افشاریان

[فرانک]

مرحله دوم افشاریه الف:اصل و نسب و خاستگاه سلسله افشاریه : موسس سلسله افشار را از ایل قوقلو می دانند که تیره ای از افشارند و تیره افشار نیز ار ترکمانان ترکستان می باشند زمانیکه مغولان به ترکستان استیلا یافتند ، ایل قرقلو از ترکستان کوج کردند و در آذربایجان وطن اختیار کردند بعد از ظهور سلسله صفویه در قسمت شرق ایران یعنی در مناطقی چون ابیورد خراسان اقامت گزیدند . ب نادر قلی بیگ موسس سلسله افشاریه : موسس سلسله افشاریه نادر قلی بیگ : در مورد چگونگی تشکیل سلسله افشاریه توسط نادر ، ابتدا به شناخت خود نادر و نقش آن د رتحولات به وجود آمده پرداخت برای این منظور دوران زندگی نادر را به دو دسته تقسیم می کنیم : الف : روند زندگی نادر قلی بیگ قبل از تشکیل حکومت . (1145-1100 ) 1- از ابتدای تولد تا پیوستن به اردوی شاه طهماسب دوم . 2- از پیوستن به شاه طهماسب دوم تا تشکیل قدرت و حکومت . 3- درگیری با رقبای داخلی . 4- سرکوب نیرویهای خارجی . ب : تاجگذاری و زمامداری نادر (1159-1145)
__________________

[فرانک]

نادر در خدمت شاه طهماسب صفوی شهرت و آوازه نادر به گوش تهماسب دوم رسید . در این زمان ملک محمود در خراسان ادعای پادشاهی می کرد و خطبه به نام خود خواند و سکه به نام خود زده بود . تهماسب دوم برای سرکوب کردن وی از نادر قلی بیگ کمک خواست . نادر قلی که خود تصرف مشهد را داشت رهسپار اردوی تهماسب دوم گردید دلیریها و زیرکیهای نادر قلی در این نبرد به شکست ملک محمود و پیروزی تهماسب دوم انجامید . پس از تصرف خراسان توسط نادر قلی او مشهد را به صورت پایگاه مطمئن خود در آورد ، پسر خود رضا قلی خان را حاکم ابیورد کرد و خود به عنوان حاکم مشهد ، در مشهد مستقر گردید . این گونه تلاشهای استقلال گرانه موجب کدورت بین شاه تهماسب دوم و نادر قلی گردید . علی رغم این کدورت نادر قلی همچنان به عنوان یک سردار نیرومند ، به جنگ سرکوبی رقبای تهماسب قلی رفت . پس از سرکوب اشرف افغان ، تهماسب را بر تختگاه اجدادی خویش مستقر گردانید . از نظر تهماسب دوم نادرقلی همانند شمشیر نیرومندی بود که رقبای وی را سرکوب می کرد . از نادر قلی تهماسب دوم نیز دست مایه ای بود که نادر تحت لوابی او پیروزی خود را آسانتر گردانید . در این زمان تهماسب دوم ناآگاهانه و بدون هیچ نوع تدبیری به عثمانیها جنگ کرد و شکست خورد و شرایط صلحی سخت را پذیرفت . این عمل سبب شد که نادر بار دیگر دلیرنمایی مناطق از دست رفته را بار دیگر از عثمانی پس بگیرد . در این زمان چون بزرگان و رجال از بی تدبیری و ضعف تهماسب دوم بیش از پیش آگاه شدند در صدد برکناری وی از تخت شاهی بر آمدند . نادر قلی بیگ باغ هزار جریب اصفهان در حضور جمعی از بزرگان و سپاهییان را از سلطنت خلع کرد و فرزند هشت ماهه تهماسب را به نام عباس دوم به سلطنت نشاند و خود مقام نیابت سلطنت رسید . (1145 ه . )

[فرانک]

بحران های داخلی قبل از نادر این بحران های داخلی که قبل از روی کار آمدن نادر به وجود آمد و حوادثی که ناشی از آن پدیدار شد ( 1135-1148 ) اغتشاشهایی که بلا فاصله پس از سقوط صفویان در بسیاری از نقاط ایران به وجود آمد اگر چه مصائب و فلاکتهای زیادی را برای توده اجتماعی به بار آورد ، اما در یک جزر و مد طولانی به روی کار آمدن سلسله کم دوام اما قدرتمند افشاریه منجر گردید . در این جا به ذکر قیامها و شورشهایی می پردازیم که با سرکوبی این قیامها توسط نادر قلی بیگ سلسله افشاریه تشکیل شد . a. قیام سید احمد b. قیام ملک محمود سیستانی c. اشرف افغان – تهماسب میرزا دوم
__________________

