سودەکانی پیاز بزانە

http://www.sarbast.com/wp-content/up...az382013-b.jpg
پیاز یه‌كێكه‌ له‌و سه‌وزه‌ تایبه‌تانه‌ی كه‌ له‌ ئاماده‌كردنی خواردنه‌كانی رۆژانه‌دا به‌كارده‌هێنرێت و چه‌نده‌ها سودی گرنگی بۆ ته‌ندروستیی ئه‌و كه‌سانه‌ ده‌بێت كه‌ له‌ ژه‌مه‌كانیاندا ده‌یخۆن.
پیاز به‌ گشتی دوو جۆری سه‌ره‌كیی هه‌یه‌ و ئه‌وانیش (سه‌لك و ته‌ڕه‌پیازه‌) ئه‌م دوو جۆره‌ هه‌ر یه‌كه‌یان دابه‌ش ده‌بن به‌سه‌ر چه‌ند شێوه‌، ره‌نگ و تامێكی جیاوازدا، كه‌ له‌ دواییدا خێزانی ئه‌م سه‌وزه‌یه‌ پێكده‌هێنن.
لێره‌دا هه‌وڵده‌ده‌ین به‌شێك له‌ سوده‌كانی پیاز بخه‌ینه‌ڕوو:
1- سودێكی زۆری بۆ ناو ده‌م هه‌یه‌، پوك له‌ هه‌وكردن و ددانه‌كان له‌ لاوازبوون ده‌پارێزێت.
2- دڵ له‌ نه‌خۆشییه‌كانی ده‌پارێزێت، ڕێ له‌ خڕۆكه‌ سوره‌كانی خوێن بۆ كۆبوونه‌وه‌ له‌ ده‌ماره‌كاندا ده‌گرێت و به‌هۆیه‌ ده‌ماره‌كان ناگیرێن.
3- پێست دره‌وشاوه‌ ده‌كات، ئاوی پیاز له‌گه‌ڵ هه‌نگوین یاخود زه‌یتی زه‌یتوندا ڕێ له‌ دروستبوونی زیپكه‌ ده‌گرێت.
4- چاره‌سه‌ری كۆكه‌ ده‌كات، تێكه‌ڵكردنی ئاوی پیاز له‌گه‌ڵ هه‌نگویندا نیشانه‌كانی كۆكه‌ و له‌وزه‌تێن ناهێڵێت.
5- ئازاری گه‌ستن ناهێڵێت، به‌كارهێنانی ئاوی پیاز یاخود به‌ قاشكراوی دوای پێوه‌دانی هه‌نگ، دوپشك و مێرووه‌كانی دیكه‌ كاریگه‌ریی سه‌رسوڕهێنه‌ری ده‌بێت.
6- چاره‌سه‌رێكی ناوازه‌یه‌ بۆ كه‌م خوێنی، خواردنی پیاز و ئاو له‌كاتی كه‌م خوێنیدا گرنگییه‌كی زۆری هه‌یه‌.
7- ئازاری گه‌ده‌ ناهێڵێت، پیاز دژه‌به‌كتریا و دژه‌ هه‌وكردنێكی زۆری تێدایه‌ كه‌ به‌هۆیه‌وه‌ گه‌ده‌ له‌ به‌كتریا زیانبه‌خشه‌كان ده‌پارێزێت.

له‌ ئینگلیزییه‌وه‌ : عه‌بدوڵا محه‌مه‌د
سه‌رچاوه‌ و فۆتۆ : foodbenefits.com

هۆكاری بۆنی ناخۆشی ده‌م، له‌ كاتی رۆژو گرتن

http://www.sarbast.com/wp-content/up...42172013_1.jpg
یه‌كێك له‌ كێشه‌ سه‌ره‌كیه‌كانی مانگی ره‌مه‌زان، چ بۆ ئه‌وانه‌ی به‌ رۆژو ده‌بن و ئه‌وانه‌شی كه‌ به‌ رۆژو نابن، بۆنی ده‌مه‌.
بۆنی ناخۆشی ده‌م له‌ كاتی رۆژو گرتن بۆچی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌:
ـ مانه‌وه‌ی پاشماوه‌ی خۆراك له‌نێوان ددانه‌كان و خواردنی كۆمه‌ڵێ خۆراكێك وه‌كو سیر و پیاز.
ـ تووشبوونی ده‌م وددان به‌ كۆمه‌ڵه‌ نه‌خۆشیه‌ك و هه‌روه‌ها نه‌پاراستنی ته‌ندروستی ده‌م و ددان ده‌بێته‌ هۆی دروست بوونی ئه‌م كێشه‌یه‌.
ـ وشك بوونه‌وه‌ی ده‌میش ده‌بێته‌ هۆی مانه‌وه‌ی خانه‌ مردووه‌كانی له‌سه‌ر زمان و پوكه‌كان، شی بوونه‌وه‌ی ئه‌م خانه‌ مردووانه‌ ده‌بێت هۆی بۆنی ناخۆشی ده‌م.
ـ رجیمێكی خۆراكی توند، له‌ كاتی رۆژو گرتن به‌هۆی خه‌ست بوونه‌وی به‌شێك له‌ ماده‌ كیمیاویه‌كان له‌ خوێندا.
چه‌ند پێشنیارێك بۆ كۆنترۆڵ كردنی بۆنی ده‌م له‌ كاتی رۆژو گرتندا:
ـ چ له‌ كاتی ئاسایی و چ له‌ كاتی رۆژو گرتن، ده‌بێت ددانه‌كانتان بشۆن و داویش ددانیش به‌كار بێنن.
ـ چاودێری ددانه‌ كلۆر و تێكچووه‌كان بكه‌ن، چونكه‌ كێشه‌ بۆ ده‌م دروست ده‌كه‌ن.
ـ كۆمه‌ڵێك له‌ ددانه‌كان ته‌مه‌نێكی كورتیان هه‌یه‌. بۆیه‌ ده‌بێت بكیشرێن.
ـ دوای خواردنی ژه‌می پارشێو به‌ شێوه‌یه‌كی دروست ددانه‌كانتان به‌ فڵچه‌ و مه‌عجون بشۆن.
ـ رۆژانه‌ ناو ده‌متان به‌ ئاوی سارد بشۆن.

