[رزیتا]

ریاضی فیزیکدان‌ها

حتماً این جمله‌ی معروف را شنیده اید که فیزیک، ریاضیات طبیعت است. اصلاً این جمله‌ی معروف اسم کتاب نیوتن است، ریاضیات طبیعت، در واقع کار فیزیکدان‌ها همین است، پیدا کردن یک مدل ریاضی برای رفتار طبیعت.

اما گاهی اوقات بحث از این چارچوب خارج می‌شود و بررسی مدل ارائه شده به عنوان یک مسأله مجرد و جدا از فیزیک آن هیجان انگیز می‌شود. یعنی خود مدل ریاضی به یک مسأله ریاضی مجرد تبدیل می‌شود. که احتمالاً عده ای از حل کردن آن و پیدا کردن ویژگی‌های این مدل لذت می‌برند! بعد مسأله را حل می‌کنند و به یک سری ویژگی‌هایی می‌رسند، مهم نیست که این ویژگیها تعبیر فیزیکی داشته باشند یا نه! شاید بعدها تعبیر فیزیکی آن معلوم شد. اما فعلاً یک شاخه ریاضی حل شد! این کارها را ریاضی فیزیکدان‌ها انجام می دهند، یعنی بررسی خصوصیات مدل های ریاضی پدیده های فیزیکی و پیدا کردن جزئیات و ریزه کاری‌های ریاضی آن مدل است. البته گاهی این بررسی به کلی از موضوع اصلی فیزیک مسئله دور می‌شود که شاید بعضی از فیزیکدان‌ها از این موضوع استقبال نکنند. اما به هر حال ریاضیات کاملاً انتزاعی، همیشه برای بشر جذاب بوده است، درست مثل بازی شطرنج!

شاید مهم‌ترین مثال در این زمینه فعالیت های ریاضیدانانی مثل پوانکاره بر روی ریاضیات حاکم بر نسبیت خاص باشد. فرضیاتی که بعداً در تکمیل ساختار فیزیک نسبیت نقش اساسی داشتند.

نویسنده:طاها یاسری