ضرب‌المثل‌های کردی


خلا و خروش آوشی در چو و تازی آوشی به گه ری
خدا به خرگوش می‌گوید در رو. به تازی می‌گوید بگیرش
یعنی کار خدا حساب دارد

گلیج پمه قاین سر عروس اَشکند.
گل پنبه مادرشوهر سر عروس را می‌شکند.
یعنی کوچکترین حرف مادرشوهر باعث ناراحتی عروس می‌شود

پشی ماز رضای خلا موش ناگری
گربه محض رضای خدا موش نمی‌گیرد
یعنی کسی برای کسی کار مفت انجام نمی‌دهد.

خذمت و ناکس چودار بیده, باخه وان بیدهی ناامیده
خدمت به ناکس کردن مثل خدمت به درخت بید است, باغبان بید همیشه ناامید است

بلا چه کاریگ و موروژنیرد
صاعقه به مورچه کاری نمی کند.

دو کلی ما مِرله خوش اقبالی کله شیره
دم کوتاهی مرغ از خوش شانسی خروسه


گاله یی لا ولاخ له دویا
گاو از پهلو جفتک می زند, الاغ از عقب
منظور: هر کس عادت خود را دارد

له کار کردن چونی؟ یسه که دونی
له خواردن چونی؟ اکه نوینی
در کارکردن چطور هستی؟ اینست که می بینی

درخوردن چطور؟ خدا کند نبینی
در مورد افراد پرخور و کم کار بکار می رود

تنگله قل قل اَ کیدو پر آوِد
کوزه قل قل می کند اما از آب پر می شود.
به حرف نامربوط گوش نکن

ما مر خوی خل و سر خوی آکد
مرغ خودش خاک به سر خودش می کند.
هر چه کنی به خود کنی

جاو دزد و جاو کال کاری نیه کد
جو دزد به جو کار کاری نمی کند
حریف حریف خودش را می شناسد

بی پیازی کنده تربی هشته جاش
یک پیازی کنده و یک ترب گذاشته جایش
کار بیهوده کرده است