ئایا دەزانی کە:

1. یەكەم كەس كەسابونی دروست كرد پێغەمبەر (سولەیمان) بوو.
2. یەكەم كەس كەخاڵی خستە سەر پیتەكان، (ئەبو ئەسوەدی دەوئەلی) بوو.
3. یەكەم كەس كە ووتی "دوای ئەوە" ، پێغەمبەر (داود) بوو.
4. یەكەم كەس كەهەموو قورئانی پیرۆزی كۆكردەوە، (ئەبوبەكری سدیق) بوو.
5. یەكەم كەس كەزانستی كیمیای داهێنا، (جابری كوڕی حەیان) بوو.
6. یەكەم شت كەخوای گەورە دروستی كرد، (پێنووس) بوو.
7. یەكەم كەس كەزانستی بیركاری داهێنا، (خوارەزمی) بوو.
8. یەكەم شەهیدی ئافرەت لەئیسلام، (سومەیەی دایكی عەمار) بوو.
9. یەكەم كوڕی باوكە ئادەم ناوی (قابیل) بوو.
10. یەكەم كەس كەبەزمانی عەرەبی قسەی كردووە، (ئیسماعیل) پێغەمبەر بوو.
11. یەكەم كەس كەناونرا گەورەی شەهیدان (هەمزە) ی مامەی پێغەمبەری سەرداربوو.
12. یەكەم بانگبێژ لەئیسلام (بیلالی حەبەشی) بوو.
13. یەكەم كەس كەلەناو كەعبە لەدایك بوو، (عەلی كوڕی ئەبی تاڵیب) بوو.

له۳سالى : دايكه ؛ باوكه خوشم ده وين
له۱۰سالى : وازم ليبينن ئيتر
له۱۶سالى : دايكو باوكم هه مو كات جه وم ده گرن
له۱۸سالى : ده بيت له و ماله برون
له۲۵سالى : حه قى ئيوه بو
له۳۰سالى : ئه مه وى بچمه مالى دايكو باوكم
له۵۰سالى : نامه وى دايكو باوكم له ده ست بده م
له۷۰سالى : من ئاماده م هه موو زيانم ببه خشم تنها دايكو باوكم ببينمه وه

چۆن مێشكت به‌ هێز ده‌كه‌یت و ده‌بیته‌ كه‌سێكی زیره‌ك !؟ سایتی رجب حاجی

25 هه‌نگاوی ساده‌ بۆ به‌ هێز بوونی مێشكی مرۆڤ و زیادكردنی ته‌ركیز و زیره‌كی و ...هتد

1- ئاو خواردنه‌وه‌ی زۆر به‌ شێوه‌ی له‌سه‌ر خۆیی.
مێشکی مرۆڤ له‌ به‌ر ئه‌وه‌ی 80% ی له‌ ئاو پێک هاتووه‌
پێویستیه‌کی زۆری به‌ ئاو هه‌یه‌و ده‌مارێکیش له‌ مێشکدا
هه‌یه‌ په‌یوه‌ندی به‌ زیره‌کی و بیر تیژی مرۆڤه‌وه‌ هه‌یه‌ و
به‌ ته‌ڕ بونی زیره‌کی له‌ مرۆڤدا زیاد ده‌بێ...

2- هه‌وای پاک و ژینگه‌ی خاوێن.

3- هه‌ناسه‌ هه‌ڵمژینی قوڵ به‌ لووت و دانه‌وه‌ی به‌ ده‌م

4-ئاوازی خۆش و ده‌نگی هێمن و له‌سه‌رخۆ..
وه‌ک ده‌نگی بولبول و خوڕه‌ی ئاوو ده‌نگی هه‌وا ....

5- پێکه‌نین به‌ تایبه‌تی زه‌رده‌خه‌نه‌..

6-بیر کردنه‌وه‌و خستنه‌گه‌ڕی ژیری.

7-ڕاهینانی بیر بۆ نمونه‌:
له‌ماوه‌ی 30 چرکه‌دا 12 ناو بڵی که‌ به‌ (س) ده‌ست پێ بکات

8- ته‌رکیز کردن له‌سه‌ر شتێک بۆ ماوه‌یه‌ک.

9-نوێژ کردن ، به‌تایبه‌تی ڕوانینه‌ شوێنی کڕنۆش بردن.

10-خه‌وی پێش نیوه‌ڕوان (القلیوله‌) یان دوای نیوه‌ڕوان.

11-شه‌وان زوو خه‌وتن و به‌یانیان زوو له‌خه‌و هه‌ڵسان.

12-خوێندنه‌وه‌ی زۆر.

13-شت زۆر له‌به‌ر کردن به‌تایبه‌تی قورئان.

14-بیر کردنه‌وه‌ له‌ شتی پێچه‌وانه‌
ئه‌مه‌ جگه‌ له‌وه‌ی مێشک به‌هێز ده‌کات و ته‌رکیزی زیاد
ده‌کات ، ده‌بێته‌ هۆی داهێنان کاریش ئه‌وه‌تا ده‌بینین
بیرۆکه‌ی داهێنانی قه‌له‌م له‌ بیر کردنه‌وه‌ی پێچه‌وانه‌وه‌ داهێنرا
ئه‌وه‌ بوو یه‌کێک له‌ زاناکان کاتێک بینی قه‌ڵه‌م له‌ناو مه‌ره‌که‌بدایه‌ و
ئه‌و دار و قه‌میشه‌ی که‌ نوسینیان پێ ده‌کرد نوکه‌که‌یان له‌ مه‌ره‌که‌ب هه‌ڵده‌کێشا
تا پێی بنوسن ، ئه‌م زانایه‌ بیری له‌وه‌ کرده‌وه‌ با له‌جیاتی ئه‌وه‌ی قه‌له‌م له‌ناو
مه‌ره‌که‌ب دا بێ با مه‌ره‌که‌ب له‌ ناو قه‌له‌م دابێ ئه‌م قه‌ڵه‌مه‌ی ئێستا
ئێمه‌ ده‌ینوسین له‌و بیرۆکه‌وه‌ سه‌ریهه‌ڵداو داهێنراوه‌..

15-مه‌له‌وانی و خۆشۆردن.

16-زوو زوو قاچ فێنک کردنه‌وه‌ به‌تایبه‌تی دوای ماندوو بوون.

17-له‌به‌ر کردنی ره‌قه‌م به‌تایبه‌تی ره‌قه‌می مۆبایل.

18-وه‌رزش کردن.

19-گرنگیدان به‌چه‌ند شتێک له‌یه‌ک کاتدا.

20-ده‌ست نیشان کردنی خاڵی لێک چوو له‌ نێوان دوو شت یا دوو وێنه‌

21-لێکدانه‌وی که‌ره‌سته‌و پارچه‌ئامێر و شتی لێک ترازاو.

22-لێکدانه‌وه‌ی ژماره‌.

23-خواردنی هه‌نگوین.

