توضيح كلي
سرطان دهان رشد سلول‌هاي بدخيم در دهان يا زبان. اين نوع سرطان نادر ولي در عين حال خطرناك است. سرطان دهان ممكن است است لب‌ها، كام، زبان، غشاهاي دروني لب يا گونه، يا ناحيه لوزه‌ها را درگير سازد. اين سرطان در بزرگسالان بالاي 40 سال شايع‌تر است، ولي شيوع آن در بين جواناني كه از تنباكوي جويدني استفاده مي‌كنند در حال افزايش است.
علايم شايع
يك برآمدگي رنگ پريده و معمولاً بدون درد با حاشيه سخت كه در جاي دهان يا زبان ممكن است ظاهر گردد. خصوصيات اين ضايعه عبارتند از: اين ضايعه بزرگ شده، زخمي مي‌شود و به آساني خونريزي مي‌كند. وجود اين ضايعه ممكن است مانع جا افتادن مناسب دندان‌هاي مصنوعي گردد. اين ضايعه ممكن است باعث سفت شدن زبان و اشكال در كنترل آن گردد و از اين طريق، تكلم و بلع را دچار اختلال سازد.
علل
ناشناخته
عوامل افزايش‌دهنده خطر
مصرف تنباكو به هر شكل (از جمله نوع جويدني) سابقه خانوادگي سرطان دهان سابقه قبلي سرطان دهان سوءمصرف الكل تماس با آفتاب (در مورد سرطان‌هاي لب تحتاني)
پيشگيري
عدم مصرف تنباكو؛ در صورت مصرف الكل، ميزان آن در حد متوسط باشد.
عواقب مورد انتظار
با تشخيص و درمان زودرس ممكن است قابل علاج باشد. پس از برداشت ضايعه نماي طبيعي صورت را مي‌توان با جراحي ترميمي باز گرداند.
عوارض احتمالي
التيام كُند پس از جراحي گسترش سرطان به گره‌هاي لنفاوي گردن كه جراحي برداشت همه گره‌هاي لنفاوي سر و گردن را ايجاب مي‌كند. بدشكلي دايمي صورت اختلال دايمي تكلم اختلال بلع پايدار
درمان
اصول كلي
- بررسي‌هاي تشخيصي ممكن است شامل آزمايش‌هاي خون، نمونه‌برداري (برداشت مقدار كمي از بافت يا مايع براي بررسي آزمايشگاهي) از توده، و راديوگرافي سر باشد. همچنين سي‌تي اسكن يا ام.آر.آي به بررسي گسترش بدخيمي كمك مي‌كند. هر چه توده در زمان تشخيص بزرگتر باشد، احتمال گسترش آن به ساير نواحي بيشتر است.
- درمان بسته به محل سرطان (لب، زبان، كام يا...) متفاوت است.
- جراحي براي برداشت ناحيه سرطاني در صورتي كه قابل عمل باشد انجام مي‌شود. پس از جراحي، دهان را 4-3 بار در روز با محلول شستشوي آب نمك (يك قاشق چايخوري نمك در 250 سي‌سي آب گرم (معادل يك بطري نوشابه) شستشو دهيد.
- اشعه درماني و يا داروهاي ضدسرطان ممكن است تجويز شود.
- گفتار درماني در مواردي كه جراحي باعث اختلال تكلم شده باشد توصيه مي‌شود.
داروها
داروهاي ضدسرطان (شيمي درماني) مسكن‌ها در دوره پس از جراحي آنتي‌بيوتيك‌ها، در صورت وجود عفونت همزمان
فعاليت
پس از جراحي به تدريج فعاليت‌هاي طبيعي خود را از سر بگيريد.
رژيم غذايي
رژيم مناسب به وسعت بيماري و توانايي بيمار در جويدن و بلعيدن بستگي دارد. ممكن است لازم باشد بيمار از غذاهاي نرم استفاده كند. تا چند روز پس از جراحي ممكن است لازم باشد از رژيم مايعات استفاده شود.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان داراي علايم تومور دهان يا زبان باشيد.
بروز موارد زير پس از جراحي:
ـ درد افزايش يابنده
ـ تب
ـ بروز توده‌هاي جديد
ـ خونريزي زياد
|