ئه حمه د مه حمود

به سپاسیکی زور له سایتی چیا

تۆ بو...

تۆ بوى منت کردە خۆرى، نــاو ئاسمـانى تابلۆکانت
لەناو تەمى خەیاڵى تۆ بووم، بە خونچەى رێى ژوانت
بەنیگارى خۆشەویستیت، رەنگەکانت پآ ناسانم
بۆیـە ئێستـا لە ئـاسمانتا، هـەتاوێکى بـەیـانیـانم
من کە نمەى بارانێک بووم، لە چاوانتا بووم بە دەریا
هــاتیتە نـاو دڵى تـارم و خۆرەتـاوت کرد بـە بـەریـا
لە ناو باخى وێنەکانتا، رۆژێک گوڵ بووم، رۆژێک باران
وەرە ساتێک با لەباڵ دەین بۆ خۆشبەختى بەرزى ژیان
تۆ خـەونێکى لە چاوانما، بە تۆ روونە ژوورى تارم
تۆ ڕەنگاڵەى باخى دڵمى، تۆى شنەباى نەوبەهارم
لـە خـەندەدا چـاوم بۆ تۆ، لـە گریـانـا دوا هەناسەم
خۆشەویستیت بآ سنورە، هەر بۆ تۆیە مەیل و تاسەم

پەیکەرى بەفر

هـاتووم ئەمشەو وەکو بــاران، لە نـاو چاوتا داکەمەوە
گریانێک بم وەکو ئاسمان، بەهیچ کەسێک ژیرنەبمەوە
هاتووم لەگەڵ تەنیایدا، تۆ بە شیعرێک ئاشت کەمەوە
لە ناو دڵى مەستى تۆدا، چراى خۆزگەم هەڵکەمەوە
وەکو نامە بە بێدەنگى، دەست ئەخەمە ناو دەستەوە
بــە تەنیایى بۆ تۆ ئەدوێم، تــا بڕژێمە ناو هەستەوە
من پەیکەرى ئەو بەفرە نیم، کە بە هەتاو بتوێتەوە
رۆژانێکى نــاو عومرى تۆم، تــا هەمیشە ناسڕێتەوە
من لەو ساتە شیرینتربووم، کە دوا ساتى سەرى ساڵ بوو
لەو نێرگزە راستگۆتر بووم، کەپەرچەمى دەشت و یاڵ بوو
ئاخ لە دڵەى بێویژدانت داخ لــە تیشکى چاوەکانت
کە نەتبینى خۆرى عەشقم سەرى هەڵدا لە ئاسمانت

ڕێى باران

هەتـا چاوم لـە کـارا بوو ، رەنگێک نەهاتە سەر چاوم
هەتا دڵم وەک شوءشە بوو، شکانیان هەست و هەناوم
تازە گوڵم من نـاتوانم، لەگـەلڕ خۆمـا ئاشت ببمەوە
وەکو بەفرى چلەى زستان ، بەسەر خۆما بتوێمەوە
دڵم وەکو هەرمآى تەزیو، خەم بەسەریا داباریوە
باڵدارێکى رآی بارانە لە ئاسمانى خۆى تەریوە
گەڵایەکى خۆرنەدیوم پـاییز وشکم ئەکـاتەوە
وا ڕەشەبا بەیەکجارى، دەستم لە چڵ ئەکاتەوە
ڕآی شیرین و تاڵیم بڕى، کـەچى هێشتا سەرەتایە
خەون و ڕاستیم لێ ون بووە، خۆزگەش بەناو دڵما نایە
وەکو هەورآ دێت و دەڕوا تاوەڕێژنەى بیرچۆتەوە
چاوی مـاندووم بۆ بـارانى فرمێسکى خـۆم کردۆتەوە

هەتاوى پاییز

هـەتـاوێکى ئێوارە بووى، لە ئـاوابوون شیرینترى
فریامکەوە ناخم بەستى، لە غەریبى و ساردو سرى
من پایز بووم تۆ بەهاربووی، بەناکامى تۆشم وەران
هەنارێکى بەرهەتاو بوءی، نەمزانى زوو دڵتم شکان
وەکو هەتاو ڕژایتە ناو، هەست و ناخ و دڵى تارم
لەبەردەرگـاى چاوەکـانتا، نامەیەکى لێو بەبـارم
کەنەتوانم هەناسەت بم، لە ڕۆژانى تەم و تۆفا
خـەندە نەبم بۆ نـاخى تۆ، لە ئازار و ئـاخۆ ئۆفا
کە نەتوانم شنەى تۆ بم، گەڵاى پرچت ڕاوەشێنم
ئیتر بۆچى وەکو دەریا، بەرەو لاى تۆ شەپۆل بێنم
لێم ببوورە پـاییزى بووم، بـە دڵتەنگى بمنـاسەوە
نەکـەى گوڵم یادەکانم، بخەیتە نـاو تاسەتەوە
وتم نەبا ڕەنگى ئەوین، لە چاوانى تۆش بتۆرآ
نەبا دڵى بەهارى تۆ، بەخەزانى من هەڵوەرآ

دوا سات

ئەى خۆرەتاو هەر بۆ ساتێک، لەبەرزیتا وەرە خوارآ
تــا بزانى چەند بەژانە، ئــاوابــوونـى لاى ئێوارآ
تا ببینى چۆن گەڵاکــان، دەست لـە دەستى یەک بەرنادەن
چۆن باوبۆران بەتەزیویش، دوا سات بآ ماچ قەت


هەڵناکەن

دڵنیابە من بەفرێکم ، لە نـاو پێکتــا تووامەوە
رێگایەکى داخراو بووم، لەسەر رێى تۆ کرامەوە
من دڵۆپێک ئەشکى تەڕبوم ، کەوتمە دەریاى چاوانتەوە
باڵدارێکى بآ لانە بووم ، بــاڵمدا بە ئــــاسمانتەوە
وەک دواگەڵاى چڵى شاتوو ، بەشەمـاڵت هـاتمە سەمــا
گەر بۆ ساتێک دەستم بەردەى ئەمرم لەناو ئەشک و خەما
ئاسوودەم تا گیان بسپێرم ، هەر ئەوەندەى زوو بگەم پێت
بە وەرینیش بۆ لاى تۆ دێم ، بــەمردنیش دێمە سەر ڕێت

هەڵبەست

کآ وەکو من لەتاریکیت، خۆرى کرد بە کانى چاوت؟
کـآ وەکـــو من دیوانێکى پڕگـۆانى کرد بەنــاوت؟
لە دوورەوە کآ تۆى بردە بەر ئاوێنەى روونى کانى؟
لە گریـان و پێکەنینـا ، وەرزى دڵى تۆى ئەزانى!
لە دڵتەنگى بــارانت بووم ، لــە خۆشیدا هـەر گۆرانى
وەکو گەڵا زوو هەڵوەریم ، کەوتمە سەر ڕێت بەئاسانى
یەکەم حەرفى ناوەکەى تۆ، بوو بەشیرینى زمانم
بەڵام گۆڵێ دڵنیـابە ، من بـەبآ تۆ سەرگەردانم
تازە لەناو شەوو رۆژتا ، یادگارى من داگیرساوە
ناونیشانم هـەڵبەستێکە ، لەنـاو دڵتـا بەجێماوە
چۆن ئەتوانى رەزى شیعر و بــاخى وشەم فەرامۆشکەى
بآ ئاواز و گۆرانى من ، بەعەشقى تر دوا پێک نۆشکەى

سەرمەست

بڕوا بێنە بەو قەدەرەى، کە من و تۆى بەیەک ناسان
بەو ئەوینەى بــە هێمنى، هــاتە دڵت زۆر بە ئاسان
بڕوا بێنە بە هاتنەوەو گەڕانەوەى بەفرى ئەمسالڕ
بەو هەڵبەستەى بـە شێتانە، چـاوەڕێتە وەکو منالڕ
بـەو نــامەیەى کە بــاڵدەگرآ، تــا دەگــاتـە دوورە وڵات
وەک چیرۆکى ئەفسانەیى، تا بەدەستى خەیالڕ دەگات نەکـەى

بڕۆى بـەجێم بێڵى، دوا ئـاوازم بکـەى بـەشین
من سەرمەستم بە ناوى تۆ، لێم مەبەستە دەرگاى ئەوین
یادت ماوە تۆ خۆت وتت، من بە خۆرت دەکرێمەوە
وەکـو بـەفر لـە نـاو گڕى، تـەنیـایتـا ئـەتوێمـەوە
چۆن فرمێسکێک کە ئەوەرآ، ناچێتەوە ناو چاوانت
یا وەک رۆژێک تێئـەپـەرآ، نـایەتەوە سەر ژیانت

تەزیوو

تۆ لە دڵماى بەڵام چیبکەم، کە من هێشتا لە خۆم دوورم
لەوەتەى هـەم دڵشکاوم ، لەنـاو عومرى سەوز و سوورم
توو ئەو خۆرەى لە چاوتایە، توو ئەو هەستەى لە ناختایە
لـە ئێسـتـاوە تـا هـەمیشـە ، دەرگـاى دڵـم ئـاواڵایـە
منیش ئاوا لەسەر رێتـا، بـاڵداریکى هـەڵکورماوم
بەڵام چیبکەم بۆ لەباڵدان، کۆترێکى باڵبەستراوم
توو بەهارێک کە چاوەرێى، لەسەر ئەسپى خەیاڵم بیت
کە هـاتییەوە ئـاراممکـە، تەنیـا چـراى نـاو ماڵم بیت
لەبەهارا رەنگم دانا ، لەگەلڕ بەفرا دڵم تەزى
بەنیگاى خۆر تووامەوە ، لە پاییزا چاوم وەرى
رووبار هـات و بەجـێى هێشتم، ئـاوڕى لێم نەدایەوە
خۆر بەخەندە لەمن هەڵهات ، شەوى هێنا بەدوایەوە

