني وارد نکند.
www.iren.ir