[فرانک]

تشکیل حکومت افشاریه به قدرت رسیدن نادر قلی : پس از این که نادر قلی بیگ تهماسب دوم را به خاطر ضعف و عدم کاردانی در امر حکومت خلع کرد به پیشنهاد بزرگان و رجال عصر همچنین به خاطر زیرکی و نیرنگ خود ، ابتدا فرزند هشت ماهه تهماسب دوم به نامه عباس سوم را به مقام پادشاهی منصوب کرد و مقام نیابت سلطنت را انتخاب کرد از دوره ای که نادر نایب السلطنه شد تا زمانیکه رسما شاه ایران شد را به دو دسته تقسیم می کنیم : 1- دوران نایب السلطنگی نادر (1145-1148 ه ) و حوادث این دوره سه ساله. 2- دوران پادشاهی نادر(1148-1159 ) . دوران پادشاهی رسمی نادر شاه افشار را می توان از چند منظر مورد بررسی قرار داد : 1- اقدامات داخلی نادر شاه 2- توسعه طلبیها و لشکر کشیهای خارجی نادر شاه 3- شورشهای اواخر حکومت نادر 4- پایان کار نادر شاه و زمینه ههای فروپاشی سلسله افشاریه

[فرانک]

نایب السلطنگی نادر نادر قلی بیگ بعنوان نایب السلطنه ( 1145-1148) 1- چون نادر جرات آنرا در خویش ندیده که بلافاصله با عزل شاه تهماسب دوم صفوی خود را شاه اعلام کند به مقام نایب سلطنت را انتخاب کرده و به عنوان یک سردار نیرومند شاه صفوی شروع به سامان بخشیدن به امر کشور کرد . 2- عثمانیها را به طور کامل از مرزهای غربی ایران دوراند و حتی سپاهیان نادر شهرهای سامره کربلا نجف و بغداد را محاصره کردند . 3- اما در طی این محاصره حوادثی در داخل ایران روی داد و نادر مجبور شد محاصره شهرهای عثمانی را رها کرده به ایران بازگردد. 4- این حادثه طغیان محمد خان بلوچ بود ، محمد خان بلوچ از نبود حضور نادر در جبهه داخلی ایران استفاده کرده مناطق جنوب ایران شورش کرد . 5- سرعت عملی که نادر در سرکوبی وی نشان داد ، غائله محمد خان پایان پذیرفت . 6- نادر پس از سرکوب طغیان داخلی بار دیگر متوجه ترکها شد و سراسر نواحی قفقاز ، یعنی گرجستان ،تفلیس و گنجه را به سال (1147 ه ) از تصرف عثمانیها رهانید و به این ترتیب مرزهای کشور در غرب و شمال به مرزهای طبیعی خود رسیدند

[فرانک]

اقدامات داخلی نادر شاه اقدامات و عملکردهای داخلی نادر شاه افشار در دوران زمامداریش 1- دعوت از نمایندگان اعیان ، روسای ایران ، روحانیون ، بزرگان و حکام ولایات در دشت مغان جهت برگذاری مراسم تاجگذاری . 2- طرفداری و حمایت اشخاص صاحب نفوذی چون طهماسب قلی خان جلایر و میرزا زکی و ملا علی اکبر سبب گرایش و پیوستن مردم به نادر شاه و قبول اطاعت از وی گردید . 3- نادر پس از آنکه اراده مردم را بر انتخاب خود مناسب دید با طرح چند شرط و مسئولیت حکومت خود را اعلام کرد . 4- این که ایرانیان از اعمال سب د رخض که بوسیله شاه اسماعیل اول صفوی اعلام گردیده بود ، دست بکشند . 5- به پیروی از تعالیم امام جعفر صادق علیه‌السلام آیین جعفری را به عنوان رکن پنجم اسلام بپذیرند . 6- ایرانیان از طرفداری خاندان صفوی دست بردارند . 7- سلطنت و خاندان نادر موروثی باشد . 8- قبول اصول مذهب جعفری و اختصاص رکن جدیدی در مکه به شیعیان و اعزام اسیر الحاج به آنجا از شرایط برقراری روابط ایران و عثمانی گردید .
__________________

[فرانک]

توسعه طلبی های نادر اقدامات و عملکردهای نادر از جهت توسعه طلبیها و لشکرکشیهای خارجی نادر شاه پس از استقرار قدرتش در داخل در صدد توسعه قلمرو خود برآمد . توسعه طلبیهای نادر را از چند جهت باید مورد بررسی قرار داد : 1- لشکر کشی نادر به هندوستان : a . جریان لشگر کشی (1149 ه ) b. قوائد و ثمرات این لشکرکشی برای دولت ایران c. صدمات و آسیبهای این لشکرکشی برای هند 2- لشکرکشی نادر به ماراءالنهر و خوارزم 3- لشکرکشی نادر به داغستان 4- جنگهای نادر با عثمانیها