بارین

دڵم هێندە بەتەنهایە، وەک ئەستێرەى لە شەو جێماو
ئەڵێى بەفرى دواى بــارانە، وا خـەریکە ببێت بە ئاو
نەمدەزانى هاوڕآى دڵم، گرآى خۆزگەم ناکاتەوە
بەهارێکى وشکە ساڵە و ئـاوڕ لـە گولڕ ناداتەوە
رۆژانێک بوو دوو گەڵا بووین، شەمالڕ دەستى ئێمەى ئەگرت
دوو هەور بووین لەنـاو یەکا، هـەتاو ناخـى ئێمەى تەى کرد
کەچى تۆ وەک بەفرى بەرخۆر، لەسەر لوتکەم توایتەوە
دەرگـایەکى داخـراو بوویت، بـۆ پێشوازیم نەکـرایتەوە
کـآ ئێوارەى هێندە روونە، کـەخـۆر تیـایـا هەڵبێتەوە
کآ رێگایەک ئەگرێتە بەر، کە سەد رێگەى لێ بێتەوە
هەورێک نەبووى لە ئاسمانا، بەهیچ بایەک دانەنەوى
ئەشک نەبوى تـاهـەمیشە لە چـاوانى من دەرکەوى

غوبار

هەراسان بووم، چونکە عەشق، سەرابێکى پڕ غوبارە
وەک رەشەباى سلێمانى، گولڕ شکستەى ناو بەهارە
ئیتر بـە گـولڕ فریو نـاخـۆم، بـۆنى دیارە بآ وەفـایە
ساتێک لەگەلڕ پەپوولەداو ساتێک لەگەلڕ شەماڵدایە
تۆ نەتدیوە کە پەپوولە بە عەشقەوە بۆ مۆم ئەچآ
بەڵام ئەو زۆر بآ باکانە ، ئـاگر بەسەر دڵیـا ئەنآ
تـۆ بڕوانـە هـەنگـەزەردە ، کـە بەسـەر گـولڕ ئەخـولێتەوە
شەمالڕ دەستى چڵى ئەگرآ و گولڕ لە ماچ دوور ئەخرێتەوە
من لـە دەرگـاى گۆرانیمدا، فـرمێسکم لێ کـرایەوە
لەو شوێنەى گوڵى تیا وەرى ، دڕکێکى لێ رووایەوە
باسى خونچەو چرۆ مەکە، من بەهارم لە دەست داوە
زەردەخەنـەم کـەوتە ژێر لێو ، چـرایـەکى کز کراوە
عەشق بەفرى پێش بارینە، کە گەشتە خاک ئەتوێتەوە
چـاوى کـز و دڵى پڕە ، هـەر بە گریـان ئـەکـرێتەوە

شنەباى هەست

چـراى خـامۆشـى لێلڕ و بێڕەنگم
ئەستێرەى دوورى ناو شەوەزەنگم
رێگەى نەهاتى هەزار دوڕیانم
شەپۆلى توڕەى دەریاى ژیانم
چاوم بەهار و رێژنەى بارانە
وەرزى رەنگینم گەڵاڕێزانە
دڵى غەمـگین و شنەبـاى هەستم
ئاوێتەى ئەشکە روخسارى مەستم
دواین دەوارى پیرە جوتیارم
لـەناو پـاییزا وێڵى بەهـارم


ناسین

کە تۆم بینى خۆر ئاوا بوو ، ئەستێرەکـان کەوتنە سەما
لە ناو وەرزى تەنیاییدا ، شوێن هەنگاوێک بۆ من نەما
تیشکى نیگات، خەندەى بەخشى، بەئاسمانى چاوى تارم
بـڕوا بکـە مـن بـە بـآ تـۆ لـە بینینـى خـۆم بێــَزارم
فریشتەکەم تۆ هـەتاوى، زەردەپەڕى ئێوارانى
وەرە لە ناو شیعرى منا، خۆت ببینە چەند نیانى
ساتێک وەرە ناو دڵمەوە، بە ئارامى خۆت ببینە
دڵم بە تۆ ئاوەدانە ، چـونکە ژیـان خـەم و شینە
لەو رۆژەوەى تۆم ناسیوە، خۆرەتاوێک لە ناخمایە
بۆ بینینت دواهـەنـاسەى، چـاوەڕوانى لە ئاخمایە
چـراى روونى ئـاسوودەیى دارى ماتى ئەرخـەوانى
ئیتر بۆچى لە تاو خەمێک ، لە هاتنە بوون پەشیمانى

چەتر

بـەهارێک دانـآ لە رێى ژیــانم
مانگبە بۆ بەرزى تاقى ئاسمانم
باران لە دڵما خۆشـناکــاتەوە
دە بمخەرە ژێر چەترەکەتەوە

هەر کاتێک چویتە کەنارى دەریا
دڵۆپێک فرمێسک بکە بـەبەریـا
با رەنگى ئاویش وەک چاوت رون بآ
نهێنى دەریــاش ئــاشکراو رون بـآ

من زۆر جار خەونى ئاڵۆزم دیوە
زۆر جـاران بەخـەم دڵم تەزیوە
بەڵام هیچ جارێک دڵم وەک ئێستا
وەک هەرمآى بەر (با) هەڵنەلەرزیوە


فرمێسکى خۆشى

ئــەمشەو چاوانت بـدە بە دەریا
شەپۆلى خەیالڕ دەرژآ بەسەریا
تۆ لە خــەونێکاو من لــە راستییا
دەستى یەک ئەگرین تاکو ئەو دنیا

ئەمشەو رژایتە نـاخ و هـەستمەوە
فرمێسکى خۆشى کەوتە دەستمەوە
ئەستێرە هەڵهات لە شەوى تارم
بە خەندەى تۆ رۆى خەم وئازارم

چەندین بەهارى گەشم بینیوە
هەزاران گوڵى رەنگینم دیـوە
بەڵام هیچ جارێک وەک ئەم پاییزە
رەنگ بـەسـەر دڵمـا دانـەبـاریـوە


هاوڕێى تەنیایى

لە ناو سەرنجى ژینى تەماویم
هەنگاوم وێڵەو هاوڕآى تەنیایم
رێگاى شیرین و تاڵیم بڕیوە
مـەلى ئاواتم لـە دلڕ تەریوە
لالەى بەهار و هەورى پڕ باران
وەکو عومرى من گشتى هەڵوەران
دارى خۆزگەى دلڕ، گوڵێکى نەگرت
شەو چراى روونى لە من هەڵنەکرد
دوا بەفرى سپى بەسەرما بارى
چیبکەم هەتاوى رووناکم نەدى
دێتەوە یادم عومرى رابردووم
ئومێدى وەریو رۆژى لە دەست چووم
ئالودەى ئەشکم بەیادى بــاران
بەیادى خونچەو شنەى بەهاران


بۆچى؟

بۆچى ئازارى منت پآ خۆشە؟
خۆ من هەڵوەرم پاییزى تۆشە!
بۆ لە گومانا ئەمبەى ئەمهێنى؟
کە تۆ بمکوژى بۆچى ئەمژێنى؟

من بەهارێکم بآ ناونیشانم
کزەى پاییز و وەرزى گریانم
ئیتر پێم بڵێ تۆ چۆن ئەتوانى؟
زوو بەجێم بێڵى وا بە ئاسانى!

ئەترسم رۆژێک رۆژ نەبێتەوە!
خۆرى کازیوەم نەگەڕێتەوە
رەنگەکان هەمووى ماتى بنوێنن
تاریکى بەسەر دیدەما بێنن!
.............. .......... ..............


