گوڵبژێرێک له‌ ووته‌ی گه‌وره‌ پیاوانی جیهان

[behnam5555]

هه‌میشه‌ بۆ گوڵێ خاک به‌ ،
که‌ ئه‌گه‌ر به‌ ئاسمانیش بگات له‌ بیری بێت ریشه‌ی له‌ کوێ یه

ئه‌و شته‌ که‌ ده‌توانی بیت پێشکه‌شی خوایه‌ به‌ تۆ
ئه‌و شته‌ که‌ هه‌ی پێشکه‌شی تۆیه‌ به‌ خوا ، تا ده‌توانی بێ وێنه‌ به
‌
هه‌ر ڕۆیشتنێک گه‌یشتنێکی نیه‌
به‌ڵام هه‌ر گه‌یشتنێک ڕۆیشتنێکی پێویسته
‌
ژیان له‌ ڕابردوو و داهاتوو له‌ ژینی ئه‌مڕۆت که‌م ده‌کاته‌وه
‌
ژینی باش،هه‌بوونی شتانێکی زۆر نیه‌
به‌ڵکوو حه‌ز کردن له‌وه‌یه‌ که وا‌ هه‌ست

ئه‌گه‌ر ژینت له‌ سه‌هۆڵ (یه‌خ) دروست کرد
بۆ له‌ ده‌س دانی مه‌گری

ئه‌گه‌ر سه‌نگ و به‌رد له‌ به‌ر ڕێی چۆم نه‌بوایا
ده‌نگی ئاو ئه‌وه‌نده‌ خۆش نه‌بوو

تیشکی خۆر به سه‌ر‌ گیایه‌ک ده‌دات
که‌ له‌ زه‌وی سه‌ری ده‌ر هێنا بێت

هه‌میشه‌ به‌و که‌سه‌ پاڵ بده‌
که‌ به‌ که‌س پاڵی نه‌دابێت
ئه‌وه‌ش که‌سێ نیه‌ جوز خوا

بادی سازگار به‌ کاری گه‌میه‌یه‌ک دێت که‌ بادبانه‌که‌ی باز کردبێت

بۆ هه‌ڵگرتنی تاقمه‌یه‌ک شت هیچ بانکێک نیه
‌
دونیا دوو رۆژه‌:
رۆژێک له‌ گه‌ڵ تۆ
رۆژێک دژ به‌ تۆ
ئه‌و رۆژه‌ی له‌ گه‌ڵ تۆیه‌ مه‌غروور مه‌به‌
ئه‌و رۆژه‌ی دژ به‌ تۆیه‌ ناهومێد مه‌به.

پاش ئه‌وه‌ی‌ له‌ باره‌ی
ڕێ کردنی که‌سێک قضاوه‌ت بکه‌ی
به‌ پێڵاوه‌کانی چه‌ند هه‌نگاوێک ڕێ بکه...!‌

وه‌کوو دیوار به‌
هه‌رچه‌ند هه‌موو پشتی پێ ده‌که‌ن
به‌ڵام
پشتی که‌س خاڵی ناکا...

ئه‌گه‌ر رۆژێک تارێک له‌ سازی ژینت قرتا
وه‌ها ئه‌و سازه‌ بژه‌نه‌ که‌ که‌س پێت نه‌زانێ چیت لێ قه‌وماوه
‌
ئه‌و رۆژه‌ که‌ وا پێت له‌ سه‌ری ئه‌و گه‌ڵا زه‌ردانه‌ ده‌نی
بزانه‌ که‌ وا ئه‌و گه‌ڵایانه‌ رۆژێک هه‌ناسه‌تیان ساز ده‌کرد

ئه‌مڕۆ، سۆزی دوێنێیه‌ که‌ چاوه‌ڕێی بووی
ئیدی باش بیسازه‌ که‌ سۆزی
خۆزگه‌ی نه‌خوازی

[behnam5555]

