![]() |
چی روک(کوردی -هورامی)
ههساره و دؤعا
میدانهنه سهروو قهنهفهو لا چنارهکهیۆ پیسه گرد جارا به دؤختی وی ئاساییۆ، به چؤخه و ڕانکی ژهرهژی و کڵاشی چهرمیڤه نیشتهبیره. لڤانی ڕوهشۆ،ههردڤی دهسیش نیێبینیش سهروو چهمهو گؤچانهکیش و لڤابی خهیاڵیره. سلامم کهرد. لاش کهردۆ و دیام پؤنه، چهمیش ئجی سهفهریڤی دوورهنه گیڵێنێ و داستانی دهیان داخاشا پهنهنه. ـ سڵام ، خاسهنی گیان؟ ـ وهش بی مامؤ ـ فهرماڤه بنیشهره ، دهنگ و باس؟ بنیشهره! نهختیڤ چیلاڤه و سهروو قهنهفهکهیۆ نیشتاره و ڤاتم وهرهتاڤهکهش وهشا. ـ ئهری خهریکا سهیی وهشی با. دهسیڤش بهرد پهی کڵاڤ و مشکیهکهیش و ڤهر و دمێڤش پهنه کهرد. چهنی بهر کهردهی مهشیڤی سمجی دۆروو دیمهنیشهنه ئهڤاخواش کهردۆ و ماچۉ : دهنگ و باس. ڤاتم خاسی یا خرابی؟ ـ ههردڤی! ـ خرابی باسوو ئا کناچینه که ئانا کؤشتینهشا، دؤعا، ماچا حهڤده ساڵیڤهی یهزیدیه بیینه و خؤدای بهدبهخته کهردی بیینه و دڵش شیه بیهن کابرێڤی عهرهبی مسڵمانی و ماڤیڤ مهجبووره بیینه دوور جه خانهڤادهیش بژیڤوو، تا چی رڤانه که به قسی ماچا خانهڤادهیش ئاردینۆ و خهڵکوو دهگاکیچشا مجیا ملشهره و به تهڤهنی و تییڵێ و شهق و لهق دیاروو دووربینا مؤبایلاڤه دڕندانه کؤشاش. یؤ سهروو به عهرهب دڵ بهسهیش و یؤ سهروو مسڵمان بیهیش مدؤش ڤهنه. ئیسه ئانا فیلمهکی ئینێ سهروو سایتا ئهنترنێتیۆ. دیام پؤنه گری میاچهمایش بییبینی تؤکڵوو ساقوو داره وهزی پیری و چهمیش چهمی بازی ئهوه بینیای ، ههناسیڤی کاڵش هؤرکیشت و به دهنگیڤی گیریاوه پهرساش: یهزیدیه بیینه؟ ـ پاسه ماچا ـ ئهی بهدبهخت کؤچ و کڵفهتوو یهزیدیا بدیه ئهنه چ دامیڤ کۆتینی و ئهنه چ میدانیڤشا ڤسینی؟ ئی مهردمه کهی نهجاتش بؤ دهسوو ئی باڤهڕه دماکۆتاڤه؟ لابهره خرابی بازه! ئهر وهشیڤهت پهنهنه گیڵنۆ؟ ـ وهشه؟ ماچا ههساریڤشا تازه ئیستهنۆ ههر فره ئۆ زهمینی مشؤ، رؤجیاروو ویش ههنش و میانگینو دهمایچش ئینا بهینوو سفر تا چل پلانه و ئاڤیڤهی فریچش ههنه و... چهنی قسهکا من بهرقوو بزیڤی میاجهماش پیکا و گری تهڤیڵیش رهمێڤه و ماچؤ: ههسارهی تازه؟ دهی دینم دنیانه نیا، داڤاو مزگانیت کهردهبیێ حهتمهن مزگانیت دینی، ئهی ئافهرین پهی خهبهری وهشیت! خاسا مهرهدمی زانان؟ حاجی حهسهنی زانان؟ ئهر نهزانانش بهش بیاڤنیش پهنه، بهش کؤچیڤ ئا کری یانهیه ههرزان کهرؤ! دهسم کهرد خڤای و باسهکهم پهنه بڕی و پهرسام: دهی کریها یانه به ههسارهی چیش؟ وهشیینه گیسیابینه و ماجؤ: چهنی کارش نیا، دنیێڤتهر بیزیؤڤه دهرهتانیتهری وهشی کهرؤ. ڤهرهچهمی تهنگی کهرؤڤه، ئیتر مهردم سهروو تهپؤڵکا مهگژیؤ، سهروو ئیرسی ئانده نمهیاڤه پهنجی، تازه ئهگهر ئیدیج فۆتیؤ ئانا یؤتهر ههن، ههرچند سهد کؤری به ساقی بهری یانهو بازیڤی کۆچهو تهمێشا پهڕه مهبؤ بهلام ههر خاسا. دیا سهعاتهکیشهره و ماچؤ: دیرما مشیؤ بلوو، با بلوو و ئی خهبهریچه بهروۆ پهی یانهی. لا تؤ وهش! ـ ههر وهشیهنه بی! تا پیچوو کووجیهکینه گم بی ههر دیانی شؤنیشهره. |
http://files.myopera.com/saeedhm/files/navazesh.jpg
دوو خۆشهویست بهیهکهوه دانیشتبون کچهکه له کوڕهکهی پرسی ئایا من وهک و مانگ جوانم کوڕهکه وتی نهخێر نیت کجهکه به سهرسوڕمانێکهوه لێی پرسی ئایا ئامادهیت پارچهیهکی بجوک له دڵی خۆتم پێبهیت کوڕهکه وتی نهخێر ئامادهنیم کچهکه به گریانهوه به کوڕهکهی وت لهکاتی دابرانمان لهیهکتر ئهتهوێت بگریت کوڕهکه وتی نهخێر نامهوێت بگریم کجهکه به دڵێکی شکاوهوه فرمێسک به چاویا ئههاته خوار ویستی بروات بهڵام کوڕهکه دهستی گرت و فرمێسکهکانی بۆ سڕی پێی وت تۆ وهک مانگ جوان نیت زۆۆر له مانگ جوانتری من ئامادهم ههمو دڵی خۆمت پێشکهشکهم نهک پارچهیهکی بچوکی وه ئهگهر له من دابرایت من نامهوێت بگریم ئهمهوێت بمرم |
رۆحی نادیار ............ باران
بۆ خستنهوه جووڵهی ئهم لاشه بێگیانه، له دهمی تهنیابوونمهوه سهرقاڵی گرێدانی تاڵهدهزووهکانم به خۆمهوه. لهو ساڵانهوه به عادهتی ئهو بووکهڵانهوه مهحکومم که دهستێک له سهری سهرهوه سهمایان پێدهکات. ڕۆحی من، کاتی دهرچوونت لێم، دهبوو جهستهیهکی ساردوسڕ بمێنمهوه. کاتی جودابوونهوهم لێت، دهستم به دڵمهوه گرت و بۆمخواستیت بهرهو بهرزایی بکشێیت و لهسهر ئهستێرهیهکی پڕ ژیان مهریهمێکی بهژن زراڤ ببینییهوه. شیرینم، تێکههڵکێشانمان بهیهکدی له ئهزهلهوه جوانترین ههڵه بوو سروشت کردی. وهلێ لێکترازانمان غهمناکترین وێنهی دنیا بوو که قهدهر بهڕاستی گرتی. تۆی ڕۆح و منی جهسته که سهردهمانێک پێکهوه بوونهوهرێکی زیندوو بووین، له هاوڕایی و جیاڕاییدا بهدهردی فهلسهفهی پزیشکه ئیماندارهکه و فهلهکناسه بێئیمانهکه