هەورى دڵتەنگ

من کە هەورێکى دڵتەنگ ئەبینم
ئەیکەم بە هاوڕێى گریان و شینم
من خەندە زوو زوو ژیرم ئەکاتەوە
کـآ دڵنـەوایى هـەور ئـەداتەوە ؟

بـۆیـە دڵـى تۆ ئـاوا دوو رەنـگـە
رەنگێکیان رونەو رەنگێکیان مەنگە
هـەر من ئـەزانم ئـەو دڵە پـاکە
وەک دڵى خونچە ناسک و تەنگە

من کـە دارێکى دوورە دێــراوم
بەڵام ئێستاکە شەتڵى پڕ ئاوم
هەر کـە پێت وتم ئـەگـەرێمەوە
هەرچەند وشک بووم وا ئەژێمەوە

گەڵاى شکاو

ئەو کاتەى دڵت تەماوى ئەبآ
پآ بەسەر گەڵاى وەریوا مەنآ
نەبا دڵى تۆش وەک گەڵا بشکآ
با هەورى چاوت فرمێسکى نەتکآ

ئەگەر باڕەشێک نیگاى شکاندى
مەیلى ئەو ساتەى لە لێو تەراندى
زیاتر بە خەندە بژى بۆ ژیان
مەهێڵە چـاوت داکاتە باران

هەنگاو بۆ رێگەى تەنیایى مەنآ
لە پرسەى رەنگا، قەت گولڕ دامەنآ
بە مەرگى باران ، بە گیانى دەریا
هەتاو شیرینە لە کاتى کۆچیا


ئەرخەوانى

بـە تـاوى خـەندە پێت نـا لـە دڵم
وەک زوقمى سەر ئاو شکاندت گوڵم
سوێندت بۆ دەخۆم بە هەورو باران
بـەو ئەستێرەیەى کشا لە ئـاسمان
بەو رێـگا دوورەى لـــە نێوانمانە
کە تاسەو خەونى گشت شەوانمانە
من دایمە شەیداى ئاوێنەو چرام
بەڵام بە تەنها لەوان دابــــڕام
ئاوێنەى دڵم سەد جـار شکاوە
چراى خۆزگەشم خامۆش کراوە
ئـاى لەم خـەیاڵە ئەرخەوانییە
تەمەن سەر تاسەر چاوەڕوانییە

مانگەشەو

شـەوان هێندە من بێدارم ، رەنگى شـەوم لێنیشـتووە
دە من چیبکەم لەم گەردوونە، مانگە شەوم خۆشویستووە
لـە نـاو دڵـى تـاریکیدا نیگـاى ڕوونـى لـە من نـابڕێ
هەموو شەوێ دێتە ژووان مەگەر هەورێ ڕێى لێ بگرێ
حەزمدەکرد منیش عەشقى، گولڕو زریان و تۆفان بم
بۆ پێکـەنینى لێوى گولڕ ، نەرمـە شنەى ئێواران بم
وەکو گەڵا لە باوەشما، شەونم گیانى سپاردایە
چـڵە دارى زستـانآ بم، بەفر دیلى بکردمـایە
لە ئـاوێنەى دڵى شۆخـآ، هەرمێى دڵى خـۆم ببینم
لە جێى شەوان نیگاى خۆرى، وەکو دیارى بۆ بهێنم
دە من چیبکەم کە من عەشقى، مانگە شەوى ئاسمانم
بـە تیشـکى خـۆر رۆشن نـابآ، پێکەنینى نـاو ژیـانم

بڕۆ بژى

بڕۆ بژى ، ژیـان خەونى مناڵێکەو ئەبڕێتەوە
تەمەن وەکو بەفر وایە، کە دابارى ئەتوێتەوە
بڕۆ بژى ، بە دەستى خۆت، دەرگاى خەندە کڵۆم مەدە
تا لە ڕێتا گوڵێک هـەبآ ، سڵاو لە دڕک و خەم مەکە
نەکەى بە خەم فریو بخۆى ، پاییز فێرى گریەت بکا
چـاوەڕوانى لـە دڵتـا بآ و بەهـار لە چـاوتـا دەر بکا
کانى رونیت، خۆت لێلڕ مەکە، شەپۆلانبە تا ئەتوانى
گولڕ چـاوەڕآى دەستى تۆیە، نەیوەرێنى بەئـاسانى
شەوى زستان چەن تاریک، بآ بەفر روونى ئەکاتەوە
دڵنیابـە کـە خـۆر هـەڵدآ، شەوت لـە بیر دەبـاتەوە
ژیان خەونە چەن درێژ بآ، دڵنیابە وەک ساتێکە
پڕخەندەبآ یا پڕ ئەشک دواهەناسەت هەر ئاهێکە


سات

تۆ کە نەتوانى وەکو باران بى
بێگەرد و ساف بى وەکو ئاسمان بى
ئەى بۆچى وەک خەم لێم نابیتەوە
وەکو شەوو رۆژ بڕۆى دێیتەوە
کە تۆ نەیەیتە ناو ژیانمەوە
بۆ وەکو بارەش دێتە چاومەوە
وەکو تەمەنم بەجێم ئەهێڵى
رۆحم ئەبەیت و ناخم ئەکێڵى
ئیتر وازبێنە لە نەرمە نیگا
مەبە بە گولڕ و خونچەى سەر رێگا
خۆت مەخەرە ناو خەیالڕ و ئاخم
مەبە بە تاسەو هەناسەى ناخم

وێنەى عەشق

ئەگەر نەتووانى بگەڕێیتەوە
لەگەلڕ بەفرێکا ببـارێیتەوە
شەوت ببـەستە بە رۆژانمەوە
قاقات بسپێرە بە گریانمەوە

با مەستت بکەم بە زمانى شیرین
دنیات بۆ بکەم بە عەشق و ئەوین
لـە گـۆرانیدا وێنـەت بکێشـم
تا دوا هەناسە نازت ئەکێشم

لێوت شـەرابى چـاوەڕوانیمـــە
ماچى ئەفسانەو خەون و راستیمە
بـا لێوانـى ئـالڕ لێوم ئـاوبدات
وەکو بارانێک لە هاوین داکات

تەزیوو

دڵم بـاڵدارى رێگـەى بـارانە
باڵى تەزیووم ماندووى تۆفانە
بۆ نـایـەیتە نـاو دڵى خـامۆشـم
لوتفى شیرینت وەک مەى بنۆشم

من کە تۆم ناسى گریان بوو ناوت
ئێستاکـە لاى من نییە هـاونـاوت
دە زوو پێم بڵآ وا من هەڵوەرام
با خامۆش نەبآ تروسکەى چرام

بە دەریا بڵآ شەپۆل راگرە
بە هـەور بڵآ بارانت ببڕە
تا گوێت لە دەنگى ترپەى دڵم بآ
ئەوسا لەگەلڕ دلڕ هـەنگاوت بنآ

چۆڵەوانى

گەر هەواڵى من دەپرسى، وەک رەشەبا سەرگەردانم
وەکو گوڵى وشکە ساڵى، لە رەنگى خۆم پەشیمانم
گەر دەتەوآ بزانى کێم، چاوى سوورى پڕ گریانم
وەکو هەور دڵم تەنگەو دایمە عاشق بەبارانم
دیـوانى مـن تـەنیـاییـەو نـاونیشـانم دابـڕانـە
وەرزى گولڕ و شنەى باخم، هەڵوەرین و هەر خەزانە
من دەفتەرم گەڵاى زەردە و پێنوسیشم دارى سووتاو
رۆژى هەینیم دیدارێکە و گوڵى سەر گۆڕى بەجێماو
چراى رونم مانگەشەوە، کە هەور بآ ئەویش ماتە
لە چیرۆکى تەنیایما، تاسەو ئاخ و مەرگەساتە
ماڵى من وا لە دڵمایە، ئەویش چۆڵە وەکو بیابان
پێکەنینم هەڵوەریوە، وەکو گوڵى دارئەرخەوان

وەرزى گۆچان

من گۆچانێک دەستم ئەگرآ و درەختێکى پیر هاوڕێمە
سایەى باڵام لەگەڵما دآ ، ئەویش هاوڕآى نیوە ڕێمە
هەموو شەوآ با دەبینم، لەگەلڕ گەڵا سەما دەکا
رەشەباى وەک خۆم سەرگەردان زوو زوو لە دەرگاى من ئەدا
رەنگى من وەک رەنگى ئاوە، کەس نازانآ چ رەنگێکە
دەنگى من ناڵەو هاژەیە، پڕ بە گەرووى گشت دەنگێکە
کاسەى دەستم پێکى خەمە، بە بێدەنگى خۆم ئەینۆشم
بە بآ بادە وا راهاتووم، مەست و بآ ئاگاو سەرخۆشم
لە دایک بووى پرسەخانەم، کوڕى خەم و لاوانەوەم
چڵەدارى شکێنراوم، چاوەڕوانى هەستانەوەم
ژوورى ساردم بەرەو باران، جار جار هەتاو دێتە ژوورآ
لاولاوى دیوارى حەوشەم، پڕ باڵاى خۆى گولڕ ئەدورآ

گەروو

گۆرانى من ئاوازێکە، لە گەرووما نایەتە دەر
خۆشەویستیم لێ ون بووە، تەنییایشى هاتۆتە سەر
دێتە بیرم یەکەم شەوم، کە ئەستێرە خۆى ناسان پێم
یەکەم رۆژى خۆرم بینى، سێبەرەکەم کەوتە شوێن پێم
یەکەم باران بە چاو بینیم، ئێستا لە چاوما دائەکا
یەکەم تاڵى بەفرى ئاسمان، ئێستا بەسەرما دائەکا
باران زۆر جار تەڕیکردووم، ئەشکى بە من ناساندووە
خۆرى مەغریب نەک هەر باڵام، سێبەریشمى شێواندووە
وەکو شەپۆل لە دەریاوە، بەرەو کەنار بەڕێکەوتم
وەک چۆن گەڵا باخ جێدێڵێ، دواى رەشەباى نامۆ کەوتم
شەوى سپى و رۆژى رەشم، تێکەڵاوى یەکتر بووە
نەک رۆژانى رابردووى خۆم، داهاتووشم بەسەر چووە