به‌و ئێزنگانه‌‌له‌جوانی کۆت کردۆته‌وه‌
له‌پیری گه‌رم ده‌بیته‌وه‌.
(ئفریقی)

خواستنی هه‌موو شتێ له‌ده‌س دانی هه‌موو شتێکه‌.
(ئنگلیسی)

هیچ که‌س مه‌جبوور به‌ئه‌نجام دانی دوو کار مه‌که‌
شه‌ڕ و ژن خواستن.
(عه‌ره‌بی)

مانای هه‌موو شتێک زانین ،
هیچ نه‌زانینه.
‌(ئیتالیایی)

له‌گه‌ڵی ئه‌وکه‌سه‌ڕاوێژ بکه‌ده‌تگرێنێ نه‌ک ئه‌وه‌ی وا ده‌تکه‌نێنێ.
(تازی)

بۆ که‌سێ که‌سکی خاڵیه‌،
هه‌موو بارێک سه‌نگینه .
(رووسی)

مردووه‌کان باشترین ڕاوێژکارانن
(لاتین)

درۆزن ده‌توانێ ده‌وری دونیا بدات به‌ڵام ناتوانێت بێته‌وه‌‌.
(له‌هستانی)

هه‌موو که‌سێ که‌س و کاری پیاوی پووڵداره‌.
(یۆنانی)

[behnam5555]

گوێ گرتن ته‌نها له‌یه‌ک په‌ڕه‌
ئه‌بێته‌ هۆی حوکمێکی هه‌ڵه‌

که‌سێک درۆیه‌ک بڵاو ده‌کاته‌وه‌
سةد كةسى تريش وةكو ڕاستی بڵاوی ده‌که‌نه‌وه‌

شایه‌تێک چاکتره‌ له‌ ده‌هه‌زار دیعایه‌

هه‌رکه‌س دوژمنی خۆی بناسێت
ئةتوانێت بێ مةترسى سةد شةڕ بباتةوه

خێزانێک کچێک گه‌وره‌ ده‌کات
سه‌د خێزانیش دێنه‌ داوای

له‌ غه‌ریبیدا هاوڕێیه‌کی کۆن ببینیته‌وه‌
وه‌کو بارانێکی به‌خوڕ وایه‌ پاش وشکانییه‌کی زۆر..

چه‌ند گرانه‌ له‌ ماوه‌ی ساڵێکدا هاوڕێیه‌ک په‌یدا بکه‌یت
چه‌ند ئاسانه‌ له‌ ماوه‌ی سه‌عاتێک دا زویری بکه‌یت...

براده‌ر هه‌زاریش بن هه‌ر که‌مه
دوژمن ؛ یه‌کێکیش بێت هه‌ر زۆره‌

به‌بێ ئاوێنه‌یه‌کی پاک ؛؛
ئافره‌تێک نازانێ به‌ڕاستی شێوه‌ی چۆنه‌
به‌بێ براده‌رێکی باش

[behnam5555]

وته‌یه‌كی سوقرات (( ئه‌وكه‌سه‌ ئاقڵه‌ كه‌ بزانێ ئه‌قڵی كه‌مه‌))

هیگڵ ((جیا له‌ خودی مێژوو دادوه‌رێكی تر له‌م جیاهه‌نه‌ نییه‌))

لاوتزو ((ده‌رگای چاك پێویستی به‌ قوفڵ نییه‌))

تۆماس پێن ((سپیه‌تی به‌فر چاوه‌كانمان نوقمی ته‌ماشاكردن ده‌كات))

كانت ((ده‌وڵه‌مه‌ندترین و تایبه‌تمه‌ندترین جیاكه‌ره‌وه‌كانی مرۆڤ عه‌قڵه‌))

لینین ((هێزی ئاسایی ده‌یان ملیۆن كه‌س له‌ هێزیضكی كتوپڕ مه‌ترسیدارتره‌))

