 |
|
| behnam5555 |
11-21-2009 06:36 PM |
یادی از تاج اصفهانی و شاگردان
یادی از تاج اصفهانی و شاگردان
شاگردان تاج،دو- سه نسل آوازی تاریخ موسیقی مارادربرمی‌گیرد. ردپای مکتب اصفهان درطنین صدای علیرضاافتخاری به لحاظ توتالیته،گرمای صدا،وسعت درصدا،صافی صدا،تحریرهای خوب وپخته... دیده میشود؛به گونه ای که میتوان این هنرمندرااحیاگروافتخارآوازاصفهان ومیراث دارتجربیات استادش تاج اصفهانی دانست.
«سیدرحیم اصفهانی» ازمیراث‌داران آوازومکتب اصفهان درعهدناصری بودکه نسبت به خوانندگان آن زمان مانندعارف قزوینی،بخاطربهره‌گیری ازمکتبی‌خاص،صدایی متفاوت داشت ونیزآخرین خواننده‌یی بودکه به تمامی رموزموسیقی قدیم احاطه ونیزدارای خلاقیت وابتکارویژه بود. اوصدایی وسیع،تواناوتحریرهایی مشخص وشمرده داشت وهیچ‌گاه درکاربردکلمات زایدکه معمول خوانندگان سبک تعزیه وتاحدی رایج‌بود،بهره نمی‌گرفت،بلکه تحریرهایش سنجیده بودوآوازراراحت وباطمانینه می‌خواند.
شیوه تحویل شعروتحریرهای مناسب ونیزوزن‌شناسی درآوازوتصنیف ازمولفه‌های اصلی مکتب آوازی اصفهان بودکه سیدرحیم ازمیراث‌داران واحیاگران آن درعهدناصری محسوب می‌شد.
درمکتب اوچندخواننده پرورش یافتندکه «تاج»،«ادیب خوانساری»،«حبیب شاطرحاجی» و«سیدحسن طاهرزاده» ازجمله معروفترین آنهاهستندکه البته «تاج» بیشترین تاؤیررادرمیان شاگردان سیدرحیم پس ازوفات ایشان داشت.
«ادیب خوانساری» که بنابه ملاحظاتی باوجودتاثیرگذاری،کمترشاگردیاشاگردجدی رامعرفی کردالبته ظاهراافتخاری دراواخرزندگی ادیب،ازمحضراوبهره گرفته است.
|
| behnam5555 |
11-21-2009 06:46 PM |
تاج اصفهانی اکراهی ازپرورش خوانندگان نداشت!
«حبیب شاطرحاجی» که خودهم دوره «سیدرحیم» بود،به خاطرفالشی که روزی درمحفلی برای صدایش به وجودآمد،کمی ازآوازوآوازخوانی فاصله گرفت وگوشه عزلت گزیدونهایتاتاثیرگذارواقع نشد.«طاهرزاده» هم البته شاگردمستقیم سیدرحیم نبود،امابیشترین تاثیرراازاوگرفت،امادرنهایت به بیان مستقلی درموسیقی آموزی دست یافت.
اماسهم «تاج اصفهانی» به جهت تاثیرگذاری وپرورش شاگردازتمامی شاگردان سیدرحیم بیشتربود؛چراکه هم حق مکتب اصفهان ومکتب سیدرحیم رادرفرآیندضبط صفحه،نوارورادیوبه جاآورد.وی ازمعدودخوانندگانی بودکه پس ازافتتاح رادیوباآن دستگاه همکاری کردوهم به پرورش حداقل یکی دونسل موسیقی آوازی پرداخت؛البته تاج اصفهانی تنهاآوازخوانی ازعهدناصری تازمان حاضربودکه هیچ اکراهی ازپرورش وآموزش خوانندگان نداشت. اوتاآخرعمرخودقریب به دوسه نسل موسیقی آوازی راپروراندودرهرفردی که خرده استعدادی ازموسیقی وآوازمی‌دیدباممارست وسعه‌صدربه پرورش آن استعدادهمت می‌گمارد. درهرفردی یک دانگ صداهم می‌دیدازپرورش اوسربازنمی‌زد. بااین اوصاف پس ازعهدناصری شایدتاثیرگذارترین خواننده «تاج اصفهانی» باشد. تاج ازنظرتنوع تحریر،واضح خواندن شعر،شناختن واجرای گوشه‌های ردیف موسیقی ایرانی،انتخاب گوشه مناسب برای اشعارومصراع،بویژه مناسب‌خوانی،اجرای ضربی‌های مناسب درهرآواز،ممتازبود.