دورى

دوریت هێندە ئازار بەخشە، دڵى منى سڕکردووە
زەردەخەنەى لێوەکانم، تازە خونچەى بابردووە
لە دوریتا دڵم تەنگە، نیگاى رونم شەوى تارە
کە تۆ نەبیت لە تەمەنما، هەرچوار وەرزم بآ بەهارە
دە من چیبکەم گوڵى هەستم، کە دنیایەک لە من دوورى
تەنیا چرپەى وێنەکانت، بۆ دڵم بوونە سەبوورى
ئەى دڵە غەریبە دوورەکەم، ئەى هەناسە شیرینەکەم
کەس شک نابەم ساباتآ بآ، بۆ گریان و ئەسرینەکەم
رەنگە ئێستاش تۆ لەوێوە، بەم ئەوینە بتلێیتەوە
دڵت هێندە سارد و سڕ بێ، بەگڕى خەم بتوێتەوە
دڵنیابە من ناتوانم، بە بآ یادت ساتێک بژیم
گریان و خەندەى تۆم نەبآ، خۆشم نازانم کە من چیم

مەستە نیگا

هەر رۆژآ کە ئەتبینم نازئەکەى بە رێگاوە
خۆت لامەدە لە رێگەم دلڕ هاناى بۆت هێناوە

چاوانت خۆرەتاوە دەم بە خەندەو شیرینى
مەستە نیگات پێم ئەڵآ تۆ فریشتەى ئەوینى

رازو نیازى تۆیە لە دڵما داگیرساوە
عەشقت کانى بەهارەو لە ناخما هەڵقوڵاوە

کازیوەى رونیش وەک تۆ بە نەرمى دێت و دەچآ
وەکو شەونمى بەهار بەسەر گولڕ هەنگاو دەنآ

کانیاوى ئەوین

دڵى من ئەشکینى هەر خەمم بۆ دێنى
پێم بڵآ بۆ ئازار لە ناخما ئەچێنى

من وێلڕ و رێبوارم چاوەڕآى بەهارم
هەناسەو نیگاى تۆ بە ڕۆحم کریارم

ئاوێنەى دڵى تۆ شەیدا بووم سەرەڕۆ
نازانم من بۆچى زوو کەوتمە داوى تۆ

هەرچەندە شیرینى کانیاوى ئەوینى
بەڵام بۆ تەنهاییم دەریایەک ئەسرینى

وەرە لام فریشتە دڵم تۆى مەبەستە
بەعەشقى تۆ دەژیم بۆ تۆیە ئەم هەستە

غوربەت و دوورى

هەتا بڵێى بیرت ئەکەم، پێم خۆشە گوێم لە دەنگت بآ
وەک بەهارى باراناوى، چاوم لە جوانى رەنگت بآ
بریا دەبووم بە خەونێک و ئەهاتمە ناو چاوانتەوە
یا دەبوومە ئەستێرەیەک، ئەکشام بەسەر ئاسمانتەوە
بەڵام چیبکەم کە لێم دوورى، نێوانمان پڕ ئۆقیانوسە
دە هیچ نەبآ نامەیەکى، پڕ لە خەندەم بۆ بنوسە
گەڵایەکى هەڵوەریوى، نیشتمانم بۆ بنێرە
بەڵام توخوا بە ئاگابە، نەشکآ هەتا دێتە ئێرە
تۆ دەتوانى بێیتە خەونم، لەم غوربەتە رزگارمکەى
هێند بە تاسە بانگم بکەى، لە کوردستان بێدارمکەى
بەختى نوستوو چرۆ دەرکە، خەونێکى لێلڕ دایپۆشیوم
لەگەلڕ ئەشکا بموەرێنە، وا خەم رەنگى پآ نۆشیوم

باخى شیعر

زۆر جار وشەى جوانم هێناو کردمە شیعر و بۆ تۆم نوسى
تۆ نەتوانى وەک ملوانکە، بەسەر دڵتا هەڵى واسى
پرچتم کردە شەوەزەنگ و ئەستێرەم بەسەریا باراند
مۆمى چاوم تا بەیانى، بە خەیاڵى تۆ ئەسووتاند
دەستە گوڵم لە باخ هێناو لە ناو شیعرا ریزم ئەکرد
نیگاى چاوتم بۆ ناو تاڤگەى، میرەبانى ئەوین ئەبرد
وەک چۆن بەهار لەگشت رەنگآ گولڕ دائەنآ لەدەشت و دەر
منیش بۆ تۆ هەموو شیعرآ، رەنگێکى نوێم ئەکردە بەر
تۆ لە رەنگى خۆتا جوانى، وەکو هەتاو لە ئاسمانا
وەکو خەندەى مناڵى خۆم، لە ناو ئەشک و یادەکانا
مانگ لە شەوى نیگەرانى، دڵى بە خۆر ئەکرێتەوە
گەر بەفریش بى لەگەلڕ باران، تاسەر نابى و ئەتوێیتەوە

ناسینەوە

راستە من و تۆ بوین بە رۆژ و شەو
ناگەینەوە یەک ، تەنانەت بە خەو
شێوەى یەکترمان لە بیر نەماوە
دەرگاى یادیشمان کڵۆم دراوە
وەکو دوو هەور هاتین و بارین
دوو مەلى ڕآ بوین لە یەکتر تەرین
دوو ئەستێرە بوین لە یەک ئاسمان
تاریکى شەوگار کەوتە ناو ڕۆحمان
کە یەکمان بینى ورد بوین و منالڕ
ئێستا گەورە بوین جێمان هێشت چەن سالڕ
تازە ناتوانین بگەڕێینەوە
وەک جاران یەکتر بناسینەوە

دوا خەون

دوایم هێنا بەو خەونانەى کە ئازارى رۆحیان ئەدام
بەو ئومێدەى لاى تۆ دامنا ، کردبوومە خۆزگەو خولیام
دوایم هێنا بە پێکى خەم ، بە هەناسەى ساردو تەزیو
بە بینینى ئەو چاوانەى تا ئەم عومرە ئەشک نەدیو
چاوەڕوانیم بەیەکجارى لە دلڕ و چاوم سڕییەوە
ئەو رۆژانەى لەدەستم چوون ، هەست و هۆشم کڕینیەوە
دوایم هێنا بە ناشتنى رۆژەکانم لە رێى تۆیا
تۆ دەریا بیت من بیابانم، بەیەک ناگەین لە هێچ رێیا
دوایم هێنا بەو درۆیەى کە تۆ ناوت لێنا ئەوین
بەو شەتڵانەى من روواندم ، هەمووى لاى تۆ بێشک وەرین
ئاسوودەم بە خامۆشبوونمان کە خۆم دوایم پێهێناوە
دارى وەفا چەن سووتا بآ خۆڵەمێشى بەجێماوە

تۆش وەکو من

تۆش وەکو من پێکەنینت لە گریانا بەجێماوە
وەک نەمامى دەم رەشەبا ، چلڕ و چرۆت لێ شکاوە
دیارە کە تۆش بێدەنگ بوونت حیکایەت و رۆمانێکە
ئەفسونگەریى تەنهایى تۆ، وێران بوونى ژووانێکە
لەگەلڕ خەندەش ئاو لە چاوتا شەپۆل ئەدا بێتە دەرآ
وەکو ماسى بۆ دوانیگا ، تا لە گۆما بێتە سەرآ
سێبەرێکى ماندوو شەکەت ، بە شوێن خۆتا رادەکێشى
بێگومانم تۆش وەکو من ، هەر تاڵاوى خەم دەنۆشى
واى دەبینم کە تۆش وەک من دنیاى عەشقت سەرابێکە
مەستى ئەوین تەمەن کورتە وەک مەست بوونى شەرابێکە
تۆش وەکو من دڵت پڕە لە تەنهایى و خەم و گومان
پەشیمانى لەو رۆژانەى کە بۆ کەسێکت هەڵوەران

گڕو ئاو

زۆر جار هەور چارشێوى رەش ئەدا بەسەر خۆرەتاوا
ئەمە عەشقە یان کینەیە ، لە نێوانى گڕو ئاوا
ئاخۆ باڕەش ئاسوودە بێت ، بە وەرین و بە چلڕ شکان
ئەویش لە تاو تەنیاییدا ، خۆى دابێتە دەستى زریان
رووبار خەونى نایەتە دى ، چونکە رێگەى سەرەو لێژە
خۆر بەشەوى تاریک ئەڵێ ، دوا ئەستێرەم بۆ بنێژە
رێگا چاوى لە کاروانە و رێبواریش پیا تێناپەڕآ
هەور بە رێژنە دائەکاو بۆ رەزو باخ ناگاتە جآ
پاییز بۆچى لە هەڵوەرین وەڕز نابآ و پشوو بدا
چەن پەروانە بسوتێنآ ، مۆم شەوقى خۆى زیاتر ئەکا
ئەمە خەمى سروشتێکە کە من و تۆ بێهەستین بۆى
باکمان نەبوو لەو بارانەى ، کە گیانى داو زوو هات و ڕۆى

دورى و خەون

خەونم بینى وەکو راستى ، چاوت کەوتە ناو چاومەوە
دڵت خستە دەشتى سینەو ناو دەریاچەى هەناومەوە
هەردوو دەستت کردە ملم و هەستم ئەکرد بوین بە پەیکەر
بەڵام داخم زوو داچڵەکیم ، لەو خەونەدا هاتمەوە دەر
هاتمەوە نێو دوورى و خەیالڕ ، ناو ئەفسانەى چاوەڕوانى
نە خەونى خۆش ، نە راستى تالڕ ، هەواڵى تۆیان نەهانى
من دڵنیام تۆ ئێستاکە بە خۆرەتاو چاوت ئەشۆى
دڵت وەکو دۆڵفین ئەدەى بەدەم دەریاو و هەر ئاخ ئەخۆى
هەنسک ئەدەى بۆ دوورییەک ، کە نێوانمان باوبۆرانە
وەک هاوارى ئەو باڵدارەى لە قەفەسدا ناشتوویانە
لە خاکى خۆت غەریبییەک ، رژاوەتە ناو ناختەوە
منیش لێرە بەم خەونانە ، دڵم سپارد بە ئاختەوە