نیلسۆن ماندێلا (( هێرشی ئاژه‌ڵێكی دڕنده‌ به‌ده‌ستێكی بێ چه‌ك ناگه‌ڕێته‌وه‌))

گیرگه‌كۆر ((یه‌كه‌مین شت كه‌ ئێمه‌ تێیده‌گه‌ین ئه‌وه‌یه‌ كه‌ تێیناگه‌ین))

نیچه‌ (( له‌پێناو دروست كردنی په‌رستگایه‌ك ده‌بێ په‌رستگایه‌كی تر بڕووخێنین))

ئه‌رستۆ ((سه‌رسوڕمان سه‌ره‌تای زانست و زانینه‌))

نیچه‌ ((به‌ته‌مام ئاقڵ بم چونكه‌ خۆم ئه‌وه‌م ده‌وێت نه‌ك كه‌سێك داوای ئه‌وه‌م لێبكات))

زانایه‌ك ((توندوتیژی توندوتیژی لێ ده‌كه‌وێته‌وه‌))

كانت ((هه‌رچی مرۆڤه‌ ناتوانێت ئه‌دای ئه‌ڕكی خۆی بكات گه‌ر ئازاد نه‌بێت))

دیۆیێ ((یاسا له‌ لۆژیكه‌وه‌ سه‌ری هه‌ڵنه‌داوه‌ به‌ڵكو له‌ ئه‌زموونه‌وه‌ سه‌ری هه‌ڵداوه‌))

هیگڵ ((ئه‌گه‌ر یاسا نه‌بێت ده‌بێته‌ شه‌ڕی هه‌مووان دژی هه‌مووان))

فابیانه‌كان ((ئه‌گه‌ربزماری بازنه‌یی له‌ ناو كونی بازنه‌یی و بزمار یچوارگۆشه‌ له‌ناو كونی چوارگۆشه‌ دابنرێت ئه‌وكاته‌ ده‌گه‌ینه‌كۆمه‌ڵگایه‌كی مۆدێرن))

[behnam5555]

مرۆڤ ئا وینه ی مرۆ ڤه ته ما شا ی ده کات و پێویستی خۆی به جێ ده هێنێ....
ئێمامی علی د.خ

مرۆڤ وه کو گو رگه بۆ مرۆڤ....
بلۆ تۆ س

مرۆڤ که با وه ری به خۆی هه بو ،با وه ڕی به هه مو شتێکی دیش ده بێ.....
ڤیکتۆر هۆ گۆ

مرۆڤ به هیوا وه ئه ژیت و پێ یه وه ئه مرێت....
ئه مه ر سۆن

مرۆڤی بێزار ئه وه یه که قسه ده کات له کا تێکدا من ئا ره زوی قسه کردنم نیه

مه پرسه له مرۆڤ که چی ده زا نی لێ ی بپر سه که چی ده توانێ.

رنگه زۆر شت بزا نێ

مرۆڤ بۆ ئیش کردن دروست کراوه هه ر وه کو با ڵدار بۆ فڕین

مرۆڤی لات و بێ پاره له کارواندا له هیچ نا ترسێ،،،

[behnam5555]

ووتهله با ره ی پیاو

پیاوی بێ شه رم هه مو شتێک ئه کات

پیاوی به فیز وه ک کو نده ی فو دراووایه،هه ر کا تێک کونیتێبو فش

ئه بێته وه...

زه ره ده شت

پیاو نا توا نێ باوه ر به که س بکات ته نها به خۆی نهبێ....به ڵام به دا خه وه

..تریستان برنارد

پیاوی زانا ئه و که سه یه له گه ڵ رۆژگار دا خۆیبگونجێنێ..به ڵام پیاوی

نه زان ئه و که سه یه که ده یه وێ رۆژ گار له گه ڵ خۆی بگونجێنێت.

بر نارد شۆ

پیاوی ژیر ئه و که سه یه که که ڵک له به سه رها تی خهڵکی وه رگرێ

نه ک ته نیا به سه رهاتی خۆی..