چووین. ئهوان که بێباوهڕ به عهقیدهی یهکتری، تاساوی شیکاری هاوکێشهکه بوون. ئێ فهلهکناسێکی ماتریالیست که پیاسهی لهسهر زۆربهی ههسارهکانی ئاسمان کردبێت و ههرگیز ڕێکهوتی خودای نهکردبێت، سهختهبۆی باوهڕ بهێنێت که پهروهردگار له ئاسمانه! پزیشکێکیش که به مهبهستی نهشتهرگهریی سهدان کاسهسهری ههڵدابێتهوه و شتێکی نهبینیبێت به ناوی (بیر)، سهیره دڵنیایه لهوهی که بیر له (سهر)دایه! ڕۆحی ون، ئهی گهورهترین مهتهڵی گهردوون. تۆ به نادیارییت منت بۆ ههمیشه حهسرهتباری دیتنت کرد و که هاتیشیت له من بڕۆیت، لهبیرتچوو که بهتهنها من ئاوێنهی هێزی تۆم. ههمیشه لهوهدا بووم پێتبڵێم نهێنییهکی مهزنتر له هۆگربوونماندا ههیه، تهمهنی کوورتی مهخلوقێک هۆی وجوودی ئێمه نییه. شتێکی تر، زۆر شتی تر، چهمکێک له دنیای نهمریی ئامانجی پهیوهندێکهیه. جوانهمهرگبوونی زاتهکهی ئێمه، منی تهواو له زیندهوهر تۆران. تێناگهم تۆ له بۆشایی گهردووندا به چ دڵێکهوه له مهردوومێکی تر دهگهڕێیت! یان بۆ نا، پێموابێت تۆ بهدوای بیرۆکهی کیمیای هاوبهشدا، وێڵی زۆرترین لێکچوونی خهسڵهت و ڕووکهشیت. لۆژیکێکی خراپ نییه، بهڵام دهخوازم له بنهڕهتی چۆنێتی خۆت گهیشتبیت! ئیتر له دوای تۆوه، ئهو دهستهی سهرهوه و دهزووهکان، بۆ من ههم فریادڕهس بوون و ههمیش دیلهوان، ههم کۆت و پێوهند بوون، ههم تاکه وهسیله بۆ جوڵان. ئهوهتا ڕیتمێکی نامۆ باڵهکانم دهکاتهوه و بهرز و نزم ههنگاوم پێدهنێت. چهند گهمهیهکی بێمانایه، له ههڵپهڕینی خۆم به کهیفی ئهو دهست و داوانه قهشمهرییمدێت. چ ناڵێم، هێنده بهسه که چاوم پڕێتی له گریان، لێگهڕێ به نووکی پێ بنووسم؛ پهکوو، چهنده خهتای فهرموو، ههرچی وتی، ژیانکردن سهمایهکه، لهسهر پهڕهی گوڵهکان! پاشان من خاڵیی نییم له تۆ و دهم دهم دهکهومه خهیاڵات. تۆش ههر کات لهژێر بارانێکی بهلێزمهدا بوویت، ههوڵبده زۆرترین تنۆکهکانی لهسهر دهست و له باوهشتا بگریتهوه، دواتر مهزهنده بکه چهند دڵۆپهت بۆ نهگیراوهتهوه؟ بزانه که من به ژمارهی ئهو دڵۆپانه بیرتدهکهم! بیرتدهکهم بهڵام بهبێ ڕۆح چیدی من وهکوو جاران ئازارم نایهت، ئیدی من تهنیا بووکهڵهیهکم و خهریکه باوهڕیش دێنم که دنیا تهنیا کیمیایه! |
بهسهرهاتێکی راستهقینهی دوو هاورێ له ئێران که لهبهر خوا یهکتریان زۆر خۆشت دهویست..........