24-خواردنه‌وه‌ی ئاوی زه‌مزه‌م به‌ نیازی بیر تیژی

25-ئه‌م خواده‌مه‌نی و میوانه‌ش زۆر به‌سوودن بۆ به‌هێز کردنی مێشک:
مۆز ، سێو ، چه‌ره‌زات ، باوی ، گویز ، سه‌وزه‌وات ، تریی ره‌ش ، مێووژ ،
کونج ، گۆشتی ماسی ، جه‌رگ ، مێشکی ئاژه‌ڵ ، په‌نیر و که‌رێ و قشته‌ ،
خورما ، گیزه‌ر ، هه‌نجیر ، گیلاس ، زه‌یتوون...

سوودەكانی تووی رەش

http://www.islamuserdem.net/media/k2...1e85b713_L.jpg

تووی رەش دەوڵەمەندە بە ڤیتامین، كانزا، ریشاڵ، ماددە دژە ئۆكسانەكان كە بایەخی تەندروستی بەرزیان هەیە .

تووی رەش بڕێكی كەمی وزە لەخۆدەگرێت، بۆ نموونە هەر (100) گرام نزیكەی (43) كالۆری بەلەش دەبەخشێت، رێژە بەرزەكەی ریشاڵ كە دەگاتە (5.3) گرام لە هەر (100) گرام تووی رەشدا بەهایەكی خۆراكی بەرزی بەم میوەیە داوە بەتایبەتی كە ماددەی زایلیتۆل لەخۆدەگرێت كە جێگرەوەیەكی كەم وزەی شەكرەو لەسەرخۆ لە كۆئەندامی هەرسدا هەڵدەمژرێت بەمەشەوە نابێتە ئەگەری بەرزبوونەوەیەكی خێرای ئاستی شەكری خوێن.

تووی رەش ئاوێتە (فلاڤۆنۆ) یدەكانی وەكو (تانین) و ترشی (گالیك) و (كاتێچین) و (كامفیرۆل) لەخۆدەگرێت كە ماددەی دژە ئۆكسانی چاڵاكن و رۆڵیان هەیە بۆ خۆپاراستن لە شێرپەنجەو نەخۆشی دەمارەكان و هەوكردنەكان، هەروەها گۆڕانەكانی پەیوەست بە كرداری پیربوونیش دوادەخەن، ئەمە جگە لە ڤیتامین (C) بە رێژەی (21) گرام لە هەر (100) گرامدا كە دژە ئۆكسانێكی سروشتی بەهێزەو سیستەمی بەرگری لەش بەهێز دەكات

تووی رەش ڤیتامین (A، E) و ڤیتامین (K) ی تێدایە، هەروەها (بیتاكارۆتین و لیوتین) كە سیفەتی دژە ئۆكسانیان هەیە، لەگەڵ رێژەیەكی مامناوەندی لە كۆمەڵەی ڤیتامین (B) بەتایبەتی ڤیتامین (B2، B3، B5، B6، B9) كە رۆڵی بەرچاویان هەیە لە (میتابۆلیزم) ی پرۆتین و كاربۆهیدرات و چەوریدا

تووی رەش كانزای گرنگ لەخۆدەگرێت وەكو: (پۆتاسیۆم، مەنگەنیز، مەگنسیۆم) ، لەگەڵ رێژەیەكی باش لە كانزای (كۆپەر) كە پێویستە بۆ كرداری (میتابۆلیزم) ی ئێسك و دروستبوونی خڕۆكە سوورو خڕۆكە سپییەكانی خوێن.

گەز گرتنی سەگ لە مرۆڤ

http://www.islamuserdem.net/media/k2...5eec25e6_L.jpg

ناوەندی چاودێری نەخۆشی و ئێشكگری ئەمریكا سەبارەت بە گەز گرتنی سەگ لە ھاوڵاتیانی ئەو وڵاتە لە راپۆرتێكدا ئاشكرایكردووە، ئەو كەسانەی سەردانی بەشی فریاكەوتنی خێرای نەخۆشخانەكانی ئەمریكا دەكەن بە رێژەی ٥% ئەو كەسانەن كە بەھۆی گەزی سەگەوە بریندار بوونە
بەپێی دەزگای پۆستی ئەمریكا، لەماوەی ساڵی رابردوو ٤.٥ ملیۆن كەس لە لایەن سەگەوە گەزیان لێگیراوەو لە نێو ئەوانەدا ٢ میلۆنی منداڵن
لە راپۆرتەكەدا ھاتووە، لە كۆی ٤,٥ ملیۆن، ٥ ھەزارو ٥٨١ كەس كارمەندی دەزگاكانی پۆستە لە لایەن سەگەوە گەزیان لێگیراوە
لە سەر ئاستی ئەمریكا ویلایەتی كالیفۆرنیا بە یەكەم ویلایەت دادەنرێ كە زۆربەی ھەرە زۆری دانیشتوانەكەی لەلایەن سەگەوە گەزیان لێگیراوە
بەپێی زانیاری پەیمانگای شكاوی پلاستیكی ئەمریكی لە ساڵی ٢١٠٣، ٢٦ ھەزارو ٩٣٥ كەس بۆ چارەسەری برینەكانیان روویان كردووەتە ئەو پەیمانگا لەلایەن ھۆكارەكەی گەز گرتنی سەگە.
لەلایەكی دیكە گەورەترین كۆمپانیایی بیمە لە ئەمریكا ستیت فارم ئاشكرایكردوە، ٣ ھەزارو ٧٠٠ رووداوی ھێرشی سەگی تۆماركراو بە بڕی ١٠٤ ملیۆن دۆلار قەرەبووی ئەو كەسانە كراوە كە لەلایەن سەگەوە ھێرشیان كراوەتە سەر.

شیری دایک پارێزگاری لە دڵ دەکا

http://www.islamuserdem.net/media/k2...aa256f3f_L.jpg

زانایانی ئەمریکی لە لێکۆڵینەوەیەکی تازەدا ئاماژە بەگرنگی شیری دایک بۆ منداڵ دەکەن و دەڵێن: ئەوانەی شیری دایکیان بۆ ماوەیەکی زۆر خواردووە، بەرگریی ھەوکردنی دەمارەکانی دڵیان زۆر بەهێزە

بەپێی لێکۆڵینەوەی زانایانی ئەمریکا سەبارەت بە پێدانی شیری دایک، دەرکەوتووە ئەو کەسانەی شیری دایکیان خواردووە بۆ ماوەیەکی درێژ، بەرگرییان زۆر بەهێزە لە بەرامبەر ھەوکردنی دەمارەکانی دڵیان

لێکۆڵینەوەکە لە نێوان نزیکەی حەوت ھەزار کەسدا کراوە کە تەمەنیان لە نێوان ٢٤ بۆ ٣٢ ساڵدابووە

دەرکەوتووە ئەوانەی بۆ ماوەیەکی کەم شیری دایکیان خواردووە، ھەوکردنی دەماری خوێنبەری دڵیان زیاترە

هەروەها دەرکەوتووە، ئەوانەی بۆ ماوەی سێ بۆ ١٢ مانگ شیری دایکیان خواردووە بە رێژەی ٢٠ بۆ ٣٠ لە سەد، لەوانی دیکە کەمتر دەماری خوێنبەریان ھەو دەکا.