پیاو ته نها یه ک جار ده گری، ئه و جا ره ش خوین فر مێسکییه تی...

بیکسفیلد

پیاوی قه رزار تیژ به بازاڕدا تێ ده په رێ...

سویدی

پیاو وه کو هه نگ وایه له گوڵێکه وه ئه چێت بۆ گو ڵێکی تر..

پیاوی هه ژار به زۆری زیر ه کن.به ڵام به ده گمه ن پیاوی دهوڵه مه ند ژیر بێت....

ئه ره ستو

[behnam5555]

ووته له با ره ی تر س

له ‌دونیاداده‌بێ ته‌نها له‌ شتێك بترسی ئه‌ویش ترسه‌( رۆزڤێڵت)

له‌ هێدی ڕۆیشتن مه‌ترسه‌ له‌ وه‌ستان بترسه‌. (په‌ندی چینی)

له‌ نه‌یاران مه‌ترسن ، بزانن که‌ کۆلاره‌ به‌بای پێچه‌وانه‌، نه‌ك به‌ بای هاوته‌ریب به‌ ئاسماندا ده‌چێت. (چه‌رچیڵ)

خۆپارێز ترسنۆکه‌ و ترسنۆکیش هه‌م ترسنۆکتره‌وهه‌م زیاترش ته‌مه‌ن درێژه‌. (شوپنهاور)

تۆ خۆت بپارێزه‌ و ته‌ندروست بمێنه‌وه‌ ، با خه‌ڵك به‌ ترسنۆکت له‌ قه‌ڵه‌م بده‌ن. (ئالفرد نۆبل)

که‌سێك له‌ بنکه‌وتن ده‌ترسێت ، له‌ شکستی خۆی دڵنیابێ.
ترسه‌کان گه‌وره‌ مه‌که‌ن و پێیان پێبکه‌نن ،پێکه‌نین باشترین چاره‌سه‌رییه‌تی. (ئابراهام لینکولن)

کارێك ئه‌نجام بده‌ که‌ لێی ده‌ترسی ، له‌وحاڵه‌ته‌دا مه‌رگی ترس مسۆگه‌ره‌. ؟

[behnam5555]

نووسه‌رێك له كاتی مردن

ئه‌ڵێن "گوته" له سه‌ره‌ مه‌رگ‌دا، ده‌ستی به‌رز كردبوه‌وه و وه‌ك ئه‌وه‌ی خه‌ریكی كێشانی وێنه‌یێك یان نووسینی چه‌ن وشه‌یه‌ك بێ، قامكی به‌م لا و لا‌دا ئه‌برد. كه سێبه‌ری مه‌رگ زیاتر دای‌ئه‌گرێ و ورده‌ ورده هێزی لێ ئه‌چنێ، هێزی ڕاگرتنی ده‌ستی له حه‌وادا نامێنی. بۆیه ده‌ستی دێته خوارێ و ئه‌كه‌وێته سه‌ر ڕانی. به‌ڵام دیسان له‌و حاڵه‌شدا هه‌ر به ئه‌نگوستی خه‌ریكی نووسینه...

ئه‌و پیاوه گه‌وره، تا دوایین ساته‌كانی ژیانی، درێژه به‌م كاره ئه‌دا و بۆ ئه‌وه‌ی ڕاستییه‌كان، به ته‌واوی تێكه‌ڵاو به ڕۆحی خۆی كا، تا ئاخر هه‌ناسه‌ ده‌ست له نووسین هه‌ڵناگرێت.