شەوى سپى

ئەى ئاسمانى پرسە پۆشیو ، شەوان کەمێک کاڵبەرەوە
کەمێک بەسەر دڵتەنگیتا ، بەر لە بەیان روون بەرەوە
بریا هەموو رەنگەکانت ، بە دڵى خۆت ئەکردە بەر
نەک هەورى رەش بە بێڕەنگى ، تاجى لێڵیت بنێتە سەر
ئەى ئاسمانى شین و رەشم ، هەموو رەنگێک لە تۆ جوانە
دەریاو دەشت و بیابان و شاخ ، دڵیان بە تۆ ئاوەدانە
مەهێڵە رۆژ هەورى تاریک ، سەیوانى رەش داباتەوە
سروشت بکات بە رەساسى و تیشکى هەتاو کەمکاتەوە
شەوان ئەڵێى چەترى رەشى ، بەسەر زەوى هەڵت داوە
وەک پەڕى گولڕ شەونم لێیدا ، ئەستێرەت لەسەر داناوە
خۆزگە شەوێک سپى ئەبووى وەک چۆن بەفر خاک دەگۆڕآ
هەتا چاوى شەوى تارم ، بۆ نیگاى رونت بنواڕآ

هاوڕێى غوربەت

هاوڕآى غەریبیم دیارە دڵتەنگى
هەروەکو چاڵاو بێدەنگ و مەنگى
ئەزانم خەمت ئاهى وڵاتە
بۆیە وا ئەمشەو ئەستێرەت ماتە

چەن دوربین هاوڕآ لەو نیشتیمانە
ئێرە بۆ ئێمە غەریبستانە
دڵئارام نابین دوربین لە ئەوین
دور بین لە خۆرى ئاسمانى بەتین

ئەزانم دڵت وەک گولڕ پەڕ پەڕە
کازیوەت لەناو دەستى قەدەرە
تەنیایى ئێرە دڵت ئەنێژآ
غەریبى زوو زوو رۆحت ئەکێشآ

دەربەندى عەشق

نیگات پڕیەتى لە نازو خەندە
دڵم بەداوى ئەو نازە بەندە
بە نەرمە نیگا هێندە شیرینى
کڵۆى نەبات و نمەى هەنگوینى

رێگا بە جوانیت ئارایشت ئەکەى
شەوقى خۆرەتاو لە ئاسمان ئەخەى
ئەڵێى ئەستێرە لە تۆ باریوە
بریسکەى پرچت لە رەنگى زیوە

دڵت بێگەردەو نەرمو نیانى
دەربەندى عەشق و تاڤگەى ژیانى
هەناسەى بەفر و بۆنى بارانى
بەراستى گوڵم تۆ میهرەبانى

مروارى

ویستم بڕۆم بەجێت بێڵم ، وەکو گەڵا لە چلڕ بڕوا
بەڵام زانیم کە ناتوانم ، دوریت زیاتر ناخم ئەخوا
واپەیوەست بووم بە عەشقى تۆ وەکو دەریاى چاو لە هەتاو
لە دوریتا ئارام ناگرم ، دلڕ و گیانم ئەبن بە ئاو
من مناڵى و موروى شیعرم ، هەمووى لاى تۆ هۆنینەوە
زەردەخەنەم لێ ون ببوو ، لە ناخى تۆ دۆزیمەوە
تا دوا نیگا سەفەر ناکەم ، چونکە بەرگەى دوریت ناگرم
باڵدارى بآ هێلانەش بم ، هەر بۆ لاى تۆ من باڵئەگرم
من دەزانم لێرە نەبم ، وەکو ئاهووى دیل و ماتم
چیرۆکێکى پڕ تەنهایى و تاسەبارى بآ ئاواتم
خۆشەویستم جێت ناهێڵم ، ئەى وڵاتى دواهەناسەم
تا هەمیشە عاشقى تۆم ، ئەى ساباتى دلڕ و تاسەم

نیشانە

دڵم دەردى زۆرى کێشا ، وامدەزانى بێتاوانى
لە من وابوو تۆ فریشتەو کانى روونى چیاکانى
تا لە خۆشم نەدەبوورام ، بۆچى دڵتم وردو خاشکرد
بۆ بەهارتم هەڵوەراندو بەرەو پشکۆى خەزانم برد
بەڵام ئێستا زانیم کە تۆ ، وەکو مەلى بەهارانى
بۆ گەرمیان و کوێستان کردن قەدرى هێلانە نازانى
هۆگر نابى بە هیچ باخێک ، تۆ سەرەڕۆى هەر میوانى
لەگەلڕ خۆشتا قەت هەڵناکەى تەنیا لەباڵدان ئەزانى
وەکو بەفر هاتى و رۆشتى توایتەوە بەیەکجارى
لە دواى خۆتا نیشانەیەک بەجێنەما بێتە دیارى
نە ئازارو بیرەوەرى لە دواى تۆدا جێنەماوە
دڵنیابە هیچ یادێکت لە ناو دڵما دانەناوە

مەستى

مەستى بۆ ناخمان وا هەنگاو ئەنآ
شەرابى چاومان زوو تێکەلڕ ئەبآ
بەزمانى دەریاو تاڤگەى نیگامان
شەپۆلى عەشق هاتۆتە رێمان

روناکى دڵمان یەکتر بانگ ئەکا
شنەى خۆزگەمان هێمن سەرئەدا
دارى مەبەستمان چرۆى گرتووە
ئیتر بۆ شەرم تۆى دیل کردووە

بە چڵى گوڵێک بمنوسەرەوە
وەک رێى مناڵى بمناسەرەوە
لە ژێر پەرچەمى رێژنەى بارانا
باى هەناسەیەک هەڵکە لە ژووانا

بەهارى عەشق

چۆن ئەتوانى لە یادمکەى ، خامۆشمکەى بەیەکجارى
لەسەر باڵى کەشتى عەشقیش ، بۆ کەنارم پەشیمانى
شەپۆل ئەدەى هەر دێیتەوە ، بۆ بەنداوى ئارامى من
وەکو پاییز دڵت تەنگە ، بۆ ساباتى هەوارى من
ئەگەر بآ من، ئەستێرەش بیت ، چاو لە خاکى رێگەم ئەبڕى
دنیات باخ و هێلانە بآ ، هەر بۆ لاى من تۆ بالڕ ئەگرى
خۆشەویستیم دەرگایەکەو تۆ لەسەر خۆت داتخستووە
کزەى سارد و یادەوەریم ناخ و دڵى تۆى بەستووە
باوەڕناکەم تۆ بتوانى رەنگى عەشق کالڕ کەیتەوە
لە ناو شەوى چاوەکانتا خۆر بۆ دڵت ببەیتەوە
لە ژوورێکى تەنیایدا ئێشکگرو چاوەڕوانى
وەک گەڵاى زەرد لە دوا نیگاى نەوبەهارت پەشیمانى

باڵدار

ئەمشەو باڵدارێک وەک منى تەنیا
هەورو بارانى دابوو بە کۆڵیا
بروسکەى ئاسمان هەنسکى ئەدا
باڵى تەزیوى دابووە بەر با

تەنیا باوبۆران بێدارە ئەمشەو
هەتا ئەستێرەش چاوى چووە خەو
بێدارى من و ئەم باڵندەیە
لەگەلڕ تەنهایى سەد ئەوەندەیە

ئاخۆ سەفەرى ئەم مەلە جوانە
بۆ کام کازیوەو خۆرى بەیانە
بۆ کام هێلانەى عەشق و ئەوینە
وا ئەمشەو هێندە باڵى بەتینە

ئەڕوا لە دەرگاى ئاسمان ئەدا
لە ناو تریفە هێلانە ئەکا
وامزانى ئەویش دڵى ون بووە
شەو بەسەر ڕێیا زوو دایکردووە

لە ئاوێنەى شەو خۆى نەناسیوە
پۆلەى باڵندەى لە دەست تەریوە
بۆیە زەویشى گرتۆتە باوەش
سەوداسەر بووە بۆ هەتاوى گەش

بەڵام ئەو وەک من ناچێتە ژێر خاک
ئەڕوا تا دەگا بە رۆژى رووناک
درەختێک ناکات بە نیشانەى خۆى
بۆیە وا بێدەنگ لەگەلڕ خۆیا رۆى