باسم و عهلی دوو هاورێی دڵسۆزی یهک بوون که لهبهر خوای گهوره یهکتریان خۆس دهویست ،که بێش دووساڵ له سهربازیا یهکتر ئهناسن ، وادهی سهربازیان تهواو ئهبێت عالی به باسم ئهڵێت: سهربازیمان تهواوکرد بهڵام هاورێیهتیمان ههر ئهمێنێت. باسمێش ئهڵێت به دڵنیایهوه.. عهلی مالیان له (شیراز) دهبێ و باسمیش له (تاران) عهلی: باسم ئهمه عینوانی ماڵی ئێمهیه له شیراز سهرمان لێبهو ئهگهر ویستیشت ژن بهێنیت لهوێ کچی جوانی لێیه من یارمهتیت ئهیهم.. باسم: زۆر سوپاس ئهمهش عینوانی ماڵی ئێمهیه له تاران ، گهر هاتی سهرمان لێبه.. ههردووکیان خواحافیزی له یهك دهکهن و دهرۆن ، ساڵان دێتو دهروا باسم بۆ مهبهسیتی ژن هێنان رودهکاته شیراز، عینوانی ماڵی عهلی دهدۆزێتهوه لهدرگا ئهیات عهلی درگاکهی لێ ئهکاتهوه. باسم : هاورێگیان لهسهر داواکهی خۆت هاتم ئهمهوێ ژن بێنم . دوای چهند رۆژێك پیاسهو گهرانیان پێکهوه کاتێکی خۆش ئهبهنه سهر . دوای ئهو چهند رۆژه عهلی چهند کچێک بۆ باسمی هاورێێ داست نیشان ئهکات بهڵام باسم هیچ لهو کچانهی بهدڵ نابێت ، تا رۆژێکیان باسم لهبهر درگای ماڵی عهلی را دهوهستێ چاوهرێ ئهکات عهلێ بێته دهرهوه ، ئهبینێت کچێکی جوان و شۆخ و شهنگ تێدهپهرێت، باسم زۆر ئهچێت به دڵیا بۆ یه که عهلی یهته دهرهوه باسم پێی ئهڵێت حاڵ و مهسهله ، له راستیشا ئهو کچه خۆشهویستی چهند ساڵهی عهلی خۆیهتی پر بهدڵ یهکیان خۆش ئهوێت ، بۆیه عهلی لهپێناوی هاورێیهتی و هاورێکهیا ههرچۆنێك بێت قهناعهت به خۆشهویستهکهی ئههێنێ که شوو به باسم کات دوای ئهوهی قهناعهتی پێ ئهکات شوو به باسم ئهکات باسم لهگهڵ خۆیا ئهیباتهوه بۆ تاران... رۆژان یهت و تێ ئهپهرێ وهزعی ماڵی عهلی زۆر کزو خراپ ئهبێت بۆیه عهلیش بهدایکی دهڵێت که ئهو تاقه دایکهشی ئهبێت پێی ئهڵێت که ئهچێت بۆ تاران بهشکم لهوێ باسم ئیشێکی بۆ بدۆزێتهوهو لهوێ ئیش بکات .. عهلی بهرێ ئهکهوێت بۆ تاران تا لهوێ ئهگات بهو عینوانهی باسم پێی یاوه ، سهیر ئهکات خانویهکی تابڵێی گهوره و خۆشه ، له دڵێ خۆیا ئهڵێ ئهبێ باسم چهند دل خۆش بێت به بینینم ، له جهرهس یهیات باسم : کێی زهلام عهلی : منم عهلیم باسم ئهڵێ: ببوره من تۆ ناناسم عهلی زۆری پێ سهیر دهبێت ئهڵێ تۆ بڵێیت منی بیر چوبێتهوه ، بۆیه جارێکی تر له جهرهس ئهیاتهوه. باسم: وتم که نات ناسم بهرێز عهلی: باسم من عهلی هاورێتم نام ناسیتهوه باسم : کاکه من پێم وتی که عهلی ناو ناناسم عهلی زۆر خهمبار ئهبێت ملی رێگا ئهنێت و ئهروات ههر بیر لهوه یهکاتهوه باسم بۆ وای بهسر هاتووهو منی بیر نهماوه، بهسهر ئهو شيقامهی پیایه ئهروات سهیر ئهکات له دوورهوه بینایهك که تازه خهریكن دروستی ئهکهن ، له دڵی خۆیا ئهڵێت ئهچم بۆ ئهوێ بزانم کهسیان ناوێ لهوێ ئیش بکات.. لهناکاو جهماعهتێك گهنجی وهکو خۆی بهرهو رووی یهن عهلی لهدلێ خۆیا ئهڵێت لهوانهیه رێـم لێ بگرن و چی پارهم پێیه لێـم بسهنن ، که جهماعهتهکه لێ نزیک ئهبنهوه بهردهمی لێ ئهگرن ، عهلیش بیان ئهڵێت ئهوهنهم پاره پێیه، بهشی کرێ سهیارهکهی لێ ههڵ ئهگرم که پێی