[behnam5555]

*جوانترین شیعر له‌سه‌رانسه‌ری جیهاندا لایه‌لایه‌ی دایکه‌
" لامارتن "

* دوژمنی که‌سێک له‌دڵدا جێمه‌که‌ره‌وه‌جگه‌له‌خۆت که‌تۆ هه‌میشه‌غه‌مگین بکات
" ئه‌رستۆ "

* ده‌رگایه‌ک مه‌شکێنه‌که‌به‌ئاسانی به‌کلیل ده‌بێته‌وه‌
" هه‌مزاتۆف "

* که‌سێک باوه‌ڕی به‌خۆی هه‌بێت پێویستی به‌تاریفکردنی که‌سانی تر نییه‌
" کوستا ولوبۆن "

* مرۆڤی له‌خۆڕازی کاتێک که‌هه‌نگاوه‌هه‌ڵدێنێ بابزانێ که‌به‌سه‌ر ده‌ستکردی پینه‌چیه‌ک هه‌نگاو ده‌نێت
" شکسپیر "

* هه‌زاران ڕێگا به‌ره‌و سه‌رکه‌وتن ده‌ڕۆن ، ئه‌گه‌ر یه‌کیان به‌سترا ڕێگایه‌کی تر هه‌ڵبژێره‌و ڕامه‌وه‌سته
" یورسین "

* هه‌میشه‌هه‌وڵ بده‌ڕێز له‌ئه‌و پرسیاره‌بگره‌که‌بیسه‌ر لێتی ده‌کات
" جودی جیمز "

* ئه‌گه‌ر مه‌به‌ستی کێبڕکێت هه‌یه‌له‌گه‌ڵ که‌سێک دا کێبڕکێ بکه‌که‌له‌خۆت له‌به‌رتر و له‌پێشتر بێت
"لویی ئه‌کسایز "

* پێ له‌شوێن هه‌نگاوه‌کان دا مه‌نێ ، به‌ڵکو به‌دوای دۆزینه‌وه‌یان دا به‌
" ماتسیۆ باشۆ "

* پێکه‌نین باشترین چه‌کی شه‌ڕی له‌دژی ژیان
" ئاناتۆل فڕانس "

* کاتێ که‌هه‌موان له‌گه‌ڵ مندا هاوباوه‌ڕ ده‌بن ، ئینجا هه‌ست ده‌که‌م که‌له‌هه‌ڵه‌دام
" ئۆسکار وایڵد "

* سه‌گی برسی که‌تێرت کرد هه‌رگیز ناتگه‌زێت به‌ڵام جیاوازی سه‌گ و مرۆڤ له‌هه‌مان خاڵدایه‌
" ڤاڵت دیزنی "

* فرمێسکی منداڵ پاڕانه‌وه‌یه‌ئه‌گه‌ر جوابی نه‌ده‌یه‌وه‌ده‌بێت به‌ئه‌مر
" جان جاک ڕۆسۆ "

* ئه‌گه‌ر نه‌توانین به‌ئازادی بژین ، باشتر وایه‌به‌باوه‌شێکی کراوه‌پێشوازی له‌مه‌رگ بکه‌ین
" مهاتما گاندی "

[behnam5555]

_له به رامبه ر هه موو شتيكدا ئه توانى به ركرى بكه يت جگه له خيرو چاكه
(رؤسؤ)

_له گه ل هه زار ترين كه س دا ئه وه نده به ريزه وه راوه سته كه وا بزانى له به رامبه ر پادشايى
(كنفسيوس)

_ئه ده ب يان خؤشه ويستى خه رجى نيه به لام هه موو شتيك ئه كرى
(متنا جيو)

_ئه خلاق و گه وره يى پياوانى گه وره له ره فتارياندا له گه ل پياوانى بچوك دا ده رده كه ويت
(كارلايل)

_ئه وه نده ى جاوه روانى احترام له خه لكى ده كه ى ئه بئ خؤشى ئه وه نده احترام له خه لكى بكريت
(منتسكيو)

_له مندالى دا ريزى نه بينيوه جاچاوه روانى ريز كرتنى كه وره كانى لئ مه كه
(هانرى ميلر)

_ئه قل ئه وه ى كه ئه يزانئ نايلئ به لام ئه وه ى كه ئه يلئ ئه يزانئ
(ئه رستؤ)