راک کلاسیک Classic rock

[SHeRvin]

راک کلاسیک Classic rock

راک کلاسیک Classic rock در اصل به عنوان یک قالب برای برنامه ریزی ایستگاههای رادیویی به وجود آمد که از قالب موسیقی راک آلبومی یا AOR - قالبی دیگر برای انتخاب و دسته بندی موسیقی در رادیو بر اساس انتخاب موسیقی از آلبومهای استودیویی راک در اوایل دهه 80 - گرفته شده بود.

این قالب موسیقی راک در ایالات متحده شامل مجموعه ترانه های بسیار اما محدودی است که از سالهای 60 تا بیشتر دهه 80 را دربر میگیرد و بیشترین تاکید آن بر ترانه های بسیار موفق قدیمی تر از هنرمندانی است که به طور کلی به "دوران راک کلاسیک" مربوط هستند.

سرچشمه های رادیوی راک کلاسیک
سرچشمه قالب راک کلاسیک برای رادیو را میتوان تا دوران گروه بیتلز و آلبوم پیشروی آنها Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band پیگیری کرد. این آلبوم - به خصوص با صعود تدریجی برنامه رادیویی روی موج FM - مسیر چندین قالب موسیقی راک اند رول را برای همیشه تغییر داد. زیرا برای پخش این آلبوم بین رادیوهای AM و FM رقابتی ایجاد شده بود و از آنجایی که Sgt. Pepper هیچ تک ترانه ای منتشر نکرده بود، ترانه های مختلفی از آلبوم توسط ایستگاهها پخش میشد.

چیزی نگذشت که ایستگاههای رادیویی و هنرمندان، هردو متوجه شدند که پخش ترانه های یک آلبوم میتواند بسیار بیشتر از پخش ترانه های موجود در فهرست Top 40 برنامه پر کن و در عین حال پر مخاطب باشد.

در اواخر دهه 60 و دهه 70، این شیوه به ابداع یک برنامه رادیویی با عنوان progressive rock انجامید. این قالب دارای عناصری از رادیو آزاد بود که در آن disc jockeys - مسئول انتخاب و تعویض موسیقی - کنترل کننده آنچه پخش میشد بود. به زودی یک گونه تجاری تر به نام راک آلبومی یا album rock در میانه دهه 70 ظهور کرد. این قالب بیشتر بر انتخاب از ترانه های یک آلبوم شکل گرفته بود که البته بر مبنای یک فهرست پخش منظم تر و مقیدتر قرار داشت.

راک آلبومی در باقی دهه 70 و اوایل 80 محبوبیت خود را حفظ کرد اما در انتهای دهه 80، با ظهور کامپکت دیسک یا CD و جایگزینی آلبوم با آن و همچنین همراه با تغییر رویه ایستگاههای رادیویی، که دیگر هماهنگ با تحولات و "مد" روز موسقی پیش نمیرفتند، به راک کلاسیک تبدیل شد.

اولین ایستگاهی که خود را "کلاسیک راک" نامید، WYSP فیلادلفیا بود. در ماه ژانویه 1981، پس از یک جلسه بحث گروهی بین مدیر برنامه رادیو دیک هانگیت Dick Hungate و مشاور شبکه لی آبرامز Lee Abrams، عنوان کلاسیک راک از میان نامهایی چون timeless (همیشگی) و vintage (آشنا و قدیمی) انتخاب شد. مدتی بعد در همین سال، قالب مشابهی توسط ایستگاه رادیویی KQRS مینیاپولیس به کار گرفته شد. در سال 1982، جورج جیمارک George Gimarc –تهیه کننده صفحه و برنامه رادیویی و disc jockey اهل تگزاس) مامور طراحی نوع جدیدی ایستگاه رادیویی ترانه های قدیمی شد که بالاخره در ایستگاه KRQX راه اندازی شد و راک کلاسیک نام گرفت.

در سال 1985 فرد جیکوبز Fred Jacobs از کمپانی Jacobs Media و گری گوتری Gary Guthrie از Edinborough Rand، این قالب را فراتر از ایستگاههای فعلی آن گسترش داده و به زودی ایستگاههای دیگر نیز به آنان تاسی جستند. در طی دو سال بعد، بیش از 40 ایستگاه رادیویی در سراسر آمریکا خود را "راک کلاسیک" یا "ترانه های کلاسیک" مینامیدند.

