هاب‌هاي کشاورزي همچنان روانه درياي خزر مي‌شوند و با ورود لحظه به لحظه‌شان بروز شکوفايي جلبکي را خبر مي‌دهند؛ هر چند که مسئولان محيط زيست سمي بودن اين پديده را اين‌بار نيز رد مي‌کنند به نظر مي‌رسد با ادامه اين روند کشند قرمز در سواحل درياي خزر جا خوش‌‌ ‌کند
به گزارش فارس، پس از گذشت يک سال، باز هم پديده شکوفايي جلبکي از روز گذشته سواحل درياي خزر را غافلگير کرد. سال گذشته نيز پديده بلوم جلبکي در سواحل شمالي کشور نيز گزارش شد که خوشبختانه به گفته کارشناسان و مسئولان محيط زيست اينبار نيز سمي نبوده است.
محمد باقر نبوي معاون دريايي سازمان حفاظت محيط زيست در پي بازديد خود از سواحل درياي خزر در سال گذشته، اعلام کرد: افزايش بلوم جلبکي، در شهرهاي تنکابن و نوشهر روئيت شده است.
هر چند که مسئولان محيط زيست و برخي کارشناسان معتقدند اين پديده با توجه به شرايط و طول عمر کوتاهي که دارد پس از 48 ساعت حذف مي‌شود، اما به نظر مي‌رسد با ايجاد شرايط مجدد زمينه براي بازگشت کشند قرمز در سواحل درياي قرمز فراهم شده است.
نبوي با اشاره به ورود آلاينده‌ها از ساحل به درياي خزر، تصريح کرد: اين امر شرايط را براي پديده بلوم جلبکي فراهم مي‌کند و زنگ خطري براي رشد گونه هاي ديگر در اين منطقه است.
وي امکان رشد گونه‌هاي سمي را هشدار داد و گفت: زماني که محيط براي رشد پديده‌هايي که همخواني با محيط زيست را ندارد، فراهم مي‌کند، ‌برخي گونه‌هاي سمي نيز رشد يافته و باعث مرگ و مير موجودات مي‌شود.
فاضلاب‌هاي صنعتي، خانگي و زهاب‌هاي کشاورزي به گفته کارشناسان محيط زيست مي‌تواند در بروز پديده کشند قرمز در اين منطقه مؤثر واقع شوند.
نبوي درباره نقش اين عوامل در سواحل درياي خزر، تأکيد کرد: بايد فاضلاب‌هاي صنعتي و خانگي کنترل شوند و از ورود آنها به درياي خزر جلوگيري شود.
معاون دريايي سازمان محيط زيست با بيان اين‌که دولت برنامه‌اي درباره احداث سيستم تصفيه‌خانه فاضلاب براي شهرها دارد، اظهار داشت: بايد هر چه سريعتر پيگيري شود اما برخي سازمان‌ها از کمبود اعتبارات گله‌مند هستند.
وي تأکيد کرد: محيط زيست در حد وظايفي که بر عهده دارد کنترل و نظارت مي‌کند اما سازمان‌هاي ديگر نيز در راستاي وظايفشان بايد اقدام کنند.
به گفته نبوي تنها گفتن براي مقابله با پديده کشند قرمز فايده ندارد، بلکه بايد عملي در پشت آن وجود داشته باشد.
به نظر مي‌رسد عدم توانايي در کنترل ورود زهاب‌هاي کشاورزي، فاضلاب‌هاي صنعتي و خانگي زمينه را براي بازگشت اين پديده به سواحل درياي خزر فراهم کرده است.
اين شکوفايي در نواحي ساحلي، اعماق 10-15متري ديده شده است.گونه شناسايي شده Nodularia spumigena از شاخه سيانوفيتا (جلبکهاي سبز-آبي) است. اين گونه جزء سيانوفيت‌هاي سمي است.
اين جلبک با توليد سم نودولارين سلامت حيات وحش، حيوانات اهلي و انسان را به خطر مي‌اندازد و لازم است آگاهي‎هاي لازم به ساحل نشينان داده شود.
کشند قرمز يا شکوفايي جلبکي پديده‌اي ‌است طبيعي که براثر نوعي جلبک ميکروسکپي به وجود مي‌آيد اين موجود زنده در برخي موارد سمي توليد مي‌کند که بر بخش مرکزي سيستم عصبي ماهيان تأثير مي‌گذارد و سبب فلج شدن سيستم تنفسي آنها شده و مرگ ماهيان را به دنبال دارد.