هاتنى كەسێك بۆمزگەوت كەسیر وپیازى خواردبێ،یان بۆنێكی ناخۆشی پێوەبێ

http://www.islamuserdem.net/media/k2...9df2e9ae_L.jpg

هەركەس پیازو سیر و كەوەرى خوارد با نزیكى مزگەوتمان نەكەوێ
خوای گەورە دەفەرمووێ:- [يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ] الأعراف: ٣١. واتە « ئەى نەوەكانى ئادەم هەركە دەچنە مزگەوت بۆنوێژ، جل وبەرگی پاك وخاوێن بپۆشن». لە«جائر»كوڕی«عبدالله»ەوە دەفەرمووێ، پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم فەموویەتى: « مَنْ أَكَلَ ثُومًا أَوْ بَصَلًا فَلْيَعْتَزِلْنَا أَوْ قَالَ فَلْيَعْتَزِلْ مَسْجِدَنَا وَلْيَقْعُدْ فِي بَيْتِهِ».

رواه البخاري انظر الفتح 2/339 واتە « هەركەس سیرو پیازى خوارد بالێمان دوركەوێتەوە، یان فەرمووى: با لە مزگەوتمان دوركەوێتەوە ولەماڵەكەى خۆیدا بمێنێتەوە » وە لە ڕیوایەتەكەى «مسلم»داهاتوە « مَنْ أَكَلَ الْبَصَلَ وَالثُّومَ وَالْكُرَّاثَ فَلَا يَقْرَبَنَّ مَسْجِدَنَا فَإِنَّ الْمَلَائِكَةَ تَتَأَذَّى مِمَّا يَتَأَذَّى مِنْهُ بَنُو آدَمَ».

رواه مسلم رواه 1/395 واتە « هەركەس پیازو سیر و كەوەرى خوارد با نزیكى مزگەوتمان نەكەوێ، چونكە ملائیكە توشى ئازار دەبن بەو شتانەى كە مرۆڤ پێ ئازارمەند دەبێ » وە «عمر»ى كوڕی «خطاب»وتارى دەخوێند لە ڕۆژى جومعەدا، لەناو وتارەكەیدا فەرمووی: « ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا النَّاسُ تَأْكُلُونَ شَجَرَتَيْنِ لَا أَرَاهُمَا إِلَّا خَبِيثَتَيْنِ هَذَا الْبَصَلَ وَالثُّومَ لَقَدْ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا وَجَدَ ڕيحَهُمَا مِنْ الرَّجُلِ فِي الْمَسْجِدِ أَمَرَ بِهِ فَأُخْڕجَ إِلَى الْبَقِيعِ فَمَنْ أَكَلَهُمَا فَلْيُمِتْهُمَا طَبْخًا». رواه مسلم 1/396 واتە « ئەى خەڵكینە ئێوە ئەم دوو ڕووەكە دەخۆن و من بە پیسیان دەبینم: كە ئەویش سیر و پیازە، دڵنیابن پێغەمبەرم صلى الله عليه وسلم دەبینی هەركات لە مزگەوتدا بۆنى ئەو دوانەى لە هەر پیاوێك بكردایە، ئەوا فەرمانى پێ دەكرد كە دەربچێ لە مزگەوت و دوركەوێتەوە بەرەو بەقیع، جا هەر كەس سیر و پیازى خوارد با جوان لە چێشتدا سوری بكاتەوە و بۆنەكەى بمرێنێ».

وە ئەوەى پەیوەندى بەم باسەوە هەیە: ئەو كەسانەش دەگرێتەوە كە ڕاستەوخۆ لە دوای ئیش كردن دەچنە مزگەوتەوە بە بۆنى ناخۆشی عەرەقی بن باڵ و گۆرەبیەكانیان. لەوەش خراپ تر جگەرە خۆرەكانن، ئەوانەی كە جگەرەى حەرام دەكێشن و پاشان دەچنە مزگەوتەكانەوە و ئازاری بەندەكانى خوا دەدەن لە ملائكە و نوێژ خوێنان.

میوه‌ى ڕه‌نگ سور خانه‌كانى مێشك چالاك ده‌كات

http://www.islamuserdem.net/media/k2...66a21fad_L.jpg

پسپۆرى بوارى خۆراكى فه‌ره‌نسی خاتوو "فلورانس دان" ئامۆژگارى خه‌لك ده‌كاته‌وه‌ ، كه‌وا پێویسته‌ به‌ شێوه‌یه‌كى به‌رده‌وام گرنگى به‌ خواردنى میوه‌ى ڕه‌نگ سور بده‌ین ، وه‌كۆ فراوله‌و شووتى ، چونكه‌ ڕۆلێكى باشی هه‌یه‌ له‌ به‌هێزكردنى چالاكى په‌یوه‌ندى نێوان خانه‌كانى هه‌ڵچوون له‌ مێشكدا .

پسپۆرى خۆراك ده‌ڵێت" چڕبوونه‌وه‌ له‌سه‌ر چالاكبوونى بارودۆخى خانه‌كان ، یارمه‌تى دره‌نگ پیربوونى مێشك ده‌دات ، كه‌ به‌هۆى نه‌خۆشی زه‌هایمه‌ره‌وه‌ تووشی مرۆڤ ده‌بێته‌وه.