بگهرێمهوه بۆ ماڵهوه ئهوهی کهشێ بۆ ئێوه.. یهکێ له گهنجهکان لێێ نزیك ئهبێتهوهو (1000$) ئهیاتێ و ئهرۆن. عهلی زۆر سهری سور ئهمێنێ له کاره ئهڵێ من بهتهبووم پارهم لێ بسهنن کهچێ پارهیان یامێ ، زۆر دڵ خۆش ئهبێت له دڵی خۆیا ئهڵێت که گهرامهوه بهدایکم دهڵێم ئهمه دیاری باسمی هاورێمه.. دهست بهرۆشتن ئهکاتهوهو لهناکاو سهیارهیهک لایهوه ئهوهستێ که ژنێك و کچێکی گهنجی تێدایه . ژنهکه به عهلی ئهڵێت که چێ کارهیت. عهلیش ههموو بهسهرهاتهکهی خۆی بۆ ئهگێرێتهوهو که بهنیازی ئیش کردن هاتووه بۆ تاران، ژنهکه به عهلی دهڵێت من ههر خۆم و ئهو تاقه کچهمین بۆ نایهیت لای ئێمه ئیش بکهیت. ههر چۆنێك بێت حهلی رازی ئهکهن و ئهچێت لهگهڵیان . دوایی ماوهیهک ژنهکه کچهکهی خۆی له عهلی ماره دهکات.رۆژێك خهسووی عهلی یهتهوه ماڵهوه به عهلی و کچهکهی ئهڵێت که ئهم ئێوارهیه دهعوهتی ئاههنگێك کراوین ئێوهش خۆتان ئامهده بکهن، ئهبێت بچین.. ئێواره دهرۆن بۆ ئاههنگهکه بهسودفه ئهو مێزهی لهسهری دادهنیشن باسمیش لهسهر ئهو مێزه دانێشتوه ، بهرامبهر عهلی . کهمێکی پێ ناچێت عهلێ ههڵ ئهسێته سهرپێ و کوپێک کاکاو ههڵ ئهگرێت و بهرزی دهکاتهوه و ئهڵێت: ئهوه بهیادی ئهو هاورێیهی له سهربازیا ناسیم و لهیادی کردم. کوپێ کاکاوی تر ههڵ ئهگرێت و ئهڵێ: ئهوهش بهیادی ئهو هاورییهی که چومه بهر درگای ماڵهکهیان و درگای لێ نهکردماوه. کوپێ کاکاوی تر ههڵ ئهگرێت و ئهڵێ : ئهوهش بهیادی ئهو هاورێیهی که خۆشهویستهکهمم پێ بهخشیو پێی نهزانی.. دا ئهنیشێتهوه باسمیش ههڵ ئهسێته سهر پێ و ئهلێت له قسهکانت تهواو بویت ، عهلێش دهڵێ بهڵێ. باسم دهست ئهیاته کوپێ کاکاو دهلێت: ئهمه بهیادی ئهو هاورێیهی لهیادم نهکردوهو قهتیش لهیادی ناکهم. کوپێ کاکاوی تر ههڵ ئهگتێت و دهلێت . ئهمهش بهیادی ئهو هاورێیهی که هاته بهر درگای ماڵهکهم و درگام لێ نهکردهوه بهلام به هاورێکانما (1000$) م بۆ نارد. کوپێ کاکاوی تر ههڵ یهگرێت و دهلێ: ئهمهش بهیادی ئهو هاورێیهی که خۆشکهکهی خۆمم پێ بهخشی که ئێستا لاتهوه دانیشتوه و ئهوهی ئهولاشتهوه دایکی منه.. بهڵام من نهم ویست پاداشتهکانت راستهوخۆ بهمهوه یان پێی بزانیت .. منیش هاتمهوه هیچیان نهیامێ !!! هاورێیان ئێوه راتان چیه؟؟؟؟؟؟ |
اورامان جايگاه خورشيد
مراسم آئيني پير شاليار در اورامان کردستان برگزار شد. http://www.iren.ir/Images/News/Smal_...0122343750.jpg از آن دور، از پشت پيچ جاده تماشايتان ميکنند، ميخندند و استقبال ميکنند هر مهماني را که وارد ديارشان ميشود. صفايشان به آسمان آبي کوسالان ميماند؛ گرمند و زنده. سفرههاشان باز؛ نان و ماستي است خوش رنگ و خوش خوراک. آمادهاند به مهماننوازي بيغل و غش. ما را همچون همه بر خوان خويش فرا ميخوانند و ديگر هيچکدام غريبه نيستيم در اين ميان. اينجا اورامان است. اورامان در زبان کردي "هه ورامان" تلفظ ميشود. "هورا" به معني "اهوارا" و "مان" به معني "جايگاه و سرزمين" است. هورامان سرزمين اهورايي و جايگاه اهورامزداست. "هور" نيز در اوستا به معني