در حالي كه هفته گذشته نتايج جديدترين تحقيقات دانشمندان تايواني اعلام شد و طبق آن، دانشمندان هشدار داده بودند زنان بارداري كه بيش از سه بار در هفته ماهي مصرف مي‌كنند به دليل بالا رفتن ميزان جيوه در خونشان، سلامت نوزاد خود را به خطر مي‌اندازند، متخصصان ايراني، خطر مصرف بيش از حد ماهي در زنان باردار ايراني را جدي‌تر ارزيابي مي‌كنند.
دكتر كيمياگر- متخصص تغذيه و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي- در گفت‌وگو با گروه سلامت، با بيان اين‌كه ماهي‌هاي آبهاي آزاد نظير ماهي‌هاي درياي عمان و خليج فارس تحت تأثير آلودگي‌هاي محيطي، حاوي سرب، كادميوم و جيوه هستند گفت: «به همين دليل است كه توصيه مي‌شود زنان باردار بيش از سه بار در هفته از ماهي در رژيم غذايي خود استفاده نكنند.»
البته دكتر كيمياگر بلافاصله تأكيد مي‌كند: «با توجه به اثرات سودمند ماهي به زنان بارداري كه كمتر از دو بار در هفته ماهي مي‌خورند، توصيه مي‌شود كه مصرف ماهي را به دوبار در هفته افزايش دهند.»
دكتر سيدعلي كشاورز- مدير گروه تغذيه و بيوشيمي دانشگاه تهران- نيز به حادتر بودن وضع ماهي‌هاي ايراني به دليل آلودگي‌هاي به‌جا مانده از سرازير شدن نفت در جريان جنگ تحميلي و جنگ خليج فارس در درياهاي جنوب و انجام اكتشافات در درياي خزر اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «توصيه مي‌شود كه مصرف ماهي در زنان باردار علي‌رغم تمام محاسني كه استفاده از اين ماده غذايي در بر دارد، محدود شود.»
تحقيقات نشان داده است قرار گرفتن در معرض جيوه به‌ويژه براي سلامتي جنين در زمان رشد اعضاي داخلي بدنش، خطرناك است و علاوه بر ممانعت از رشد طبيعي اندام‌ها، باعث ايجاد آسيب‌هاي جدي به اعصاب، كليه و مغز خواهد شد.
طبق آمارها، زنان باردار با اعتقاد به سالم‌تر بودن ماهي نسبت به گوشت قرمز و گوشت پرندگان معمولاً ماهي بيشتري مصرف مي‌كنند، در حالي كه محققان معتقدند مواد سمي موجود در اين موجودات آبزي هم جذب دستگاه گوارش وي شده و وارد جريان خون مي‌شود و به اين ترتيب عناصري نظير جيوه و متيل جيوه از جفت عبور كرده و به جنين مي‌رسد كه مي‌تواند در رشد جنين اختلال ايجاد كند.
البته دكتر ربابه شيخ‌الاسلام- رئيس سابق دفتر بهبود تغذيه- معتقد است كه اين خطر بسته به زيستگاه ماهي‌ها، درجات مختلفي دارد. دكتر شيخ‌الاسلام مي‌گويد: «در نقاطي كه فاضلاب‌هاي صنعتي به رودخانه‌ها ريخته مي‌شود خطر آلودگي ماهي‌ها افزايش مي‌يابد، اما اگر ماهي‌ها در شرايط زيست‌محيطي كنترل شده‌اي رشد كرده باشند و كنترل‌هاي آزمايشگاهي قبل از بسته‌بندي روي آنها انجام شود از لحاظ درصد جيوه در حد پائيني قرار مي‌گيرند و مصرف آنها مشكلي ايجاد نخواهد كرد.»
البته همه اين‌ها در حالي است كه مسئولان و كارشناسان تغذيه به پايين بودن سرانه مصرف ماهي در ايران اذعان دارند. هم‌اكنون سرانه مصرف ماهي در كشور، شش كيلوگرم در سال است و طبق برنامه پنج ساله، اين مقدار بايد به هشت كيلوگرم برسد. سرانه مصرف ماهي در جهان 13 كيلوگرم است.
|