قطعاتی که «تاج اصفهانی» خوانده است،چه درصفحه وچه درنوارازنمونه‌های اصیل آوازایرانی به شمارمی‌آید. اودارای قدرت صداوتداوم کافی نفس برای پشتیبانی تمهیدات آوازی بودوهم درآوازوهم دراجرای تصنیف مهارت کافی داشت. «تاج» تصنیف خوانی رامانندقدماکوچک وسبک تلقی نمی‌کرد،بلکه آن راتکمیل‌کننده وادامه‌دهنده آوازقلمدادمی‌کردوهیچگاه ازخواندن تصنیف اکراه نمی‌ورزید. البته تصنیف‌های اوبسیارباوسواس واهتمام خاصی هم انتخاب می‌شد.
تاج درتلفیق شعروموسیقی صاحب سلیقه بودوهمواره براین نکته تاکیدمی‌ورزیدکه «اول شعررابایدتحویل داد،بعدآن راتحریرداد»،تحویل دادن شعردرمکتب اصفهان به این معنابودکه شعررابایدباحالات مناسب خواندوخواننده نبایدروی مصوت‌های وسط مصرع تحریربدهد. طاهرزاده که خودازدرس آموختگان مکتب اصفهان بود،می‌گفت: «شعررابخاطرآهنگ خراب نکنید. خواننده نبایدوسط کلمه یاوسط یک بیت تحریربدهد» .
شاگردان تاج‌دو،سه نسل آوازی تاریخ موسیقی مارادربرمی‌گیردکه به هرحال تاثیرمستقیم یاغیرمستقیم ازاوگرفته‌اند.
«شاه زیدی» یکی ازشاگردان نزدیک وهم نفس روزان وشبان مرحوم تاج بودکه البته پس ازوفات تاج به غیرازعرضه دواثر،شرکت درمحافل خصوصی آوازوبرگزاری کلاس موسیقی چندان تاثیری دراحیای مکتب استادش نداشت. اومتعلق به نسل دوم شاگردان تاج محسوب می‌شد. باوجودبهره‌مندی ازویژگی‌های مکتب اصفهان درصدای «شاه زیدی» دولتی مستعجل ماند.
امایکی ازآخرین شاگردان نسل سوم مکتب تاج،«علیرضاافتخاری» بودکه تاحدودی توانست احیاگرمکتب آوازی اصفهان واستادش تاج اصفهانی باشد.وی ازاواخردهه 50 واوایل دهه 60 کارخودرابااجرای آوازهای اصیل آغازکردکه «آتش دل» به یاداستادش تاج باآهنگسازی «حسین برازنده» عرضه شد. اودراین اثربسیارقدرتمند،پخته وبیش ازحدانتظارواردشد،گویی نیم قرن تجربه آوازداشته است.
آثاراولیه اومانند«کاروان»،«سروسیمین»،«مهروزان»،«غریبستان» و... ازجمله آثاری بودندکه بخوبی ردپای مکتب اصفهان درآن دیده می‌شوند. توتالیته،گرمای صدا،وسعت عالی درصدا،صافی صدا،تحریرهای خوب،دلپذیر،شمرده ودرعین حال متنوع،جمله‌بندی وآوازی مرتب،رسا،جذاب،پخته و... ویژگی‌هایی بودندکه درکارهای نخستین اودیده می‌شد.علاوه براین،دربیان شعرهم بسیاردقیق ازپس اجرابرمی آمد. اوهمچنین دراین آثارماننداستادش تاج ازتحریرهای دلپذیری که کلمات کمکی برای بیان جملات آوازی به شمارمی‌روندبخوبی وبجااستفاده می‌کرد.
افتخاری خواننده‌یی بم‌خوان وراست کوک‌است ؛ البته برای تنوع‌مانندطاهرزاده ازمناطق ریزکه ازویژگی‌های دیگرآوازاصفهان استفاده میکند. صدای اوقابلیت‌های فراوانی برای اجرادردستگاه‌هاوگوشه‌های مختلف موسیقی ایرانی دارد. آهنگسازان وتنظیم‌کنندگان نامی موسیقی مابرای تنظیم صدای اودرارکسترهای مجلسی مشکلی نداشتند؛چراکه صدایش قابلیت درمناطق زیروبم‌وگوشه‌هاومقام‌های گوناگون رادارد. آثارافتخاری متنوع ومتعدداست واساساتکراردرکارهایشان راه ندارد،چراکه آثارمتعدداونشان ازذوق خلاق وتجربت‌اندیش اودارد. آثارپی‌درپی افتخاری چندان تفاوتی باهم ندارند،چراکه اودایم دنبال تجربه‌هاوفضاهای جدیددرموسیقی است.
|
| اکنون ساعت 11:38 AM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3.5 می باشد. |
|
Powered by vBulletin® Version 3.8.4 Copyright , Jelsoft Enterprices مدیریت توسط کورش نعلینی
استفاده از مطالب پی سی سیتی بدون ذکر منبع هم پیگرد قانونی ندارد!! (این دیگه به انصاف خودتونه !!)
(اگر مطلبی از شما در سایت ما بدون ذکر نامتان استفاده شده مارا خبر کنید تا آنرا اصلاح کنیم)