بۆچی ئاسمان ڕه‌نگی شینه‌ ؟

http://www.islamuserdem.net/media/k2...7c45fa81_L.jpg

په‌روه‌ردگار له‌ قورئاندا ده‌فه‌رمووێت : (أَفَلَمْ يَنظُرُوا إِلَى السَّمَاء فَوْقَهُمْ كَيْفَ بَنَيْنَاهَا وَزَيَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِن فُرُوجٍ) ق 6 ده‌ی ئایا سه‌رنجی ئه‌و ئاسمانه‌یان نه‌داوه‌ كه‌له‌سریانه‌وه‌ چۆن درووستمان كردووه‌و ڕازاندومانه‌ته‌وه‌ وه‌ هیچ درزو كه‌لێنێكی تیادانی یه‌

غه‌زالی بلیمه‌ت له‌ (الحكمه فی مخلوقات الله) دا ده‌نوسێت: (خوا ئاسمانی به‌ڕه‌نگێ‌ كێشاوه‌ كه‌له‌هه‌موو ڕه‌نگه‌كان بۆ چاو باشتربێ‌ وپته‌وی بكات، گه‌ر ئاسمان تیشك یان ڕوناكی بوایه‌ ئه‌وا زیانی به‌ سه‌یركه‌ر ده‌گه‌یاند. سه‌یركردنی شین و سه‌وز له‌گه‌ڵ بینین دا گونجاوه‌). بۆچی ڕوناكی خۆر سپی یه‌ به‌ڵام ئاسمان سپی نیه‌ شینه‌؟ لێكدانه‌وه‌ی فیزیایی بۆ ئه‌مه‌ چییه‌ ؟ (زانایان سه‌لماندویانه‌ كه‌ شه‌پۆله‌كانی بنه‌وشه‌یی و شین كورتن و ده‌ ئه‌وه‌نده‌ی شه‌پۆله‌ ڕوناكیه‌ درێژه‌كان په‌رش ده‌بنه‌وه‌ كه‌ توشی ڕه‌نگی سور ده‌بێت. تیشكی سور ده‌سبه‌جێ‌َ بۆناو هه‌وای زه‌وی ده‌گوازرێته‌وه‌، كه‌چی شه‌پۆلی شین كه‌ كورته‌ هه‌ر له‌ جێ‌ی خۆی په‌رش ده‌بێته‌وه‌ به‌ ته‌نۆلكه‌ هه‌وایی یه‌كان وئاوو تۆزو خۆل كه‌له‌هه‌وادا هه‌یه‌،ئه‌وه‌ ئه‌و ڕوناكیه‌ په‌رش بوه‌وه‌یه‌

وه‌ ده‌رباره‌ی ئه‌وه‌ی كه‌ بۆچی له‌كاتی خۆرئاوا بووندا ڕوناكی خۆر سورو زه‌رد دیارده‌بێت؟ خوای گه‌وره‌ له‌ قورئاندا ده‌فه‌رمووێت: [فَلا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ] په‌روه‌ردگار سوێند به‌ زه‌رده‌ په‌ڕده‌خوات. وشه‌ی (الشفق) به‌ زه‌رده‌په‌ڕی ئێواره‌و شه‌به‌قی به‌یانیان ده‌وترێت. شه‌به‌ق چییه‌ كه‌ قورئان سوێندی پێ‌ ده‌خوات و له‌ كاتی سپێده‌و ئێواراندا كۆمه‌ڵه‌ ڕه‌نگێكی جوان به‌ ئاسمان ده‌دات وله‌ سورو زه‌رد پێك دێت وسه‌رنجی خولیا بۆ خۆی ڕاده‌كێشێت؟! له‌ڕووی فیزیاییه‌وه‌ (كاتێ‌ خۆر له‌ كاتی به‌یانیان و ئێواراندا به‌ ئاسماندا شۆربۆته‌وه‌ كۆمه‌ڵه‌ ڕوناكییه‌كی گه‌رم وڕه‌نگاو ڕه‌نگ به‌ ئاسماندا ده‌دات له‌ زه‌ردو سوری فره‌ پله‌ پێكدێت… ئه‌مه‌ش بۆ ئه‌م ماوه‌یه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ كه‌ پێویسته‌ تیشك له‌ هه‌وادا بیبڕێت، هه‌وای زه‌وی مه‌یلی په‌رش بوونه‌وه‌ی ڕوناكی وه‌نه‌وشه‌یی و شین ده‌كات كه‌له‌ په‌رش بوونه‌وه‌ی ڕوناكی سورو زه‌رد پتره‌. كاتێ‌ خۆر شۆربۆته‌وه‌ پێویسته‌ ڕوناكی ماوه‌یه‌كی گه‌وره‌تر ببڕێت به‌هه‌وادا له‌و ماوه‌یه‌ كه‌ له‌نیوه‌ڕۆدایه‌، له‌و په‌رش بونه‌وه‌یه‌ كۆمه‌ڵه‌ ڕوناكیه‌كی زه‌ردو سور ده‌رده‌كه‌ون، تا چاومان بیانبینن)

20 نهێنی ژمارە 7 بزانە

http://www.islamuserdem.net/media/k2...b5b67400_L.jpg

ژمارەكان (1، 2، 3، 4، 5، 6، 7) هەتا كۆتایی ئەو ژمارانەن كەمرۆڤ كاریان پێدەكات و سەرەتاو كۆتاییان دیارنییە، بەڵام ئەوەندە هەیە كەمرۆڤ هەموو كاروبارێكی ژیانی پەیوەستە بەژمارەوە، لەنێو ژمارەكانیشدا چەند ژمارەیەك هەن كەدووبارە دەبنەوە وەكو ژمارەی حەوت.


بەپێی لێكۆڵینەوەكان ژمارە حەوت ئەو ژمارەیەیە كەزۆرترین ناوی بەدوای خۆیدا هێناوە لەناونانی شتەكانی دەوروبەری مرۆڤ، دەكرێت لەچەند نموونەیەك بەم شێوەیە باسی لێوەبكرێت.

1. ژمارەی دەرگاكانی دۆزەخ حەوتن
2. سەرسوڕهێنەرەكانی جیهان حەوتن
3. خەونی پاشای میسر حەوت بوو
4. سوڕانەوە بەدەوری كەعبە حەوتە
5. هاتوچۆی نێوان سەفاو مەروا حەوتە
6. ژمارەی ئایەتەكانی سووڕەتی فاتیحە حەوتە
7. لەقورئان باسی حەوت ئاسمان كراوە
8. ژمارەی دەرياكانی جیهان حەوتن
9. لەقورئان باسی حەوت گوڵە گەنم كراوە
10. لەقورئان باسی حەوت مانگا كراوە
11. تەكبیرەی جەژنەكان حەوتە
12. لەرۆژی دوایی حەوت كەس لەژێر سێبەری خوا رادەوەستن
13. لەسەر زەوی حەوت جۆرە كانزای سەرەكی هەیە
14. مرۆڤ لەحەوت جۆرە پێكهاتە دروست بووە
15. ژمارەی ڕۆژەكانی هەفتە حەوتن
16. ژمارەی كیشوەرەكان حەوتن
17. ژمارەی ڕەنگەكانی پەلكە زێڕینە حەوتە
18. منداڵ لەدوای حەوت ڕۆژ حەوتمی بۆ دەكرێت
19. زاناكان حەوت جۆرە ئەستێرەی سەرەكیان دۆزیوەتەوە
20. ژمارەی ووشەكانی (لااله الا الله محمد رسول الله) حەوتن