راک کلاسیک از این جهت که قالب آن بر اساس موسیقی گذشته شکل گرفته است، در رده oldies radio قرار میگیرد که البته فهرست ترانه ها و هنرمندان منتخب آنها در مقایسه با قالبهای Top 40 و انواع مشابه که به پخش محصولات جدید میپردازند، بسیار مشخصتر و با ثبات تر هستند.

با این حال، در هر رادیو راک کلاسیک، گروهها و ترانه های مختلف موجود در سبک و سیاق تغییر میکردند و گاهی هنرمندان محلی که بازار بهتری داشتند در فهرست یک ایستگاه موجود بودند و در ایستگاههای دیگر دیده نمیشدند. علاوه بر اینها، در طی روند انتخاب ترانه توسط DJ و با توجه به سلیقه شنوندگان، گاهی ترانه هایی در میان راک کلاسیک پخش میشد که تنها در حاشیه این دوران جای داشت. بعضی از ایستگاهها برای جلب شنوندگان، راک کلاسیک را در ترکیب با قالبهای دیگری چون راک مدرن پخش میکردند. ترکیب راک کلاسیک و راک مدرن تحت عنوان راک پویا یا active rock نیز شناخته میشود.

هنرمندان و آلبومهای کلیدی
آلبومها، هنرمندان و ترانه های اصلی که اکثر اوقات در رادیوهای راک کلاسیک پخش میشوند نشانگر زیرمجموعه ای از آلبومها و هنرمندانی هستند که در دوران به اصطلاح "راک کلاسیک" از محبوبیت برخوردار بودند. دیرپاترین ترانه ها و هنرمندان راک کلاسیک، نه تنها برای شنوندگان قدیم، که برای نسل جدید هم جذاب هستند.

گروهها و خواننده های هارد راک hard rock و راک پیشرو progressive rock، ستون اصلی راک کلاسیک هستند که شاخص ترینشان Pink Floyd، Led Zeppelin، Queen ، Deep Purple، David Bowie، Iron Maiden، Rolling Stones، The Who، Black Sabbath، Jethro Tull و Dire Straits هستند.

[SHeRvin]

راک کلاسیک - قسمت دوم

وجود ترانه های متفاوتی از گروههای مذکور در فهرست ترانه های راک کلاسیک حتمی است. تعدادی از هنرمندان راک آمریکا نیز از مهره های اصلی راک کلاسیک به شمار میروند، از جمله Jimi Hendrix، Aerosmith، The Doors، the Eagles، Lynyrd Skynyrd، The Allman Brothers Band، Alice Cooper، Tom Petty، Creedence Clearwater Revival و Joe Walsh. گروههای ارینا راک Arena rock مانند Styx، Boston ، Journey، Foreigner و Supertramp نیز در ایستگاههای راک کلاسیک پخش میشوند.

تنها گروه استرالیایی که همواره در فهرست راک کلاسیک قرار داشته، گروه AC/DC با ترانه هایی چون Back In Black و Highway To Hell است.

گروههای متعدد دیگری نیز هستند که موسیقی آنها هر از گاه در ایستگاههای راک کلاسیک پخش میشودف اما این حضور محدود به چند ترانه آشناست. برای مثال، گروههای Kiss و Steppenwolf چندین آلبوم استودیویی دارند، اما احتمال اینکه تنها ترانه هایی چون Born to Be Wild و Rock and Roll All Nite از آنها پخش شود بیشتر است.

آلبومهای مفهومی یا Concept albums، به طور غیر مستقیم به قالب آلبوم راک album-rock منتهی شده و به یکی از اجزاء مهم راک کلاسیک تبدیل شدند. از جمله برجسته ترین آثار آلبومها میتوان به چهار آلبوم مفهومی پینک فلوید از جمله The Wall و Dark Side of the Moon و همچنین دو راک اپرای مهم گروه The Who به نامهای Tommy و Quadrophenia اشاره نمود. آلبوم Who's Next سال 1971 گروه The Who، از بیشترین تعداد پخش در میان آلبومهای راک کلاسیک برخوردار است.