سال گذشته با اين‌که کشند قرمز در سواحل درياي خزر بروز پيدا کرد ولي موجب مرگ و مير حيوانات و ماهيان نشد. اين‌بار نگراني‌ مسئولان نسبت به بروز اين پديده بيشتر شده شده است. اما آيا اين‌بار پديده کشند قرمز موفق به گرفتن جان ماهي‌ها خواهد شد؟
نبوي با بيان اين‌که هنوز سمي بودن اين پديده مشخص نيست، گفت: اين‌ امر نياز به تحقيقات علمي و دقيق دارد.
وي اظهار داشت: پديده کشند سرخ معمولاً در مناطق پناهگاهي و با توجه به فصل گرم سال بيشتر بروز پيدا مي‌‌کند.
سابقه بروز بلوم جلبکي در درياي خزر به سال 83 و سال گذشته بر مي‌گردد اما به نظر مي‌رسد مسئولان محيط زيست اين موضوع را خيلي جدي نگرفته‌اند. شايد اگر کمي از ورود فاضلاب‌ها به سواحل خزر جلوگيري‌ مي‌شد اين‌گونه نگراني در ميان مسئولان موج نمي‌زد.
معاون دريايي سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به اين‌که اين‌بار پديده بلوم جلبکي در سواحل نوشهر و چالوس ظاهر شده است، گفت: بدون شک ورود زهاب‌هاي کشاورزي در بروز اين پديده مؤثر است.
سابقه بروز 4 بار شکوفايي جلبکي در کارنامه درياي خزر
در اين زمينه رضا پورغلام، رئيس پژوهشکده اکولوژي درياي خزر افزايش مواد مغزي و تغيير نسبت نيتروژن به فسفر را از عوامل بروز و تشکيل اين پديده اعلام و خاطرنشان کرد: تاکنون چهار بار شکوفايي جلبکي در خزر مشاهده شده که در جنوب غربي و غرب درياي خزر مشاهده شده است.
پورغلام با اشاره به اينکه امسال اين پديده تا 10 تا 15 متري ساحل نيز آمده است، يادآور شد: در صورت برخورد اين پديده با شناگران ضايعات پوستي به وجود مي‌آيد.
اميد روشن مدير کل محيط زيست استان مازندران نيز درباره احتمال سمي بودن کشند قرمز در سواحل درياي خزر توضيح داد: بررسي‌هاي صورت گرفته نشان مي‌دهد يکشنبه تا سه‌شنبه هفته گذشته پديده شکوفايي جلبکي در سواحل درياي خزر حد فاصل نوشهر تا سي‌سنگان به طول 3 کيلومتر اتفاق افتاده است.
وي با اشاره به نتايج حاصل از بررسي‌هاي صورت گرفته توسط کارشناسان محيط زيست افزود: بررسي‌هاي صورت گرفته درارتباط با اين لکه شيري رنگ نشان مي‌دهد که اين پلانکتون‌ها ترشحات سمي ندارند و مشکل خاصي را متوجه اين منطقه نکرده‌اند.
روشن تأکيد کرد: از روز سه شنبه هفته گذشته اين پديده کمرنگ و در نهايت محو شده است. و گاهاً لکه‌هاي مشکوکي که در سواحل مشاهده شده بود ربطي با شکوفايي جلبکي نداشته است.
مدير کل محيط زيست استان مازندران متذکر شد: صرف نظر از ورود فاضلاب‌هاي خانگي به منطقه ساحلي گرماي بيش از حد دما و افزايش دماي آب باعث بروز اين پديده شده است.
روشن در ادامه به اثرگذاري زهاب‌هاي کشاورزي اشاره کرد و گفت: زهاب‌هاي کشاورزي موضوع جدي در اين رابطه است و اگر وجود نداشته باشد در صورت گرماي هوا پديده شکوفايي جلبکي رخ نخواهد داد.
وي بيان کرد: زهاب‌هاي کشاورزي انواع کود و مواد غذايي را وارد آب دريا مي کند و گرماي هوا باعث مي‌شود بر بستر اين مواد غذايي وارد شده به دريا اين پلانکتون‌ها رشد يابند.
روشن همچنين درباره شيري رنگ بودن لکه‌هاي مشاهده شده در سواحل درياي خزر گفت: پديده شکوفايي جلبکي که اصطلاحاً به آن کشند سرخ نيز گفته مي‌شود ميتواند به رنگ‌هاي مختلف نيز باشد.

وي در ادامه به بروز کشند قرمز در سال‌هاي گذشته اشاره کرد و گفت: در سال‌هاي گذشته، انواع جلبک‌هاي توليد کننده سم نيز وجود داشته، منتهي مقادير آن پايين بوده است و آسيبي به آبزيان و ماهي‌ها نرسانده است.

منبع