سودی خواردنی گەنمە شامی

http://www.islamuserdem.net/media/k2...67754fce_L.jpg
هەروەك پێكهاتوە لەبڕێكی زۆر لەپرۆتین و ترشە ئەمینیەكانی بۆ تازە كردنەوە خانەكانی ناو لەشی مرۆڤ بە تایبەت خانەكانی مۆخ ،ئەوە جگە لەڤیتامین "أ ،ب،ك" ی پێویست بۆ تەندروستی مرۆڤ.گەنمەشامی پێكهاتوە لەكۆمەڵێك ڤیتامین"B" كە گرنگترین لایەنی خۆراكیە بۆ سەلامەتی گەیەنەرەكانی مێشك لەمۆخ.مادەی سیروتونین بەرپرسە لەدروستبونی هەستكردن بە خۆشی و ئاسودەی.لەتوێژینەوەیەكی زانستی سەنتەری نەتەوەی بۆ توێژینەوە لەقاهرە دكتۆر فەوزی شوبكی پسپۆڕی خۆراك دەڵێت: خواردنی گەنمە شامی خانەكانی مێشك هان دەدات بۆ دەرهاویشتنی مادەی "سیروتونین" كە بەرپرسە لەپاراستنی هاوسەنگی ئەندامی دەرونی مرۆڤ كە بەگرنگترین گەیەنەری خانەكانی مێشك دادەنرێت بۆ ئاگاداركردنەوەی مێشك و وریابونەوەی زیاتر بە بێ ڕودانی هیچ بەرزبونەوەیەك لەپەستانی خوێن یاخود لێدانی دڵ،لەم لایەنەدا گەنمەشامی سەركەوتوترە لە مادەی كافایینی ناو قاوە.گەنمەشامی هاوسەنگی ئەندامی و دەرونی مرۆڤ دەپارێزێت، هەروەك سەركەوتوە لەهۆشیاركردنەوەی مێشك و هەستی خۆشی ئاسودەیی دەبەخشێت.

هه‌نجیر، پوكی‌ ددان به‌هێز ده‌كات

http://www.islamuserdem.net/media/k2...05184dce_L.jpg
سه‌ره‌رای‌ هه‌بوونی‌ چه‌ندین سوود بۆ له‌ش، به‌پێی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ نوێیه‌كان خواردنی‌ هه‌نجیر كاریگه‌ری‌ باشی هه‌یه‌ بۆ به‌هێزكردنی‌ پوكی‌ ددان

پزیشكانی‌ ددان باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ به‌ هۆی‌ بوونی‌ ماده‌ی‌ (كه‌لیسیوم و فسفۆر) له‌ هه‌نجیردا، خواردنی‌ ئه‌و میوه‌یه‌، رۆلێكی‌ باش هه‌یه‌ له‌ به‌ هێز بوونی‌ پوكی‌ ددان و له‌ هه‌مان كاتدا ده‌بێته‌هۆی‌ به‌هێزبونی‌ ددان و له‌ هه‌ندێك نه‌خۆشیش ده‌یاپارێزێت .

غاندی: خراپترین رێگا بۆ خەبات توندوتیژییە

http://www.islamuserdem.net/images/s...i1-300x180.jpg

غاندی :

نامەوێت دیوارێك بە دەوری ماڵەكەمدا بكێشم و پەنجەرەكانی ماڵەكەم داپۆشم ، بەڵكو دەمەوێت هەموو فەرهەنگەكانی جیهان بە ئازادی و سەربەستێكی تەواوە بخزێنمە ناو ماڵەكەم بەڵام ناهێڵم ژێرپێم بۆش بكەن و ورەم بڕوخێنن، من حەز ناكەم وەك كۆیلە و بەردەست و سواڵكەر لە ماڵان بژیم.” ئەمە وتەی پیاوێكە بۆ ئەوەی وڵاتەكەی لە مردن و فەنابوون رزگاربكات هەوڵێكی زۆری دا. ئەو پێی وابوو كە خراپترین رێگا بۆ خەبات توندوتیژییە ، بەڵام بەداخەوە 6 مانگ دوای ئەوەی كە هیند سەربەخۆیی وەرگرت خۆی بۆوە قوربانی توندوتیژی .

بۆ ئەوەی دەستور جێگیر بێت هەمووهەوڵەكانم دەخەمە گەڕ و هەوڵدەدەم كە هند لە ژێر ڕكێفی كۆیلایەتی و عەبدایەتی ڕزگار بكەم ، بۆ بنیاتنانەوەی هیند بە شێوە هەوڵدەدەم كە هەموو خەڵكی هیندستان هەست بكەن كە وڵات هی خۆیانە و بەماڵی خۆیانی بزانن و لە دروستكردن و بنیاتنانی هیند هەموو بەشداربوون ، هیندستانێك كە دەبێ هەموو گەلانی ئەو وڵاتە پێكەوە تێدا بژین ، لەهیند دا نابێ نەفرەت و گڵاوی تێدا بێ. ژنان دەبێ هەمان مافیان هەبێ كە پیاوان هەیانە، لەوەی كە ئێمە دەمانەوێت بە ئارامی و ئاشتی لەگەڵ گەلانی جیهاندا بژین، نە كەس دەچەوسێنینەوە و نە ڕێگاش دەدەین كەس بمانچەوسێنێتەوە، هەر بۆیە دەبێ بچووكترین سوپای جیهانمان هەبێ ، هەرجۆرە بەرژەوەندییەك كە پێچەوانەی بەرژەوەندی خەڵك نەبێ لای ئێمە ڕێزی لێدەگیرێت، ئەوانە ئارەزوو و هیوا و ئاواتی منە بۆ هیندستان

ناتوندوتیژی

لە ڕوانگەی غاندییەوە ، ناتوندوتیژیی و هێزی هەقیقەت وەها پێكەوە گرێیان خواردووە كە مەحاڵە ئەو دووانە لە یەكتری جیا بكرێنەوە، ناتوندوتیژی و هێزی هەقیقەت دووڕووی دراوێكن یان پشت و ڕووی سكەیەكن. بە ڕای گاندی ناتوندوتیژی كەرەستەو ئامرازە و هەقیقەت ئامانج، گاندی بە دوای هەقیقەتەوە بوو كە ناتوندوتیژی دۆزییەوە، بە لای گاندییەوە بۆ دۆزینەوەی هەقیقەت هیچ ڕێگایەك جگە لە ناتوندوتیژیی نییە. هەربۆیە لەگەڵ زۆربەی بیرمەندان و زانان بیروڕای گۆڕیەوە كە تۆلستۆی یەكێك لەو بیرمەندانە بوو كە گاندی نامەی بۆناردبوو و ئاڵوگۆڕی بیروڕایان كردبوو.

