جوندگان

مقدمه

پستانداران تکامل یافته‌ترین و پیشرفته‌ترین جانوران هستند و به رده‌ها و راسته‌های گوناگون طبقه بندی می‌شوند. پستانداران به پستانداران تخم‌گذار ، کیسه‌دار و جفت‌دار تقسیم بندی می‌شوند. راسته جوندگان متعلق به زیر رده پستانداران جفت‌دار می‌باشد.



http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/i.../rodentia3.JPG


مشخصات جوندگان

این جانوران جزء جانوران جونده بوده و معمولا کوچک می‌باشند. دست و پای کوچکی دارند. دست و پا معمولا دارای 5 انگشت و چنگال است. سقف دهان باریک است و حرکت آرواره به سوی پیش و پس و جانبی است. از ائوسن تاکنون بوده و هستند و در همه جای دنیا یافت می شوند. مثلا در بسیاری از جزایر ، از سطح دریا تا ارتفاع 19000 فوت در هیمالیا ، از صحراهای خشک تا جنگلهای مرطوب ، بعضی در باتلاقها و آبهای شیرین وجود دارند.

دریایی نیستند. بخش عمده پستانداران زنده را تشکیل می‌دهند. بیش از 6400 گونه و زیر گونه دارند. اندازه آنها متغیر است و بین 5 تا 120 سانتیمتر درازا دارند. غذای آنها از برگها ، ریشه‌ها و دانه‌ها و حشرات می‌باشد. تعداد گونه‌های آنها زیاد است و توانایی زاد و ولد زیادی دارند. غذای اصلی بسیاری از پستانداران گوشتخوار ، پرندگان و خزندگان را تشکیل می‌دهند.


موش کیسه‌دار

موشهای کیسه‌دار دارای کیسه‌های گونه‌ای پوشیده از خز هستند. شبها در رویه زمین به جستجوی غذا می‌پردازند، منحصرا از دانه‌ها تغذیه می‌کنند و در سرزمینهای بدون زراعت جنوب آمریکای شمالی زندگی می‌کنند.



http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/i.../rodentia4.JPG


سنجابها (Squirrels)

اغلب در روز فعالیت دارند. از دانه‌ها بویژه گردو تغذیه می‌کنند. سنجاب درختی به رنگهای سرخ و خاکستری در مناطق جنگی اغلب بوسیله شکارچیان جستجو می‌شوند. سنجاب زمینی در دشتهای باز بعضی نواحی در زمین سوراخ می‌کند. از علف و دانه‌ها تغذیه می‌کند. بعضیها به محصولات و غلات زیان می‌رسانند و بعضی از آنها بیماریهایی را به انسان منتقل می‌کنند. گلوکومیس یا سنجاب پرنده که دارای غشاهای پهنی در پیرامون خود بوده و در جنگلها بسر می‌برد و در شبها فعالیت دارد.


موریده‌ها

موشهای صحرایی و خانگی به این گروه تعلق دارند. میکروتوس یا موش کور در سرزمینهای علف‌زار زندگی می‌کند. سیگمودون یا موش کتان متعلق به این گروه است. این موشها به منابع غذایی و محصولات آسیب می‌رسانند و حامل بیماری زیادی من جمله طاعون ، تیفوس و تب خرگوش می‌باشند.


جوجه تیغی‌ها

بدن این جانوران از خارهای باریک و نوک تیزی که موهای تغییر شکل یافته‌ای است پوشیده شده است. از بخشی از پوست درختان تیره مخروطیان تغذیه می‌نمایند.



http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/i.../rodentia1.JPG


بیدسترها

بیدستر (Castor) در آمریکای شمالی و اروپا سابقا زیاد وجود داشت. سر و بدن به درازای 76 سانتیمتر می‌رسد. دارای دم پهن و بیضی شکل و بدون مو و پوشیده از پولک می‌باشد. بدن از خز پوشیده شده است. پوشش بدن نرم است و پوست این جانور مرغوب می‌باشد. خیلی خوب شنا می‌کند. دندانهای محکمی دارد که بوسیله آن تنه درختان را قطع کرده و بوسیله آنها خانه‌های دوطبقه می‌سازد. جلوی آب را برای خانه‌سازی سد می‌سازد و کارهایی که برای خانه‌سازی انجام می‌دهد بسیار جالب و دیدنی می‌باشد. از تنه گیاهانی مانند جگن و گیاهان دیگر تغذیه می‌کند.