خودآگاهی طبقاتی

خودآگاهی طبقاتی یک شکل از اشکال مختلف خودآگاهی اجتماعی است . خودآگاهی طبقاتی ، یعنی آگاهی به خود در رابطه‏اش با طبقه‏ء اجتماعی که با آنها زیست می‏کند .

http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/i.../b/b5/marx.jpg


در جامعه‏های طبقاتی ، خواه ناخواه هر فرد در یک قشر خاص و یک طبقه‏ء خاص از نظر زندگی و برخورداریها و محرومیتها قرار دارد . درک موضع‏ طبقاتی و مسؤولیت طبقاتی ، خودآگاهی طبقاتی است .

بلکه بر اساس برخی نظریه‏ها انسان ما ورای طبقه‏ای که در آن است ، " خود " ی ندارد ، خود هر کسی " وجدان " اوست ، مجموعه‏ء احساسها ، اندیشه‏ها ، دردها و گرایشهای اوست ، و اینها همه در " طبقه‏ " شکل می‏گیرد . این است که به عقیده‏ء این گروه ، انسان نوعی فاقد خود است ، یک موجود انتزاعی است نه عینی ، موجود عینی در طبقه تعین می‏یابد ، انسان وجود ندارد ، اشراف یا توده وجود دارد ، تنها در جامعه‏ء بی طبقه‏ است که اگر واقعیت یابد ، انسان واقعیت پیدا می‏کند ، پس در جامعه‏ء طبقاتی ، خودآگاهی اجتماعی منحصر است به خودآگاهی طبقاتی . ~~

خودآگاهی طبقاتی ، طبق این بیان ، مساوی است با " سود آگاهی " ، زیرا بر این فلسفه مبتنی است که حاکم اصلی بر فرد و زیر بنای شخصیت فرد ، منافع مادی است ، همچنانکه در ساختمان اجتماع ، نهاد اساسی و زیر بنا نهاد اقتصادی است و آن چیزی که به افراد یک طبقه " وجدان مشترک " ، " ذوق مشترک " ، " قضاوت مشترک " می‏دهد ، زندگی مادی مشترک و سود مشترک است .

زندگی طبقاتی بینش طبقاتی می‏دهد و بینش طبقاتی سبب‏ می‏شود که انسان ، جهان و جامعه را از آن دریچه‏ء خاص ببیند و با عینک‏ خاص مشاهده کند و از دیدگاه طبقاتی تفسیر نماید . درونش خواه ناخواه‏ درد طبقاتی و تلاش و جهت گیری اجتماعی‏اش طبقاتی خواهد بود . مارکسیسم‏ به چنین خودآگاهی‏ای معتقد است . این نوع خودآگاهی را می‏توان خودآگاهی‏مارکسیستی نامید


منبع:کتاب انسان در قرآن
شهید مطهری
صفحه62