بنەمای ناتوندوتیژی

لە چەمكە ڕاستەقینەكەیدا یانی ملنەدان بۆ توندوتیژی و خودوورگرتن لە زیانگەیاندن بە هەموو گیانلەبەران هەر لە مرۆڤەوە بگرە هەتا گژوگیا.لە تیۆرییەكەی گاندیدا بنەمای چەمكی ناتوندوتیژی لەسەر بنەما و ئەساسی عەشق و خۆشەویستییە ، بە بۆچوونی گاندی عەشق و خۆشەویستی دەتوانێت هاوواتا و هاومانای نا نەفرەتی و نەبوونی رەق و كینە بێت. بە واتایەكی تر عەشقێكی گشتگیر و ناسنووردار دەتوانێت پانتایەكی زۆر لە ڕووبەری ناتوندوتیژی دابگرێت و باڵی بەسەردا بكێشێت. بۆ كەسێك كە بیرۆكەی ناتوندوتیژی لە خۆیدا پەروەردە كردووە هەموو جیهان وەك یەك بنەماڵە وایە نە لە كەس دەترسێت و نەكەسیش دەترسێنێت.

غاندی سەبارەت بە تیۆرێكی خۆی دەڵێ: دەمەویست بە شێوازی خۆم بابەتەكانی رۆژانە لێكدەمەوە، هیچ شتێكی تازەم پێ نییە كە فێری جیهانی بكەم، بەڵكو ویستومە هەقیقەتخوازی و ناتوندوتیژی پەرەپێبدەم.

غاندی جگە لەوەی گرنگێكی تایبەتی بە چەمكی ناتوندوتیژی داوە و خەباتی بۆ كردووە لە بوارەكانی ئابووری و كۆمەڵایەتیش خەباتی كردووە، ئەو هەرگیز لایەنەكانی ئابووری مۆدێرنی ڕەتنەكردۆتەوە بەڵام لەسەر ئەو ڕایە بوو كە نوێبوونەوە و مۆدێرن بوون دەبێ لە ناخی خودی كۆمەڵگاوە هەڵقوڵێت و سەرهەڵبدات. ئەو دەڵێ بەو پەڕی سەربەستی و ئازادییەوە كلتور و فەرهەنگەكانی جیهان دەبمەوە بۆ ماڵەوە بەڵام بەرامبەریاندا سست نابم و رێگە بە خۆم نادەم وەك سواڵكەر و بەردەیەك بژیم .

لەبواری ئابووریدا گاندی بروای بە لامەركەزی بوو یانی پێی وابوو نابێ ناوەند ڕۆڵی هەبێت. غاندی سەبارەت بە بەرهەمهێنان دەوێت هەر كۆمەڵگایەك دەبێت پێداویستییەكانی خۆی بۆ خۆی بەرهەمی بهێنێت و دابینی بكات. بایكۆت كردن و نەكڕینی كاڵای ئینگلیزی بازاری بریتانیای توشی بێ بازاری كرد. بۆ ئەوەی كاڵای ئینگلیزی لە هیند نەفرۆشێت بڕیاری دا تا 100 هەزار مەكینەی ریستن و چنین خۆماڵی دابین بكرێت تەنانەت ئەو جلەی كە لەبەری دابوو خۆی چنی بووی و تەنها شیر ئەو بزنەی دەخوارد كە خۆی پەروەردەی كرد بوو .

لەبواری كۆمەڵایەتییەوە هەنگاوی زۆر جدی نا لە پێناو یەكێتی و یەكخستنەوەی كۆمەڵگای پارچە پارچەكراوی هیندستان. بەرنامەیەكی تۆكمەی هەبوو بۆ یەكریزی چین و توێژەكانی هیند . رێزی لە هەموو دابو نەریتی چین و توێژەكانی هیند دەگرت. هاوكاری نەكردنی ئەو لەگەڵ خۆرئاواییەكان لەبەر ئەوە نەبوو كە دژی ئەوان بێت و نەیاریان بێ بەڵكو پێی وابوو شارستانییەتی خۆر ئاواییەكان لەسەر بنەمای چەوسانەوەی هەژاران و لاوازان دروست بووە، گاندی پێی وابوو هیند بەرلەوەی كە مردن فێری كۆمەڵگای مرۆڤایەتی بكات دەبێ ڕێگا ژیان و چۆنێتی ژیان كردن فێری كۆمەڵگای مرۆڤایەتی بكات.

که‌م خه‌وی زه‌ختی خوێن به‌رز ئه‌كاته‌وه‌

لێكۆڵینه‌وه‌كان ده‌ریانخستووه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی ‌به ڕاده‌ی ‌پێویست ناخه‌ون، زیاتر له‌ مه‌ترسیی‌ تووشبوون به ‌زه‌ختی‌ خوێندان.

http://sorani.irib.ir/media/k2/items...dad12807_L.jpg
توێژینه‌وه‌یه‌كی نوێ ئاشكرای كردووه ‌ئه‌و پیاوانه‌ی كه‌م ئه‌خه‌ون زیاتر ئه‌گه‌ری تووشبوون به‌به‌رزبوونه‌وه‌ی زه‌ختی خوێنیان له‌سه‌ره ‌له‌و پیاوانه‌ی به‌قووڵی ئه‌خه‌ون و ڕێژه‌ی ئه‌و جیاوازییه‌ ئه‌گاته‌80%.

توێژه‌ران ماوه‌ی خه‌وی قوڵیان لای پیاوان به ‌هۆی پێوانه‌كردنی خێرایی شه‌پۆله‌كانی ده‌ماخه‌وه‌ پێوا و بۆیان ده‌ركه‌وت ئه‌و پیاوانه‌دای ‌كه‌كه‌متر ئه‌خه‌ون خاوییه‌كی زۆر له‌ شه‌پۆله‌كانی ده‌ماخیاندا هه‌یه‌.
توێژینه‌وه‌كه‌ ئه‌ڵێ ئه‌وانه‌ی به‌شێكی خه‌وی شه‌وانیان به ‌قووڵی و ئارامی به‌سه‌ر نابه‌ن، شه‌پۆله‌كانی ده‌ماخیان خاو ئه‌بێته‌وه‌و ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌ له‌سه‌ر 784 پیاوی سه‌روو ته‌مه‌نی 65 ساڵ تاقیكراوه‌ته‌وه‌.
ئه‌م توێژینه‌وه‌یه ‌به‌یه‌كه‌م توێژینه‌وه‌ی له‌و جۆره ‌دائه‌نرێ كه‌ به‌شێوه‌یه‌كی ڕوون ده‌ری ئه‌خات كه‌مخه‌وی ئه‌بێته‌ هۆی به‌رزبوونه‌وه‌ی زه‌ختی خوێن.
توێژینه‌وه‌كانی پێشوو ده‌ریان خستبوو خه‌وی خراپ وه‌ک به‌ئاگاهاتنی له‌ناكاو و ته‌نگه‌نه‌فه‌سی له‌كاتی خه‌ودا ئه‌بنه ‌هۆی به‌رزبوونه‌وه‌ی زه‌ختی خوێن.

