[ساقي]

بطور کلی در لالایی خصلتی است که آن را تنها روان زنانه دریافت می کند. مادر لالایی را از خود آغاز می کند و در آن لحظه بجز کودک و گهواره و حال دل خویش به چیز دیگر نمی اندیشد. او روایت دل خود را می خواند، ممکن است این روایت قصه ی جامعه باشد، ممکن است نباشد. حتا اگر هم باشد این مادر نیست که آن را به جامعه تعمیم می دهد، بلکه خود لالایی است که قصه ی دیگران هم می شود. از این رو بسیاری از شاعران مرد که سعی کرده اند لالایی بسرایند، در این زمینه موفق نبوده اند چرا که لالایی را از اجتماع آغاز کرده اند یا به زبان ساده تر لالایی را دستاویز گفته های اجتماعی و سیاسی خود کرده اند که از خصلت این ترانه های ساده بیرون است.
در میان لالایی های سروده شده توسط شاعران مرد که حضور این خصلت را دریافته اند، می توان تنها به لالایی دکتر قدمعلی سرامی شاعر معاصر اشاره کرد که از احساسی شگفت انگیز برخوردار است.
دریغ مان می آید که از کنار این لالایی ناخوانده بگذریم. پس نوشتار را با یاد آوری بخشی کوتاهی از آن به پایان می بریم :

سوزنم شعاع خورشید و
نَخَم رشته ی بارون
از حریر صبح روشن
می دوزم پیرهن الوون
واسه تو بچه ی شیطون
لالالالا
لالالالا

پیشونیت آینه ی روشن
دوتا چشمات، دو تا شمعدون
حالا شمعارو خاموش کن
بسه مهتاب تو ایوون
دیگه چشمات و بخو ابون
لالالالا
لالالالا

پانویس:
۱ – به نقل از دکتر قدمعلی سرامی ، مقاله ی «چگونه با بچه ها ارتباط برقرار کنید»/روزنامه ی همشهری/شماره ی ۳۱۴۰ /دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۸۳
در تأیید این سخن در وبلاگ کوهبنان – همنام کوهبنان(جایی در قسمت شمال غربی استان کرمان) شعری به نام«شعر قدیمی» از آقای نیکخواه،به گویش آنجا وجود دارد که چند بیتی از آن عیناً نقل می شود :

شعر قدیمی
دلم می خوا بگم شعر قدیمی
اَ چوپونی و اَ کار زعیمی
جوونای قدیمی شاخ شمشاد
سبیلاشون نبید هشوَخ پرِ باد
وَ پاشون بید تُمون، وصله داری
اَ هِشکی هم نداشتن ننگ و عاری
وَ پاشون جفت گیوه طاق سال بید
نداشتن پول اگر داشتن حلال بید
به جای لفظ مامان بید ننو
به آبجی هر کسی می گفت دادو
برادر اون زمونا بید کاکا
به جا بابا بزرگا بید باشا



مراجع :

تاریخ ادبیات کودکان ایران ( ادبیات شفاهی و دوران باستان ) جلد اول ، محمد هادی محمدی و زهره قایینی، نشر چیستا، تهران ۱۳۸۰
ترانه و ترانه سرایی در ایران/محمد – احمد پناهی« پناهی سمنانی»/ انتشارات سروش/ چاپ اول/۱۳۷۶
ترانه های ملی ایران/پناهی سمنانی/ ناشر مؤلف/چاپ دوم/زمستان ۱۳۶۸
فرهنگ عامیانه ی مردم ایران/صادق هدایت/ به کوشش جهانگیر هدایت/نشر چشمه تهران/چاپ سوم/پاییز ۱۳۷۹
کتاب کوچه (جامع لغات، اصطلاحات،تعبیرات،ضرب المثل های فارسی)/حرف ب/دفتر اول/ احمد شاملو/ انتشارات مازیار/ تهران ۱۳۷۸
گذری و نظری در فرهنگ مردم/ سید ابوالقاسم انجوی شیرازی/ انتشارات اسپرک/تهران/چاپ اول/ پاییز ۱۳۷۱

پیرایه یغمایی