بووکه بارانێ

ژیانی جه‌ماوه‌ری خه‌ڵکی کوردستان به درێژایی مێژوو ئاوێته‌ی ئیشی کشت و کاڵ بووه و هه‌وڵ دان بۆ به‌رهه‌م هێنانی ده‌خڵ و دان ، پێک‌هێنانی له‌وڕگه‌ و چاندنی دار و باخداری ، کار و پیشه‌ی هه‌میشه‌یی کورده‌کان بووه و ئه‌م ئیش و کارانه به ژیانیانه‌وه‌ گرێ دراوه.تا ئه‌وراده‌ی که بووه‌ته‌هۆیه‌کی کاریگه‌ر له‌سه‌ر بیر و باوه‌ڕ و فه‌رهه‌نگ و داب و نه‌ریته‌کانین. بۆ وه‌ده‌ست هێنانی به‌رهه‌می کشت و کاڵ ، ئاوی زۆر و بارینی باران زۆر گرینگ و پێویسته
هه‌ر بۆیه له ئاخری وه‌رزی به‌هار دا، دووای تێپه‌ڕ بوونی مانگی گوڵان ، یان له‌ وه‌رزه‌کانی‌تری ساڵ وه‌ک هاوین و پاییز که وشک ساڵی ئه‌بێ و باران نابارێت ، خه‌ڵک خه‌م بار ده‌بن و له‌ نه‌بارینی باران ئه‌ترسن چونکو به نه‌بارینی باران ده‌خڵ و دان و گه‌نم و جۆیان به‌رهه‌م نایه‌ت ، هه‌ر وه‌ها قات و قڕی ساڵانی رابردوو که پیره پیاوان و پیره ژنان له بیریان ماوه، مه‌ترسی زیاتر له‌م باره‌وه‌ ئه‌خاته‌ به‌رچاوبه‌م بۆنه‌وه ده‌ست و داوێنی پیر و شه‌خس و دوعا و پاڕانه‌وه ده‌بن و نه‌ریته‌ کۆنه‌کان به‌ڕێوه ده‌به‌ن یه‌کێ له‌م داب و نه‌ریتانه که ئێستاش هه‌ر به‌رده‌وامه‌ و هه‌موو ساڵێ له شار و گونده‌کانی کوردستان له کاتی خۆی‌دا ئاهه‌نگی ده‌گیریێ ، دروست کردن و گه‌ڕانی " بووکه بارانێ" یه که‌به‌م شێوه‌یه‌ به‌ڕێوه ده‌چێ
منداڵانی کوڕ و کچی که‌م ته‌مه‌ن به‌ دروست کردنی بووکه بارانێ ، ئاهه‌نگی بووکه بارانێ به خوێندنه‌وه‌ی شێعری تایبه‌تی خۆی ده‌گێڕن. به‌م جۆره که دوو دانه دار به شێوه‌ی "خاچ" پێکه‌وه‌ی ده‌به‌ستن. ( جاری واش‌هه‌یه له بێڵی دار که‌ڵک وه‌رده‌گرن) و به جل و به‌رگی سوور و جوان ده‌ی‌ڕازێننه‌وه و تارای سووری پێدا ده‌ده‌ن و به کۆڵان، شه‌قامه‌کان‌دا ده‌ی گه‌ڕێنن و هه‌موو مناڵه‌کان پێکه‌وه‌ ده‌خوێنن

بووکه بارانێ ئاوی ده‌وێ

ئاوی ژێر داڵانی ده‌وێ

ده‌رزیی گه‌وره‌ کچانی ده‌وێ

هێلکه‌ی بارۆکانی ده‌وێ

له‌م کاته‌دا به‌ر ده‌رگای هه‌ر ماڵێک که بچن ، خاوه‌ن ماڵ ده‌بێ ئاوی پاک و روون به‌سه‌ر بووکه‌ بارانێ که‌دا بکات و ده‌رزی سنجاخ ( واته: ده‌رزی رووسی=ده‌رزیی به‌ر به‌رۆک) له تارا‌ی بووکه‌ که بدات. جاری وایه خاوه‌ن ماڵ به منداڵه‌کان بۆ به‌ره‌که‌تی هاتنی باران پاره و دراو یان هێلکه ئه‌دات

له بڕێک له گونده‌کانی کوردستان، دوای گه‌ڕاندنی بووکه بارانێ له‌ناو کۆڵانه‌کان ، بووکه بارانێکه ده‌به‌نه‌ سه‌ر قه‌بری " شه‌خس و چاکه‌کان " و ده‌خوێنن

هه‌ناران و مه‌ناران * * * یاخوا داکه‌یته‌ باران

یا خووای هه‌ژاران * * * دایکه‌یته باران

بۆ فه‌قیر و هه‌ژاران* * * بۆ مه‌زرا و کانیاوان

پاشان تا ماوه‌ێک بووکه بارانێ ده‌گێڕن و ئاوی پێدا ده‌که‌ن و ده‌رزی لێ ئه‌ده‌ن و دوعا و پاڕانه‌وه‌ ده‌که‌ن به هیوای ره‌حمه‌تی خودا و باران ده‌بن

به‌که‌ره‌م و لوتفی خودا زیاتری جار دوای دروست کردنی بووکه‌بارانێ و گه‌ڕانی ئه‌م کۆته‌ڵه، بارانی ره‌حمه‌ت ده‌بارێ و زه‌ویه‌کان و مه‌زراکان ئاوپرژێن ده‌کات و هیوای خه‌ڵکی به‌دی دێت

فاتمه حیجازی – سه‌قز
انجمن فرهنگی ادبی مولوی کرد