[فرانک]

جریان لشگرکشی نادر به هند 1- نادر پس از تاجگذاری خود در صدد بازگرداندن قندهار به ایران رساندن سرحدات شرقی کشور به مرزهای طبیعی برآمد . 2- در سال 1149 با سپاهی بالغ بر هشتاد هزار رهسپار قندهار شد . 3- استحکامات شعر قندهار به گونه ای بود که امکان تسخیر آن برای نادر مشکل بود . 4- نادر در کنار شهر قندهار شهری جدید با تمام امکانات عمومی بنا کرد این شهر که به نادرآباد مشهور شد پس از فتح قندهار ، نادر همه ساکنان آنرا به نادرآباد منتقل کرد پس از درگذشت نادر این شهر با قندهار معروف شد . 5- شهرت نادر در از میان برداشتن خصومتهای تاریخی شیعه وسنی در جلب قلوب افغانها به طرفداری ازنادر موثر افتاد و در نتیجه افغانها به صفوف نادر پیوستند . 6- در این زمان رضا قلی میرزا پسر نادر بلخ را تصرف کرد و با تدابیر سردار مجربی چون طهماسب قلی خان جلایر از جیحون عبور کند بخارا را نیز به تصرف خود در آورد. 7- نادر پس از تصرف قندهار در صدد تسخیر هند برآمد . 8- نادر به سال (1151 ه ) بدون هیچ گونه مقاومتی از طرف هندوها وارد دهلی شد . 9- چند روز از ورود نادر به دهلی نگذشته بود که به خاطر خیانت سربازان نادر در دهلی ، مردم دهلی بر علیه سپاهیان نادر شورش کردند . 10- نادر برای سرکوب شورشیان به قتل عام آنها پرداخت به طوریکه 20000 نفر در این واقعه کشته شدند . فواید لشگرکشی به هند برای ایران لطمات هند از لشگرکشی نادر دلایل لشگرکشی نادر به هند
__________________

[فرانک]

فواید لشگرکشی به هند برای ایران فواید لشکر کشی نادر به هند برای دولت ایران 1- نادر پس از تسخیر هند با دریافت غنائمی قابل توجه از خزانه درباریان و متمکنان هند عزم بازگشت کرد . 2- کلیه خزانه و جواهرات سلطنتی هند به نادر داده شد . 3- ممالک واقع در مغرب رودخانه اتک سند پیشاور ،کابل ، غرنین ، و کوهستان افغانستان به ایران واگذار شد . 4- علاوه بر جواهرات سلطنتی و تخت طاووس مقداری مسکوکات طلا و نقره و اسلحه و توپ و همچنین 1000 فیل و 17000 اسب و 10000 شتر و صد خواجه و صدو سی نویسنده و دویست آهنگر سیصد بنا و صد سنگتراش و دویست تاجر از هند به ایران آورده شد . 5- همچنین تعداد 60000 جلد از کتابهای خطی گرانبها به ایران گسیل شد .
لطمات هند از لشگرکشی نادر صدمات و آسیبهای لشکر کشی نادر به هند برای مردمان هند 1- اساس حکومت مرکزی هند متزلزل شد . 2- تلفات جانی در حدود 200000 نفر به بار آورد . 3- علاوه بر صدمات و زیانهای مالی از نظر سیاسی نتایج شومی را باری جامعه هند به بار آورد. 4- هجوم نادر به هند دست دولتهای استعمارگر انگلیس و فرانسه و پرتغال را برای ***** به آن سرزمین پهناور بازتر کرد . سوالات : دلایل شورش مردم دهلی چه بود ؟

[فرانک]

دلایل لشگرکشی نادر به هند 1- تحریکات حسین سلطان حاکم قندهار سبب شد که ابتدا به قندهار لشکر بکشند. 2- در جریان محاصره قندهار ، نادر فرستاده ای به دهلی فرستاد و از پادشاه هند تقاضا کرد که از ورون فراریان افغان به هند جلوگیری کند چون حاکم هند قبول نکرد نادر در خود مجبور شد که دفاع از سرحدات به هند لشکر بکشد . 3- اینها همه دلایل ظاهری لشکرکشی نادر به هند بود . 4- مهمترین دلیل هجوم نادر به هند ثروت افسانه ای هند که همواره در طول تاریخ عامل جذب جهانگشایان بود و علاقه و اندیشه جهانگیرانه نادر در جهت توسعه قلمرو حکومتی خود
__________________