خۆشنوس

وەرە خۆشنوس حەرفى سپیم ، لەسەر گەڵا بۆ بنوسە
بەر لە مەرگم شیعرێکى سەوز ، لەسەر رێگاى ئەو هەڵواسە
تۆ وەرە ناو ئیلهامى من کە چۆن وشەم ریزکردووە
تەهى دڵم بۆ سەمفۆنیاى ئاوازێکى نوآ بردووە
گوآ لە ترپەى دڵم بگرە ، هەر گۆرانى و رەنگبارانە
بۆ شنەباو دواهەوارم ، خۆشەویستیم ژەنیاریانە
قامیش بێنەو بۆم بنوسە ، بمبەرەوە بەرەو دواوە
تۆ ئەزانى دواهەناسەم لەم شیعرەدا بەجێماوە
بمبەرەوە بۆ یەکەم رۆژ ، کە قەڵەمم گرتە دەستم
نەک بۆ ئێستا لێوان رێژە ، دوا تەمەنى مات و پەستم
وەرە خۆشنوس لەسەر تەختى بەردى کێلم هیچم ناوآ
تا دێر نەبووە بۆم بنوسە ، ئەوا ئاوى چاوم دایآ

دورکەوتنەوە

تۆ پێت وایە ئەم دوورییە ، ئۆقیانوسى نێوانمانە؟
ئەگەر دڵمان بەلەمیش بێت ، بآ چارۆکەو دەریاوانە؟
دورى نەبوا من لە خەونا تۆم نەئەدى هەموو شەوآ
تۆ راوکەرى ماسى چاومى و دەچمە تۆڕى شیرین خەوآ
بەڵام دورى فێرى کردین، وەک شەوو رۆژ دواى یەک کەوین
هەرچەن دور بین بەیەک نەگەین ، زیاتر لە تاو یەک نەسرەوین
دورکەوتنەوە وایکرد گوڵم لە ناو چاوى یەکا بژین
دڵمان بۆیەک بوو بە چاوگەى ئاوهەڵدێرى رونى ئەوین
وەک چۆن باران دور بێت لە گولڕ لە تەیمانى وشکەساڵى
هەرچەن دورى لافاوآ بوو ، عەشقى لە دلڕ رانەماڵى
گەرئەمجارە بەیەک بگەین،وەک دووشەپۆل بەیەک ئەگەین
لە تاو دورى گەورەترین تاڤگەى عەشق دروست ئەکەین

دوا رەنگ..!

لەیادمکە، وەکو باڕەش، کە چۆن رآى خۆى لە یاد ئەکا
وەک چۆن بەفر کە دەبارآ، خاک هەوریشى لە یاد ئەبا
لێم دورکەوە وەک ئەو ئاوەى کە بە شاخا سەرناکەوآ
دەستم بەردە وەکو گەڵا، کاتآ لە چلڕ دائەکەوآ
سەردەمێکە من ئێواران ، خۆرنشینم لەبەردایە
بەفر هەرچەن پەیکەرسازبێت، ماڵئاوایى لەسەردایە
هەتا هێزم هەبێت بڕۆم ، تەنیایى لێم نابێتەوە
دڵم ئەگەر نەمامیش بێت، چۆن لە زوقما بڕوێتەوە
بانگم مەکە بۆ لاى خەندە ، نەگ گریانت بێدار بکا
نەک بارانى دڵى تەنگم ، خۆرى چاوت بێزار بکا
من ئەترسم دڵت پڕ بآ لە خەیاڵى تەنیایى من
نیگات رەش بێت بە دوارەنگى ماڵئاوایى و جودایى من

ئاشنایى

زۆر دەمێکە ئاشنایم ، لە چاوى خۆر ونکردووە
وەک ئەستێرەى لەچاو ون بوو، پێم بە دواى شەو هەڵگرتووە
وەکو هەتاو دڵم دانا ، لەسەر سنگى نەرمى دەریا
بەڵام چیبکەم کە شەپۆلى باو زریانێک هات بە گژیا
مۆم کە سوتا، تا دوا نیگاى هەموو جەستەى بوو بە فرمێسک
تا دوا تنۆک لە ناو ئەشکا ، سەرى دانا دەم بە هەنسک
من لەو هەورە سەر دەرناکەم کە رەشپۆش و پڕ گریانە
کە چەخماخەو دوا بروسکەش ، لە تاو کۆچى هاواریانە
من خەونێکم نەبووە راستى و دڵى بەردێک رانەچڵەکى
ئەو یادانەى جێیانهێشتم وەفایەکیان لێنەترەکى
وەک هێلانەى پەڕەسێلکە دڵم هەر رەش ئەچێتەوە
گەر خەمێکم وشک ببآ ، ئازارێکم ئەژێتەوە

کینە

لە پاییزا گەڵاى رۆحم زەرد ئەبێت و هەڵناوەرآ
زۆر حەز دەکەم مەلى دڵم، لە سینەمدا بێتە دەرآ
من نازانم ئەم خەزانە ، بۆچى ئاوا دڵتەزێنە
توخوا دڵى ناو قەفەسى، سینەى منیش هەڵوەرێنە
کە ئێوارەى پاییزان دآ، غەریبییەک دامدەپۆشآ
ئەڵێى دارى سنەوبەرم، کە گەڵاى خۆم لێبخرۆشآ
من ناتوانم بە تەنهایى ، لەناو خەما رابمێنم
بە شوێن گەڵاى کۆچکردوودا بەیەکجارى هەرەس بێنم
خۆ تۆ هەموو رەنگەکانت بە رەنگى خۆت کاڵکردووە
هەتا توانیت باوزریانى رەشەبات لێ هەڵکردووە
خونچەیەکت بە دارەوە بەجێنەهێشت بۆ نیشانە
لە ژێر تینى کینەى خۆتا چەمەنت کرد بەوێرانە

خەم

بە ناو وەرزێکا عومرم بڕیوە
کە قەت باخێکم تیا نەناسیوە
چڵى ئاواتم کە کەوتە چرۆ
رەشەباى قەدەر شکانى بآ هۆ

بادەى مەست بوونم تاڵاوى خەم بوو
مروارى خۆزگەم رەنگى لە دەست چوو
کەوتمە ژێر باڵى چەترى زەمانە
دڵم کەوتە ژێر خاکى ئەم ژانە

دیارە من و خەم لێکنابینەوە
بآ یەکتر هیچمان هەڵناکەینەوە
تازە من و خەم پەیوەستى یەکین
وەکو دوو لاولاو بەیەک شەتەکین

غرور

بەنازەوە بۆم ئەڕوانى تیشکى نیگات وەک بلورە
من لە خەندەى تۆ تێناگەم ، ئاخۆ هەستە یا غرورە
چۆن بزانم پاییزى نیت ، گوڵى عەشقم لێوەردەگرى
ناسکە دڵى من ناشکێنى ، بە وەڵامى سارد و سڕى
ویستم بڵێم خۆشم ئەوێى ، بەڵام گومان دەکەم هێشتا
لە غرورى تۆ دەترسم ، بۆیە دڵم وا لە مشتا
پێت ناوەتە ناو هەستى من ، تەزووى عەشق بە ناخما دآ
دڵى خەستەو نیگەرانم ، بەخەندەى تۆ کەوتە سەر پآ
تۆ دەڕۆیت و من دڵنیام جارێکى تر ناتبینمەوە
خەمى تۆشم بۆ هاتە سەر ، یا وەک سێبەر بە شوێنمەوە
دە هیچ نەبآ کە غروریت ، بە تاسەوە بۆم مەڕوانە
خەندەى لێوت کۆکەرەوە و مەمخەرە ناو ئەم گومانە

خۆر و خەزان

من تێناگەم ئەمە عەشقە، یا دوا چرپەى گەڵاو بەفرە
خۆر یا خەزان هەست و دڵیان بۆ لە یادچوون پڕ لە غەدرە
چارەنوسى بەفر وایە ، بەخۆرى گەش بتوێتەوە
کەچى رەنگ و شکۆفەى گولڕ بە رووى ئەوا ئەکرێتەوە
گولڕ بە خەزان رەنگى ئەمرآ و بە فر بە خۆر گیان ئەسپێرآ
تۆ بڕوانە کە چۆن دوا ماچ ، بۆ ئاسمانى خۆى ئەنێرآ
لە گەلڕ کۆچیا باوەش ئەکا ، بە هەناسەو دڵى خاکا
پاکیزەیى و خۆشەویستى ، ئەرز و ئاسمان لەیاد ناکا
ئەویش وەکو گەڵاى وەریو لە نێوانى زەوى و ئاسمان
گیانى سپارد بە رووبار و کانى و ئاوى بآ ناونیشان
گەڵا سەرى خۆى ون دەکاو بێڕەنگ جەستەى خۆى ئەنێژآ
کە دار ئەگرى لە جێى فرمێسک گەڵا گەڵاى بۆ ئەرێژآ

هەرەسى خەم

چى لە هەستى دڵم بکەم عومرم خەون و خەیاڵییە
رۆژآ بژیم ، سەد رۆژ ئەمرم ، ژووانگەم چۆلڕ و خاڵییە
ئاسان هاتووم بەڵام گوڵم گەڕانەوە بآ تۆ سەختە
خەمى دووریت تەزاندوومى ، وەک کڕێوەو بەفرو شەختە
چى لە شەوى تەنیایى کەم ، رۆژ بۆ تۆ هانام پآ دێنآ
هەر تریفەى لێوەکانت ، هەرەس بە خەمم دەهێنێ
جەستەت وەکو گوڵى بەهار ، میهرەبانى وەک فریشتە
چى لە ژینى بێ سەمەرم ، تەنیا عەشقى تۆم لە پشتە
تۆ هەوارگەى دڵئارامیى و نەسیمێکى خەونى یەڵداى
دە زوو بگە بە کەنارم ، وەک شەپۆلى لەپى دەریاى
خۆشەویستیت بارانێکە لە ناو رۆحما دایکردووە
تۆ فڕینى دڵى منت بەرەو لاى خەم باڵکردووە

