علامه ملا عبدالله بیتوشی

وی از دانشمندان متبحر شاعری توانا نویسندهای چیره دست ادیبی بلیغ و امامی بزرگوار در علوم اسلامی که اثار و تالیفات بسیار پرارزشی به نظم و نثر دارد پدرش ملا محمد بن اسمعیل بن ابراهیم بن عزالدین می باشد کنیه و نسبت او ابو محمد عبدالله بیتوشی الانی خانخلی احسائی است.
بیتوشی از خاندانی است که جمع زیادی از افراد ان در علم و دانش شهرت داشته اند از جمله شیخ محمد که در بیتوش سردشت سمت تدریس داشته و اهل فضل و ادب بوده است همچنین شیخ محمود برادر بزرگترش که از لحاظ هوش و حافظه کم نظیر بوده است تولد ملا عبدالله را به اختلاف های ساهای ۱۱۳۰ ۱۱۴۰ ۱۱۶۰ نوشته اند. ملا عبدالله برای کسب علم ودانش همراه برادرش به روستای سنجوی که ان هم از قرای سردشت است عزینت کردند و در محضر ملا محمد مدرس (ابن الحاج) بهره گرفتند و برای کسب علم به ماوران و بعد عراق رو نهادند و در اخر در شهر احساء ساکن شدند و تا ۱۱۷۸ به تدریس پرداختند و بعد به بیتوش بازگشتند و مردم و اهالی بیتوش شیخ محمود را مجبور به ماندن در بیتوش و تدریس در انجا مجبور کردند. و تا پایان عمر در جای پدرش به تدریس می پردازد. ملا عبدالله برای بار دوم با کشتی به احساء می رود و در سال ۱۱۸۶ به بیتوش باز می گردد و از انجا به روستای هزار میرد به قصد زیارت اب الحاج می رود در اواخر ۱۱۸۸ ملا عبدالله برای همیشه کردستان را ترک می کند و به بغداد و بعد به بصره رفت و در مدرسه رحمانیه بصره به تدریس پرداخت و مدت ۱۶ ماه در بصره که در دام و معاصره صادق خان زند بود محبوس شد و در اواخر۱۱۹۰بصره را ترک و به احساء رفت و در احساء با دختر شیخ عبدالقادر در قاضی احساء را به همسری برگزید و تا پایان مرگ در احساء به تدریس پرداخت و در ۱۲۱۰ ه ق در گذشت اثار وی: الکافی در شامل ۳۲۷ بیت به سال ۱۱۷۹ به نظم کشید
الوافی بحل الکافی

تحف الفلان لاشحاذالا ذهان

طریقه البصائر الی حدیقه السرائر

علامه ملا عبدالله بیتوشی ۲۲ اثر ارزنده از خود به یادگار گذاشته است