دلسوزی برای هدایت دیگران

جامعه انسانی از افراد گوناگون تشکیل شده است. اعضای یک جامعه همه به نحوی با هم پیوند دارند. عوامل گوناگونی مانند فرهنگ ملی، منابع مشترک، نیازهای فردی و خانوادگی و اجتماعی، نیازهای اقتصادی و مالی. . . باعث اتحاد و همکاری و رابطه افراد جامعه با یکدیگر می‌شود.
اما وحدت و پیوند دیگری نیز وجود دارد که بسیار برتر و عالی‌تر از پیوندهای معمولی اجتماعی است. عوامل و انگیزه‌های این وحدت نیز از انگیزه‌های آن اتحاد برتر است؛ وحدتی شکوهمند، پیوندی مقدس، رفاقتی صادقانه، رفت و آمدی بی تکلف و رابطه‌ای صمیمانه و بر مبنای ارزش‌های معنوی.
زیر بنای این وحدت و پیوند، عقیده است و ایمان. عقیده به مکتب اسلام و ایمان به خداوند و قیامت و پاداش های الهی و دیگر ارزش های متعالی اسلام.
جامعه مطلوب اسلامی جامعه‌ای است پویا، بالنده، و رو به کمال. اعضای این جامعه انسان‌هایی هستند مؤمن، پارسا، متعهد، شکیبا، صادق، رازدار، ایثارگر، خیرخواه، امین و هر کس در اندیشه بهره رسانی به دیگران و نه بهره بری از آنان، مشکل گشای یکدیگر، مرهم زخم‌های هم و آینه همدیگر.
روابط اجتماعی در قلمرو اسلام و در فضای عطرآگین ایمان بر پایه معیارهای الهی و تعهد دینی استوار است نه بر پایه لرزان منافع مادی و سود شخصی. این پیوند پیوندی مؤمنانه است نه قراردادی و سوادگرانه. وحدتی خالصانه است نه اتحاد زیرکانه و سودجویانه.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به عنوان بهترین الگوی جامعه انسانی و اسلامی در مسیر هدایت دیگران و دلسوزی برای آنان از هیچ کوششی دریغ نمی کرد. قرآن کریم در سوره توبه آیه 128 می‌فرماید:«لقد جائکم رسول من انفسکم عزیز علیه ماعنتم حریص علیکم بالمؤمنین روف رحیم» (فرستاده‌ای از جنس خود شما برایتان آمده که سختی‌ها و مشقات شما بر او ناگوار است، نسبت به هدایت شما حریص است و نسبت به انسان‌های باایمان دلسوز و مهربان است.)

جامعه اسلامی که باید پیرو الگوی کامل و ارزشمند رسول اکرم باشد، یعنی باید گذشته از تلاش و جدّیّت برای هدایت خویشتن، نسبت به هدایت دیگران نیز دلسوز باشد. امام صادق علیه السلام فرمود:«یحب للمومن علی المومن ان نیاصحه» (بر انسان باایمان واجب است که نسبت به مؤمن دیگر، خیرخواه و دلسوز باشد.)
نصیحت یعنی خیرخواهی و دلسوزی خالصانه. به عسل خالص نیز «عسل نصوح» می‌گویند و دوختن پارچه و رفوی لباس را نیز «نصیحت» می‌گویند. مؤمن نیز نسبت به مؤمن دیگر باید این چنین باشد که نقاط ضعف او را جبران ‌و او را به مصالح دنیا و دینش ارشاد کند. اگر نادان است او را آگاه کند، اگر غافل است او را متوجه سازد و به طور کلی هر ضرری را از او دور و هر نفعی را متوجه او کند.
امام صادق علیه السلام فرمود:«بر شما باد که نسبت به خلق خدا به خاطر خدا دلسوز و خیرخواه باشید. شما خداوند را با هیچ کاری بهتر از دلسوزی برای خلقش ملاقات نخواهید کرد.»

منابع:
قرآن کریم؛ بحارالانوار، ج 74،‌ ص 357، حدیث 4 و 9 از کافی