لێپرسینەوە

بیستم هاتویت لێت پرسیوم ، پەشیمانى بۆ بینینم
حەزت ئەکرد وەکو نەمام ، لە شیعرێکما تۆ بڕوێنم
بەڵام ئەفسوس خامەى ماندووم ، بە ئازارى تۆ لەپێکەوت
دوا ئاوێنەى خەیاڵیشم ، بۆ شێوەى تۆ درزى تێکەوت
وانەزانى وەکو باران بەهاتنەوەت چرۆ دەگرم
رەنگى بەهارم بۆ دێنى و تەمى شوشەى چاوم ئەسڕم
ئێستا کە تۆ هاتویتەوە رەنگ و وەرزى من گۆڕاون
شادەمارى هەستى جاران لە کانى دڵ دابڕاون
نا ئەزیزم گەڕانەوەت بۆ لاى گوڵى ناو بیابانە
ئەو درەختەى سێبەر بوو بۆت ، ئێستا سوتوى ئاگردانە
ئاو و ئاگر لە هیچ شوێنآ تێکەلڕ نابن بە ئاسانى
بەڵام دڵم سوتاو تەزى ، کەوتە لەرزە لە تاو ژانى

بآ وێنە

بە لێوێکى ئالڕ بە خەندەى شیرین
رەنگت بڕیوە لە خۆرى بە تین
بڕوانە دڵم بە بآ تروسکە
تیشکى چاوى تۆش وەکو بروسکە

مەچەکى بەفرت تەنیا بەیەک خالڕ
منى خستۆتە ناو گۆمى خەیالڕ
پاوانە لە پێت وەکو گوڵ دیلى
هەنگاو بە هەنگاو من بەجێدێڵى

خۆزگە ئەمتوانى وەکو ملوانکە
لەسەر گەردنت ببمە بەروانکە
دیارە تۆ زادەى پەرى و فریشتەى
یان تۆ هەڵاڵەى ئەم باخ و دەشتەى

رووخان

دواى تۆ کەپرى عەشقم رووخا ، لێم وێران بوو خۆشەویستى
چەند جارێکە عاشق دەبم ، تۆ بآ خەتاى ، دڵم ویستى
چەن جار شنە دایبێت لە رووم ، رەشەبایەک شێواندومى
لە دواى هەموو بەهارێکم ، کینەى پاییز وەراندومى
خەتاى خۆمە لە دواى کەوتن ، واز ناهێنم لە رێى ئەوین
هانا دەبەم بۆ دڵێکى ، پڕ شەپۆلى سۆزى شیرین
ئەمە دواین جارم نییە ، کە وەکو گولڕ هەڵدەوەرێم
کە دوا گەڵاى دارى عەشقم زەرد ئەبێت و دێتە بەر پێم
باکت نەبآ تۆ نیت گوڵم ، من دڵى خۆم وام لێدەکا
بە هیچ وەرزآ ئارام ناگرآ و بە تەنهایى قەت هەڵناکا
وەکو باران لە باوەشى هەوریشا بم دێمە خوارآ
گەر ئاسمانم ساماڵیش بێت ، فرمێسکى خۆم لێدەبارآ

تاریکى

ئەى رۆژگارى پڕ حەسرەتم ، گەر بێدار نیم هەڵمسێنە
وەک درەختى دەم رەشەبا ، تا ئەتوانى راموەشێنە
تا ئەتوانى گۆشم بکە ، من دڵى خۆم ونکردووە
لە ناو چاوى بێداریما ، تاریکیم لێ هەڵکردووە
لەگەلڕ خەون و ئەفسانەدا ، ئاوێتە بوم بەیەکجارى
ئەو تەمەنەى دەستى گرتم ، لە دەستیدام نەوبەهارى
ئاسودەیم لێ ون مەکە ، وەک بارانى وشکەساڵى
ئەشکى چاوم شەپۆلى دا ، لمى دەریاى رانەماڵى
ئەى رۆژگارم بانگم بکە ، من دەنگى خۆشم نابیستم
وەک چۆن گەڵا زوقوم لێیدا ، لەبەر چاوام بەڵام سستم
لەم خەونەدا هەڵمسێنەو با بێمەوە ناو دڵى خۆم
بە شوێن خاکى خەیاڵێکا ، بە بێئاگا ئیتر نەڕۆم

نامە

نامەیەکت بۆ نوسیوم ، تا ئێستا چەن گوڵت دیوە؟
هەتا ئێستا چەن گەڵاى دار ، لەبەر پێتا هەڵوەریوە؟
چەن هێلانەت لە کۆڵناوە ، کە رەشەبا وێرانى کرد؟
چەن شەپۆلى شێتت بینى ، لە دەریاوە سەریانهەڵگرت؟
بۆت نوسیوم چرپەو نیگات بۆم بنوسەو بۆم بنێرە
خەمت دەکرآ بە گۆرانى هەتا بەمن دەگا لێرە
منیش هاتم بۆ تۆم نوسى ، هەناسەکەم زوو دێمەوە
نەبا وەکو بەفرى بەهار لە ناو ئەشکا بتوێمەوە

گوڵى شیعر

تۆ بە گریان منت ناسی، چۆن بە خەندە بەجێم دێڵى؟
بێگومـانم کە ناتوانى، من لـە دڵى خۆت دەربێنى!
خۆت نابینى لە چاوانما، گوێت لە ترپەى دڵم نییە؟
لە دارێکى ڕوتەڵ ئەچم، کە سێبەرى بۆ خۆى نییە!
خۆمن پێکێکى بەتاڵ نیم، بۆ ئەتەوآ بمشکێنى
بۆ ئەتەوآ وەکــو دڕک، لە دەستى خۆت دەرمبێنى
پــاییزیـش بم دڵنیابە، هــەزار گوڵى شیعر ئەگرم
باڵدارێکى شکستەش بم، بەچاوى تۆ من باڵ دەگرم
بآ مروەت بوى نەتووت ئەمە، ڕێبوارێکى نیشتیمانە
لـــە ئێوارەى غەریبیدا، بــە چــاوانــى تۆ میوانە
ئاسودە بووم کاتآ گەشتم، بە پیرۆزى بەهارى تۆ
گەرچى هێشتا پآ نازانى، سەرگەردانم یا سەرەڕۆ

رۆژگارى دڵشکاو

ئەى ئەوى خەونەى بەجێت هێشتم، تا هەمیشە نایەیتە دى
چـۆن ئەستێرەى شـەوانت بم، کـە تۆ خـۆر و مانگم نەبى
چۆن بتوانم لە ناو هەورا، تیشکى هەتاو بناسمەوە
وەکو شەپۆلى بآ ئارام ، کەنارى خۆم بدۆزمەوە
دەمن چیبکەم نامورادى دەست، لە خۆزگەى من هەڵناگرآ
هەتا شووشەى دڵم نەشکآ ، وردە ماسى ڕۆحم نامرآ
ئەى ئەو دڵەى لە سینەما ئێستاش وەکو جاران ماوى
بۆ نازانى لە گریان و پێکەنینم بەجآ ماوى
من و تۆ وەک دوو گەڵا بوین، پاییز زووتر منى وەران
تۆ رۆژگارى دڵشکاو بوى، شەوى چاوت منى تۆران
باوەڕمەکە لەشەوى خەم، چراى خنکاو هەڵکەمەوە
خۆ من خەونى مناڵێک نیم ، دڵم بە تۆ ژیرکەمەوە

شەوانە

شەوان لەگەلڕ ئەستێرەدا ، سیمات دێتە چاوانمەوە
ڕۆژان تیشکى نیگاکانت ، دەڕژێنە ناو هەتاومەوە
هەر ڕووناکى یادەکانتە چراى منن بۆ هەمیشە
پڕ سێبەرى درەختێکن ، لە دڵمایە ڕەگ و ڕیشە
ئەى ئارامى گیانى ماندووم ، تۆ لەیادما بآ پایانى
ڕۆژگارێکى بەختەوەریت ، وەرزى تازەى ناو ساڵانى
ڕێگایەکى پڕ وەنەوشەى ، دڵت تاڤگەى کانى و ئاوە
رەگى دارى ئەوینى تۆ ، لە ناو دڵى من ڕوواوە
بەسەر باڵاى تەنیایما وەکو باران داباریویت
بەڵام چیبکەم باڕەشى خەم ، لە چاوانمى دابڕیویت
ئەى چیرۆکى درێژترین ، خۆشەویستى بآ کۆتایى
لەگەلڕ تۆدا ڕێگا ئەکەم هەتا خاکى دڵنەوایى

