سرطان حنجره نوعي بيماري است که حاصل رشد خارج از کنترل و نامنظم ياخته‌هاي بدخيم در حنجره و بافتهاي اطراف اين عضو است. اين بيماري اغلب در افراد بالاي 40 سال شايع است و تظاهر آن در افراد زير 25 سال بسيار نادر است. مردان تقريبا به ميزان 4 برابر زنان به اين بيماري مبتلا مي‌شوند.
حنجره بخشي از مجراي تنفسي و عضو اصلي توليد صداست که در جلوي گردن و پايين زبان قرار دارد و متشکل از چندين غضروف است که در تنفس، تکلم و بلع نقش مهمي را ايفا مي‌کند.
علائم هشدار دهنده سرطان حنجره
- گرفتگي طولاني مدت صدا و يا تغييرات آهنگ صوتي بدون وجود علت بارز
- احساس وجود توده‌اي در گلو
- برآمدگي در ناحيه گردن
- تنگي نفس در اثر فعاليت
- سرفه مزمن
- سختي و يا احساس درد هنگام بلع
- سرفه همراه با خلط خوني
- غده‌هاي لنفاوي متورم و سفتي در گردن
- احساس درد در هنگام لمس گلو
- تنفس صدادار
- بوي بد دهان
- گوش درد ( بدون وجود علت عفونت )
- کاهش وزن
عامل مستعد در تظاهر سرطان حنجره مانند هر سرطان ديگري تداخل در نظم تقسيم ياخته‌ها است. تحقيقات آماري و باليني روند بدخيمي بيماري سرطان حنجره با عوامل زير ارتباط مي‌دهند:
- استعمال دخانيات
- زياده روي در نوشيدن مشروبات الکلي
- استنشاق گرد وغبار فلزات و چوب
- تماس با آلاينده‌هاي شغلي مانندآزبست،( پنبه نسوز)، اسيد سولفوريک، نيکل
- پوليپ‌ها (ضايعات) تارهاي صوتي
- التهاب مزمن تارهاي صوتي
- سن - افراد بالاي 40 سال بيشتر در معرض ابتلا به سرطان حنجره هستند
- جنس - مردان تقريبا به ميزان 4 برابر زنان به اين بيماري مبتلا مي‌شوند
- نژاد- سياه پوستان درصد بالاتري را نسبت به سفيد پوستان در ابتلا به سرطان حنجره نشان مي‌دهند
الگوهاي تشخيص سرطان حنجره
با توجه به وضيعت عمومي سلامت فرد، بررسي هاي تشخيص سرطان حنجره ممکن است شامل:
- معاينه ساده حنجره، غده‌هاي لنفاوي و ناحيه گردن توسط پزشک
- پرتو نگاري از حنجره با تابش اشعه ايكس
- راديوگرافي از حنجره توسط دستگاهي بنام فلورسکوپ جهت بررسي شکل و حرکت ساختار حنجره
- معاينه سطح داخلي حنجره با استفاده از دستگاهي بنام لارنگوسکوپ (لارنگوسکوپي)
- عکسبرداري ساده قفسه سينه
- سي تي اسکن: در اين روش دستگاه سي تي اسکن با گرفتن تعدادي عکس توسط اشعه ايکس، تصويري سه بعدي از بدن را نشان مي دهد و از اين طريق محل و اندازه دقيق ضايعه و پراکندگي تومور به بخش هاي ديگر مشخص مي شود.
- پرتونگاري با استفاده از تشديد ميدان مغناطيسي – اين آزمايش مشابه سي تي اسکن است با اين تفاوت که به جاي تابش اشعه ايكس از مغناطيس جهت عکسبرداري از اعضاي بدن استفاده مي‌شود. در اين آزمايش بيمار به مدت 30 دقيقه به طور ساکن درون اتاقک اين دستگاه مي ماند و تصاوير مقطعي از بدن او تهيه مي شود.
- نمونه برداري يا بيوپسي: بررسي ميکروسکوپي از نمونه بافت مورد نظر. اين آزمايش بسيار مهم است زيرا مطمئن ترين روش براي تشخيص سرطان به حساب مي‌آيد.
الگوهاي درماني سرطان حنجره
انتخاب نوع الگوي درمان بستگي به سابقه بيماري شخص، نوع و محل سرطان حنجره و وضعيت سلامت عمومي بيمار دارد. معمول‌ترين الگوي درمان سرطان حنجره پرتو درماني است. درمان در مراحل پيشرفته بيماري مستلزم جراحي و خارج کردن ضايعه بدخيم و بافتهاي درگير و يا پرتو درماني پس از جراحي است. در عمل جراحي بخشي يا تمام حنجره (لارينژکتومي ) داشته مي‌شود.
در شرايطي که تمام حنجره به طور کامل برداشته مي‌شود، گلوگاه را مي‌بندند تا عمل بلع به طور طبيعي انجام شود و بالاي ناي به منفذي از پوست بخيه زده مي‌شود (تراکستومي) تا هوا از اين راه وارد ريه شود. در چنين شرايطي تنفس به جاي دهان و بيني از طريق اين منفذ يا شکاف صورت مي‌گيرد. در صورت برداشتن کامل حنجره روش صحبت کردن از راه مري به بيمار آموزش داده مي‌شود و يا از حنجره مصنوعي (مکانيکي يا الکتريکي ) استفاده مي شود.
هنگامي که سرطان حنجره مهاجم شده و به ديگر بافتهاي بدن و غدد لنفاوي سرايت کرده باشد غده‌هاي لنفاوي و بافتهاي تراريخته اطراف گردن هم برداشته مي‌شود. سرطان مهاجم و پيشرفته حنجره بيشتر نواحي گردن را در بر مي‌گيرد تا نقاط دورتر بدن، از اين رو شيمي درماني، الگوي معمول درمان سرطان حنجره به شمار نمي آيد.
معمولا پس از درمان، فعاليتهاي طبيعي بدن به تدريج از سر گرفته مي شود و رژيم غذايي خاصي ضروري نيست اگر چه پس از جراحي براي مدتي از رژيم درماني مايعات استفاده مي‌شود تا التيام بافت آسان تر صورت گيرد.
پس از درمان، مراقبت‌هاي منظم پزشکي الزامي است تا پيشرفت احتمالي بيماري تحت کنترل باقي بماند