خورشيد آمده، هورامان جايگاه خورشيد است. اورامان ناحيهاي است وسيع و کوهستاني در جنوب کردستان. بقاياي آتشکدههاي زرتشتي در حوالي روستاي اورامان تخت نشان از رواج آيين زرتشت پيش از اسلام دارد و نيز در کهن ايام مرکز فرمانروايي سلاطين محلي بوده است. پير شاليار پير شاليار و مراسم آييني به يادگار مانده از دوره پيش از اسلام است. اين مراسم از دهم بهمن ماه به مدت يک هفته در اورامان اجرا ميشود. اخرين چهارشنبه منتهي به نيمه بهمن ماه زمان مراسم اصلي است. پس از به بار نشستن گردوها و برداشت آن، گرودها را خشک و نگهداري ميکنند. در زمان اجراي مراسم کودکان به نيابت از بزرگان اورامان به درب منازل روستا ميروند، آرد و مواد لازم جهت تهيه آش را تهيه ميکنند، مردان ديگهاي بزرگ از گوشتهاي نذري گاو و گوسفند بار گذاشته و آش مخصوص مي پزند و به هنگام نهار و شام به احسان بين مردم توزيع ميکنند. زمان موعود فرا ميرسد؛ مردان در بام يکي از منازل گردهم ميآيند، دستها را به کمر يکديگر حلقه ميزنند، آرام آرام شروع به چرخيدن ميکنند، دايرهوار ميچرخند، ذکر ميگويند؛ در وسط اين حلقه 3 تا 8 نفر موهاي خود را پريشان ميکنند و مرتبا سرهايشان را تکان ميدهند. شب فرا ميرسد؛ رقص آييني پايان مي يابد. به خانهاي که خانه پير است ميروند؛ در وصف پير اشعاري ميخوانند در پياش، تسبيح و لنگه کفش پير را از صندوق خارج ميکنند، دست به دست ميدهند، با احترام ميبوسند و دست آخر به صندوق باز ميگردانند. پايان مراسم؛ روز جمعه است. نان و ماستي تهيه ميکنند. جملگي به سمت ارامگاه پير ميآيند. وارد محوطه ميشوند، پاي افزارهاشان را از پا به در ميآورند؛ بوسهاي بر زمين مينهند و به زيارت پير همت ميگمارند. دستمالي به جهت گرفتن حاجت به ديوار و درختان محوطه مقبره ميآويزند. سپس مشغول ميشوند به خوردن نان و ماست. ميپندارند تبرک است خوردن نعمت ساده خدايي. پايان ميپذيرد مراسم آييني پير شاليار همزمان با غروب خورشيد در سرزمين خورشيد. 15 ارديبهشت ماه نيز مراسمي در جوار پير شاليار برگزار ميشود. www.iren.ir |
ممنونم از پست زیبات
راستی اورامان رفتی؟ |
نقل قول:
نه خیلی دوست دارم برم غرب کشور ولی هنوز...:( امیدوارم در آینده نزدیک کل اون منطقه رو ببینم! |
http://www.cloob.com/public//public/...2/935042-b.jpg تصویری بسیار زیبا از هورامان همیشه زیبا ...................................... ان شاالله برید اونجا خیلی زیباست بهشته... |
Wow!!
محشره ه ه ه ه !!! چقدر قشنگه!!!! باورم نمیشه!! کاش میشد زود تر می رفتم :( |
|
اکنون ساعت 07:50 PM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3.5 می باشد. |
Powered by vBulletin® Version 3.8.4 Copyright , Jelsoft Enterprices مدیریت توسط کورش نعلینی
استفاده از مطالب پی سی سیتی بدون ذکر منبع هم پیگرد قانونی ندارد!! (این دیگه به انصاف خودتونه !!)
(اگر مطلبی از شما در سایت ما بدون ذکر نامتان استفاده شده مارا خبر کنید تا آنرا اصلاح کنیم)