گۆچان

توو ئه‌و چه‌تره‌ی که‌ هاوڕێته‌ ڕۆژی ته‌م و باران و تاو
ده‌ستت ئه‌گرێ و جێت ناهێڵێ تا ئه‌تداته‌ ده‌ستی هه‌تاو
توو ئه‌و ڕێیه‌ی یه‌كه‌م هه‌نگاو ده‌ست پێده‌كات تا دڵی من
خۆزگه‌و ئاهم لێ ون نه‌كه‌یت بیخه‌یته‌ ناو ده‌ریای بێ بن
وشكه‌ داری چه‌ماوه‌ بووم ، بۆ ده‌ستی تۆ بووم به‌ گۆچان
تا له‌ گه‌ڵتا ڕێگابكه‌م ، به‌ دوورت كه‌م له‌ داچه‌مان
دڵم ئێستا وه‌كو ماسی ، له‌ تۆڕی تۆ نابێته‌وه
چاوم وه‌ك مۆم تا دواته‌مه‌ن ، به‌سووتان بۆت ئه‌توێته‌وه
تازه‌ گوڵی چیم بۆ دێنی ، كه‌ من دڵم هه‌ڵوه‌ریوه
له‌ هه‌واری خۆشه‌ویستیت ، هیچ ئارامیم تیا نه‌دیوه‌
عه‌شق وه‌كو ده‌ریا وایه‌ ، چه‌ند شه‌پۆل به‌ی له‌جێی خۆتی
له‌ باڵنده‌ی قه‌فه‌ز ئه‌چێ ، چه‌ن هاواركه‌ی دیل و كۆتی
زۆر ئه‌ترسم ئیتر ناوم نه‌بیستمه‌وه به‌ ده‌نگی تۆ
وا به‌جارێك كاڵ ببمه‌وه ، هه‌رگیز نه‌گه‌م به‌ ڕه‌نگی تۆ
به‌ڵام من هه‌ر دیلی تۆم و قه‌ت ئازادیم ناوێته‌وه
دڵم ڕه‌گی لای تۆ دانا ، هه‌ڵی كه‌نی ناڕوێته‌وه
من دڵۆپێك ئه‌شكی ته‌ڕ بووم ، كه‌وتمه‌ ده‌ریای چاوانته‌وه‌
باڵدارێكی بێ لانه ‌بووم، باڵمدا به‌ ئاسمانته‌وه
وه‌ك دوا گه‌ڵای چڵی شاتوو، به‌شه‌ماڵت هاتمه‌ سه‌ما
گه‌ر بۆ ساتێك ده‌ستم به‌رده‌ی ئه‌مرم له‌ناو ئه‌شك و خه‌ما
ئاسووده‌م تا گیان بسپێرم ، هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ی زوو بگه‌م پێت
به‌وه‌رینیش بۆ لای تۆ دێم ، به‌مردنیش دێمه‌ سه‌ر ڕێت
ئه‌ی خۆره‌تاو هه‌ر بۆ ساتێك له‌ به‌رزیتا وه‌ره‌ خوارێ
تا بزانی چه‌ند به‌ ژانه‌ ئاوابوونی لای ئێوارێ
تا بیبینی چۆن گه‌ڵاكان ده‌ست له‌ ده‌ستی یه‌ك به‌رناده‌ن
چۆن باوبۆران به‌ته‌زیویش دوا سات بێ ماچ قه‌ت هه‌ڵناكه‌ن
دڵنیابه‌ من به‌فرێكم ، له‌ ناو پێكتا تووامه‌وه
ڕێگایه‌كی داخراو بووم، له‌سه‌ر ڕێی تۆ كرامه‌وه
تازه‌ له‌ناو شه‌وو ڕۆژتا ، یادگاری من داگیر ساوه‌
ناو نیشانم هه‌ڵبه‌ستێكه ‌، له‌ ناو ‌دڵتا به‌جێماوه
چۆن ئه‌توانی وه‌رزی شیعرو باخی وشه‌م فه‌رامۆشكه‌ی
بێ ئاواز و گۆرانی من ، به‌عه‌شقی تر دواپێك نۆشكه‌ی
كێ وه‌كو من له‌ تاریكیت، خۆری كرد به‌ كانی چاوت
كێ وه‌كو من دیوانێكی پڕ گۆرانی كرد به‌ناوت
له‌ دووره‌وه كێ تۆی برده‌ به‌ر ئاوێنه‌ی ڕوونی كانی
له‌ گریان و پێكه‌نینا، وه‌رزی دڵی تۆی نه‌زانی
له‌ دڵته‌نكی بارانت بوم، له‌ خۆشیدا هه‌ر گۆرانی
وه‌كو گه‌ڵا زوو هه‌ڵوه‌ریم، كه‌وتمه‌ سه‌ر ڕێت به‌ ئاسانی
یه‌كه‌م حه‌رفی ناوه‌كه‌ی تۆ بوو به‌شیرینی زمانم
به‌ڵام گوڵێ دڵنیابه‌، من به ‌بێ تۆ سه‌رگه‌ردانم
نه‌كه‌ی بڕۆی به‌جێم بێڵی دوا ئاوازم بكه‌ی به‌ شین
من سه‌رمه‌ستم به‌ ناوی تۆ ڵێم مه‌به‌سته ده‌رگای ئه‌وین
یادت ماوه‌ تۆ خۆت وتت من به خۆرت ده‌كرێمه‌وه
وه‌كو به‌فر له‌ ناو گڕی ته‌نیایتا ئه‌توێمه‌وه
چۆن فرمێسكێك كه‌ ئه‌وه‌رێ ناچێته‌وه ناو چاوانت
یا كه‌ڕۆژێك تێئه‌په‌ڕێ نایه‌ته‌وه‌ سه‌ر ژیانت
بڕوا بێنه‌ به‌م قه‌ده‌ره‌ی كه‌ من و تۆی به‌یه‌ك ناسان
به‌و ئه‌وینه‌ی به‌ هێمنی هاته‌ دڵت زۆت به‌ ئاسان
بڕوا بێنه‌ به‌ هاتنه‌وه‌و گه‌ڕانه‌وه‌ی به‌فری ئه‌مساڵ
به‌و هه‌ڵبه‌سته‌ی به‌ شێتانه‌ چاوه‌رێته‌ وه‌كو مناڵ
به‌و نامه‌یه‌ی كه‌ باڵده‌گرێ تا ده‌گاته‌ دووره‌ وڵات
وه‌ك چیرۆكی ئه‌فسانه‌یی تا به‌ ده‌ستی خه‌یاڵ ده‌گات
توو ئه‌و خۆره‌ی له‌ چاوتایه‌، تو ئه‌و هه‌سته‌ی له‌ ناختایه‌
له‌ ئێستاوه‌ تا هه‌میشه‌، ده‌رگای دڵم ئاوه‌ڵایه‌
منیش ئاوا له‌ سه‌ر ڕێتا باڵدارێكی هه‌ڵكوڕ ماوم
به‌ڵام چیبكه‌م بۆ له‌ باڵدان كۆرترێكی باڵبه‌ستراوم
توو به‌هارێك كه‌ چاوه‌رێی له‌سه‌ر ئه‌سپی خه‌یاڵم بیت
كه‌ هاتیه‌وه ئارامم كه‌ ته‌نیا چرای ناو ماڵم بیت
تۆ له‌ ‌دڵمای به‌ڵام چیبكه‌م كه‌ من هێشتا له‌ خۆم دوورم
له‌ وه‌ته‌ی هه‌م دڵشكاوم، له‌ ناو عومری سه‌وزو سورم
له‌ به‌هارا ڕه‌نگم دانا، له‌ گه‌ڵ به‌فرا دڵم ته‌زی
به‌نیگای خۆر توامه‌وه‌، له‌ پایزا چاوم وه‌ری
ڕووبار هات و به‌ جێی هێشتم ئاوڕی لێم نه‌دایه‌وه‌
خۆر به‌خه‌نده‌ له‌ من هه‌ڵهات، شه‌وی هێنا به‌ دوایه‌وه‌
تۆ نه‌تدیوه‌كه‌‌ په‌پووله‌ به‌ عه‌شقه‌وه‌ بۆ مۆم ئه‌چێ
به‌ڵام ئه‌و زۆر بێ باكانه‌، ئاگر به‌سه‌ر دڵیا ئه‌نێ
تۆ بڕوانه‌ هه‌نگه‌‌زه‌رده‌، كه‌ به‌سه‌ر گوڵ ئه‌خولێته‌وه‌
شه‌ماڵ ده‌ستی چڵی ئه‌گرێ و گوڵ له‌ ماچ دور ئه‌خرێته‌وه‌
من له‌ ده‌رگای گۆرانیمدا فرمێسكم لێ كرایه‌وه‌
له‌و شوێنه‌ی گوڵی تیا وه‌ری، دڕكێكی لێ ڕووایه‌وه‌
باسی خونچه‌و چرۆ مه‌كه‌ من به‌هارم له‌ ده‌ستداوه‌
زه‌رده‌ خه‌نه‌م كه‌وته‌ سه‌ر ژێرلێو، چرا یه‌كی كز كراوه‌
عه‌شق به‌فری پێش بارینه‌، كه‌ گه‌شته‌ خاك ئه‌توێته‌وه‌
چاوی كزو دڵی پڕه‌ هه‌ر به‌ گریان ئه‌توێته‌وه‌‌
هه‌راسان بووم چونكه‌ عه‌شق سه‌رابێكی پڕغوباره‌
وه‌ك ڕه‌شه‌بای سلێمانی گوڵ شكسته‌ی ناو به‌ هاره‌
ئیتر به‌ گوڵ فریو ناخۆم بۆنی دیاره‌ بێ وه‌فایه‌
‌ساتێك له‌ گه‌ڵ په‌پوله‌داو ساتێك له‌ گه‌ڵ شه‌ماڵدایه‌

م : چیا سایت