کوههای یخ قطب جنوب: نقاط پر جنب و جوش حیات اقیانوسی

Younes · #1 09-15-2007

کوه یخ با داشتن منابعی غنی از مواد موجود در خاک، به زیستگاه مجموعه ای از جانوران مختلف تبدیل شده است.
از هفته نامه دانشگاه کالیفرنیا، سن دیه گو-22 ژوئن 2007
تغییرات آب و هوا در سطح جهانی موجب شده است که صفحات یخی قطب جنوب کوچک شده و از یکدیگر جدا شوند و در نتیجه هزاران کوه یخ شناور در دریای ودل (Weddell Sea) سرگردان شده اند.

بنابر یک تحقیق جدید در هفته نامه Science، این جزایر شناور یخی-که بعضی از آنها بیش از 10 مایل امتداد دارند- بر بوم شناختی اقیانوسهای اطراف آنها تاثیر شدیدی دارند و با حضور گروههای متعدد پرندگان دریایی در بالا و مجموعه ای از گیاهان شناور (فیتوپلانکتون)، سخت پوستان ریز و درشت و ماهیها در پایین، به عنوان مناطق پر جنب و جوش حیات اقیانوسی شناخته میشوند.

این توده های یخ عناصر و مواد خاکی را در خود حبس کرده و با ذوب شدن تدریجی خودف این مواد را به درون دریا میریزند. محققان متوجه شده اند که که این روند، اثری هاله ای دارد و تعداد موجوداتی که در اطراف این توده ها زندگی میکنند به نحو چشمگیری افزایش یافته است به طوری که این موجودات تا شعاع دو مایلی (3 کیلومتری) اطراف این کوهها دیده میشوند. این تعداد فزاینده از موجودات زنده میتوانند نقشی مهم در گرم شدن کره زمین داشته باشند.

کن اسمیت (Ken Smith) اقیانوس شناسی از انستیتوی تحقیقاتی آبزیان خلیج مونتری (Monterey Bay) و سرپرست این تحقیقات میگوید:" یک پیامد مهم ازدیاد باروری بیولوژیکی این است که کوههای یخ شناور آزاد، در حال ذوب شدن و فرو رفتن به اعماق دریا، به مسیری برای کاهش سطح دی اکسید کربن تبدیل شده و موجب جداسازی ذرات کربن میشوند."

" درحالی که ذوب شدن صفحات یخی قطب جنوب موجب بالا آمدن سطح دریاها شده و به شیوه هایی پیچیده، تغییرات ترمودینامیکی دیگری ایجاد نموده است،در نظر گرفتن نقش دیگر آن در امر جدا کردن کربن از جو میتواند نقش مهمی در مطالعه مدلهای آب و هوایی جهانی داشته باشد."

تیم متشکل از دانشمندان چند رشته ای، برای درک تاثیرات پیچیده کوههای یخ، با انجام طیف وسیعی از محاسبات فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی و استفاده از تصاویر ماهواره ای تهیه شده توسط ناسا، یکی از جامعترین تحقیقاتی که تا کنون درباره کوههای یخ و محیط زیست بلافصل آنها به انجام رسیده است را عملی کردند.

در ین حال، وفور اطلاعات، چالشهای تازه ای در زمینه چگونگی استفاده و مدیریت این حجم عظیم اطلاعاتی به وجود آورد. جان هلی (John Helly) از محققین این پروژه و مسئول مدیریت اطلاعات، در اینباره میگوید: " طبعا در این محیط اطلاعات بسیار زیادی وجود دارد و برای یافتن پاسخ در هر زمینه از بوم شناسی گرفته تا شیمی و هواشناسی، دانشمندان به تمام اطلاعات ممکن نیاز دارند. ما باید برای جمعاوری اطلاعات به دریا برویم و مایلها دور از آزمایشگاههای خود در ساحل، به کار بپردازیم و تمام این اطلاعات را به صورت یک فایل تکی نگهداری کرده و تصویری از این لحظه به خصوص زندگی اکوسیستم کوه یخ تهیه کنیم."

تنها یافتن و رسیدن به کوه یخ برای خود کاری مشکل بوده است. ابتدا دانشمندان با بررسی تصاویر ماهواره ای، دو کوه یخ را برای مطالعه مفصل انتخاب کردند و سپس با کشتی تحقیقاتی به مقصد خود واقع در دریای ودل حرکت کردند. کوههای یخ مورد مطالعه دارای طولی بیش از 12 مایل، 120 فوت (36.5 متر) در بالا و حدود 1000 فوت (304 متر) در اعماق آب ارتفاع داشته اند.

دانشمندان علی رغم خطرات نزدیک شدن به این کوههای یخی- که میتواند پرتاب شدن قطعات عظیم یخ و حتی معلق شدن ناگهانی باشد- نمونه برداری خود را از فاصله چند صد فوتی از این کوه یخ آغاز کرده و به تدریج از آن دور شدند تا در فاصله حدود 5 مایلی آن، که تاثیرات کوه یخ دیگر در آنجا محسوس نبود، رسیدند.

ماریا ورنت (Maria Vernet) اقیانوس شناس دیگر این تیم میگوید:" گیاهان شناور اطراف کوه یخ سرشار از سلولهای دیاتومه (آغازیان) هستند که به خاطر نقششان در سیستمهای غنی سازی مانند پدیده چرخش آب - بالا آمدن آب خنک حاوی منابع مغذی و پایین رفتن آب گرم و بدون مواد غذایی- شناخته میشوند.

با توجه به اینکه دیاتومه ها غذای مورد علاقه سخت پوستان کوچک هستند، ما فکر میکنیم که تغییرات ایجاد شده در ترکیب بندی گروههای گیاهان شناور موجب پیدایش چراگاههای مناسبی برای این جانوران شده و این فعل و انفعالات بیولوزیکی یکی از دلایل کلیدی ذخیره سازی کربن در اطراف کوه یخ شناور است."

"ما برای کاوش در بخشهای غوطه ور کوه یخ وآبهای میان توده یخی و محل استقرار کشتی، از یک وسیله کوچک با کنترل از راه دور به نام ROV استفاده کردیم. ما ROV را به درون غارهای زیر آبی و بخشهای زیرین کوههای یخ فرستادیم و با دوربین ویدئویی رنگی آن،جانوران این مناطق را شناسایی و شمارش کرده، نمونه برداری کرده و نقشه های توپوگرافی آنرا تهیه کردیم."

محققین بر اساس کشف و شناسایی تاثیرات جدید کوههای یخ و تعداد فزاینده آنها، چنین تخمین زده اند که رویهم رفته کوههای یخ موجب افزایش باروری زیست محیطی حدود 40% از منطقه دریای ودل شده اند. قرار است این تحقیقات در سالهای 2008 و 2009 نیز ادامه داشته باشد.