هرچند در بیشتر اوقات هنرمندان دوران ارینا راک در دهه 70، تنها با چند ترانه معدود بسیار محبوب و تعداد اندکی آلبوم ارائه میشوند، اما شاید این دوران یکی از بزرگترین زیرمجموعه های قالب راک کلاسیک باشد. گروهها و هنرمندانی چون Styx، Grand Funk، Kiss، Bad Company، Queen و پیتر فرامپتون Peter Frampton و همچنین ستارگان بزرگ راک جنوبی Southern rock مانند Lynyrd Skynyrd، The Eaglesو لیندا رانستندت Linda Ronstadt همه بخش بزرگی از فهرست ترانه های قالب راک کلاسیک را تشکیل میدانند. آثار این دوره هنرمندان محبوب ترانه سرا/خواننده مانند التون جان Elton John، بیلی جوئل Billy Joel و جکسون براون Jackson Browne همه در فهرست راک کلاسیک قرار دارند، در حالی که آثار بعدی آنان در زمره این قالب قرار ندارد.

تقریبا هر ایستگاه برای متفاوت بودن با دیگران، تنظیمات ظریفی بر فهرست خود انجام میدهد که ممکن است ترانه هایی را حذف و تعداد دیگری را به آن بیافزاید.به همین دلیل ممکن است بعضی از فهرستهای پخش راک کلاسیک شامل هارد راک hard rock /هوی متال heavy metal مانند Rush ، Guns N' Roses و Van Halen هم باشد که ترانه هایشان در دهه 80 بسیار محبوب بود. ترانه ها یا دوره های خاصی از آثار این هنرمندان بیش از آثار دیگرشان مناسب با قالب راک کلاسیک است و در ایستگاههای مختلف پخش میشود.

علاوه بر اینها، تعدادی از ایستگاههای راک کلاسیک، به استفاده از ترانه های دهه 90 نیز روی آورده اند که در میان آنها میتوان به Pearl Jam و Nirvana و همچنین گروههای متاثر از jam-bandف مانند Black Crowes، Blues Traveler و Phish اشاره نمود. آثار این هنرمندان بسیار اندک و با دقت انتخاب و پخش میشود زیرا حضور آنها در راک کلاسیک، بحث برانگیز بوده و هنوز تصمیم قطعی برایشان گرفته نشده است.

تقریبا تمام هنرمندان راک کلاسیک به غیر از جیمی هندریکس، Phil Lynott و فردی مرکوری Freddie Mercury از نژاد سفید -اروپایی- و مذکر- به استثنای گروه Heart، The Pretenders ، گریس اسلیک Grace Slick و جانیس جاپلین Janis Joplin- بودند.

قالب ترانه های کلاسیک
یکی از انشعابات راک کلاسیک، ترانه های محبوب کلاسیک یا classic hits است که در آن علاوه بر وجود اکثر ترانه های راک کلاسیک، آثار R&B و پاپ نیز به چشم میخورد و درواقع حدفاصل میان راک کلاسیک با تمرکز بر راک دهه 70 و قالب وسیع ترانه های قدیمی یا oldies است.

"راک کلاسیک" سمفونیک
راک کلاسیک نام یک مجموعه آلبوم از ارکستر سمفونیک لندن نیز هست که در آنها، آثار راک کلاسیک با تنظیم ارکسترال اجرا شده است. این آلبومها شامل تنظیمهای "کلاسیک" ترانه های مشهوری از فرانک زاپا Frank Zappa، رولینگ استونز، هری نیلسون Harry Nilsson، Procol Harum و عده ای دیگر هستند.

تولید مجموعه "راک کلاسیک" از سال 1979 در کمپانی RSO آغاز شد و الهام بخش دو مجموعه دیگر در کمپانی RCA شد که یکی از آنها مجموعه مشهور Hooked On Classics به رهبری لویس کلارک Louis Clark و دیگری آلبوم سمفونیکی است که به آثار گروههای خاصی اختصاص یافته و توسط دیوید پالمر David Palmer از گروه Jethro Tull رهبری شده است. این مجموعه به آثار گروههایی چون Jethro Tull، Genesis، Yes، Pink Floyd ، Queen و The Beatles اختصاص یافته است.