[زکریا فتاحی]

تاریخ سیاسی مادها تا پادشاهی هوخ

مادها که اّریایی بودند در قرن 7 پیش از میلاد دولت ماد را تشکیل دادند.
برای نخستین بار در کتیبه هایّ اشوری ذکری از مادها شده است که نخستین شاه
اشوری که از مادها در کتیبه های خود نام می برد: شلمانصر سوم در 884 پیش از میلاد مسیح است.
مادها به دلیل نداشتن اتحاد لازم با یکدیگر بارها از اشوریها شکست خوردند! به طوری
که تیگلات پیلسر سوم در سال 744 پ.م مادها را شکست داد و از مادها 60000
نفر اسیر گرفت!!!
به گفته هرودوت مادها 6 خانواده بودند: بوسهاو پارتاکهاو ستروخاتهاو اری سانتهاو
بودیهاو مغها. هرودوت تشکیل دولت ماد را به دیاکو نسبت میدهد و به دلیل عدل و داد و قدرتی که او داشت مردم ماد او را به پادشاهی بر گزیدند که او پایتخت خود را
در شهر هگمتانه قرار داد و او به مقام خشایثیه خشایثیه نام به مفهوم شاه شاهان
بر گزیده شد.
دیاکو که می خواست مادها را از سلطه اشوریها نجات دهد با روسای یکم شاه اورارتو ها متحد و با اشوریها وارد جنگ شد. ولی در این جنگ ارتش نیرومند اشور شکست سختی به مادها و اورارتوها وارد کرد! به طوری که دیاکو و خانواده اش به
دستور سارگن دوم شاه نیرومند اشور به حمات در سوریه تبعید شدند.
پس از دیاکو پسر او فرورتیش پادشاه شد که توانست پارسها را مطیع خود کند.
فرورتیش چون خود را نیرومند می پنداشت و می خواست خود را از سلطه اشوریها
نجات دهد بنابر این به اشوریها حمله کرد ولی در این هنگام سکاهای وحشی از پشت
به مادها حمله کردند و این حمله چنان وحشتناک و سخت بود که حتی فرورتیش به
دست سکاها کشته شد!!
پس از فرورتیش پسر او هوخشتره که بزرگترین پادشاه ماد است به پادشاهی رسید.
نخستین کاری که او انجام داد درست کردن یک ارتش نیرومند شامل دسته های تیرانداز و سوارکار همانند اشوریها بود که توانست سکاها را شکست دهد و انها را از ایران بیرون کند و به سلطه چند ساله این وحشیها به ایران پایان داد.
پس از سکاها نوبت به تصفیه حساب با اشوریها رسید!
در این هنگام در سرزمین بابل نبوپلسر پادشاه بود که او هم خواستار نابودی اشور بود!
اتحادی بین دو پادشاه بسته شد که حتی شاهزاده امی تیس به همسری بخت النصر
پسر نبوپلسر برگزیده شد.
در سال 612پ.م نینوا پایتخت اشور محاصره شد و سپاهیان ماد اشوریها را تار و مار
کردند و به کار اشوریها در سال 606پ.م در حران پایان دادند.
هوخشتره پس از پایان کار اشور در کاپادوکیه و اسیای کوچک پیشروی کرد و به رود هالیس یا قزل ایرماق رسید و با دولت لیدی در افتاد و پس از 6 سال جنگ با میانجیگری
بخت النصر صلح برقرار شد و دختر پادشاه لیدی اری یه نیس به همسری ولیعهد ماد بر
گزیده شد. در این زمان بخش وسیعی از فلات ایران در تصرف دولت ماد بود و تا مرزهای کشور بابل و سرزمین ارمنستان در دست مادها بود.هوخشتره مردی دلیر و شجاع بود
و او یکی از شاهان نامی ایران است و در سال 584پ.م در گذشت.