Ok له‌چییه‌وه‌ هاتووه؟

وشه‌ی OK یه‌کێکه له‌و وشانه‌ی که له زۆربه‌ی زمانه‌کانی جیهاندا زۆرترین که‌ڵکی لێوه‌رده‌گیرێت و له ‌رووی به‌ربڵاويی له ئاستی جیهاندا یه‌کێک له نێونه‌ته‌وه‌ییترین وشه‌کانه.

وشه‌ی OK له‌کوێوه هاتووه؟ ئایا ئه‌م وشه رۆژێک له رۆژان له زاری که‌سێکه‌وه ده‌رهاتووه و دوای ئه‌وه هه‌مووان که‌ڵکیان لێوه‌رگرتووه و جیهانیی بووه؟
له کتێبێکدا که له نووسینی “ئالێن مێت کاڵف” ه و له‌م رۆژانه‌ی دواییدا له‌‌چاپ دراوه وه‌ڵامی ئه‌م پرسیارانه‌ دراوه‌ته‌وه.
مێت کاڵف له‌م کتێبه‌دا که ناوی ناوه OK حیکایه‌تی سه‌رسووڕهێنه‌ری یه‌که‌م وشه ده‌ڵێت که OK باشترین داهێنانی ئینگلیزی زمانه‌کانه.
ئه‌م وته‌یه‌ی مێت کاڵف جێی پرسیاره، OK چۆن ده‌توانێت داهێنان بێت؟ و ئایا ئه‌م وشه چکۆله ده‌توانێت له موزیکی جاز، به‌یس بۆڵ، ته‌له‌فون و ئه‌نیمه‌یشێنی “سیمپسۆنه‌کان” یش باشتر بێت؟ له راستیدا وه‌ڵامی پرسیاری یه‌که‌م ئه‌رێنییه.
مێت کاڵف له گه‌ڕانه‌کانی خۆیدا بۆ دۆزینه‌وه‌ی یه‌که‌م که‌ڵک وه‌رگرتن له وشه‌ی OK گۆشه‌یه‌کی رۆژنامه‌یه‌کی کۆنی چاپی بۆستۆنی ئه‌مریکا که له رێکه‌وتی 23/3/1839 ده‌رچووه ده‌دۆزێته‌وه، به پێی لێکۆڵینه‌وه‌کانی ئه‌م نووسه‌ره حیکایه‌تی دروستبوونی OK به‌م شێوه‌یه‌ بووه‌:
خۆشه‌ویستترین وشه‌ی جیهان، ژیانی خۆی به گاڵته‌یه‌که‌وه ده‌ستپێکرد، رۆژنامه‌کانی ئه‌مریکا له کۆتایی ساڵه‌کانی 1830 بۆ 1840 دا، به شێوه‌یه‌کی گاڵته‌ئامێز ئیشێکیان ده‌ستپێکردبوو و کورتکراوه‌ی وشه‌کانیان ده‌نووسییه‌وه و نووسه‌رێک له رۆژنامه‌ی Morning Post Boston وه‌کو یه‌کێک له‌م گاڵتانه، کورتکراوه‌یه‌کی دروست کرد به فۆرمی O.K، ئه‌و بۆ دروستکردنی ئه‌م کورتکراوه‌یه فۆرمێکی هه‌ڵه له وشه‌ی “all correct” (به ته‌واوی دروست) ی به فۆرمی “oll correct” ده‌رهێنا و دوو پیتی یه‌که‌می به فۆرمی O.K ده‌رهێنا.
ماوه‌یه‌کی زۆر له‌م گاڵته تێنه‌په‌ڕیبوو که دوژمنانی “ئه‌ندرو جه‌کسون” ی حه‌وته‌مین سه‌رۆک کۆماری ئه‌مریکا رایانگه‌یاند که سه‌رۆک کۆمار توانای خوێندن و نووسینی بێ‌هه‌ڵه‌ی نییه و بۆ سه‌لماندنی قسه‌که‌یان ده‌یانوت ئه‌گه‌ر سه‌رۆک کۆمار کێشه‌ی خوێندن و نووسینی نه‌بێت ئیزنی به رۆژنامه‌کان ‌نه‌ده‌دا که وشه‌گه‌لێکی هه‌ڵه وه‌کوو O.K. له چاپ بده‌ن.
ئه‌مه بووه ده‌سپێکی ناساندن و په‌ره‌سه‌ندنی ئه‌م وشه، ماوه‌یه‌ک تێنه‌په‌ڕیبوو که به‌رپرسانی ته‌له‌گراف بڕیاریاندا بۆ راگه‌یاندنی دۆخی ئاسایی یان نه‌مانی مه‌ترسی له O.K که‌ڵک وه‌ربگرن، دوای ئه‌مه بوو که ئیدی که‌س نه‌یتوانی پێش به په‌ره‌سه‌ندنی رۆژ له‌دوای رۆژی ئه‌م وشه‌ بگرێت و به وته‌ی مێت کاڵف یه‌که‌م وشه‌یه‌کیش که ده‌بێت له زمانی مرۆڤه‌وه له‌سه‌ر مانگ بیسترابێت هه‌ر ئه‌م وشه بووه.
به‌ڵام سه‌رنجڕاکێشی ئه‌م وشه له چیدایه؟ ئالێن مێت کاڵف له کتێبه‌که‌یدا هه‌وڵ ده‌دات چه‌ند ‌وه‌ڵامێک بۆ ئه‌م پرسیاره بداته‌وه، به وته‌ی ئه‌و ده‌نگی خۆشی ئه‌م وشه، ئاسان به‌کارهێنانی له زۆربه‌ی زمانه‌کانی جیهان، کورتی و دژایه‌تی فۆرمی ژنانه‌ی O له‌گه‌ڵ فۆرمی پیاوانه‌ی K ئه‌و هۆکارانه‌ن که ئه‌م وشه‌یان سه‌رنجڕاکێش کردووه و بوونه‌ته هۆی به‌کارهێنانی زۆری و له ئێستاشدا وایلێهاتووه که له کورته‌نامه‌کانی مۆبایلدا OK کورتکراوه‌ته‌وه بۆ K .